Қазақстан республикасы білім және ғылым министрлігі т. М. Мендебаев, Е. С. Асқаров

105 
мҧнда S
i
– ӛнім (қызмет) бірлігінің ӛзіндік қҧны, теңге/дана, E
n 
- капиталдық 
салымдардың экономикалық тиімділігінің нормативтік коэффициенті 
(E
n
=0,15), K
i
– меншікті капиталдық шығындар кӛрсеткіші, теңге/кг, N
i
– 
стандартталатын объектің жылдық шығарылу кӛлемі, дана. 
Жаңа стандартқа сәйкес шығарылған техникаға кеткен шығын 
тҧтынушыға тиімді болу ҥшін капиталдық салымның әрбір теңгесі қосымша 
табыстың қандай минималды ҥлесін қамтамасыз ету керектігін E
n
шамасы 
кӛрсетеді. 
Стандарттаудың 
рационалды 
нҧсқасы 
табылғанда, 
келтірілген 
шығынның минималды шамасы болатын жақсы нҧсқасын іздестіреді.
E
n
шамасына кері кӛрсеткіш – қосымша капиталдық салымдардың
ӛтелімділігінің 
нормативтік 
мерзімі 
(Т
ок
=1/E
n
). 
Ол 
стандарттаудың 
салыстырмалы тиімділігін бағалау ҥшін пайдаланылады. Бҧл кӛрсеткіш 
стандартты жасау және ендіруге қажет қосымша капиталдық салымдардың ΔК
ӛзіндік қҧнның тҥсуінен келген ҥнемділік есебінен ӛтемделетін рҧқсат етілген 
ең ҥлкен уақытты анықтайды. Егер есептелген ӛтемділік мерзімі Т
ок
нормативтік мерзімнен кем немесе тең (Т
ок
≤ Т
окн
) болса стандарт тиімді деп 
саналады. Есептелген ӛтемділік мерзімі: 
2
2
1
)
(
N
S
S
К
Э
К
T
уг
ок






болып анықталады. Кҥнделікті шығынды тҥсіруден болатын жылдық ҥнемділік 
Э
уг
– бҧрынғы базалық және стандартталатын нҧсқалардың ӛзіндік 
қҧндарының S
1
, S
2
айырмасы. 
Сапалық сипаттамаларын (сенімділік, еңбек ӛнімділігі, материалдық 
сыйымдылық, энергиялық сыйымдылық, т.б.) жоғарылатуды ескере отырып 
жҥргізілетін ҧзақ уақыт қолданатын еңбек қҧралдарын (машиналар, станоктар 
және т.б.) стандарттаудың жылдық экономикалық тиімділігі Э:
2
2
1
2
1
1
1
2
2
1
2
1
2
2
2
1
1
2
1
1
)
(
)
(
)
(
)
(
r
n
n
n
n
n
n
N
E
P
W
W
K
K
E
Z
W
W
Z
K
E
S
E
P
E
P

жүктеу/скачать 3.11 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: