Сыйымдылығы айнымалы конденсатор. Радиотехникада, көбінесе, құрылысы - суретте көрсетілген, сыйымдылығы айнымалы конденсатор қолданылады. Жарты сақина тәрізді пластиналар ( 2.3.4- сурет) біреуін аралата (аттата) өзара қосылған. Пластиналардың тең жартысы қозғалмай тұрады да, екінші жартысы арнайы тұтқаның көмегімен вертикаль осьті айнала алады. Бұраған кезде жылжымалы пластиналар, қозғалмай тұрған пластиналардың ара – арасына азды – көпті кіріп, осылай өзара параллель қосылған бірқатар конденсатор жасайды.
2.3.4 – сурет.
Пластиналардан түзілген конденсаторларды жазық конденсаторлар деп те айта аламыз, сондықтан мұндай жеке бір конденсатордың С́ сыйымдылығы мынаған тең деуімізге болады:
С́ = ,
мұнда - пластиналар арасындағы ортаның диэлектрик тұрақтысы, d – пластиналардың арақашықтығы, S – пластиналардың бір – бірінің ішіне кіріп тұрған бөлігінің ауданы. Егер пластиналар біріне – бірі қатысты бұрышқа бұрылған болса, онда S – 2.3.5,б - суретте штрихталған бөліктің ауданы. Пластиналардың сыртқы радиусын , ал ішік радиусын арқылы белгілей келіп, мынаны табамыз:
S = ( ) = ,
мұндағы бұрыш радианмен өрнектелген.
Осыдан конденсатордың біреуінің сыйымдылығы мынадай болады:
С́ = .
2.3.5 – сурет.
Егер тұтас алғанда конденсатор ішіндегі пластиналар арасында n ашық жерлер болса, онда ол әрқайсысының сыйымдылығы С́ параллель қосылған n конденсатордан тұрады.
Ендеше тұтас конденсатордың сыйымдылығы С мынаған тең:
С = nĆ = , (2.3.7)
мұнда радианмен өрнектелген. Бұл формула бұрышы кіші болғанда жарамсыз.
Егер бұрышты градуспен өрнектесек, онда мына қатысқа сүйеніп:
(радианмен) = (градуспен)
(2.3.7) формуланы мына түрде көшіріп жазамыз:
С = nĆ = , (2.3.8)
Әдетте мұндай конденсатордың пластиналары арасында ауа болады, ондайда іс жүзінде бірге тең.
Достарыңызбен бөлісу: |