Автоматтандырылған кезде пайда болады

МАЗМҰНЫ 
бет 
КІРІСПЕ 3 
1 НЕГІЗГІ БӨЛІМ 4 
1.1. Автомитизация және роботизация ұғымдары 4
1.2. Үрдістердің робаттандырылған автоматизациясы 5 
1.3. ҮРА құралдары 7 
2. АРНАЙЫ БӨЛІМ 8 
2.1. Blue Prism кіріспе. Құралдар жинағы туралы толық шолу 9 
2.2. Process Studio 9 
2.3. Технологиялық процеске кіріспе 10 
2.4. Кіріс және шығыс параметрлері 12 
2.5. Object Studio 12 
3. БӨЛІМ 14 
3.1 UiPath Studio кіріспе. Интерфейсімен танысу 14 
3.2. Веб-рекордер іске қосу 15 
3.3. Айнымалы және аргументті басқару 16 
3.4. While, do while, for each – циклдері 18 
3.5. Excel автоматтандыру 22 
3.6. Type Into, Message Box әрекеттері 23 
3.7. PDF файлдармен жұмыс 24 
ҚОРЫТЫНДЫ 25 
ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ 26 
 
 
 
 
 
ҚР ИТК 4S06130103 ОТ Есеп 
 
 
 
 
 
Өзг
Бет 
Құжат №
Қолы
Күні 
Орындад
ы
Мухамед Ұ.
«
Роботтандырылған 
процестерді автоматтандыру
» 
Әдебиет
Бет саны 
Тексерді Изтурғанқызы А
 
 
26 
Реценз.
РПО1-21К 
Н.бақыла
у
Бекітті

КР ИТК 4S06130103 OT Есеп 
Бет 
3 
Өзг Бет 
Құжат №
Қолы
Күні 
КІРІСПЕ 
Роботтандырылған процестерді автоматтандыру (RPA) негізгі міндеттер 
адам жұмыс істейтін адамдар сияқты әр түрлі қосымшаларда жұмыс істейтін 
бағдарламалық жасақтама немесе аппараттық жүйелер арқылы 
автоматтандырылған кезде пайда болады. Бағдарламалық жасақтаманы немесе 
роботты бірнеше кезеңдер мен қосымшалармен бірге жұмыс процесіне 
үйретуге болады, мысалы, алынған формаларды алу, түбіртек туралы 
хабарлама жіберу, нысанды толықтығын тексеру, пішінді папкаға енгізу және 
электрондық кестені форманың атымен жаңарту, берілген күн және т.б. RPA 
бағдарламалық жасақтамасы қызметкерлерге қайталанатын, қарапайым 
тапсырмаларды орындау жүктемесін азайтуға арналған. 
Негізгі өнімдері: 
 
Роботтандырылған процестерді автоматтандыру (RPA) қосымшалар 
арқылы негізгі, қайталанатын тапсырмаларды орындау үшін оңай 
бағдарламаланатын бағдарламалық жасақтаманы білдіреді. 
 
RPA басқа бағдарламалық жасақтаманы іске қосу және пайдалану 
мүмкіндігі бар бағдарламалық роботты жасайды және орналастырады. 
 
Негізінен офистік типтегі функцияларға арналған РПА цифрлық 
көмекші сияқты жұмыс істейді, ол әдеттегідей ауыр жұмыстарды орындайды, 
әйтпесе қызметкерлердің уақытын жояды. 
Роботтандырылған процестерді автоматтандыру туралы түсінік 
Роботтандырылған процестерді автоматтандыру (RPA) көбінесе белгілі 
бір тәртіпте бірнеше тапсырма түрлерін орындау мүмкіндігін қажет ететін 
кеңсе типіндегі функцияларға көмектесуге арналған. Ол басқа бағдарламалық 
жасақтаманы іске қосу және пайдалану мүмкіндігі бар бағдарламалық роботты 
жасайды және орналастырады. Белгілі бір мағынада негізгі тұжырымдама 
дәстүрлі өндірісті автоматтандыруға ұқсас, ол жұмыс процесінің бір бөлігін, 
тіпті бір ғана тапсырманы алуға және оны жасауға мамандандырылған робот 
құруға бағытталған. Кеңсе жұмысы көбіне бірдей қайталанатын күш-жігерді 
қажет етеді, бірақ бұл мәліметтер платформалар мен қосымшалар арқылы 
басқарылатындықтан, физикалық робот қажет емес. 
Автоматтандыруды компаниялар процесстерді оңтайландыру және 
жұмыс күшіне кететін шығындарды азайту үшін жиі іздейтін болса да, 
автоматика дұрыс емес болып кеткен жағдайлар болды. 

 
КР ИТК 4S06130103 OT Есеп 
Бет 
4 
Өзг Бет 
Құжат №
Қолы
Күні 
1. НЕГІЗГІ БӨЛІМ 
1.1. Автомитизация және роботизация ұғымдары
Автоматтандыру – бұл бағдарламалық жасақтама немесе роботтар 
арқылы автоматты түрде орындалатын барлық процестерді сипаттайтын кең 
ұғым. Яғни, бұл адамның қатысуынсыз орындалатын тапсырмалар. 
Роботтандыру бұл тәжірибенің тек бір бөлігін ғана қамтиды, өйткені 
адамдардың орнына физикалық механизмдер келеді.
Автоматтандыру адамдар тобына күш-жігерді жақсырақ үйлестіруге 
көмектеседі және нәтижелердің жоғары дәлдігіне кепілдік береді. Сонымен 
қатар, компанияға осындай сервисті енгізу пайданы ұлғайтуға, уақытты 
үнемдеуге және тиімділікті арттыруға мүмкіндік береді. 
Роботтандыру-адамдарды 
өндірістік 
процестенесыстыру, 
оларды 
автоматтандырылған және роботтандырылған станоктар мен өндірістік 
желілерге ауыстыру, осыған байланысты қызмет көрсету саласын дамыту үшін 
ресурстар босатылады. Кесте жолдарында сақталатын объектілердің бірегей 
идентификаторларын (бастапқы кілттерін) анықтау; 
Техникалық процестерді роботтандыру деректерді өңдеуді машинаға 
сеніп тапсыруға болатын көптеген салаларға қатысады. 
Сақтандыру. Сақтандыру компаниялары клиенттердің өтініштерін 
жасанды интеллект арқылы өңдеуге жібереді. Ол машиналық оқытудың 
қарапайым моделін қолданады және сақтандыруды алдау әрекетінің ықтимал 
жағдайларын бірден анықтайды. 
Банкинг. Банктер бағдарламалық роботтарды құжаттаманы өңдеу кезінде 
де, техникалық қызмет көрсету саласында да пайдаланады. Мысал ретінде 
Тинкофф банкіндегі Олегті келтіруге болады. 
Денсаулық сақтау. Дүние жүзіндегі клиникалар құжаттарды өңдеуге 
қатысты күнделікті тапсырмаларды автоматтандырады. Медициналық 
қызметкерлер пациенттермен қарым-қатынасқа көбірек көңіл бөлуі үшін 
«қағазбастылықты» орындау үшін машиналық оқыту модельдері қолданылады. 
Құрылыс ұйымдары және басқа бизнес. Корпорациялар бағдарламалық 
роботтарға чектерді тексеруге, қоймалар мен дүкендердің мазмұнын талдауға 
көбірек сенеді. Кейде тіпті әлеуетті қызметкерлер үшін алғашқы HR маманы бот 
болады. 
Автоматтандырудың жалпы мәні – адамның қатысуынсыз жұмыс 
әрекеттері мен процедураларын орындау. Тиісінше, роботтандыру 
автоматтандыру бағыттарының бірі болып табылады. Теориялық тұрғыдан 
алғанда, бұл бағыттың ерекшелігі – робот «әдеттегі» автоматтандырудан 
айырмашылығы әмбебап құрал болып табылады. 

КР ИТК 4S06130103 OT Есеп 
Бет 
5 
Өзг Бет 
Құжат №
Қолы
Күні 
1.2 Үрдістердің робаттандырылған автоматизациясы
Үдерістердің роботтандырылған автомитизациясы. Бүгінгі күні жиі 
қолданылатын RPA (Robotic Process Automation) технологиясын «үлкен» 
цифрландыруға қарай аралық қадам ретінде қарастыруға болады. Бұл 
технология бұрын адам орындаған, бірақ өнімділігі жоғары бизнес-процестерде 
бірдей операцияларды орындайтын сценарийлер (скрипттер) немесе 
бағдарламалық боттардың жиынтығы. RPA боттары бағдарламалық 
қосымшалардың үстінде жұмыс істейді. Олар келесі әрекетке қажетті 
деректерді экраннан немесе есептеу жүйесінен оқиды. Келесі бизнес командасы 
автоматты түрде таңдалады. 
Осы схемаға сәйкес әрекет ете отырып, RPA боты деректерді өңдеуді 
бастай алады, ақпаратты бір қолданбадан екіншісіне тасымалдай алады. Бот 
өзіне қол жетімді «сенсорлық технологияларды» пайдалана отырып, туындаған 
жағдайды бағалай алады және таңдауына байланысты қолданбалы жүйеден 
жауап бере алады. «Сенсорлық» бастапқы деректерді жинауды және оларды 
бастапқы бағалауды автоматтандыруға арналған технологияларды білдіреді, ол 
адамды «датчикпен» ауыстырудан тұрады. Бұл белгілі бір веб-сайттағы 
жаңалықтарды оқу немесе экран сканерлерін жасау, содан кейін табылған 
деректерді бағалау болуы мүмкін. «Сенсор» келесі әрекеттерді таңдау үшін 
оның «мағынасына» байланысты белгілі бір электрондық пошта 
хабарламасының пайда болуын күте алады. 
Дегенмен, бұл жасанды интеллект емес. Біз мұндай жүйені RPA боты 
(немесе RPA роботы) деп атаймыз, ол қолданбалы бағдарламашы өз 
жұмысының жоспарына енгізілген әрекеттерді ғана орындайтынын атап өтеміз. 
RPA боты адам сияқты әрекеттерді орындайды, бірақ ол адам сияқты өз 
таңдауын өзгерте алмайды – ол AI және машиналық оқыту технологияларын 
қолданбай, алдын ала дайындалған опциялардың ішінен өзіне қолжетімді 
пәрменді таңдайды. 
Ең алдымен, RPA қызмет көрсетілетін бағдарламалық жүйенің өнімділігін 
арттырады: операциялардың алдыңғы жинағы енді жоғары жылдамдықпен 
орындалады. Бұл жолда адамның бұрын жіберген қателері жоққа шығарылады. 
Сонымен қатар, оны іске асырудың басында-ақ RPA бірнеше қосымшалардың 
жұмысын өзара үйлестіруге қол жеткізуге мүмкіндік береді. Сонымен қатар, 
RPA бірнеше қолданбалы жүйелердің жұмысын жылдам біріктіруге мүмкіндік 
береді, бұл шығындар бойынша баламалы әдістермен (интерфейстер, деректер, 
веб-қызметтер және т.б. деңгейінде) салыстыруға келмейді. Нәтижесінде АТ 
жүйесіне қызмет көрсету шығындары азаяды. 
1950 жылдардағы «бөтен» 
Қазіргі роботтандыруға арналған құралдар жақында пайда болған деп 
саналады. Алайда, RPA – ның ұзақ тарихы бар. 
Бұл технологияның ізашарларының бірі IBM зерттеушісі Артур Самуил 
деп аталады. 1959 жылы жасанды интеллект пен Машиналық оқыту жүйесінің 

 
КР ИТК 4S06130103 OT Есеп 
Бет 
6 
Өзг Бет 
Құжат №
Қолы
Күні 
прототипімен жұмыс істей отырып, ол RPA-ның негізін құрайтын негізгі 
принциптерді тұжырымдады. 
Оның идеясының мәні роботтандыру үшін барлық мүмкін сценарийлерді 
бағдарламалауға емес, компьютерлерді өзін-өзі оқытуға үйрету керек болды. 
Нәтижесінде checkers («ойын дойбы») компьютерлік бағдарламасы құрылды, ол 
өзін-өзі үйрететін Робот бағдарламасының әлемдегі алғашқы мысалдарының 
бірі болды. 
Өзін-өзі оқытатын роботтық жүйелер саласындағы зерттеулер жаңа 
технологияға қажетті басқа бағыттардағы жұмыстарды ынталандырды: табиғи 
тілдегі есептерді шешу; тапсырмаларды бір пәндік саладан екіншісіне аудару; 
мәтіндік деректерден мағынаны алу. Компьютерлік интерфейсті зерттеу және 
оны бағалау үшін формализация құралдарын қолдану командаларды табиғи 
тілде өңдеудің дамуына әкелді (Natural Language Processing, NLP). Осы 
технологияның арқасында бағдарламалар адам жасаған Қарапайым мәтінді 
түсінуге және өңдеуге үйренді. Жолдар арасында оқу және жаргонды түсіну әлі 
алыс болса да, бұл әзірлемелер RPA технологиясын құруға көмектесті. Алайда 
оның қалыптасуы ондаған жылдарға созылды. 
1990 жылдардың екінші жартысында дисплей экранынан мазмұнды 
автоматты түрде оқу технологиясы жасалды (скрапинг, скрапинг), бұл RPA 
үшін үлкен маңызға ие болды. Скрапингтің арқасында бағдарламалар әртүрлі 
көздерден деректерді алуды үйренді: веб-сайттар, бағдарламалар, құжаттар 
беттері. Егер бұрын оқу қолмен жасалса және жиналған деректерді өңдеуге 
айтарлықтай уақыт қажет болса, онда скрапинг процесті автоматтандыру 
рельстеріне ауыстырды. 2000 жылдардың басында. Бұл технология оны 
практикалық қолдануға мүмкіндік беретін деңгейге жетті. Скрапинг алғашқы 
қарапайым RPA құралдарының негізі болды. 
RPA-ның алғашқы енгізілімдері пайда болды, бірақ нарық баяу дамыды. 
Көптеген RPA өнімдері нарыққа белгісіз болып қалды. Өсім RPA-ны енгізу 
айтарлықтай дайындық шығындарын талап ететіндігімен шектелді, сондықтан 
мұндай өнімдер тек өзгермейтін, қайталанатын командалық тізбектерге 
қатысты тапсырмалар үшін тиімді қолданыла алады. Нарық роботтың одан әрі 
жұмыс істеуі туралы шешім қабылдауға негізделген жинақталған мазмұнды 
оңайлатылған бағалау функциясы бар RPA-ның келесі буынына көшуді күтті. 
Мұндай 
өнімдер 
когнитивті 
немесе 
«ақылды» 
RPA 
(когнитивті, 
интеллектуалды RPA) деп аталды. 
RPA 2015 жылдан бастап негізгі ағымға айналды.бұған оптикалық 
таңбаларды тану жүйелерінің (OCR) дамуы, NLP қолдану және күрделі 
құрылымды деректерді өңдеу үшін машиналық оқыту (ішінара құрылымдалған 
және ретсіз орналасқан) ықпал етті. Нәтижесінде біз білетін RPA технологиясы 
пайда болды.

КР ИТК 4S06130103 OT Есеп 
Бет 
7 
Өзг Бет 
Құжат №
Қолы
Күні 
1.3. ҮРА құралдары 
Процестерді роботтандыру (немесе RPA)-бейнелі бағдарламалық 
роботтарға (боттарға) немесе жасанды интеллектке (AI) / цифрлық 
жұмысшыларға 
негізделген 
бизнес-процестерді 
автоматтандыру 
технологиясының бір түрі. Кейде оны бағдарламалық жасақтама 
робототехникасы деп атайды (Робот бағдарламалық жасақтамасымен 
шатастыруға болмайды ). 
Robotic Process Automation (RPA) — бағдарламалық роботтарды 
(software robots) және жасанды интеллектті пайдалануға негізделген бизнес-
процестерді автоматтандыру технологиясының бір түрі. Бағдарламалық 
жасақтама роботы жүйенің интерфейсімен өзара әрекеттесу арқылы адамның 
әрекетін қайталайды. 
Дәстүрлі жүйелерде әзірлеуші бағдарламалық интерфейстерді (API) 
немесе сценарий тілін қолдана отырып, тапсырманы автоматтандыруға 
арналған әрекеттер тізімін жасайды. RPA жүйелері қолданушының бұл 
тапсырманы қолданбаның графикалық интерфейсінде қалай орындайтынын 
бақылау арқылы әрекеттер тізімін жасайды. 
RPA құралдарына тоқтала кететін болсақ, олар: 
• Blue Prism 
• Automation anywhere 
• UiPath 
• OpenSpan 
• WorkFusion 
Ал RPA мысалдарын айтатын болсақ: 
• Excel бағдарламасындағы кестелермен жұмыс, деректерді көшіру және 
түрлендіру 
• Ақпараттың дұрыстығын тексеру 
• Банк-клиенттің экрандық нысандарын толтыру 
• Есептерді қалыптастыру 
• Деректерді бір жүйеден екіншісіне тасымалдау 
Осы жылдар ішінде UiPath және Automation Anywhere сияқты неғұрлым 
қолжетімді бәсекелестер нарыққа бірдей (немесе жақсырақ) мүмкіндіктермен, 
икемділікпен және іске асырудың қарапайымдылығымен шықты. Нәтижесінде 
RPA шағын және орта ұйымдарды қоса алғанда, көптеген салалардағы барлық 
көлемдегі компаниялар үшін «демократияланды». 
RPA құралдарын салыстырудың тағы бір қызықты көзі G2 болып 
табылады, ол тексерілген пайдаланушы шолуларының нақты уақыттағы 
деректеріне негізделген рейтингі бар. 21 жылдағы жағдай бойынша үздік үш 
платформаның әрқайсысы келесідей рейтингке ие болды: 
• UiPath – 4722 шолумен 4,6/5 жұлдыз 
• Automation Anywhere 4310 шолумен 4,5/5 жұлдызбен бағаланады 

 
КР ИТК 4S06130103 OT Есеп 
Бет 
8 
Өзг Бет 
Құжат №
Қолы
Күні 
• Blue Prism 158 шолуға негізделген 4,4 / 5 жұлдыз 
2. АРНАЙЫ БӨЛІМ
2.1. Blue Prism кіріспе. Құралдар жинағы туралы толық шолу
Blue Prism жаһандық ауқымда табысты цифрлық жұмыс күшін 
басқаратын роботтық процестерді автоматтандырудың (RPA) пионері болды. 
Бұл тегін RPA құралдарының бірі. Көбінесе сенімді және қауіпсіз RPA 
платформасы деп аталатын Blue Prism қайталанатын қолмен және ережеге 
негізделген бэк-офис процедураларын автоматтандыру арқылы бизнес 
операцияларының икемді және үнемді болуына көмектеседі. Көк призма 
құралы әртүрлі бизнес процестерін автоматтандыру үшін сүйреп апару 
мүмкіндігін қолданады. Оның ерекшеліктеріне мыналар жатады: 
• Көп ортаны орналастыру үлгісіне қолдау көрсету 
• Желілік және бағдарлама тіркелгі деректерінің қауіпсіздігі қамтамасыз 
етілген. 
• Тиімді іске асыру. 
• Сенімді және мүмкіндіктерге бай талдау пакеті. 
• Нақты уақыттағы кері байланыс үшін жақсартылған басқару бөлмесі. 
Енді сіз Blue Prism деген не екенін түсінсеңіз, оның кейбір 
мүмкіндіктерін қараңыз. 
Интеллектуалды орындау технологиясын қамтамасыз етеді 
Ұйымдар автономды механизмді процестердің басымдықтарына сәйкес 
жұмыс істеуге үйрете алады, оны жұмысқа толтырады, содан кейін 
жүйелердің, бизнес сценарийлерінің және қалауларының өзгеруіне жауап бере 
отырып, оны автономды жұмыс істеуге қалдырады. Жұмыс, адамдар сияқты, 
SLA, көлем және басымдық негізінде жұмыс істей алады және адамның 
араласуынсыз роботтардың таралуын динамикалық түрде өзгерте және 
өзгерте алады. 
Әртүрлі платформалармен үйлесімділік 
Олар Blue Prism құрастырды Microsoft.NET Framework. Ол 
технологиялық тұрғыдан бейімделеді, бірнеше платформалар мен 
технологияларда жұмыс істейді, мысалы, мейнфрейм, Windows қосымшасы, 
WPF қосымшасы, Java, SAP, Exchange, теңшелетін қосымшалар, Citrix, семіз 
клиент, жұқа клиент, веб-қызметтер және т. Б.
Қатаң режим 
Бағдарламалық жасақтама роботы қолданбаға қауіпсіз қосылады және 
презентация деңгейін адам сияқты басқарады, бірақ бақыланатын, инвазивті 
емес ортада бағдарламаның тұтастығына ешқашан зиян тигізбеуін қамтамасыз 
етеді. 
Жергілікті немесе бұлтта 

КР ИТК 4S06130103 OT Есеп 
Бет 
9 
Өзг Бет 
Құжат №
Қолы
Күні 
Жалпыға ортақ немесе жеке бұлтты қамтамасыз ететін жергілікті немесе 
гибридті корпоративтік орналастыру . 
Жұмыс жұмыс күйінде және Виртуалды жұмыс күшіндегі роботтардың 
кез келген санында Blue Prism-де анықталған кез келген операцияларды 
орындай алады. 
2.2 Process Studio 
Process студиясының тек басты беті бар. Егер бет жарияланған болса, біз 
процесс студиясынан қоңырау шала аламыз. Біз әзірлеу және тестілеу үшін 
process студиясын қолданамыз. 
Процесс және объект студиясы арасындағы негізгі айырмашылықтар 
төменде келтірілген кестеде 
2.2.1-кесте. Негізгі айырмашылықтар 

 
КР ИТК 4S06130103 OT Есеп 
Бет 
10 
Өзг Бет 
Құжат №
Қолы
Күні 
2.2.1 – сурет. Process Studio бағдарламасындағы кезеңдер 
Объектілер студиясының беттерін жариялау 
Төмендегі қадамдарды қолданып нысан студиясының беттерін 
жариялай аламыз: 

Бизнес объектісін дамыту. 

Бизнес нысанының әрекеттерін орналастырыңыз. 

Объектілер студиясын жариялау. 

Процесті жариялағаннан кейін біз Process Studio бағдарламасынан іске 
қоса аламыз. 
2.2.2 – сурет. Нысан студиясы 
2.3. Технологиялық процеске кіріспе 
Circular Paths. 
Blue Prism қайталанатын жұмысты автоматтандыруға арналған және» 
дөңгелек жолдарды « қосу — кейбір қадамдарды қайта-қайта қайталауға 
мүмкіндік беретін циклдік процесс диаграммалары. 

КР ИТК 4S06130103 OT Есеп 
Бет 
11 
Өзг Бет 
Құжат №
Қолы
Күні 
Процесс ағынының циклдік түрде өтуіне, содан кейін цикл шегіне 
жеткеннен кейін соңына дейін алға жылжуына мүмкіндік беретін дөңгелек 
жолды құру үшін қажет компоненттер: 
• Цикл шегін орнатуға арналған деректер элементі;
• Циклдардың ағымдағы санын сақтауға арналған деректер элементі; 
• Ілмектерді санау үшін есептеу кезеңі;
• Ағынды Басқару Үшін Шешім қабылдау кезеңі. 
Көптеген кезеңдерде тек бір шығыс сілтеме бар, бірақ сатыда болуы 
мүмкін кіріс сілтемелерінің саны шектелмейді. 
2.3.1-сурет. Circular Paths 
Layers of Logic. 
Процестер әдетте оларды орналастыру үшін айтарлықтай жұмыс 
кеңістігін қажет етеді. Процесс диаграммаларын басқаруды жеңілдету үшін 
оларды әр түрлі бөлімдерге бөлуге болады, олардың әрқайсысы иерархиялық 
тәртіпте жеке бетте орналастыруға. Бетке сілтеме жасау қадамдары процесте 
әртүрлі беттер арасындағы қозғалысты басқара алады. 
«Page» кезеңінің қасиеттерін пайдаланып, беттерге сілтемелер 
анықталатын жерді көруге болады. 
Бетке сілтеме кезеңдері процесс ағынын төменгі беттің бастапқы 
кезеңіне ауыстырады. Осы беттің соңғы кезеңіне жеткенде, процесс ағыны 
оны тудырған бетке сілтеме кезеңіне оралады. 
Процесті ұйымдастыру үшін логиканы бір беттен екіншісіне қиып, 
қоюға болады. 

 
КР ИТК 4S06130103 OT Есеп 
Бет 
12 
Өзг Бет 
Құжат №
Қолы
Күні 
2.4. Кіріс және шығыс параметрлері
Біз енгізу/шығару параметрлері арқылы кейбір параметрлерді бір бетке 
басқа бетке өткізгіміз келеді. 

Біз процесс студиясында кіріс және шығыс параметрлерін жасаймыз. 

Біз бастапқы кезеңде енгізу параметрлерін жариялауымыз керек. 

Біз соңғы кезеңде шығыс параметрлерін жариялауымыз керек. 
2.4.1 – сурет. Кіріс және шығыс параметрлері 
2.5 Object Studio 
Object Studio 3.0 нұсқасында енгізілген жаңа мүмкіндік болып 
табылады, ол Process Studio бағдарламасында қолданылатын таныс ағын 
диаграммасының интерфейсін қамтамасыз ету арқылы бизнес 
нысандарын жасауды жеңілдетуге арналған . Мұндай бизнес нысандары 
визуалды бизнес нысандары ретінде белгілі . 

КР ИТК 4S06130103 OT Есеп 
Бет 
13 
Өзг Бет 
Құжат №
Қолы
Күні 
Әдетте, көрнекі бизнес нысаны API жоқ бұрынғы Windows 
қолданбаларымен әрекеттесу үшін пайдаланылады. API қамтамасыз ететін 
қолданбалар COM бизнес нысанын пайдаланып жақсырақ 
автоматтандырылған болуы мүмкін . Бұл кеңеске ерекшелік Mainframe 
қолданбалары болып табылады: оларды пайдаланудың кең таралғаны сонша, 
Blue Prism осы API интерфейстерімен жылдам интеграциялауға мүмкіндік 
беретін арнайы мүмкіндіктерді ұсынады. 
Кезеңдер Process Studio бағдарламасындағыдай диаграммада 
көрсетілген, ағын шешім және таңдау кезеңдері арқылы басқарылады. 
Объектілер студиясының беттерін жариялау 
Төмендегі қадамдарды қолданып нысан студиясының беттерін 
жариялай аламыз: 

Бизнес объектісін дамыту. 

Бизнес нысанының әрекеттерін орналастырыңыз. 

Объектілер студиясын жариялау. 

Процесті жариялағаннан кейін біз Process Studio бағдарламасынан іске 
қоса аламыз. 
2.2.2 – сурет. Нысан студиясы 

 
КР ИТК 4S06130103 OT Есеп 
Бет 
14 
Өзг Бет 
Құжат №
Қолы
Күні 
3. Бөлім. UiPath қосымшасы. 
3.1 UiPath Studio кіріспе. Интерфейсімен танысу 
Ui Path-Бұл бизнес-процестерді автоматтандыратын роботтарды құруға 
арналған интеллектуалды көп тапсырмалы жүйе болып табылатын Pro 
(бағдарламалық процестерді роботтандыру) платформасы. 
Басқа қолданушы қосымшаларымен өзара әрекеттесу кезінде UiPath 
платформасы адамның іс-әрекетін имитациялайды және бұл оның API немесе 
интеграциялық автобус (Middleware) арқылы жұмыс істейтін басқа 
бағдарламалармен негізгі айырмашылығы. 
Бұл uipath-қа арналған роботтарды жасауда қолдануға мүмкіндік береді: 
• Excel және Word бағдарламаларында деректерді өңдеу; 
• интерфейстер арқылы веб-сайттардан деректерді шығарып, оларды 
файлдарға сақтаңыз .xlsx; 
• API арқылы қосымшалармен өзара әрекеттесу; 
• MS SQL ДҚБЖ-мен өзара әрекеттесу; 
• PDF құжаттарынан деректерді алу; 
• электрондық поштаны автоматтандыру (e-mail алу және жіберу, 
олардан ақпарат алу, шаблондармен жұмыс істеу және тіркелгі деректерін 
сақтау). 
UiPath платформасының роботтары: 
• компьютердегі пайдаланушылардың әрекеттерін модельдеу; 
• жұмыс үстелі қосымшаларында жұмысты автоматтандыру; 
• пернетақтаны "басу" және тінтуірді" жылжыту"; 
• OCR (компьютерлік көру)көмегімен визуалды ақпаратты тану; 
• браузерлермен және веб-қосымшалармен өзара әрекеттесуді 
автоматтандыру; 
• API-мен интеграцияланыңыз және Google Cloud machine Learning 
Engine-ге қосылыңыз; 
• Citrix арқылы жұмысты автоматтандырылған басқару; 
• қашықтағы RDP қосылымы арқылы қолданбалардың жұмысын 
автоматтандыру. 
UiPath PRA-да орындалатын операциялардың интуитивті түсінігімен, 
үлкен іс-қимыл кітапханасының болуымен, қауіпсіздіктің жоғары деңгейімен 
(орталықтандырылған серверлерде тіркелгі деректерін шифрлау және сақтау 
мүмкіндігі), іздеу функциясының әмбебаптығымен және деректерді сақтауға 
арналған кіріктірілген жазғыштарымен танымал. 

КР ИТК 4S06130103 OT Есеп 
Бет 
15 
Өзг Бет 
Құжат №
Қолы
Күні 
3.2. Веб-рекордер іске қосу 
Веб автоматтандыруды Internet Explorer 11 және одан жоғары 
нұсқаларында, Mozilla Firefox 50 немесе одан жоғары нұсқаларында немесе 
Google Chrome соңғы нұсқасында іске қосу ұсынылады. 
Веб-жазбаны қалай пайдалануға болатынын және оның қалай жұмыс 
істейтінін түсіну үшін UiPath академиясына өтуге және электрондық пошта 
мекенжайыңызбен тіркелгіңізге кіруге мүмкіндік беретін жобаны жасайық. 
1. Internet Explorer данасын ашып, https://academy.uipath.com сайтына 
өтіңіз . 
2. UiPath Studio бағдарламасында жаңа тізбекті жасаңыз. 
3. Дизайнер тақтасына шолғышты ашу әрекетін қосыңыз . 
4. Әрекетті таңдап, Url өрісіне https://academy.uipath.com деп жазыңыз . 
5. Дизайн қойындысының Шеберлер тобында Жазу > Веб тармағын 
таңдаңыз . Web Recording құралдар тақтасы көрсетіледі және негізгі көрініс 
кішірейтіледі. 
6. Жазу түймесін басыңыз . Жазуды автоматтандыру процесі басталады. 
7. Internet Explorer шолғышында Кіру/Тіркелу түймешігін басып , 
Электрондық поштамен жалғастыру опциясын таңдаңыз . 
8. Электрондық пошта мекенжайы мен құпия сөзді енгізіңіз. 
3.2.1 – сурет. 3.2.2 – сурет. 
9.Кіру түймесін басып, Esc пернесін екі рет басыңыз. Жазба сақталады 
және Конструктор тақтасында көрсетіледі. 
10.Internet Explorer браузерін қолмен жабыңыз. 
11.Studio бағдарламасында Қойындыны жабу әрекетін Шолғышты 
тіркеу контейнеріндегі соңғы әрекет ретінде қосыңыз. 
12.F5 пернесін басыңыз. Автоматтандыру күтілгендей орындалды. 

 
КР ИТК 4S06130103 OT Есеп 
Бет 
16 
Өзг Бет 
Құжат №
Қолы
Күні 
3.3. Айнымалы және аргументті басқару
Айнымалы өзгеруі мүмкін мәнмен байланысты символдық атау ретінде 
анықталуы мүмкін. Ui Path студиясында айнымалылар әртүрлі типтерге ие 
және жалпы мәннен, мәтіннен, саннан, деректер кестесінен, уақыт пен 
күннен бастап әртүрлі деректер түрлерін сақтау үшін қолданылады. 
Айнымалылардың маңызды қолданылуының бірі-біз цикл денесінің 
орындалу санын басқара аламыз, өйткені айнымалылардың мәні өзгеруі 
мүмкін.
Айнымалылар тақтасы 
Атауынан көрініп тұрғандай, айнымалылар тақтасы айнымалыларды 
құру үшін қолданылады және оларға өзгерістер енгізуге мүмкіндік береді.
3.3.1 – сурет. Айнымалылар тақтасы 
Жоғарыдағы көрсетілген суретте айнымалылар тақтасында төрт өріс бар 
екенін байқай аласыз, атап айтқанда аты, айнымалы түрі, аймақ және әдепкі . 
Атауы (Аты) 
Бұл міндетті өріс. Біз айнымалыға атау беруіміз керек. Егер сіз 
ешқандай атау бермесеңіз, Ui Path studio оны автоматты түрде жасайды делік. 
Айнымалыларды атау кезінде алдыңғы тарауда талқыланғандай атау 
конвенцияларын ұстану ұсынылады. 
Айнымалы түрі 
Бұл сонымен қатар айнымалы түрін таңдауға мүмкіндік беретін 
міндетті өріс. Біз келесі опциялардың бірін таңдай аламыз: Boolean, Int32, 
String, Object, Generic Value, Array of [T] және Browse of types Сипаттар 

КР ИТК 4S06130103 OT Есеп 
Бет 
17 
Өзг Бет 
Құжат №
Қолы
Күні 
17 
тақтасының өзінде . Егер сіз қандай да бір түрді таңдамасаңыз, UiPath 
студиясы оны жол ретінде қарастырады. 
Облыс 
Бұл сонымен қатар айнымалы қол жетімді аймақты көрсететін міндетті 
өріс. Мысалы, егер сіз "реттілік" әрекетін таңдасаңыз, айнымалының ауқымы 
"реттілік" және т. б. болады. 
Әдепкі бойынша 
Бұл әдепкі айнымалы мәнді көрсететін қосымша өріс. Мысалы, Int32 
типті айнымалының әдепкі мәні 0-ге тең. 
Айнымалылардың түрлері 
Төменде Ui Path Studio бағдарламасында қолдануға болатын 
айнымалылардың түрлері берілген. 
Мәтіндік айнымалылар. Атауынан көрініп тұрғандай, осы типтегі 
айнымалылар тек жолдарды сақтай алады. Мысалы, аты, тегі, пайдаланушы 
аты және т.б. сияқты ақпаратты сақтағыңыз келсе, мәтін немесе жол 
айнымалыларын таңдауыңыз керек. 
Логикалық айнымалылар-оларды шын немесе жалған айнымалылар деп 
те атайды. Оның тек екі мүмкін мәні бар: шын немесе жалған. 
Бүтін айнымалылар. Атауынан көрініп тұрғандай, осы типтегі 
айнымалылар тек бүтін мәндерді немесе Int32 мәндерін, яғни бүтін ақпаратты 
сақтай алады. Оларды сандық айнымалылар деп те атайды. 
Массив айнымалылары-егер сіз бір типтегі бірнеше мәндерді 
сақтағыңыз келсе, онда массив айнымалысы жұмыс істейді. UiPath-та 
айнымалылардың түрлері қанша болса, сонша массив түрлерін сақтауға 
болады. 
Күн мен уақыт айнымалысы. Атауынан көрініп тұрғандай, 
айнымалының бұл түрі кез-келген күн мен уақыт туралы ақпаратты сақтауға 
мүмкіндік береді. 
Деректер кестесінің айнымалылары-айнымалылардың бұл түрлері 
ақпараттың көп бөлігін сақтайды. Ол жолдар мен бағандармен мәліметтер 
базасы немесе электрондық кесте ретінде әрекет етеді. Мысалы, егер сіз веб-
сайттан ақпарат алып, оны электрондық кестеге сақтағыңыз келсе, деректер 
кестесінің айнымалысын таңдай аласыз. 
UiPath студиясындағы аргументтер 
UiPath студиясындағы аргументтерді басқару 
Айнымалыларға ұқсас аргументтер деректерді бір жұмыс процесінен 
екіншісіне беру үшін қолданылады. Олар деректерді динамикалық түрде 
сақтай алады және тасымалдай алады. Айнымалы мен Аргументтің бір 
айырмашылығы-айнымалылар деректерді басқа әрекеттерге жібереді, ал 
аргументтер деректерді басқа жұмыс процестеріне жібереді. 
Ui Path студиясында аргументтер әр түрлі болады, сондықтан біз 
жалпы мән, мәтін, Сан, деректер кестесі, объект, логикалық мән сияқты әр 
түрлі аргументтер жасай аламыз . Дәлелдерге қатысты маңызды мәселе-

 
КР ИТК 4S06130103 OT Есеп 
Бет 
18 
Өзг Бет 
Құжат №
Қолы
Күні 
олардың қолданбаға сақталған ақпараттың қайда түсуі керектігін көрсететін 
нақты нұсқаулары бар. Бағыттар In, Out, In / Out, Property болуы мүмкін . 
UiPath жолында айнымалылар жоба шеңберіндегі әрекеттер 
арасындағы мәндерді беру үшін қолданылады. 
Аргументтер-бұл деректер түріне байланысты кез келген түрдегі 
деректерді сақтау үшін пайдалануға болатын контейнерлер. 
UiPath деректер түрлерінің кең ауқымын қолдайды: мәтін, бүтін сан, 
жол, жалпы мән және .NET қолдайтын кез келген дерлік түрді қол жетімді 
"browse for" опциясы арқылы таңдауға болады. 
Дәлелдерге "Direction" қоса беріледі. 
Келесі опциялар қол жетімді: 
● In = аргументті берілген жобаға мән алу үшін пайдалануға болады. 
● Out = дәлелді берілген жобадан тыс деректерді жіберу үшін 
пайдалануға болады. 
● In / Out = аргументтерді берілген жобадан тыс күнді алу үшін де, 
жіберу үшін де пайдалануға болады. 
3.3.2 – сурет. Аргументтермен жұмыс 
3.4. While, do while, for each – циклдері 
Циклдар-қайталанатын тапсырмаларды автоматтандыру үшін 
қолданылатын құрылымдар. Блок-схемаларда циклдердің қарапайым 
түрлерін жұмыс процесінің белгілі бір нүктесін бұрын орындалғанға қосу 
арқылы жасауға болады. 
Тізбектерде дене бөлімінің ішіндегі әрекетті қайталайтын кейбір 
арнайы әрекеттер бар. UiPath студиясында үш цикл түрі бар, мысалы: 
● While 
● Do While 
● For Each 
While және Do while циклдары берілген шарт ақиқат болғанша денеден 
берілген әрекеттер жиынтығын қайталау арқылы жұмыс істейді. Олардың 
арасындағы жалғыз айырмашылық екі элементтің орындалу реті: 

КР ИТК 4S06130103 OT Есеп 
Бет 
19 
Өзг Бет 
Құжат №
Қолы
Күні 
● While: егер шарт орындалса, денеде әрекеттер жиынтығы 
орындалады. 
● Do While : әрекеттер орындалады, содан кейін шарт орындалса, 
әрекеттер қайтадан орындалады. 
● For Each: үшін Цикл элементтердің тізімін бір уақытта бір элемент 
бойынша сұрыптау және әрекеттің денесіндегі кез келген әрекетті орындау 
арқылы жұмыс істейді. 
Сіз кілт сөзді, содан кейін жақшаға салынған шартты , содан кейін 
шарт ақиқат болғанша қайталанатын бір мәлімдемені қолданасыз. 
Егер цикл денесі бірнеше оператордан тұруы керек болса, оны жақшаға 
салыңыз {}. Бұл композиттік операторды жасайды және оны біртұтас 
оператор ретінде қарастырады. 
Келесі суретте while циклі арқылы 1 ден 100 ге дейінгі сандарды басып 
шығару көрсетіледі 
Біз тізбекті жасауымыз керек бірінші қадам ретінде мен 
while_loop_example деп аталатын тізбекті жасаймын. 
Ең алдымен әрекетті тізбектің ішіне тағайындаңыз және Counter деп 
аталатын айнымалы жасаңыз Counter = 1 мәнін тағайындаңыз. 
Тізбектің ішіне while циклінің әрекетін қосып, төменде көрсетілгендей 
шарт( counter<100) жазыңыз. 
Counter=1 және while циклі есептегіштің 100-ден аз екенін тексереді. 
Егер ол 100-ден аз болса, онда Ui Path түйреуішті 1 деп шығарады.Өйткені 
біз мұнда есептегіштің мәнін арттырмаймыз, сондықтан бұл шарт шексіз рет 
орындалады.Есептегіштің мәнін 1-ге көбейтейік . While циклінің ішіне assign 
әрекетін қосып, төменде көрсетілгендей шартты жазыңыз. 
3.4.1 – сурет. While циклымен жұмыс 

 
КР ИТК 4S06130103 OT Есеп 
Бет 
20 
Өзг Бет 
Құжат №
Қолы
Күні 
Енді тізбекті сақтаңыз және іске қосыңыз, реттілік орындала 
бастағаннан кейін UiPath төменде көрсетілгендей 1-99 сандарын шығарады. 
3.4.2 – сурет. While циклінің қорытындысы 
Келесі мысалда do-while циклі көрсетілген. 
Do_while_example тізбегін жасаңыз және тізбектің ішіне тағайындау 
әрекетін қосыңыз, содан кейін төменде көрсетілгендей Counter деп аталатын 
айнымалы жасаңыз. 
Содан кейін жолдың ішіне do While әрекетін қосып, оған шарт 
жазыңыз. 
3.4.3 – сурет. Do While 

КР ИТК 4S06130103 OT Есеп 
Бет 
21 
Өзг Бет 
Құжат №
Қолы
Күні 
Процессті сақтаңыз және іске қосыңыз. Реттілік орындала бастағаннан 
кейін, ол 100 ретінде шығуды басып шығарады. 
3.4.4 – сурет. Do While циклінің қорытындысы 
ForEach циклі элементтер тізімін бір уақытта бір элемент бойынша 
сұрыптау және әрекеттің денесіндегі кез келген әрекеттерді орындау арқылы 
жұмыс істейді. 
Келесі мысалда әр цикл үшін қалай көрсетілген for_each_loop деп 
аталатын реттілік жасаңыз. 
Төменде көрсетілгендей айнымалылар тақтасында атаулары бар 
айнымалы жасаңыз. Мен жолдар массивін жасаймын, сондықтан 
Array[T]сияқты деректер түрін және names=["ana","ru","ashu"] сияқты 
массивтер тізімін таңдаңыз. 
3.4.5 – сурет. For Each циклі 

 
КР ИТК 4S06130103 OT Есеп 
Бет 
22 
Өзг Бет 
Құжат №
Қолы
Күні 
Жолдар жиымын жасау үшін алдымен деректер түрінен 
Array[t]таңдаңыз, содан кейін system ішінен таңдаңыз.String [] түрін таңдау 
шебері және " OK " түймесін басыңыз. Енді массив мәндерін енгізіп, төменде 
көрсетілгендей жол ішіндегі әрбір әрекет үшін қосыңыз . Енді тізбекті 
сақтаңыз және іске қосыңыз. Реттілік орындала бастағаннан кейін массив 
мәндері төменде көрсетілгендей бірінен соң бірі басылады. 
3.4.6 – сурет. For Each циклінің нәтижесі 
3.5 Excel автоматтандыру.
Studio Microsoft Excel бағдарламасымен терең интеграцияны ұсынады 
және Excel бағдарламасында орындайтын тапсырмаларды 
автоматтандыратын бірқатар әрекеттерді ұсынады. Файлды пайдаланатын 
әрекеттерді конфигурациялау кезінде парақтарды, кестелерді, аталған 
ауқымдарды және аталған ұяшықтарды Плюс қосу түймешігінен тікелей 
таңдауға болады. Studio ішіндегі мәзір. Сондай-ақ, тікелей файлдан 
пайдаланылатын деректерді көрсету үшін Studio бағдарламасынан Excel 
бағдарламасына біркелкі ауысуға болады. 
3.5.1 – сурет. Excel автоматтандыру 

КР ИТК 4S06130103 OT Есеп 
Бет 
23 
Өзг Бет 
Құжат №
Қолы
Күні 
Use excel File – Бұл әрекетте біз біздің Excel файлымызды кӛрсетіп 
және қай таблица қолданатымызды көрсетеміз Write Cell – Ұяшықты 
көрсетеміз және соған кез келген мәтін енгіземіз. 
3.6 Type Into, Message Box әрекеттері. 
3.6.1-сурет.Type into. 
Пайдаланушы интерфейсінің элементтеріне пернелер тіркесімін жіберу 
үшін UiPath ішіндегі "теру" әрекетін қолданамыз. Бұл Windows жұмыс үстелі 
қосымшалары немесе веб-қосымшалар туралы ма, түйсігі бірдей. Біз тіпті 
"Enter", "Ctrl" немесе "бос орын" сияқты арнайы пернелерді "теру" әрекетінің 
төменгі оң жақ бұрышындағы " + " түймесін басу арқылы жібере аламыз.
Кіріспе type әрекеті кез келген пайдаланушы өрісінде мәтін енгізу әрекетін 
орындау үшін UiPath роботын пайдаланды. Экрандағы көрсеткішті 
пайдаланып, пайдаланушы қызығушылық аймағын таңдай алады. Енгізілген 
ақпарат әрекетке жол форматында берілуі мүмкін. Бұл әрекетті сипаттар 
тақтасы арқылы одан әрі реттеуге болады. 
3.6.2-сурет.Message box. 
Түйме опцияларымен берілген мәтіні бар хабарлама терезесін (біз 
жіберетін жол мәні) көрсетіңіз.Бұл жағдайда экранда пайдаланушы 
анықтаған жолды көрсететін хабарлама терезесі пайда болады, ол осы 
мысалда "сәтті орындау"болып табылады. 

 
КР ИТК 4S06130103 OT Есеп 
Бет 
24 
Өзг Бет 
Құжат №
Қолы
Күні 
3.7 PDF файлдармен жұмыс жасау. 
Процесс мақсаты – Excel файлға кез келген дерек қорын енгізу, сол 
Excel файлды PDF форматында сақтап оны почтаға жіберу.
PDF деректерді 
сақтаудың ең сенімді форматтарының бірі болды. Жылдам дамып келе 
жатқан компаниялардан бастап шағын бизнеске дейін барлығы осы форматта 
әртүрлі деректерді сақтайды. Бірақ осы PDF құжаттарынан шикі деректерді 
алу керек болса, елестетіп көріңіз. Мұны қолмен жасауға бола ма? 
Қарапайым жауап жоқ, өйткені бұл өте қиын міндет, бірақ егер сіз 
автоматтандыру саласындағы белгілі бір қызметтермен таныс болсаңыз, онда 
сіз бұл процесті оңай автоматтандыруға болады. 
3.7.1-сурет.Word файл сақтау. 
3.7.2-сурет.Почтаға жіберу. 

КР ИТК 4S06130103 OT Есеп 
Бет 
25 
Өзг Бет 
Құжат №
Қолы
Күні 
ҚОРЫТЫНДЫ
Қорытындылай келе , 28 қазан мен 19 қараша арасында роботты 
процесстерді автоматтандыру сабағынан тәжірбиелік жұмыс өтті. Ұзын сөздің 
қысқасы , Blue Prism және де UiPath қосымшалары мен жұмыс істеуді үйрендік. 
Бұл қосымшалар бизнес процесстерді немесе көптеген жұмыстарды 
автоматтандыру жайлы.Осы қосымшалармен істеген жұмыстарымды қысқаша 
тоқтала кететін болсақ: 
Blue Prism қосымшасы мен жұмыс; 

Алгоритмдермен жұмыс істеу; 

Қосымшадағы көптеген әрекеттермен жұмыс. Мысалыға: 
calculation,action,link,page,collection және де тағы да басқа 
әрекеттер. 

Цикл мен жұмыс; 
UiPath қосымшасы мен бизнес процесстерді автоматтандырдым 
бірнеше қосымшаларды байланыстыра отыра жұмыс істедік. 

Excel-ге мәлімет енгізу және де оны экранға шығару; 

Word қосымшасымен де жұмыс, яғни, мәлімет енгізу және оны 
экранға шығару. 

Өзіңіздің email почтаңызды UiPath қосымшасымен байланыстыру; 

If else, while and do while, for each операторларымен жүмыс; 

UiPath арқылы сайтқа кіру; 
Жалпы айтқанда осы тәжірбиелік жұмыста робототехника мен 
автоматтандруды үйрендім. Код немесе автоматтандыру қосымшалары арқылы 
excel ,word, email қосымшаларын байланыстырып жұмыс жасадық. Қазіргі 
таңда Blue Prism және UiPath, бизнес прроцесстерді автоматтандыруға арналған 
қолжетімді әрі жақсы жұмыс істейтін қосымшалардың бірі болып табылады.
Осы білімімді әрі қарай жетілдіру үшін де көптеген тегін курстар бар сол 
арқылы автоматтандыруды толығымен үйренуге болады. 

 
КР ИТК 4S06130103 OT Есеп 
Бет 
26 
Өзг Бет 
Құжат №
Қолы
Күні 
ПАЙДАЛАНҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ 
1. Голубая призма. https://www.blueprism.com/ . 
2. Automation anywhere. https://www.automationanywhere.com/. 
3. UiPath. https://www.uipath.com/ 
4. UiPath Studio. https://docs.uipath.com/  
5. Frost, Richard (24 March 2017). "Growth fund sells Blue Prism stake". Insider 
Media. Retrieved 14 September 2017. 
6. Howard, Tom (22 November 2019). "Relieved shareholders see Blue Prism Group 
in new light". The Times. ISSN 0140-0460. Retrieved 22 November 2019. 
7. Blue Prism from Wikipedia, the free encyclopedia 
8. Синяя Призма. https://ru.frwiki.wiki/ 
9. UiPath 
from Wikipedia, the free encyclopedia
10. 
Deutscher, Maria (March 23, 2021). "UiPath acquires Cloud Elements to advance 
API-based automation in the enterprise" 
11. 
Robotic process automation
12. https://ru.wikipedia.org/wiki/Robotic_process_automation