Жарық ағының пайдалану коэффициенті әдісі
Жарықтандыруды есептеу жарық ағының пайдалану коэффициенті әдісімен жүргізіледі. Өндірістік жылыжай үшін есептеу жүргіземіз.
Техникалық участок
Берілгені:
a-24
|
к – 1,13
|
H-6
|
Е = 200Лк
|
b-48
|
n=1,15
|
ℎ𝐶𝐵 − 0.8
|
Фл=26000 лм.
|
S-1152
|
η –0,54
|
h𝑝 – 5.3
|
𝛼 − 1,4 − 2,0
|
Есептік биіктікті анықтаймыз, м:
һж=h-hсв-hрп,
мұндағы h - панажай биіктігі, м;
hсв- шамдалды ілу биіктігі, м;
hрп – есептік беттің биіктігі, м.
һж = 5-0,2-0,8=4 м ,
Шамдалдар арасындағы салыстырмалы, м:
L = α ∙ hр,
мұндағы α = 1,4 – шамдалдар немесе қатарлар арасындағы оптималды салыстырмалы қашықтық. [6]
L = 1,4 ∙ 4 = 5,6 м,
Шеткі шамдалдардан қабырғаға дейінгі қашықтық кезінде м :
l = (0,3÷0,5) ∙ L=0,3 ∙ 5,6 = 1,92 м
Панажай ішіндегі ортақ шамдалдар саны:
N ha hb
𝑏 49
ℎ𝑏 = 𝐿 + 1 = 5.6= 8.75 ≈ 9
𝑎 25
ℎ𝑎 = 𝐿 + 1 = 5,6 = 4.45 ≈ 4
N = 4*9 = 36
𝑁 =
𝐸 𝑚𝑖𝑛 ∗ 𝑘 ∗ 𝑆 ∗ 𝑧
𝐸 ∗ 𝑛 ∗ η
200 ∗ 1.13 ∗ 1152 ∗ 1.15
=
26000 ∗ 1.15 ∗ 0.9
= 8,5 ≈ 9
𝑎
ℎ
𝐿𝑎 =
𝑎
24
= = 6 м 4
Қатарлар арасындағы қашықтық, м[2]:
𝑏
ℎ
𝐿𝑏 =
𝑏
48
= = 12 м 4
Фр =
𝐸 ∗ 𝑘 ∗ 𝑆 ∗ 𝑧
=
𝑛 ∗ 𝑁 ∗ η
200 ∗ 1.13 ∗ 1152 ∗ 1.15
= 15230,5 лм
1.15 ∗ 9 ∗ 0.9
мұндағы Е – минималды жарықтандыру, Е =200 лк; η – бірлік үлесіндегі пайдалану коэффициенті.
Фр =
16000 − 15230,5
∗ 100 = 7,4%
16000
Жарық ағыны Ф = 16000 Лм, 65 Вт болатын ЛД65х4 люминесцентті шамды тандаймыз. Шырақ ретінде ЛПО 42-4х36-002УХЛ 4 IP20 шырағын аламыз.
.
Панажай индексі келесі формула арқылы анықталады[2]
𝑖 =
𝑎 ∗ 𝑏 ℎ ж(𝑎 + 𝑏)
24 ∗ 48
=
5.3(24+48)
= 3
мұндағы i –панажай индексі; hр –есептік биіктігі, м.
Жылыжай индексі 4-ке тең.
𝑃 = 𝑛 ∗ 𝑁 ∗ 𝑃𝑖 = 1.15 ∗ 9 ∗ 65 = 672.75 Вт,
𝑃 𝑖 − лампаның қуаты,
Осы әдістеме бойынша номері №1 бөлмелер есептеледі.
ТП
Берілгені:
a-6
|
к – 1,13
|
H-3
|
Е = 75 Лк
|
b-6
|
n=1,15
|
ℎ𝐶𝐵 − 0.8
|
Фл=2975 лм.
|
S-36
|
η –0,54
|
h𝑝 – 5.3
|
𝛼 − 1,4 − 2,0
|
Есептік биіктікті анықтаймыз, м:
һж = h - hсв-hрп,
мұндағы h - панажай биіктігі, м; hсв- шамдалды ілу биіктігі, м; hрп – есептік беттің биіктігі, м.
һж = 3-0,2-0,8=2 м ,
Шамдалдар арасындағы салыстырмалы, м:
L = α ∙ hр,
мұндағы α = 1,4 – шамдалдар немесе қатарлар арасындағы оптималды салыстырмалы қашықтық. [6]
L = 1,4 ∙ 2 = 2,8 м,
Шеткі шамдалдардан қабырғаға дейінгі қашықтық кезінде м :
l = (0,3÷0,5) ∙ L=0,3 ∙ 2,8 = 0,84 м
Панажай ішіндегі ортақ шамдалдар саны:
N ha hb
ℎ𝑏 =
𝑏 − 2 ∗ 𝐼
+ 1 =
𝐿
6 − 2 ∗ 0,96
= 1,85 ≈ 2
3,2
Бір қатардағы шамдалдар саны:
𝑎 − 2 ∗ 𝐼
6 − 2 ∗ 0,96
ℎ𝑎 =
+ 1 =
𝐿
= 1,85 ≈ 2
3,2
𝑁 =
𝐸 𝑚𝑖𝑛 ∗ 𝑘 ∗ 𝑆 ∗ 𝑧
𝐸 ∗ 𝑛 ∗ η
50 ∗ 1.13 ∗ 72 ∗ 1.15
=
2850 ∗ 1.15 ∗ 0.9
= 7,37 ≈ 8
Шамдалдар арасындағы шындығындағы қашықтық, м:
𝑎
ℎ
𝐿𝑎 =
𝑎
6
= = 3 м 2
Қатарлар арасындағы қашықтық, м[2]:
𝑏
ℎ
𝐿𝑏 =
𝑏
12
= = 3 м 4
Шамдалдардың әрбір қатарындағы қажетті шам ағыны, лм :
Фр =
𝐸 ∗ 𝑘 ∗ 𝑆 ∗ 𝑧
=
𝑛 ∗ 𝑁 ∗ η
75 ∗ 1.13 ∗ 36 ∗ 1.15
= 1695 лм
1.15 ∗ 2 ∗ 0.9
мұндағы Е – минималды жарықтандыру, Е =75 лк; η – бірлік үлесіндегі пайдалану коэффициенті.
Фр =
1450− 1695
∗ 100 = 7.5%
1695
Жарық ағыны Ф = 1450 Лм, 18 Вт болатын L18/41 шамды тандаймыз. Шырақ ретінде ЛСП22-2х65-212УХЛ4 шырағын аламыз.
Таңдап алған шамның жарық ағыны есептік мәннен -10 %-ке немесе +20%-ке өзгеше болмауы керек, %:
Пайдалау коэффициентін анықтау үшін панажайдың индексі табылады, және панажайдың шағылу беттері шамамен бағаланады [2].
Панажай индексі келесі формула арқылы анықталады [2]:
𝑖 =
𝑎 ∗ 𝑏
=
ℎ ж(𝑎 + 𝑏)
6 ∗ 6
2(6 + 6)
= 1,5
мұндағы i –панажай индексі; hр –есептік биіктігі, м.
𝑃 = 𝑛 ∗ 𝑁 ∗ 𝑃 𝑖 = 1.15 ∗ 8 ∗ 18 = 165,6Вт,
𝑃 𝑖 − лампаның қуаты,
Осы әдіспен №2 №3 №4 №6 №11 бөлмелері есептеледі.
Компрессор бөлмесі
Берілгені:
-
a-6
|
к – 1,13
|
H-3
|
𝐸𝑚𝑖𝑛 − 100
|
b-3
|
n=z-1,15
|
ℎ𝐶𝐵 − 0.8
|
Е − 800лк
|
S-18м2
|
η –0,9
|
ℎ𝑝 − 1
|
𝛼 − 1,4 − 2,0
|
Есептік биіктікті анықтаймыз, м:
һж = h - hсв-hрп,
мұндағы h - панажай биіктігі, м; hсв- шамдалды ілу биіктігі, м; hрп – есептік беттің биіктігі, м.
һж = 3-0,2-0,8=2 м ,
Шамдалдар арасындағы салыстырмалы, м:
L = α ∙ hр,
мұндағы α = 1,4 – шамдалдар немесе қатарлар арасындағы оптималды салыстырмалы қашықтық. [6]
L = 1,6∙ 2 = 3,2 м,
Шеткі шамдалдардан қабырғаға дейінгі қашықтық кезінде м :
l = (0,3÷0,5) ∙ L=0,3 ∙3,2= 0,84 м
Панажай ішіндегі ортақ шамдалдар саны:
N ha hb
ℎ𝑏 =
𝑏 − 2 ∗ 𝐼
+ 1 =
𝐿
3 − 2 ∗ 0.84
= 1,4 ≈ 1
2.8
Бір қатардағы шамдалдар саны:
𝑎 − 2 ∗ 𝐼
6 − 2 ∗ 1,68
ℎ𝑎 =
+ 1 =
𝐿
= 2 ≈ 2
5,6
𝑁 =
𝐸 𝑚𝑖𝑛 ∗ 𝑘 ∗ 𝑆 ∗ 𝑧
𝐸 ∗ 𝑛 ∗ η
100 ∗ 1.13 ∗ 36 ∗ 1.15
=
100 ∗ 1.15 ∗ 0.9
=1.8≈2
Шамдалдар арасындағы шындығындағы қашықтық, м:
𝑎
ℎ
𝐿𝑎 =
𝑎
6
= = 3 м 2
Қатарлар арасындағы қашықтық, м[2]:
𝑏
ℎ
𝐿𝑏 =
𝑏
6
= = 6 м 1
Шамдалдардың әрбір қатарындағы қажетті шам ағыны, лм :
Фр =
𝐸 ∗ 𝑘 ∗ 𝑆 ∗ 𝑧
=
𝑛 ∗ 𝑁 ∗ η
100 ∗ 1.13 ∗ 42 ∗ 1.15
= 878,8 лм
1.15 ∗ 6 ∗ 0.9
мұндағы Е – минималды жарықтандыру, Е =100 лк; η – бірлік үлесіндегі пайдалану коэффициенті.
Фр =
800 − 878,83
∗ 100 = 1,3%
878,8
Жарық ағыны Ф = 2950 Лм, қуаты Р = 200 Вт болатын Г215-225-200 қыздыру шамын тандаймыз. Шырақ ретінде НПП03-100-001УЗ IP 54 аламыз.
Панажай индексі келесі формула арқылы анықталады [2]:
𝑖 =
𝑎 ∗ 𝑏 ℎ ж(𝑎 + 𝑏)
6 ∗ 6
=
4(6 + 6)
= 0,75 ,
мұндағы i –панажай индексі; hр –есептік биіктігі, м.
𝑃 = 𝑛 ∗ 𝑁 ∗ 𝑃 𝑖 = 1.15 ∗ 2 ∗ 200 = 460 Вт,
𝑃 𝑖 − лампаның қуаты,
Осы әдіспен №7 №8 №9 №10 бөлмелері есептеледі.
№
|
Бөлме атауы
|
Ортасы
|
S - аудан
|
Шырақ
|
Саны
|
Шам-Қуат
|
Саны
|
Қуат
кВт
|
1
|
Техникалық участок
Жарық ағының пайдалану коэффициенті әдісі
|
Құрғақ, қалыпты
(Сухая, нормальная)
|
24*48
1152
|
ЛПО 42 4х36-002 УХЛ4
2D DM 16 WH EES IP54
|
36
2
|
ЛД 65, 65 Вт
2D 16
16 Вт
|
36
2
|
2,34
0,03
|
2
|
Гардероб
Жарық ағының пайдалану коэффициенті әдісі
|
Құрғақ, қалыпты
(Сухая, нормальная)
|
6*6
36
|
ЛСП 47-18-001 УХЛ4
|
4
|
F15 T8/W
15 Вт
|
4
|
0,06
|
3
|
Қойма
Жарық ағының пайдалану коэффициенті әдісі
|
Құрғақ, қалыпты
(Сухая, нормальная)
|
6*6
36
|
ЛСП 47-18-001 УХЛ4
|
4
|
F15 T8/W
15 Вт
|
4
|
0,06
|
4
|
Тары қоймасы
Жарық ағының пайдалану коэффициенті әдісі
|
Құрғақ, қалыпты
(Сухая, нормальная)
|
6*6
36
|
ЛСП 47-18-001 УХЛ4
|
4
|
F15 T8/W
15 Вт
|
4
|
0,06
|
5
|
ТП
Жарық ағының пайдалану коэффициенті әдісі
|
Құрғақ, қалыпты
(Сухая, нормальная)
|
6*6
36
|
ЛСП22-2х65-212 УХЛ4
|
4
|
L18/41
18 Вт
|
4
|
0,072
|
6
|
РУ
Жарық ағының пайдалану коэффициенті әдісі
|
Құрғақ,
қалыпты
(Сухая, нормальная))
|
6*6
36
|
ЛСП22-2х65-212 УХЛ4
|
4
|
L18/41
18 Вт
|
4
|
0,072
|
7
|
Кезекші бөлмесі
Жарық ағының пайдалану коэффициенті әдісі
|
Құрғақ,
қалыпты
(Сухая, нормальная)))
|
6*3
18
|
НППО3-100-001 УЗ
|
2
|
Г215-225-200
200 ВТ
|
2
|
400
|
8
|
Компрессор бөлмесі алқабы
Жарық ағының пайдалану коэффициенті әдісі
|
Дымқыл,
қалыпты
(Сырая, нормальная)))
|
6*3
18
|
ЛУЧ 220 С64
IP 56
|
2
|
Г215-225-200
200 ВТ
|
2
|
400
|
9
|
Сорғы бөлмесі
Жарық ағының пайдалану коэффициенті әдісі
|
Дымқыл,
қалыпты
(Сырая, нормальная)))
|
6*3
18
|
ЛУЧ 220 С64
IP 56
|
2
|
Г215-225-200
200 ВТ
|
2
|
400
|
10
|
Вентиляция бөлмесі
Жарық ағының пайдалану коэффициенті әдісі
|
Дымқыл,
қалыпты
(Сухая, нормальная)))
|
6*3
18
|
ЛУЧ 220 С64
IP 56
|
2
|
Г215-225-200
200 ВТ
|
2
|
400
|
11
|
Өнім қоймасы Жарық ағының пайдалану коэффициенті әдісі 2
|
Құрғақ, қалыпты
(Сухая, нормальная)
|
6*6
36
|
ЛСП 47-18-001 УХЛ4
|
4
|
F15 T8/W
15 Вт
|
4
|
0,06
|
ТП
2,8 2,8
0,018 0,018кВт
Сурет 1 жарықтандырғыш топтың қоректену сұлбасы
220 В жарықтандыру желісінің сымдар қималарын есептейміз.
(1) топ үшін М келтірілген моментті есептейміз, кВт·м: [1]
М1 = ∑L1 · Р1 ,
M1 =2,8∗0,018=0,0504кВт∗м
M2 = 5,6 ∗0,018=0,1008кВт∗м
M=0,0504+0,1008=0,1512 кВт*м
M=0,15
Кернеу шығыны берілегн кезде қоректендіруші сымның қимасы келесі формула бойынша анықталады, мм2:
𝑆=𝑀 𝐶∆𝑈
мұндағы С– сымның материалына, сымдар санына, кернеуге байланысты коэффициент, 10-13 кетеден алынады [3]. Мыс сым үшін С=12,8.
ПВ-1 маркалы қимасы 1,5 мм2 мыс сым таңдалады.
ΔU нақты кернеу шығыны келесі формула бойынша анықталады, %:[3]
Мыс сым үшін 0,35 %, рұқсат етілген мәннен аз. Қоректендіруші сымның қимасы ұзақ уақыт бойы рұқсат етілген ток шамасы бойынша таңдалады, А:
№
|
Жүктеме моменті кВт·м
|
Сымның есептік қимасы
|
МЕСТ бойынша сым қимасы
|
Кернеу шығыны
|
Топ тогы
I (А)
|
Қуат
Р(кВт)
|
1
|
8,316
|
2,9
|
3
|
0,2
|
13,2
|
2,9
|
2
|
0,15
|
0,04
|
1,5
|
0,06
|
0,3
|
0,072
|
3
|
0,15
|
0,04
|
1,5
|
0,06
|
0,3
|
0,072
|
4
|
0,15
|
0,04
|
1,5
|
0,06
|
0,3
|
0,072
|
5
|
0,15
|
0,04
|
1,5
|
0,06
|
0,3
|
0,072
|
6
|
0,15
|
0,04
|
1,5
|
0,06
|
0,3
|
0,072
|
7
|
1,68
|
0,5
|
1,5
|
0,08
|
1,8
|
0,4
|
8
|
1,68
|
0,5
|
1,5
|
0,08
|
1,8
|
0,4
|
9
|
1,68
|
0,5
|
1,5
|
0,08
|
1,8
|
0,4
|
10
|
1,68
|
0,5
|
1,5
|
0,08
|
1,8
|
0,4
|
11
|
0,15
|
0,04
|
1,5
|
0,06
|
0,3
|
0,072
|
Автоматты таңдау
Келесі кезекте автоматты таңдау үшін оны топтарға бөліп есептеу. 6 топқа бөлдік,
Топ
|
Бөлмелер
|
Топ тогы
I (А)
|
Қуат
Р(кВт)
|
1
|
Техникалық участок 1, Гардероб
|
3,6
|
0,797
|
2
|
Техникалық участок 2, Қойма
|
3,6
|
0,797
|
3
|
Техникалық участок 3, Тары қоймасы
|
3,6
|
0,797
|
4
|
Техникалық участок 4, ТП
|
3,6
|
0,797
|
5
|
РУ,Кезекші бөлмесі,Компрессор бөлмесі
|
3,9
|
0,872
|
6
|
Сорғы бөлмесі, Вентиляция бөлмесі
|
3,9
|
0,872
|
6 топ және қосымша 2 резерв
Автомат- 3,7 А
ОЩВ-8 УХЛ4, 63/16А, IP54 типті жарықтандыру щитін таңдаймыз, АЕ 1031-1 типті сегіз автоматты ажыратқыш бар, 16 А расцепитель бар.
Қолданылған әдебиеттердің тізімі
Справочная книга для проектирования электрического освещения./ Под ред. Г.М.Кнорринга. – Л.: Энергия, 1976 – 384 с.
Справочник по электроснабжению и электрооборудованию. /Под ред. Федорова А.А., М.: Энергоатоиздат, 1987.-484с.
Правила устройства электроустановок Республики Казахстан. – М: Алматы: Бастау, Казэнергоналадка, 2008. - 588с.
Филипс. Шамдар каталогы. https://www.lighting.philips.kz/
Государственные нормативы в области архитектуры, градостроительства и строительства СТРОИТЕЛЬНЫЕ НОРМЫ И ПРАВИЛА РК «СНиПРК 2.04-05-2002*» Астана 2004.
Кноринг Г.М., Фадин И.М., Сидоров В.Н. Справочная книга для проектирования электрического освещения – С-Петербург, 1992.
Достарыңызбен бөлісу: |