Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2007 жылғы 14 желтоқсандағы №1232 Қаулысы

1-кесте

 

Қазандардың жылу қуаты Q, МВт (қазанның бу өнімді- лігі П,т/с)	Күлдің келтірілген құрамы А,% х пр кг/МДж	Жылу энергиясының бірлігіне қатты бөліктердің жаппай шығарындысы, г/МДж	Қатты бөліктердің жаппай шығарындысы, кг/т.у.т	Альфа = 1,4мг/м3* кезіндегі түтін газда- рындағы бөліктердің жаппай шоғырлануы
1	2	3	4	5
299 дейін (420 дейін)	0,6 кем 0,6 - 2,5 2,5 астам	0,06 0,06 - 0,10 0,10	1,76 1,76 - 2,93 2,93	150 150 - 500 500
300 және астам (420 және астам)	0,6 кем  0,6 - 2,5 2,5 астам	0,02  0,02 - 0,06 0,06	0,59  0,89 - 1,76 1,76	100  100 - 200 200

* Қалыпты жағдайлар кезінде (температура 0°С, қысым 101,3 кПа).

 

2-кесте

 

Отынның қатты және сұйық түрлеріне арналған ЖЭС-да жұмыс істейтін, қайта жаңартылатын және

2013 жылғы 1 қаңтардан бастап іске қосылатын қазандар үшін күкірт оксидтерінің атмосфераға

эмиссиялардың техникалық үлестік нормативтері

 

Қазандардың жылу қуаты Q, МВт (қазаның бу өнімділігі D, т/с)	Күкірттің келтірілген құ- рамы S, % х пр кг/МДж	Жылу энергиясының бірлігіне SOх жаппай шығарындысы, г/МДж	SOх жаппай шығарындысы, кг/т.у.т	Альфа = 1,4, мг/м3* жаппай шоғырлануы кезіндегі түтін газ- дарындағы SOх
1	2	3	4	5
199 дейін (320 дейін)	0,045 және одан кем 0,045 астам	0,5 0,6	14,7 17,6	1200 1400
200 - 249 (320 - 400)	0,045 және одан кем 0,045 астам	0,4 0,45	11,7 13,1	1800 2000
250 - 299 (400 - 420)	0,045 және одан кем 0,045 астам	0,3 0,3	8,8 8,8	700 700
300 және одан көп (420 және одан көп)	-	0,3	8,8	780

* Құрғақ газға есептелген қалыпты жағдайлар кезінде (температура 0°С, қысым 101,3 кПа).

 

3-кесте

 

Отының қатты, сұйық және газ түріндегі түрлеріне арналған ЖЭС-да жұмыс істейтін,

қайта жаңартылатын және 2013 жылғы 1 қаңтардан бастап іске қосылатын қазандар

үшін азот оксидтерінің атмосфераға эмиссиялардың техникалық үлестік нормативтері

 

Қазандардың жылу қуаты Q, МВт (қазандықтың бу өнімділігі D, т/с)	Отынның түрі	Жылу энергиясының бірлігіне NOх жаппай шығарындысы, г/МДж	NOх жаппай шығарындысы кг/т.у.т	Альфа = 1,4,мг/м3* кезіндегі түтін газда- рындағы NOх жаппай шоғырлануы
1	2	3	4	5
299 дейін (420 дейін)	газ	0,043	1,26	125
	мазут қоңыр көмір:	0,086	2,52	250
	қатты қож алу	0,11	3,20	320
	сұйық қож алу тас көмір:	0,11	3,20	350
	қатты қож алу	0,17	4,98	470
	сұйық қож алу	0,23	6,75	640
300 және одан көп (420 және одан көп)	газ	0,043	1,26	125
	мазут	0,086	2,52	250
	қоңыр көмір: қатты қож алу	0,11	3,20	300
	сұйық қож алу тас көмір:	-	-	-
	қатты қож алу	0,13	3,81	500
	сұйық қож алу	0,21	6,16	550

* Сұйық газға есептелген қалыпты жағдай кезінде (температура 0°С, қысым 101,3 кПа).

Техникалық регламентке

 

Ауаның артық коэффициенттері үшін 1,4 мәнінен айырмасы бар зиянды

 

Қазанның осы түрі үшін оның жылу қуаты мен жағылатын отын түріне байланысты тиісті кесте бойынша ластаушы заттың үлестік шығарындысы нормативінің негізгі көрсеткіші орналасқан n, г/МДж.

 

мұндағы Qrі жұмыс массасына заттай отын жануының төменгі жылуы, МДж/кг (МДж/м³ - газ түріндегі отын үшін); Vг -°С температурасы және 101,3 кПа қысымы кезіндегі түтін газдарының көлемі, м³/кг (м/м³ - газ түріндегі отын үшін)

 

мұндағы  - қалыпты жағдай кезіндегі м³/кг (м³/м³ - газ түріндегі отын үшін) түтін газдарының теоретикалық саны; V⁰ - қалыпты жағдай кезіндегі м³/кг  (м³/м³ - газ түріндегі отын үшін) отынның толық жануы үшін қажет құрғақ ауаның теоретикалық саны; α - ауаның артық коэффициенті.

 

                      (3.3)

 

мұндағы   - м³/кг (м³/м³ - газ түріндегі отын үшін) су буларының теоретикалық көлемі.

    мәні - отынның қарапайым құрамы немесе «Қазандық агрегаттарының жылу есебі» нормативтік әдісі бойынша айқындалады.

Есептеу үлгілері:

1. Б2 Мәскеу түбі көмірін жағатын қатты қож алып тастауы бар 2000 жылғы 31 желтоқсанға дейін жылу қуаты 233 МВт (яғни < 300 МВт) қазандық қондырғысы үшін азот оксидтерінің атмосфераға шығарындылары бойынша үлестік көрсеткішін табамыз n = 0,12 г/МДж.

«Қазандық агрегаттарының жылу есебі» нормативтік әдісі бойынша шаманы есептеу үшін қажетті мәнді табамыз:

 

 = 2 490 ккал/кг = 2,49 х 4,19 = 10,43 МДж /кг;

 

= 3,57 м³/кг;

 

 = 2,94 м³/кг;

 

= 0,69 м³/кг.

 

2. Қалыпты жағдай және α = 1,4 кезіндегі түтін газдарының көлемін айқындаймыз:

V = 3,57- 0,69 + (1,4-1) x 2,94 x 0,984 = 4,04 м³/кг                (3.4)

 

                (3.5)

 

V_Г = 3,57 - 0,69 + (1,3-1) х 2,94 х  0,984 = 3,75 м³/кг

 

                     (3.6)

 

Егер α = 1,4 және қалыпты жағдай кезінде ластаушы заттың шоғырлану мәні белгілі болса, онда қалыпты жағдай және 1,4-тен ерекшеленетін а кезінде ластаушы заттың шоғырлануы мынадай формула бойынша есептелуі мүмкін:

 

                    (3.7)

 

Келтірілген үлгі үшін:

 

                      (3.8)

 

РҚАО-ның ескертуі. α - альфа белгісі, E - қосынды белгісі.

Техникалық регламентке

 

Ластаушы заттардың үлестік шығарындыларының шамасы мынадай формулалар бойынша айқындалады:

 

мұндағы n - үлестік шығарындылар нормативінің негізгі көрсеткіші, г/МДж;

V_Г - oС температурасы және 101,3 кПа қысымы кезіндегі түтін газдарының көлемі, м³/кг (м³/м³ - газ түріндегі отын үшін);

 

             (4.2)

 

мұндағы  - 29,33 МДж/кг тең шартты отын жануының жылуы.

Қазанда отынның бірнеше түрлерін бірлесіп жағу кезінде n_ср,г/МДж, орташа өлшемді шама ретінде айқындалады:

 

          (4.3)

 

мұндағы n₁ - отынның і түріндегі жұмысы кезіндегі қазан үшін үлестік шығарындысы, г/МДж;

B_i - қазандағы отынның і түріндегі шығысы, г/с, т/жыл;  қазандағы отынның жиынтық шығысы, г/с, т/жыл.