16
жүктің позиция нӛмірі; тӛртінші және бесінші цифрлар –
тарифтік позициядағы
жүктің реттік нӛмірі; алтыншы цифр – тексеру саны.
Жүктердің тарифтік топтар, позициялар және позициядағы нӛмірлері
бойынша тізбесі және алфавиттік тізімі ―Темір жолда жүк тасымалдау тарифтері‖
деп аталатын №10-01 Прейскурантында жарияланған.
Тексеру саны Техникалық-экономикалық
және әлеуметтік ақпараттар
классификаторларының кодтарын қорғайтын тексеру сандарын есептеу және
қолдану әдістемесі бойынша есептеп шығарылады. Бұл әдіс 11-модульмен
бірге
пайдаланылады, салмақтық қатары 12345678910123...
Мысал. Коды 324188, сортты болаттың тексеру санын есептеп шығарайық.
Ол үшін кодтың бес цифрын салмақтық қатарына кӛбейтеміз.
3 2 4 1 8
х
1 2 3 4 5
3 4 12 4 40
*ҮЖН қолданысқа енгізілгенге дейін ҚТЖ бойынша жүк тасымалдауда код жүктердің
бірыңғай тарифтік – статистикалық номенклатурасына сәйкес кӛрсетіледі.
Кӛбейту нәтижелерін қосып, 11-ге бӛлеміз, яғни 3+4+12+4+40 =63; 63:11=5
(8). Бӛліндінің қалдығы ізделіп отырған тексеру саны болады, ол
кодтың
алтыншы цифры болып табылады.
Айталық, жүктің кодын беруде 2- және 3-цифрлардың орны қателікпен
ауысып кеткен. Сонда тексеру кезінде
3 4 2 1 8
х
1 2 3 4 5
3 8 6 4 40 болып шығады.
Кӛбейтіндінің нәтижелерін қосып, мыналарға бӛлеміз:
11. 3+8+6+4+40 = 61; 61:11 = 5 (6), болмайтындығы жүктің кодында қате
бар екенін қӛрсетеді.
Жүк қабылдаушыларды жүктің түсіруге келе
жатқанынан хабардар ету
үшін, сондай-ақ ЭЕМ-де жүкті тиеу, түсіру, жылжыту есептерін шешу үшін оның
коды кеңінен пайдаланылады.
Достарыңызбен бөлісу: