Қазақстан республикасы білім және ғылым министрлігі т. М. Мендебаев, Е. С. Асқаров



Pdf көрінісі
бет61/200
Дата16.11.2023
өлшемі3.11 Mb.
#483479
түріОқулық
1   ...   57   58   59   60   61   62   63   64   ...   200
mendebaev-stand-metr-sertif

Білік 

60n6. СТ СЭВ 144-75 стандартына сәйкес ӛлшем ауытқуын табамыз: 
Жоғарғы ауытқу ei = +39 мкм, тӛменгі ауытқу ei = 20 мкм. 
Максималды диаметр dmax = 60,039 мм, dmin = 60,02 мм. 
6 квалитет ҥшін МСТ 24853-81 стандартына сәйкес 50-80 мм аралығында 
мәліметтерді табамыз: H
1
= 5 мкм, Z
1
= 4 мкм, Y
1
= 3 мкм. 
1. 
Жаңа ПР калибрдің ең кіші ӛлшемі: 
ПРmin= dmax – Z
1
– H
1
/2 = 60,039 - 0,004 - 0,005/2 = 60,0325 мм. 
Сызбада қойылатын калибр ӛлшемі 60, 0325 
+ 0,005
мм. 
2. 
Тозған ПР калибрдің ең ҥлкен ӛлшемі: 
ПРmax тозу = dmax + Y
1
= 60,039 + 0,003 = 60,042 мм. 
Егер ӛлшемі осы мәнге тең немесе ҥлкен болса, онда ол жарамсыз.
3. Жаңа ӛтпейтін калибрдің НЕ ең кіші ӛлшемі: 
НEmin = dmin - H
1
/2 = 60,02 - 0,005/2 = 60,0175 
+0,005
мм (2.21-сурет
2.8 -кесте. Калибрлердің шақтамалары мен ауытқулары, тесіктерді бақылау ҥшін (тығын), 
(ішкі ӛлшемдерді) СТ СЭВ 157-75 стандарты бойынша 
Шақтам
а 
ква-
литеті 
Белгілен
уі 
Ауытқу аралығы (ӛлшемдер), мм 
3-тен 6-ға
дейін 
6-дан 10-ға
дейін 
10-нан18- 
ге дейін 
18-ден 30- 
ға дейін 
30-дан 50 
-ге дейін
50-ден 80- 
ге дейін
Ӛлшемдер, мкм 
6-7 



2,5 

3,5 


1,5 
1,5 





2,5 
2,5 




















2,5 
2,5 




9-10 





11 
13 








2,5 
2,5 




11-12 

12 
14 
16 
19 
22 
25 












11 
13 
13-14 

24 
28 
32 
36 
42 
48 








12 
15 
18 
21 
25 
30 


87 
2.9-
кесте. 
Білікті 
бақылауға арналған калибрлердің ауытқулары мен шақтамалары (қапсырма), 
(сыртқы ӛлшемдердің) СТ СЭВ 157-75 бойынша 
Шақтама 
квалитеті 
Бел
гіленуі 
Ауытқу аралығы (ӛлшемдер), мм 
3-тен 
6-ға 
дейін 
6-дан
10-ға 
дейін 
10-нан 
18-ге 
дейін 
18-ден 
30-ға 
дейін 
30-дан 
50-ге 
дейін 
50-ден
80-ге 
дейін 
Ӛлшемдер мкм 
6-7 
Z



2,5 

3,5 

Y

1,5 
1,5 




H

2,5 
2,5 





Z







Y







H







9-10 
Z





11 
13 
Y







H







11-12 
Z

12 
14 
16 
19 
22 
25 
Y







H





11 
13 
13-14 
Z

24 
28 
32 
36 
42 
48 
Y







H

12 
15 
18 
21 
25 
30 
 
2.9. Домалау мойынтіректерінің шақтамалар және қондырулар жҥйесі 
Домалау мойынтіректері дегеніміз арнайы зауыттарда жасалынатын, кӛп 
тараған стандарттық біріктіру бірліктері. Домалау мойынтіректерінің сапасы:
- біріктіру ӛлшемдерінің дәлдігімен d
п 
– ішкі диаметр (тесік), D
п
– сыртқы 
диаметр (білік), B – мойынтірек ені, T – конустық мойынтірек ҥшін орнату 
биіктігі; 
- мойынтірек сақинасы бетінің пішіні мен ӛзара орналасу және кедір-
бҧдырлығының дәлдігімен; 
HE
+30 H7
H/2 H 
Dmax ПР
H/2 H 

Y
Dmin 
Dном тозу 
 
2.20 - сурет 
тозу
+39 n6 ПР Y

Z

H
1
/2 
НЕ 
dmax H

H
1
/2 H
1
+20
dmin 
dном
2.21- сурет


88 
- домалау денелерінің пішіні мен ӛлшемдерінің дәлдігімен;
- айналу дәлдігімен анықталады.
ГОСТ 520-71 (СТ СЭВ 774-77) мемлекетаралық стандартымен домалау 
мойынтіректері ҥшін дәлдіктің 5 класы тағайындалған, 0, 6, 5, 4, 2 дәлдігінің 
жоғарылау ретімен орналасуы. Дәлдік класы мойынтірек жҧмысы жағдайының 
талаптарын ескере отырып таңдалады. Механизмдердің кӛбіне «0» класын 
қолданады. Дәлдігі бҧдан жоғарырақ мойынтіректерді айналу жиілігі ҥлкен 
кезде және біліктің жоғары айналу дәлдігі талап етілген жағдайларда (аз 
бойлау және радиалды соғу) қолданады. Дәлдік класы мойынтіректің шартты 
белгіленуінің алдында сызықшамен жазылады (6- 205) – 6 клас. 
 
Шақтамалар 
мен 
қондырулар
Тҥрлерін 
қысқарту 
ҥшін 
мойынтіректерді ішкі және сыртқы диаметрлері ӛлшемінің ауытқуын, олардың 
қондыру тҥрлеріне тәуелді болмайтындай етіп жасайды, демек әрбір 
мойынтірек типтері ҥшін бҧл ауытқулар әрқашанда тҧрақты және бірдей.

52
Н


20
k6
 

18h7
 
ТҦРҚЫ 
2.22 - Сурет 
Барлық дәлдік кластары ҥшін біріктіру диаметрлерінің жоғарғы ауытқуы 
«0» тең болады. Сонымен, сыртқы D
п
және ішкі d
п
сақина диаметрлері негізгі 
білік пен тесік (H, h) сәйкес диаметрі ретінде алынады, осымен сыртқы сақина 
мен тҧрқының бірігуінің қондыруын білік жҥйесінде /h, ал ішкі сақинаның 
білікпен бірігуінің қондыруын тесік жҥйесінде Н/ тағайындайды. Бірақ, ішкі 
сақинаның тесігінің диаметрінің шақтама алаңы, қарапайым негізгі 
тесіктегідей номиналды ӛлшемнің «плюс» жағында емес «минус» жағында 
орналасқан, сақинаның «денесіне» қарай емес, нӛлдік сызықтан тӛмен қарай 
кетеді. Ішкі сақина диаметрінің шақтама алаңының тӛңкеріліп орналасуы 
барысында шамалы керіліспен сақина мен біліктің бірігуінде, біліктің n6; m6; 
k6; j
S
6 шақтама алаңдарын пайдаланып, шамалы керілісі бар қондыруларға қол 
жеткіземіз. Ҥлкен керілісті, сақинаның қабырғасының жҧқалығынан және оны 
орнату кезінде ӛзгеріп және сынып кетуі мҥмкін болғандықтан қолданбайды. 
Білік пен тҧрқыға қондыруды мойынтіректің типі мен ӛлшеміне, 
пайдалану шарттарына, жҥктеме тҥрлері мен сипатына байланысты таңдайды. 
СТ СЭВ 773-77 стандарты бойынша мойынтірек сақиналарын жҥктеудің 3 
тҥрін ажыратамыз: 
1. Жергілікті жҥктеу - тҧрақты бағытталған радиалды F
τ
жҥктемені (қайыстың 
тартылуы, салмақ кҥші) сақина домалау жолының шеңберінің тек шектелген 


89 
бӛлігімен қабылдайды және оны біліктің немесе тҧрқының қондыру бетінің 
шектелген сәйкес бӛлігіне береді. 
2. Циркуляциялық жҥктеме – қорытынды радиалды F
τ
жҥктемені сақина 
домалау жолының барлық шеңберімен қабылдайды және білік пен тҧрқының 
барлық қондыру бетіне береді. Сақинаны бҧлай жҥктеу оның айналуында және 
тҧрақты бағытталған F
τ
жҥктемеде немесе керісінше, қарастырылып отырған 
сақинаға қатысты айналатын, радиалды F
с
жҥктемеде болады. 
3. Тербелісті жҥктеме – айналмайтын сақина екі радиалды жҥктеменің (F
τ
– 
тҧрақты бағытталған, F
с
айналмалы, демек F
τ
> F
с
) мойынтірек домалау 
шеңберінің шектелген бӛлігімен теңдесін F
τ+с
қабылдайды және оны білік пен 
тҧрқының қондыру беттерінің шектелген сәйкес бӛлігіне береді.
Теңдес F
τ+с
жҥктеме толық айналым жасамайды, А және В аралығында 
тербеледі. Қондыруды, мойынтіректің айналатын сақинасы білік пен тҧрқының 
отырғызу беттерімен сырғанауы мен орағытуын болдырмайтын керіліспен 
таңдау қажет.
Сақинаның басқасы саңылаумен орнатылуы керек


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   57   58   59   60   61   62   63   64   ...   200




©dereksiz.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет