Асанова с. С., Калманова н. М
НЕГІЗГІ КАПИТАЛДЫҢ ЖАҒДАЙЫН ТАЛДАУ
жүктеу/скачать 1.93 Mb. Pdf көрінісі
|
- Бұл бет үшін навигация:
- 7.1.1 кесте - Негізгі капиталдың қозғалысы мен қолда бары жайлы теңгерім (мың теңге)
| 7.2 НЕГІЗГІ КАПИТАЛДЫҢ ЖАҒДАЙЫН ТАЛДАУ
Негізгі капиталдың қолда барлығы, тозуы және қозғалысы жайлы мәліметтер – бұл ұйымның өндірістік әлеуетін бағалау үшін қажетті негізгі ақпарат көзі. Негізгі капитал қозғалысы оларды іске қосу, жаңарту, істен шығару, жою, ұлғайту коэффициенттері арқылы талдау жасалынады. Негізгі капиталдың техникалық сипаттамасын анықтау үшін іске жарамды, тозу, ауыстыру коэффициенттері саналады. Негізгі капиталдың қозғалысын талдағанда Қазақстандағы қазіргі заманғы ерекшіліктерін ескеру керек. Нарыққа өту нәтижесінде өндіріс көлемі күрт азайып кетті, инвестициялық белсенділік төмендеді, соның нәтижесінде негізгі капиталды іске қосу үдерісі баяулап кетті. Егер 2003 жылы тозу коэффициенті 32,2 пайыз болса, 2006 жылы ол 40,6 пайызға жетті. Негізгі капиталдың қозғалыс көрсеткішін санау әдістемесі 7.1.1-кестеде келтірілген. 101 7.1.1 кесте - Негізгі капиталдың қозғалысы мен қолда бары жайлы теңгерім (мың теңге) Көрсеткіш Жыл басындағы қолда бары, мың теңге Келу, мың теңге Істен шығуы, мың теңге Жыл соңында қолда бары, мың теңге НК бастапқы құны Оның ішінде жаңасы: НК амортизациясы (тозуы) НК қалдық құны 22245 - 6673,5 215571,5 12526,5 9237 - 69 - - 34702,5 9237 7176 36763,5 Негізгі капиталды талдау үшін келесі формулалар бойынша жоғарыда айтылған көрсеткіштерді санаймыз: 1) түсім (іске қосу) коэффициенті К іқ : К іқ = Жаңадан түскен НК құны / Кезең соңында НК құны К іқ = 12526,5/34702,5 × 100% = 36,09%; 2) жаңарту коэффициенті К жаң : К жаң = Жаңа НК құны / Кезең соңында НК құны, К жаң =9237/34702,5 × 100% = 26,6%; 3) НК істен шығу коэффициенті К іш : К іш = Істен шыққан НК құны/ Кезең басындағы НК құны, К іш = 69 / 22245 × 100% = 0,31%; 4) жою коэффициенті К ж : К ж = Жойылған НК құны / Кезең басындағы НК құны, Есеп беретін жылы іске қосылған негізгі капиталдың үлесі 36,09%-ын құрады, оның ішінде жаңадан түскені - 26,6% болды. Негізгі капиталды жаңартудың мақсаты - өнім сапасын жоғарылату, құрал-жабдықты күту және пайдалану жұмсалымдарын азайту, құрал-жабдықтың тұрып қалуын азайту, еңбек өнімділігін өсіру. 5) ауыстыру коэффициенті К ауыст : К ауыст = Тозу нәтижесінде істен шыққан НК құны / Жаңадан түскен НК құны= 69/12526,5 ×100% = 0,55%, 102 яғни жаңадан іске қосылған негізгі капиталдың үлесі 0,55%-ға тең бол- машы мәнді құрап тұр; 6) машина мен құрал-жабдықтың паркін ұлғайту коэффициенті: К ұлғ = 1- К ауыст Негізгі капиталдың жағдайын талдау үшін келесі көрсеткіштерді санай- мыз: а) тозу коэффициенті К тозу : К тозу жүктеу/скачать 1.93 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|