135
жалпы жұмысшылыр санындағы негізғі жұмысшылардың үлес
салмағы;
ЖӨК
н0
- жоспар бойынша бір жұмыскердің орташа шығарған
өнімі.
Көмекші жұмысшылардың санын қысқарту
құрал-жабдықтарды реттеу
мен жөндеу, осы жұмысшылардың еңбегін жетілдіру және механикаландыру
деңгейін және тағы басқа да қарқындандыру факторларын арттыруға қосалқы
жұмыстарды шоғырландыру мен мамандандыру арқылы қол жеткізіледі.
Жұмысшылардың сандық құрамымен қатар сапалы құрамы да анықта-
лады, ол жалпы білімдік және кәсіби-мамандық деңгейімен,
жас-жыныс
және ішкі өндірістік құрылыммен сипатталады.
Жұмысшылар мөлшерленген (кесімді) және мөлшерленбеген жұмысты
атқаратын (мерзімді) болып бөлінеді.
Кесімді жұмыстарды атқаратын жұмысшылар саны (ЖС) келесі
формуламен анықталады::
ЖС
кж
= Т/ Т
эф
× К
п
, (11.1)
мұнда Т - жоспар кезеңдегі еңбексыйымдылығы мөлшері бойынша
жұмыс көлемі, мөлшерсағат;
К
п
-өндірім мөлшерін орындаудың жоспарлы коэффициенті;
Т
эф
– жоспар кезеңдегі жұмысшының тиімді (жұмысқа келетін)
уақыт қоры, бір жылға тең деп алынады.
Аппаратуралық және агрегаттық жұмыстарда,
автоматтандырылған
жүйелерде жұмысшының іс-әрекеті негізінде механикаландырылған немесе
автоматтандырылған үдерістерді басқару болып келетіндіктен оның саны
(ЖС
қ
) жұмыс орны бойынша және құрал-жабдықтарға
қызмет көрсету мөл-
шерімен анықталады, мысалы;
ЖС
қ
= Σn
i
σ
i
k
зi
,
мұнда i- операциялардың аталуы;
n
i
- і-й операциядағы агрегаттар саны;
σ
i
-жұмыс орнының тығыздығы ( i-го жұмыс орнына қызмет
көрсетуге қажетті жұмысшылар саны);
k
зi
- i-й операциядағы біріккен кәсібиде жұмысшылардың жұмыс
жүктемелік коэффициенті.
Қызметшілер саны кәсіпорынның ұйымдық
құрылымына және басқару
функциясын атқаратын ұтымды жұмыскерлер санына байланысты анықтала-
ды.
Штаттық кесте бойынша жұмыскерлер саны әр сала бойынша құрасты-
рылған басқару функциясына сай норматив саны бойынша анықталады.
Мысалы, негізгі үдірістің жалпы (сызықтық) басшылығы:
136
C
c
= 0,015 × Ч
өөп
1,085
;
Жөндеу және энергетикалық қызмет корсетуде:
С
жэқ
= 0,007 × S
0.884
және т.б. 17 басқару функциялары бойынша.
Кіші қызмет көрсету персоналдың саны кәсіпорындағы қолданатын
қызмет көрсету мөлшері бойынша
немесе жұмыс орны бойынша;
күзетшілердің саны - күзет орны бойынша және жұмыс кестесі бойынша;
оқушылардың оқыту мерзімін ескере отырып,
жаңа кадрларды қайта
дайындау жоспарына сейкес; өнеркәсіптік емес топтар саны - үлгілік салалық
нормативтер бойынша, қызмет көрсету мөлшері бойынша (топтарға бөліп:
тұрмыстық-коммуналдық шаруашылығы, бала бақшалары,
ғимараттарды
жөндеу, мәдениет және спорт мекемелері) анықталады.
Достарыңызбен бөлісу: