-параграф. Электродинамикалық тежегіш сұлбасы

1) реленің орнатылуы:

РМ барынша көп ток релесі. Релені тарту көтергіш электр қозғалтқыш статорының номинальды тогын 50 % артық асырмайтын ток кезінде жүргізіледі;

токты бақылау релесі (ТБР). Релені тарту динамикалық тежеу генераторы (бұдан әрі-ДТГ) тәуелсіз көзден қозғанда динамикалық тежеу тогының мәнін анықтайтын 0,7 теңге тең ток кезінде жүргізіледі (форсировкасыз);

кернеуді бақылау релесі (КБР). Реле уақытын ұстау ДБР релесін ұстау уақытына ТБР тарту тогына дейінгі үлкендікте динамикалық тежеу тогының қалыпты өсу уақытын қосумен біршама артық болады.

Әрбір нақты жағдайда КБР ұстау барынша аз орнатылады:

Блокировкалау релесі (БР) динамикалық режимді командоконтроллерді нөлдік қалыпқа ауыстырмай қозғалтқыштық режимге ауысу мүмкіндігін жоққа шығарады. БР ұстау уақыты реленің тұрақты жұмысының барынша төмен шегінде орнатылады.

Баяулау релесі (БР) қозғалыс жылдамдығының төмендеу шамасы бойынша роторлы қарсыласу деңгейін, нақты тежегіш сәт берілген шамада ұсталатындай қайта қосады;

2) динамикалық тежелу мен сақтандырғыш механикалық тежегішінің бір уақыттағы әрекетіне кедергі келтіретін блокировкалаудың ақаусыздығы. Сақтандырғыш тежегішін іске қосқанда динамикалық тежеудің түйістіргісі сөндіріледі;

3) динамикалық тежегіштің механикалық жұмыс тежегішімен бір уақытта әрекет ету мүмкіндігі, сонымен қатар командоконтроллердің кез келген қалыбында динамикалық режимге ауысу мүмкіндігі;

4) көтергіш қондырғының динамикалық тежеу режиміндегі сенімді жұмысы.

Жүк түсірілгенде тежегіш сәтінің күрт азаюы мен жылдамдықтың артуы көтергіш қозғалтқыштың лақтырылуына жол берілмейді. Қозғалыс жылдамдығы жүктің үлкендігіне қарамастан берілген шамада тұрақты болады. Көтергіш ыдыстардың баяулау кезеңінде берілген тахограммаға сәйкес тиімді тежелу жүргізіледі.

63. Қажетті тежелу сәтінің құрылуына мына жағдайларда жол беріледі:

1) динамикалық тежелу тогының үлкендігін дұрыс таңдаумен. Реттеу реттегіш қарсыласулар көмегімен, ал керісінше трансформаторлы байланыс болғанда ДТГ қоздыру тогының өзгеруімен, сонымен қатар ток трансформаторы санының өзгеруімен немесе олардың ротор шынжырына қосылған қайтадан орауымен жүргізіледі;

2) кері байланыстың тиімділігімен. Кері байланыс тогының үлкендігі ДТГ қоздыруының қосынды тогының 50-70 ℅ құрайды;

3) динамикалық тежелуде қолданылатын роторлы қарсыласу сатыларының санын дұрыс таңдаумен;

4) сатыларды қайтадан қосқанда динамикалық тежелу тогын форсировкалаумен. Реттеу ДТГ қоздырудың тәуелсіз көзінде шынжырдағы қондырғы қарсыласуының секция үлкендігін өзгертумен жүргізіледі.

Тексеріс нәтижесі № 30 хаттамаға енгізіледі.

1) көтерудің 90 %, U_н.артық асуына жол берілмейтін қалыпты жылдамдығында тахогенератор (ТГ) кернеуін күйге келтіру. Күйге келтіру қоздыру тогын өзгертумен жүргізіледі. Қызу әсерін азайту үшін полюстерді ораудың қатар байланысуын қолдану ұсынылады. Машинаны екі жағында да тең жылдамдықта айналдырған кезде тахогенератордың зәкір щеткасында біркелкі кернеуі болады;

2) командоаппараттардың саты бойынша қарсыласуын бөлуді тексеру. Сатылардың қарсыласуының айырмасы 5 % артық болмайды.

Сатылардың қарсыласуы әркелкі бөлінгенде жол функциясында жылдамдықтың өзгеруінің параболалық заңдылығы көрсетіледі.

Сөндірілмейтін қарсыласудың үлкендігі рұқсат берілетін келтіру жылдамдығына сәйкес орнатылады.

Қарсыласудың екі тармағы бар командоаппараттарда оларды қосатын жалғастырғыш түсіріледі, олай болмағанда щеткадағы түйісу жоғалса, не шынжырдағы бақылау релесі де, не жылдамдықты бақылау релесі де жұмыс істемейді;

3) релені күйге келтіру:

шынжырды бақылау релесі (ШБР). Реле жылдамдықты тежегіш шынжырының ақаулы болғанында немесе тахогенератор щеткасында кернеу болмағанда сөндіріледі. ШБР тарту тахогенератор кернеуінің қозғалу жылдамдығы 25-40 % қалыпты болғанда жүзеге асырылады. Релені өткізу машина толық тоқтаған кезде ғана жүзеге асырылады;

жылдамдықты бақылау релесі (ЖБР). Реле тахограммамен берілген жылдамдықтың артуын бақылайды. Ток токтың қалыпты қозғалыс жылдамдығынан 15 % артқанда және командоаппараттың толық енгізілген қарсыласуында іске қосылатындай күйге келтіріледі;

қауіпті жылдамдық релесі (ҚЖР) тахогенератор қозғалыстың қалыпты жылдамдығынан 10-15 % артқанда іске қосылатын болады;

адамдар үшін жылдамдық релесі (АЖР) тахогенератор кернеуі адамдарды көтеріп-түсіретін барынша көп рұқсат берілетін жылдамдыққа сәйкес кернеуі 10 % артқанда тежегішті іске қосады. АЖР тек қозғалыстың қалыпты жылдамдығы адамдарды көтеріп-түсіруге рұқсат берілген жылдамдықтан артық көтерулерде ғана орнатылады (оқпанның берілген тереңдігі үшін);

айналу бағытының релесі (АБР). Бұл релелерді тарту кернеуі анық жұмыс шамасында барынша төмен болады және көтеру ыдыстарында қозғалыс жылдамдығы сәйкесінше 1 м/с болғанда тахогенератор кернеуінен аспайды.

Жылдамдық релесі (ЖР). Реле реверсорды көтеру ыдыстарының баяулату соңындағы қозғалыс жылдамдығын анықталған шамада ұстау үшін қосады және ағытады.

Релені тарту тахогенератордың тартуға арналған жылдамдығына сәйкес кернеуінде, ал босату-бұл жылдамдықтың 60-70 % жүргізіледі;

4) кескіндердің жағдайын тексеру: орнату орнының дұрыстығы, бекітудың сенімділігі, материалы. Кескіндер болаттан, шойынан немесе текстолиттен жасалады. Ағаш кескіндерді қолдануға рұқсат берілмейді. Кескіндердің беті тегіс, сызатсыз, кетіксіз және тез майысулары болмайды. Егер кескіндердің майысқан жерлері болса, майысуының ең кіші ішкі радиусы ролик радиусынан кем болмайды. Ролик кескін бетінде қозғалған кезде өзінің барлық еніне қатысты болады;

5) жылдамдықты тежегішке келесі көлемде сынақ жүргізіледі:

қалыпты жылдамдықтан асқанда іске қосылу.

Алын ала тексеру командоаппараттың қарсыласуы толық енгізілгенде тахогенератор кернеуін жасанды арттыру (қоздыру тогының артуымен) жолымен жүргізіледі. Іске қосу кернеуінің қозғалыстың қалыпты жылдамдығында тахогенератор кернеуінің 15 % артық асуына жол берілмейді.

Соңғы сынақ жүкті сөндірілген қозғалтқышпен түсіргенде жүргізіледі. Сақтандырғыш тежегішін іске қосу қозғалыс жылдамдығының қалыптыдан 15 % артық аспаған кезінде жүргізіледі.

Оқпан бойынша адамдары бар ыдыстар қозғалысы жылдамдығын тежеу жағдайында тежегіш адамдар үшін рұқсат берілген жылдамдықтан 10 % асқан кезде іске қосылады.

Рұқсат берілген жақындау жылдамдығы асқан кезде іске қосылу (қайтадан арту енуінде).

Алдын ала тексеру машинаны командоаппараттың шығарылған үзілісті қарсыласуында оқпан ортасында баяу айдау арқылы жүргізіледі (иінтірек ролигі төменгі қалыпта).

Іске қосылу 1,5 м/с аспайтын (адамдарды тасуға арналған көтеру қондырғылары үшін не қайтадан пайдалануға берілген) не қолданыстағы тек жүк көтерулер үшін 2 м/с жылдамдықта жүргізіледі.

Екі командоаппарат болған жағдайда тексеріс олардың әрқайсысына жүргізіледі.

Соңғы сынау ыдыстардың барынша көп рұқсат берілген жақындау жылдамдығына тең бақыланатын баяулау жолында тұрақты токпен қозғалысында жүргізіледі. Бұл жағдайда сақтандырғыш тежегіші іске қосылады: қозғалмайтын ыдыстар үшін-жоғарғы қалыпты жағдайдан 3-4 м кем емес қашықтықта, ал қозғалатындар үшін артылатын қисықтарға енер кезде. сынау екі көтергіш ыдысқа жүргізіледі.

Жылдамдықты анықтаған кезде таховольтметрдің көрсеткіші ғана қолданылады (тахогенератор шынжырына қосылған бақылау вольтметрі).

Баяулау кезеңінде тахограммаға берілген кескін түрінің сәйкестігі. Командоаппараттың қарсыласуын біркелкі бөлуде жылдамдықты тежегіште әсерліліктің ауысымды коэффициенті болады.

Тексеріс жылжымайтын машинада және сөндірілген тахогенераторда бақыланатын баяулау жолын біркелкі бөліктерге бөлетін 6-8 нүктеде жүргізіледі. Кескіні бар ретардилейтін диск ауыстыратын механизм көмегімен бұрылады, ал күйіне келтірілетін кернеу тұрақты ток генераторынан беріледі. Іске қосылу кернеуінің кернеуге қатынасы әр нүктеде жел заңдылығы бойынша баяулау басталуының кезеңіне сәйкес, әр нүктеде 115 %, ал бақыланатын баяулау жолындағы соңғы нүктеде 150 % дейін өзгертіледі.

Қарсыласуды әркелкі бөлуде егер командоаппарат сатысының келесі сөндірілулері жолдың біркелкі бөліктерінде жүргізілсе кескін дұрыс болып есептеледі;

жылдамдықты тежегіштің шынжыры үзілген кезінде немесе тахогенератор кернеуі болмағанда іске қосылу.

Тексеріс тахогенератордың қоздырғыш шынжыры (немесе ЖБР шарғы шынжыры) үзілгенде жүргізіледі. Машинаны айдаған кезде және жылдамдату контакторын іске қосқанда ШБР түйісуін тоғытатын блок-түйістіру сақтандырғыш тежегіші іске қосылады;

6) айдау кезінде жылдамдықты тежегіш жұмысын тексеру (сұлбада бір командоаппаратты қолдануда). Бұл жағдайда машинаны барынша аз жүкте автоматты айдау уақыты баяулау уақыты кезеңінен аз болмайды. Қажеттілігі болғанда уақыт релесін ұстауға түзету жүргізеді.

Тексеріс нәтижесі № 31 формалы хаттамаға енгізіледі.

6-параграф. Оқпанды дабыл бергіш
65. Тексеру кезінде:

1) дабыл беру аспаптарын:

қоректенудің кернеудегі дабыл беру аппараттарының бөліктеріне кедергі келтіретін механикалық блокировкалау аспабының ақаусыздығы;

элементтердің жағдайы, реленің, тарту, есіктік және авариялық сөндіргіштердің, дыбыстық және жарықтық дабыл беру аспаптарының ақаусыздығы мен бекітілу бекемдігі;

нұсқар элементінің ақаусыздығы: жұмыстық және лақтырылу электр магнитінің, тарсылдайтын дөңгелек, серіппе жағдайы, кодты дабыл беру арқылы алынған нұсқарлардың сәйкестігі;

элементтердің жағдайы мен горизонттар қайта қосқыштарының жұмысын;

жұмыстарды қайта қосқыштардың ақаусыздығы: жұдырықшалар, түйісулер жағдайы, фиксация жағдайының анықтығы. «Адамдар» режиміндегі қайта қосқыш адамдарды қатты көтеруден қорғайтын соңғы тоғытатын сөндіргіштер түйісулерді айырады;

2) блокировкалаудың болуы мен ақаусыздығы:

басқа жұмыс горизонттарынан дабылдың берілу мүмкіндігі;

машинаның тұтқаның рұқсат берілген дабылына дейін түсуіне кедергі келтіретін;

машинаның ашық сақтандырғыш тежегіштерінде түсуіне кедергі келтіретін;

қабылдау бункерінің бетінде толық артылған кезінде дабыл беруді сөндіретін;

3) қордағы және жөндеудегі дабыл бергіштің болуы мен ақаусыздығы;

4) тікелей телефон немесе дыбыс ұлғайтқыш байланыстың болуы мен ақаусыздығы;

5) жұмыс орында анық жазылған «Дабыл беру кестесі» болуы.

Тексеріс нәтижесі № 32 формалы хаттамаға енгізіледі.

1) көтергіш қондырғының оқшауланудың ақаулану салдарынан ток болуы мүмкін электр жабдығының барлық металл бөлшектерінің жерге тұйықтау құрылғысының болуы мен бүтіндігі, оның ішінде:

электрлі машина, трансформатор, аппараттардың сырттары;

электр аппараттардың жетектері;

өлшеу трансформаторларының екінші ораулары;

тарату қалқандарының, магнитті станциялардың, роторлы қарсыласу мен басқару щиттерінің қасбеттері;

кабельді жалғастырғыш пен воронкалардың металл сырттары, кабельдердің, сымдардың металл сырттары мен электр сымдардың болат құбырлары;

басқару алаңы, көтеру машиналарының рамалары, балкалардың металл қоршаулары;

2) жерге тұйықтау өткізгіштерінің жағдайы және олардың электр қондырғының жерге тұйықтау бөліктеріне байланыстырылуының беріктігі. Өзара байланыстырылу дәнекерлеу арқылы, ал аппарат, машина және сол сияқтылардың сыртына қосу дәнекерлеумен немесе сенімді бұрандалы байланыстырумен жүргізіледі. Шайқалу не дірілдеу болған жағдайда түйісуді босаңқырату шаралары (контрбұранда, контрлі шайба және тағы басқалар) қабылданады.

Жерге тұйықтау өткізгіштерінің қиылысуы мен материалы Қазақстан Республикасы Энергетика және минералды ресурстар министрлігінің 2004 жылғы 26 тамыздағы № 189 бұйрығымен бекітілген «Электр қондырғыларды орнату талабы» (бұдан әрі-ЭҚОЕ) талабына сәйкес болады.

ЭҚОЕ сәйкес әрбір жерге тұйықталатын элемент жеке тармақтану көмегімен тұйықталуға немесе тұйықталатын магистральға қосылады.

Ашық төселген жерге тұйықталатын өткізгіштер, сонымен қатар барлық жерге тұйықтау қиықтары мен сымдар, құрылымдар қара түске боялады.

Табылған үзілулер, қанағаттанарлықсыз түйісулер және жерге тұйықтау шынжырындағы басқа да ақаулар түзетіледі;

3) жерге тұйықтау құрылғысының қарсыласуы (оқшауланған нейтральды 1000 В дейінгі кернеулі электр қондырғылар үшін) мыналардан аспайды:

жоғарғы бетке орнату үшін (негізгінің барынша аз өткізілу кезеңінде)-4 Ом;

жерасты қондырғылары үшін-2 Ом;

4) фаза-нөл ілмегінің қарсыласуы (1000 В дейінгі электр қондырғылар үшін трансформатордың нейтраль жерге тұйықталуы). Ілмектің қарсыласуын өлшеу сөндірілген трансформаторда амперметр-вольтметр әдісімен жүргізіледі (36-сурет).

Кері трасформацияны болдырмау үшін фазалы сымдар сөндірілген болады. Ілмек құру үшін фазалы сымның басқа соңы қорғалатын жабдықтың сыртына жалғастырылады.

Ілмектердің қарсыласуы:
U_V

Z_n=——

Қысқа тұйықталудың есепті тогы мына формула бойынша анықталады:

Тексеріс және өлшеу нәтижесі № 33 формалы хаттамаға енгізіледі.

АМТ-алмастыру механизмінің тұтқасы;

СТЦ-сақтандырғыш тежегішінің цилиндрі;

ЖТЦ-жұмыс тежегішінің цилиндрі;

ЖТТ-жұмыс тежегішінің тұтқасы;

ПӘК-пайдалы әрекет коэффициенті;

БС-блокировкалауды сөндіргіш;

ЖТМ-жұмыс тежегішінің магниті;

ЖТР-жұмыс тежегішін реттегіш;

СТТ-сақтандырғыш тежегіштің тұтқасы;

СТМ-сақтандырғыш тежегішінің магниті;

ҚТТ-қол тежегішінің тұтқасы;

ТЖБС-тежегіш жүгінің блокировкалайтын сөндіргіші;

ТЖР-токты жылдамдату релесі;

АТ-авария түймесі;

ЖТБС-жұмыс тежегішін блокировкалайтын сөндіргіш;

СТБС-сақтандырғыш тежегішін блокировкалайтын сөндіргіш;

ТЖБС-тежегіш жүгін блокировкалау сөндіргіші;

КК-командоконтроллер;

ДТГ-динамикалық тежегіш генераторы;

ДБР-доғалы блокировкалау релесі;

ТБР-токты бақылау релесі;

ЖР-жылдамдату релесі;

КБР-кернеуді бақылау релесі;

БР-блокировкалау релесі;

БР-баяулату релесі;

ТГ-тахогенератор;

ШБР-шынжырды бақылау релесі;

ЖБР-жылдамдықты бақылау релесі;

ҚЖР-қауіпті жылдамдық релесі;

АЖР-адамдар үшін жылдамдық релесі;

АБР-айналу бағытының релесі;

ЖР-жылдамдық релесі;

ЭҚОТ-электр қондырғыларды орнату талабы.

___________________

Асинхронды қозғалтқышы бар шахталық көтергіш қондырғыларды сынау, жөндеу және тексеру бойынша методикалық нұсқаулықтарға қосымша

№ 1 форма

№ ______ хаттама

Қорытынды: _______________________________________________________

Тексеруді жүргізді: _________________________________________________

№ 2 а форма

2. Арқанға зауыттық төлқұжаттың болуы (акт-сертификат) _______________

3. Арқандарды сынау мерзімі мен нөмірі туралы куәлік:

сол жақтағы ___________________________________________________

оң жақтағы _____________________________________________________

артығы _________________________________________________________

4. Арқанды ілу мерзімі:

сол жақтағы _________________________________________________

оң жақтағы ______________________________________________________

5. Арқанның беріктігінің артықшылығы:

1) тең салмақты немесе жеңіл соңғы арқанмен көтеру

G_o=Q_r+Q_м+nQ_в+p(Н+h)=

2) ауыр соңғы арқанмен көтеру

G_o= Q_r+Q_м+nQ_в+qH+ph=

Qr	Qм	Qв	n	p	q	H	h	Dб	dк

Q_r-барынша көтерілетін жүк, кг;

Q_м-жалғастырғышты құрылғылы көтеру ыдысының «өлі» салмағы, кг

Q_в-вагонетка салмағы, кг

№ 2а форманың жалғасы

p-1 м басындағы арқанның салмағы, кг/м;

q-1 м соңғы арқанның салмағы, кг/м;

H-көтеру биіктігі, м;

h-жоғарғы қабылдау алаңынан коперлі тегершік осіне дейінгі арақашықтық , м;

D_б-барабан диаметрі, мм;

d_к-арқан диаметрі, мм;
6. Артық арқанның болуы __________________________________________

		Сол жақтағы	Оң жақтағы
7.	Арқанның соңын коушке бекітудің дұрыстығы
8.	Арқанның соңын барабанға бекітудің дұрыстығы
9.	Арқанды барабанға бекітетін жимкалар саны
10.	Барабанда үйкелену виткаларының саны

Қорытынды: _______________________________________________________

Тексеруді жүргізді: __________________________________________________

№ 2 б форма