Қазақстан Республикасы Көлік және коммуникация министрінің 2011 жылғы 19 наурыздағы №127 бұйрығы «Ішкі су көлігі туралы»



жүктеу/скачать 12.36 Mb.
бет26/129
Дата09.06.2016
өлшемі12.36 Mb.
#124536
1   ...   22   23   24   25   26   27   28   29   ...   129
1079-тармағында көрсетілгенді кеме элементтерінің тегіс емес қабаттарының желкенділігінің әсерінің шамаланған қосымшасында ескермеуге болады.

Бұл жағдайда тегіс емес қабаттардың желкенділік ауданына толтыру коэффициенттеріне көбейтілген, мәндерін мынадай түрде қабылдау қажет олардың габаритті ауданын қосу қажет:

Тормен тартылған леерлер үшін, — 0,6; сол сияқты, тормен тартылмаған, — 0,2 т;

шілтерлі типті кранды фермалары үшін — 0,5;

рангоут пен такелаж үшін — 0,6.

Жоғарыда айтылған элементтердің бірыңғай қабатының желкенділік аудандары оларды бөліктеп санау кезінде 1 тең ағу коэффициентімен қабылдануы қажет.

Кеме корпусының, сондай-ақ қондырмалар мен кәдімгі (ақпайтын) типті рубкалардың су асты бөлігінің жобалаушы аудандары 1 тең ағу коэффициентімен қабылдану қажет. Аққыш типті қондырмалар мен рубкалардың жоба аудандары кемінде 0,6 коэффициентімен қабылдауға болады, бірақ бұл тиісті эксперименталды-есепті мәліметтермен расталуы қажет.

Бөлек орналасқан және аққыш пішінді (мачталардың, түтінді түтіктердің, желдеткіштердің және с.с.) кеме элементтері жобаларының ауданы ағу коэффициенті 0,6 болуы қажет.

1081. Кемеге желдің динамикалық әсері кезінде қисатылып жатқан жұптың көрсетілген иіндері, м



 

z = zт + α1 α2T,                        (519)

 

мұнда zT — желкенділік орталығының әрекеттегі ватерсызығының жазықтығынан жоғарлауы (осы Қағиданың 1078-тармағы) м;

а1, а2 — осы Қағиданың 1082-тармағымен қарастырылған түзету коэффициенттері;



Т — әрекеттегі ватерсызығы бойынша кеменің орташа шөгуі, м.

1082. Қисайтылып жатқан жұптың иініне қапталдағы судың дрейфіне қарсыласу күшінің әсерін ескере отыратын коэффициентті а1 В/Т қатынасына (В және Т - әрекеттегі ватерсызығы бойынша кеме ені мен орташа шөгуі) байланысты осы Қағидаға 128-қосымша бойынша қабылдануы қажет.

Қисаю жұптың иініне серпінділік күшінің әсерін ескеретін а2 коэффициенті zg/B (zg — салмақ ортасының кеменің негізгі жазықтығынан жоғарлауы, м) қатынасына байланысты осы Қағидаға 129-қосымша бойынша анықталуы қажет.

 

 

62. Айдаудың есепті шартты амплитудасы



 

1083. Қабырғалары домаланған және қабырғалы кильсіз кеме корпустары үшін борт жағынан айдаудың Өград, есепті шартты амплитудасымына формула бойынша анықталуы тиіс жиілігіне m, c-1 байланысты осы Қағидаға 130-қосымшасы бойынша қабылдануы қажет.



 

т = m1 m2 m3,                        (520)

 

мұнда m1, m2, m3— осы Қағиданың 1085-тармағымен қарастырылған  көбейткіштер.



Ескертпелер.

1) осы Қағидаға 130-қосымшада көрсетілгеннен асатын мәндерде т осы сыныпты кемелер үшін есепті айдау амплитудасының едәуірін қабылдау қажет.

2) қабырғалы кильді кемелер үшін (немесе қырлы бөренелі) айдау амплитудасы осы Қағиданың 1080 - 1089-тармағына сәйкес анықталуы қажет.

1084. Үшкір қабырғалы және доңғалақты кемелер үшін айдаудың шартты есепті амплитудасы осы Қағидаға 130-қосымша бойынша алынған олардың мәнінің 0,75 пен 0,80 тең деп қабылдауын қажет.

1085. Кеменің (тынық суда) өзінің тербеліс жиілігін сипаттайтын көбейткіш m, c-1, мына формула бойынша анықталуы қажет



 

m1 = m0 /  ,                                             (521)

 

мұнда h0 — сұйық жүктердің бос қабатының әсері ескерілмей есептелінетін кеме жүктемесінің нұсқасына тиісті метаорталық биіктігі, м;

m0 — параметрлеріне байланысты мәні осы Қағидаға 131-қосымша бойынша қабылдануы қажет коэффициент



 

n1= h0В/(zg),                     (522)

 

мұнда V — әрекеттегі ватерсызығы бойынша орташа шөгу кезінде кеменің сумен ығыстырылыуы Т, м3;



zg — жүктеменің осы нұсқасы үшін кеменің ауырлық орталығының негізгі жазықтығынан жоғарлауы, м;

В — әрекеттегі ватерсызығы бойынша кеме ені, м;

Өлшемсіз көбейткіш мәні m2 және m3 борттық айдаудың амплитудасына кеме корпусының формуласының ықпалын есептейді, В/Т қатынасына тәуелділігінен және д ватерлин толықтылығы коэффициенті осы Қағидаға 132, 133-қосымшалар бойынша қабылдау қажет.

1086. Қабырғалы кильді (қырлы бөренелі кильмен) кемелер үшін борт жағынан айдаудың есепті шартты амплитудалары и'm, град,

Өm'k = Өm,                       (523)

 

мұнда к — осы Қағиданың 1087-тармағында қарастырылған түзету коэффициенті;



өm — килі жоқ кеме үшін борт жағынан айдау амплитудасы (осы Қағидаға 130-қосымша).

1087. Қабырғалы немес қырлы бөренелі кильдерді орнату нәтижесінде кеменің борт жағынан айдау амплитудасының қатысты кемуін сипаттайтын к коэффициентті байланысты осы Қағидаға 134-қосымша бойынша қабылдануы қажет



 

q = rα,                                                   (524)

 

мұнда В — әрекеттегі ватерсызығы бойынша кеме ені, м;

а — осы ватерсызығының ауданы толықтығының коэффициенті;

r — осы Қағиданың 1088-тармағына сәйкес анықталатын көбейткіш.

1088. Қабырғалы немесе қырлы бөренелі қондырғыларымен негізделген кеменің борт жағынан суды айдаудың қарсыласудың өсуін ескеретін г көбейткіш мына формула бойынша анықталуы қажет:

 

r = (r1 + r2) r3,                          (525)



 

мұндағы r1, r2, r3 - осы Қағиданың 1089-тармағында қарастырылған коэффиценттер.

1089. Қосынды аалңы Sк, бар қабырғалы кильдердің әрекетінің тиімділігін сипаттайтын r1, коэффициенті 100Sк /LB, % қатынасына байланысты осы Қағидаға 135-қосымша бойынша қабылдануы қажет (L және В әрекеттегі ватерсызығы бойынша кеме ұзындығы мен ені, м).

Кеме корпусы формасының қабырғалы кильдердің әрекет ету тиімділігін ескеретін r2 және r3, коэффициенттер осы Қағидаға 136, 137-қосымшалар бойынша кильдер ауданы SK мен қатынасы В/Т кезінде толық су ығыстыру д коэффициентіне байланысты (Т - әрекеттегі ватерсызығы юойынша кеменің орта шөгуі, м) қабылдануы қажет.

Ескертпе: осы Қағиданың 1089-тармағында көрсетілген нұсқаулар қырлы бөренелеі кильді бөренелерге де таралуы мүмкін. Бұл жағдайда 5К, м2 - кильдың қаптал жобасының ауданы.



 

 

63. Негізгі критерий бойынша орнықтылықты тексеру кезінде



шекті рұқсат етілген сәті

 

1090. Шекті рұқсат етілген сәт шекті рұқсат етілген қисаю бұрышымен анықталады.

1091. Жел мен толқындатудан қисайту сәтінің динамикалық әрекеті кезінде шекті рұқсат етілген қисаю бұрышы ретінде бұл бұрыштардың қайсысы кішірек болуына байланысты немесе аудару бұрышын еопр немесе су басу бұрышын взал қабылдау қажет.

1092. Шекті рұқсат етілген сәтті Мпоп динамикалық немесе статикалық орнықтылықтың диаграммасы бойынша анықтауға болады.

1093. Ауа райы бойынша шектеулері бар «М» және «О» сыныпты кемелер үшін, сондай-ақ «Р» сыныпты кемелер үшін шекті рұқсат етілген сәті Мпоп борт жағынан айдау әсерінен ескере отырып орындалған салу жолымен анықтау қажет.



Динамикалық орнықтылық диаграммасы ол бойынша Мп0П анықтау кезінде осы Қағиданың 62-тарауына сәйкес есептелінген есепті шартты айдау амплитудасына вт тең бөліктерде осьтің теріс мәнінің ауданында жалғасады.

Координат басынан сол жаққа қарай 0 (осы Қағиданың 138, 139-қосымшалары) айдаудың амплитудасының мәні кейінге қалдырылады және диаграмманың сол жақтағы тармағында әрі қарай бастапқы деп аталатын тиісті А нүктесі жазылады.



Айтылған диаграммалардың кез-келгені бойынша шекті рұқсат етілген сәтті анықтау кезінде мынадай типті жағдайлар мүмкін:

1) кеменің аударылу бұрышына Өопр, сәйкес шекті рұқсат етілген сәтті МЛ0П анықтау үшін бастапқы А нүктесінен қисық иіннің d оң жақтағы тармағына жанама АК жүргізіледі (осы Қағидаға 138-қосымша). К жанасу нүктесінің абсциссасы бұл жағдайда аудару бұрышын анықтайды.

Әрі қарай бастапқы А нүктесінен абсциссаның осіне паралель тура жүргізіледі және осы турада 1 рад (57,3о) тең АВ кесіндісі кейінге қалдырылады. В нүктесінен Е нүктесінде АК тиетін қиылысуға дейін перпендикуляр қайта құрылады.

BE кесіндісі кемені аудару бұрышына сәйкес шекті рұқсат етілген сәтінің иіннің санды мәнін lдоп1 береді. Бұл жағдайда шекті рұқсат етілген сәт Мдоп1, кНм, шөгу кезінде орнықтылық диаграммасы құрылған кеме салмағына lдоп1, көбейтілген, КН, м тең болады, яғни

 

Мдоп1 = Dlдоп1,                      (526)

 

2) Диаграмма абсциссасы осінің изал су басу бұрышына сәйкес шекті рұқсат етілген сәтті Мдоп2 анықтау үшін өзал (осы Қағидаға 139-қосымша) бұрышының мәні алыып қойылады және алынған нүктеден F нүктесіндегі d қисық иінінің қиылысуына дейінгі перпендикуляр қайта құрылады.

Диаграмма бойынша әрі қарай салуды, 1 рад тең қайта келтірілген қиып өтетін AF нен А В кесінделеріне перпендикуляр Е нүктесіне дейін жүргізілетін өзгерістермен ғана алдыңғы жағдайдағыдай жүргізіледі.

Бұл жағдайда BE кесіндісі кемені су басу бұрыны тең шекті рұқсат етілген сәттің lдоп2 иіннің санды мәнін береді.

Шекті рұқсат етілген сәт Мдоп2 кеме салмағына D көбейтілген, кН, lдоп2 тең болады, кНм:

 

Мдоп2 = Dlдоп2 .                     (527)



 

Шекті рұқсат етілетін сәттерді немесе МпШ2 статикалық орнықтылық диаграммасы бойынша осы Қағиданың 138, 139-қосымшада бейнеленген салулар нәтижелері ретінде анықталуы қажет.

Статикалық орнықтылықтың диаграммаларына (қисық иін l) сызбада S1 және S2 штрихтелген теңдіктен шығатын абсцисса осьтеріне паралель CN тураны таңдайды.

Диаграмма ординатасының осінде ОС кесіндісі (осы Қағидаға 138-қосымша) кемені аудару бұрышына сәйкес болатын шекті рұқсат етілген сәттің иіннің санды мәнін /Д0П1, осы сәттің мәні МД0П1 береді, кНм, осы Қағиданың 526-формула бойынша есептелуі қажет.

Ұқсас ОС кесіндісі (осы Қағидаға 139-қосымша) кемені су басу бұрышы үшін шекті рұқсат етілген сәттің иіннің санды мәнін Мдоп2/Д0П2 береді, кНм, осы Қағида 527 формула бойынша есептелінуі қажет.

1094. «Р» және «Л» сыныпты кемелер үшін динамикалық майысудың шекті рұқсат етілген сәті олардың орнықтылығын негізгі критерий бойынша тексеру кезінде, сондай-ақ барлық сыныпты кемелер үшін олардың орнықтылығын қосымша талаптар бойынша тексеру кезінде динамикалық және статикалық диаграммалар бойынша, осы Қағиданың 1093-тармағында көрсетілгендей, бірақ борт жағынан айдау әсері ескерілмей (осы Қағиданың 140, 141-қосымшалары), сол ретте анықталуы қажет.



Орнықтылық диаграммалары абсцисса осьтерінің теріс мәні облысында жалғаспайды және барлық салуларды (жанама немесе d қисығына қиманы өткізу немесе l қисығы бойынша бір шамалы аудандарды тұрғызу) тек қана оң жаққа координаталар басынан орындалуы қажет (0 нүктесінен осы Қағиданың 140, 141-қосымшалары).

1095. Желдің динамикалық әсерінен қисаю сәті мынадай түрде анықталатын шекті рұқсат етілген сәттен Мдоп аспайтын болса, «Р» немесе «Л» сыныпты тік бортты (осы Қағиданың 61-тарауы) кемелер үшін орнықтылық диаграммасы бойынша есептеулері орындалмауға рұқсат етіледі, кНм:



 

Мдоп = 0,0087Dh'0Өдоп ,                (528)



 

мұнда D — әрекеттегі ватерсызы бойынша шөгу кезінде кеме салмағы, КН;

h'0— сұйық жүктердің бос қабаттарының әсер ететін түзетулерлерді, ал мұзжарғыш кемелерге мұздануды қоса ескере отырып есептелінген метаорталық биіктігі, м;

вдоп — взал бұрышты, палуба жиегінің суға кіру немесе қабырға жалаңдату бұрыштары мәндерінен ең кішісіне тең қабылдануы қажет динамикалық майысулары кезінде шекті рұқсат етілген бұрышы.

 

 

64. Жолаушылар тасымалдауға арналған және оларға теңестірілген кемелер



 

1096. Осы Қағиданың 60-тарауында көрсетілген негізгі критерий бойынша жолаушыларға арналған кемелердің орнықтылығын тексеру жүктеменің мынадай нұсқаларында орындалуы қажет:



1) кеме жүкке толы, қорлар мен отын нормасына толы, жүктері бар каюталық және палубалық жолаушыларына толы;

2) кеме жүкке толы, қорлар мен отындардың 10% мен, жүктері бар каюталық және палубалық жолаушыларына толы;

3) кемеде жүгі жоқ, қорлар мен отындардың 10% мен, жүктері бар каюталық және палубалық жолаушыларына толы;

4) кемеде жүктер мен жолаушылар жоқ, қорлар мен отындардың 10% мен.

Негізгі критерий бойынша кеме орнықтылығын тексеру кезінде барлық каюталық жолаушылар өз бөлмелерінде, барлық палубалық жолаушылар өз палубаларында, ал жүктердің жүктерге арналған трюмдарда және палубаларда орналастыру осы кеменің қалыпты пайдалану шарттарына сәйкес деп саналады.

Осы Қағиданың 1096-тармағы 1) - 3) тармақшасы бойынша жүктеменің нұсқалары үшін, сондай-ақ осы Қағиданың 1097, 1102, 1107-тармақтарында қарастырылған талаптарды қанағаттандыратын орнықтылық тексерілуі қажет.



Ескертпе: кеме орнықтылығын қосымша талаптарға сәйкес тексеру сондай-ақ, жоғарыда атап өткен кемелердің ең нашарынан орнықтылығы үшін аздап жағымды болуы мүмкін жүктеменің осындай күйі жолаушылардың толмауы кезінде орындалады.

1097. Жолаушылар тасымалдауға арналған кемелердің орнықтылығы жолаушылардың бір бортта жиналу жағдайында жеткілікті болуы тиіс, яғни мына шарт орындалуы қажет



 

Мп < М'доп,                          (529)



 

мұнда Мп —осы Қағиданың 1098-тармағында қарастырылған жолаушылардың бір бортта жиналуынан қисаю сәті, кНм,

М'доп — осы Қағиданың 1100-тармағында қарастырылған кеменің статикалық майысу кезінде шекті рұқсат етілген сәті, кНм,

1098. Мп қисайту сәтін кемені пайдаланудың қалыпты шарттарында олардың едәуір аса орналасуы мүмкін болатын жолаушылардың бір бортта жиналудың есепті сызбасы бойынша анықталуы қажет.



Бұл жағдайда жолаушыларды палубаның сол немесе басқа бөліктеріне рұқсат беру шектеулерін ескере отырып, палубаның құралдар мен құрылғылардан бос аудандарында орналастыру қажет.

Қисайту сәтті Мп анықтау кезінде жолаушыларды орналастыру тығыздығы: ұзақтығы 24 с аса - 4 адамға палубаның бос ауданы 1м2 тұрақты рейстерді жасайтын кемелерде; ұзақтығы 24 с кем - 1м2 6 адам рейстерді жасайтын кемелерде қабылдануы қажет.

Фальшборттар немесе леерлі кқоршаулар қасында орналасқан сыртқы жолдардың аудандары жолдар ені 0,7 м аса - 0,75 коэффициентімен және ені кемінде 0,7 м кезінде 0,50 коэффициентімен қоса қабылдануы қажет.

Өз орындарында отырғандарға қосымша жолаушалардың жиналуы мүмкін дивандар (орындық, кресло) арасындағы тораптар аудандары 0,5 коэффициентімен қабылдануы қажет.

Бір жолаушының салмағын 75 кг тең, ал ауырлық орталығын палуба деңгейінен 1,1 м биіктікте орналасқан деп қабылдануы қажет.

1099. Осы бұрыштардың қайсысы кіші болатынына қарағанда қисаюдың шекті рұқсат етілген бұрышы в'доп 0,80 тең бұрышты немесе палуба жиегі мен кеме обностарының жоғарғы жиектері суға кіретін бұрыш қабылдануы қажет. в'доп бұрыш мәні 10о, ал ұзындығы 30 м кемелер үшін - 12о аспауы қажет.

1100. М1 сәтін шекті рұқсат етілген қисаю бұрыштарына қатысты статикалық орнықтылық диаграммасы бойынша анықталуы қажет, град, (осы Қағиданың 1099-тармағы)

Жолаушылардың бір бортта жиналу жағдайында орнықтылықты тексеру кезінде осы Қағиданың 1071-тармағы талабына сәйкес сұйық жүктердің бос қабатының әсерін ескеру қажет.

1101. «Р» және «Л» сыныпты тік бортты кемелер үшін жолаушылардың бір бортта жиналуынан қисаю моменті (осы Қағиданың 1098-тармағы) мына формула бойынша анықталатын шекті рұқсат етілген моментін М'доп аспайтын болса, статикалық орнықтылық диаграммасы бойынша есептерді сұралмауы мүмкін, кНм.

 

М'доп = 0,0175Dh'0Өдоп,                  (530)



 

где D — әрекеттегі ватерсызығы бойынша шөгу кезінде кеме салмағы, кН;

h'0— осы Қағиданың 1071-тармағы талабына сәйкес сұйық жүктердің бос қабаттарының әсеріне түзетулерді ескере отырып саналатын метаорталық биіктігі, м.

Өдоп — бұл бұрыштардың қайсысы кішірек болатынан қатысты немесе осы Қағиданың 1099-тармағы талабына сәйкес немесе қабырға ортасының суынан шығу бұрышына тең қабылданатын шекті рұқсат етілген бұрыш, бұр.

1102. Жолаушылардың бір бортта жиналуы кезінде жолаушыларға арналған кемелердің орнықтылығы айналымның даму кезеңінде пайда болатын кішкене динамикалық қисаюы жеткілікті болуы, яғни мына шарт орындалуы қажет:



 

Мц < М"доп ,                         (531)



 

Мұндағы Мц - айналымның даму кезеңінде пайда болатын және осы Қағиданың 1103-тармағына сәйкес анықталатын динамикалық қоса берілген қисаю сәті, кНм;

М"доп — жолаушылардың бір бортта жиналуынан болатын бастапқы қисаюды ескере отырып айналымның даму кезеңіне кеменің майысу жағдайында осы Қағиданың 1105-тармағына сәйкес қабылданатын шекті рұқсат етілген сәті, кНм.

Ескертпе: егер қандай-да бір сериялы жасалған жолаушылар тасымалдауға арналған кеме жүктемесінің нақты нұсқасына Мц ≤ 0,8М"доп шарттары орындалмаса, онда айналымның даму кезеңінде оның орнықтылығы серияның басты кемесінде орындалған арнайы қойылған натуралық эксперимент көмегімен тексерілуі қажет. Натуралық экспериментті Кеме қатынасының тіркелімімен келісілген бағдарлама бойынша жүргізілуі қажет.

1103. Кемеге айналымның даму кезеңінде әсер ететін динамикалық қоса берілген қисаю сәті, кНм:



 

Мц = cv02D (zg - aзT)/L,                 (532)



 

мұнда с — кемелік қозғалтқыштар типтеріне қатысты және бұрандалы және суатқыштарға 0,029 және доңғалақты кемелер үшін 0,045 тең коэффициент;

v0 — тура бағытта толық жүріс жылдамдығында 0,8 тең қабылданатын айналымға кіру алдындағы кеме жылдамдығы, м/с;

D — әрекеттегі ватерсызығы бойынша шөгу кезіндегі кеме салмағы, кН;

zg — кеме ауырлық ортылығының негізгі жазықтықтан жоғарлауы, м;

aз — кеме дрейфі кезінде биіктігі бойынша қаптал қысымының ортасының орын ауыстыруын ескере отырып және В/Т (В — ширина судна по действующую ватерлинию) қатынасына қатысты осы Қағидаға 142-қосымша бойынша анықталатын коэффициент



L және Т — тиісінше кеме ұзындығы мен оның әрекеттегі ватерсызығы бойынша орташа шөгу, м.

Ескертпе: осы Қағиданың 532 формуласы ұзындығы бойынша Фруд саны бар су ығыстырғыш бір корпусты кемелер үшін расталады



Барлық басқа жағдайларда айналымдағы кеме орнықтылығы бойынша материалдар Кеме қатынасы тіркелімінің арнайы қарауына жатады.

1104. Қисаюдың шекті рұқсат етілген бұрышы деп бұл бұрыштардың қайсысы кем болатынына қатысты немесе палубаның суға кіру бұрышына тең бұрышты (обностардың суға кіруін санамағанда) немесе ашық деп саналатын жиектер тесіктерінен 75 мм төмен өтетін ватерсызығына кіретін бұрышты қабылдау қажет.

1105. Сәтті М'доп статикалық сәтті МП қоса беру кезінде пайда болатын координаттардың басы жолаушылардың бір бортта жиналуынан статикалық қисаю бұрышына Ө"доп (осы Қағиданың 1104-тармағы) тиісті нүктесінен l қисық нүктесіне шартты түрде ауыстырылған осы

Қағидаға 144-қосымшасына сәйкес көрсетілген салу нәтижесінде шекті рұқсат етілген қисаю бұрышына Ө"доп қатысты статикалық орнықтылық диаграммасы бойынша анықталуы қажет.



Айналымның даму кезеңінде орнықтылықты тексеру кезінде осы Қағиданың 1071-тармағы талабына сәйкес сұйық жүктерінің бос қабаттарының әсері ескерліуі қажет.

1106. Айналымның даму кезеңінде кемеге әсер ететін қисаю сәті (осы Қағиданың 1103-тармағы) шекті рұқсат етілген сәттен аспайтын болса, «Р» және «Л» сыныпты тік бортты кемелер үшін статикалық орнықтылық диаграммасының есептерді орындамауға болады.



 

М"доп = 0,0087Dh,о(Ө"доп - Ө,п),            (533)



 

Мұндағы D — әрекеттегі сатерсызығы бойынша шөгу кезіндегі кеме салмағы, кН;

h,0 — осы Қағиданың 1071-тармағы талабына сәйкес сұйық жүктердің бос қабаттарына түзетулердің әсерін ескере отырып анықталатын метаорталық биіктігі, м;

Ө"доп — қисаю сәттерінің бірге әрекеттесуі кезінде немесе осы Қағиданың 1104-тармағы талабына сәйкес анықталатын немесе қайсысы кем болатынына қатысты су қабырға ортасынан шығатын бұрышқа тең қабылданатын шекті рұқсат етілген қисаю бұрышы, бұр;

Ө,п — Жолаушылардың бір бортта жиналған кезінде қисаю бұрышы, град.

1107. Желкенді орталығы әрекеттегі ватерсызықтан 2 м жоғары орнатылған жолаушыларды тасымалдауға арналған кеменің орнықтылығы желдің статикалық әсер ету кезінде жолаушылардың бір бортта жиналған жағдайда жеткілікті болуы тиіс, яғни мына шарт орындалуы қажет:



 

(Мп + Мв) < М,доп,                     (534)



 

мұнда Мп — осы Қағиданың 1096-тармағы талабына сәйкес анықталатын жолаушылардың бір бортта жиналуынан болатын қисаю сәті, кНм;

Мв — осы Қағиданың 1108-тармағында қарастырылған желдің статикалық әсерінен қисаю сәті, кНм;



Мдоп — бұрышына Ө,доп (осы Қағиданың 1099-тармағы), қатысты статикалық орнықтылық бойынша анықталатын, кемені статикалық қисайтудың шекті рұқсат етілген сәті, кНм, бұрыш мәні Ө,доп 10 немесе 120 шектелмейді.

1108. Кемеге желдің статикалық әсерінен өисаю сәті, кНм,



 

Мв = 0,001рсS(zп - a3T),                 (535)



 

мұнда рс — кеме сыныбы мен әрекеттегі ватерсызығы жазықтығынан желкенді орталығының жоғарылауына қатысты осы Қағиданың 127-қосымшасынан алынған желдің динамикалық қысымының тиісті мәні 0,47 тең қабылдануы тиіс желдің шартты есепті статикалық қысымы, Па;

S - осы Қағиданың 1079 және 1080-тармағында қарастырылған желкенділік ауданы, м2;

Zп - кеменің тік қалпында негізгі жазықтықтың бетіндегі желкенді орталықтың жоғарылауы, м;

a3 - осы Қағидаға 142-қосымша бойынша бекітілген коэффициент;

Т - әрекет ететін ватерлин бойынша кеменің ортаңғы түнуы.

1109. Арнайы белгіленген ұйымдастырылған адамдарды тасымалдайтын жүріп тұратын кемелер және жолаушы емес кемелердің беріктілігі кемеде кеме экипажын қоспағандағы адамдарды бір бортта барлық адамдарды жинау мүмкіндігі есебімен жолаушылар кемелерінің беріктілігіне ұсынылатын талапқа жауап беруі қажет.

1110. Бір мезгілде адамдарды тасымалдау және буксирлеуді және технологиялық жұмыстарды орындау рұқсат етілмейді. Бұл кеменің орнықтылығы және беріктілігі туралы ақпаратта көрсетілуі қажет.

 

 

65. Жүк кемелері



 

1111. Осы Қағиданың 1060 және 1061-тармағына сәйкес құрғақ жүкті кемелердің орнықтылығын тексеру жүктеме кезінде 60-тарауда келтірілген негізгі критерий бойынша орындайды.



Жүктерді орналастыру кемелерді пайдаланудың қалыпты шартына сәйкес келуі қажет.

Құю кемелерінің орнықтылығын қосымша танкының 50 % толуында тексеру қажет.

Ескертпе: орман жүктерін тасушы кемелердің орнықтылығын орман жүгі үшін ең үлкен жүк арту көлемінде тексеру қажет.

1112. Барлық жүк кемелері үшін желкенді орталығы 2 м жоғары жұмыс істейтін ватерлиннің беті желдің статистикалық әрекетінде орнықтылығы тексерілуі қажет, яғни шарт орындалуы қажет



 

Мв < М,доп,                         (536)



 

мұндағы Мв - осы Қағиданың 1108-тармағында қарастырылған желдің статистикалық әсері бойынша қисаю сәті;

М,доп - Ө,доп бұрышынан тәуелділігінде статистикалық диаграмма орнықтылығы бойынша анықталатын кеменің статистикалық қисайған кезіндегі шекті рұқсат етілетін сәті (осы Қағиданың 1113-тармағы).

1113. Ө,доп шекті рұқсат етілетін крен бұрышын суға палубаның жиегі кіретін бұрыш немесе 0,80 Ө,зал тең қабылдау қажет.

1114. Барлық энергиямен жарақтанған жүк кемелері үшін яғни қуаты Ре, кВт, жеке су сыйымдылығына келетін V, м3, Ре/V ≥ 0,735, эволюциалық айналым кезінде орнықтылығы тексерілуі қажет, яғни шарты тексерілуі қажет:

 

Мц < Мдоп,                         (537)



 

мұндағы Мц - осы Қағиданың 1103-тармағында бекітілген айналымның эволюциялық кезінде кемеде әсер ететін динамикалық қосылған қисаю сәті;

Мдоп - бұрыштан допқа тәуелді динамикалық орнықтылық немесе статистикалық диаграмма бойынша анықталатын шекті рұқсат етілетін сәт, кН м, (осы Қағиданың 1090-тармағы).

1115. Шекті рұқсат етілетін бұрышты идоп тең қолдану немесе суға палубаның кіру бұрышында, немесе саңылаудың төменгі жиегінен 75 мм өтетін ватерлин кіру бұрышында бұл бұрыштардың қайсысы бұрышы аз соған тәуелді ашық деп есептелінетін

1116. «Р» және «Л» сыныпты тік бортты кемелер үшін диаграммалық орнықтылықты құрмауға болады, егер:

1) толқынның статистикалық әсерінен қисаю сәті (осы Қағиданың 1112-тармағы) М,доп шекті рұқсат етілетін сәттен аспайды, формула бойынша анықталады, кН•м:

 

М,доп = 0,0175Dh'0Ө,доп;              (538)



 

2) кемеде циркуляцияның эволюционды (осы Қағиданың 1114-тармағы) кезінде іске асатын динамикалық қосымшалағна қисаю сәті рұқсат етілетін сәттен аспайды, формула бойынша анықталады, кН•м:



 

Мдоп = 0,0087Dh'0Ө,доп,               (539)

 

мұндағы D - іске асатын ватерлин бойынша тұну кезіндегі барлық кеме, кН; h'0 — сұйық жүк бетінің бос ықпалына түзету есебімен есептелінетін мета орталықты биіктік, м;

h'0 - сұйық жүк бетінің бос ықпалына түзету есебімен есептелінетін мета орталықты биіктік, м;

Ө,доп - осы Қағиданың 1113-тармағы талабына сәйкес қабылданатын немесе скул ортасына судан шығатын тең бұрыш бұл бұрыштардың қайсысы аз соған тәуелді шекті рұқсат етілетін бұрыш, бұрыш;

Өдоп - осы Қағиданың 1115-тармағы талабына сәйкес қабылданатын немесе скул ортасына судан шығатын тең бұрыш бұл бұрыштардың қайсысы аз соған тәуелді шекті рұқсат етілетін бұрыш, бұрыш.



 

 

66. Сүйрегіш кемелер



 

1117. 60-тарауда келтірілген негізгі критерий негізі бойынша буксирлі кемелердің беріктілігін тексеру және осы Қағиданың 1118 - 1127-тармағына қосымша талаптар бойынша осы Қағиданың 1060 және 1061-тармағында көрсетілген жүктеме нұсқасында орындау қажет.



Ескертпе. Буксирлі құрылғысы бар басқа типті кемелердің орнықтылығын осы Қағиданың 1118-1127-тармағына сәйкес барлық жүктеменің нұсқасы үшін буксирлі арқан амалында тексереді.

1118. Барлық буксирлі кемелердің орнықтылығы буксирлі арқанның статистикалық ықпалында жеткілікті болуы қажет, яғни шарт сақталуы қажет



 

Мс < М,доп,                     (540)



 

мұндағы Мс - буксирлі арқанға тартылған статистикалық кеме амалына қисаю сәті, осы Қағиданың 1119-тармағында қарастырылған, кН•м;

М,доп- Осы Қағиданың 1122-тармағында қарастырылған кеменің статистикалық иілуі кезіндегі шекті рұқсат етілетін сәт, кНм.

1119. Қисаю сәті Мс формула бойынша анықталады, кНм

Мс = F [(zг /B + f1) f2, f3 + 0,65h'0/B],       (541)

Мұндағы F - 1,12 Ре тең қабылданатын, бірақ 0,17 V кем емес көбейткіш;

Ре - бас қозғалтқыштардың нақты қуаты, кВт;

V - іске асатын ватерлин бойынша Т, м кеменің шөгуі кезіндегі су ығыстырушылығы, м3 ;

zг - негізгі жазық бойынша тік өлшенген буксирлі арқанның күш кернеуінің қорғау қосымша нүктесі, м;

В - іске асатын ватерлин бойынша кеме ені, м;

f1, f2, f3 - осы Қағиданың 1120-тармағында қарастырылған коэффициенттер;



h'0 - ықпалға түзету есебімен есептелінетін сұйық жүктің бос жазықтығы қондырманың берілген нұсқасы үшін кеменің аз мета орталық биіктігі, (осы Қағиданың 1071-тармағы) м.

Ескертпе. Буксирлі арқанды қорғау рамалық қоршауды орнату жағдайында zг, м, мәндердің жартысын тең қолдану қажет: гак ілгішінің жоғарлау нүсктесі немесе шеңбері қоршаудың төменгі жиегінің жоғарлауы.

1120. f1 және f2 коэффициентінің мәні В кеме шөгуінің Т ені қатынасына тәуелді осы Қағидаға 144-қосымша бойынша қабылдайды.



f3 мәні 1 тең қабылданады, егер буксирлі арқанның күш кенреуінің жоғарылау нүктесі қосымшасы, x'г,м, кеменің ауыр ортасынан көлденең өлшенген L, м, x'г < 0,3L; x'г > 0,3L, то f3 егер 0,85 x'г > 0,3L, тең қабылдау қажет.

Ескертпе. Буксирлі арқанның шеңберлі қоршауын орнату мәнінде x'г, м, шеңберлі қоршаулар және кеменің орта ауырлығы арасындағы тең арақашықтықпен қабылдау қажет.

1121. Шекті рұқсат етілетін крен бұрышы Ө'доп 0,80 Өзал, бұрышына немесе палуба жиегіне суға кіретін кездегі бұл бұрыштардың қайсысы аз соған тәуелді тең қабылдау қажет.

1122. Шекті рұқсат етілетін сәтіМ'доп формула бойынша анықталады, кНм:

 

М'доп = Dlдоп,                        (542)



 

мұндағы D - іске асатын ватерлин бойынша шөгу кезіндегі барлық кеме, кН;

lдоп - крен бұрышында Ө'доп статистикалық орнықтылығы диаграммасынан алынған рұқсат етілетін сәттің иығы (осы Қағиданың 1121-тармағы), м.

1123. Буксирлі кемлердің орнықтылығы zг > l,2zg (zg - негізгі жазықтық істінен кеме ауыр орталығының жоғарылауы) буксирлі арқанның динамикалық әсерінде тексеру қажет, яғни шарт орындалуы қажет

 

Мр < Мдоп,                          (543)

 

мұндағы Мр - осы Қағиданың 1124-тармағында қарастырылған буксирлі арқанға тартылған кемеге динамикалық әсерінен қисаю сәті, кНм.

Мдоп - осы Қағиданың 1126-тармағында қарастырылған шекті рұқсат етілетін кеменің динамикалық орнықтылығын сипаттайтын сәт.

1124. Мр кренді сәтті формула бойынша анықтау қажет, кНм.



 

Мр = 1,85 wD(K1K2)2,                     (544)

 

мұндағы w - осы Қағиданың 145-қосымша бойынша анықталатын және кеме қуатының атаулысынан тәелді көбейткіш Ре, кВт;



D - іске асатын ватерлин бойынша шөгу кезіндегі барлық кеме, кН;

К1, К2- кеменің екпінді және демпфирутті қасиетінің қисаю сәтіндегі ықпалы есептелінетін коэффициенттер формула бойынша есептеледі:

К1= (zg/В-1,2zg/B)/[0,8+(x'г/L)2q1+(zg/В-1,2zg/B)2q2];   (545)

 

К2 = 1+ q3 /,                     (546)

 

мұндағы q2- В/Т және zg/В қатынасына тәуелді осы Қағидаға 146-қосымша бойынша анықталатын параметр;



x,г/L - осы Қағиданың 1120-тармағында қарастырылған қатынас;

q1, q3- В/Т қатынасына тәуелді осы Қағидаға 147-қосымша бойынша анықталатын коэффициент.

1125. Шекті рұқсат етілетін крен бұрышы идоп аударылатын бұрышқа тең қабылдау қажет иопр немесе төгу бұрышы изал, бұл бұрыштардың қайсысы аз соған байланысты.

1126. Шекті рұқсат етілетін сәт, кНм,|



 

Мдоп = Ddдоп,                      (547)

 

мұндағы D - іске асатын ватерлин бойынша шөгу кезіндегі кеме, кН;

dдon - крен бұрышы кезінде динамикалық орнықтылық диаграммасынан алынған рұқсат етілетін сіт иығы (осы Қағиданың 1125-тармағы), м.

1127. Буксирлі кемелердің орнықтылық циркуляция кезіндегі эволюционалдығы осы Қағиданың 1114-тармағы талабына сәйкес тексерілуі қажет.

1128. Кеменің орнықтылығы және беріктілігі туралы ақпаратында ағу жылдамдығын vтeч көрсету қажет, жоғарылату кезінде маневрленген кеме шайқаусыз буксирлі арқан қасындағы қозғаусыз тұрған баржаға қауіпті болып саналады. Ағым жылдамдығы формула бойынша анықталады, км/с:





М'доп және Мс сәті осы Қағиданың 1119-1126-тармағы талабына сәйкес есептеу қажет.

1129. Үлкен энергиямен жарақтанан (6,6 кВт/м3 жоғары) буксирлі кемелердің орнықтылығы басты кемеге сынау жүргізу кезінде тексерілуі қажет.



Егер сынау буксирлі арқанның статистикалық ықпал кезінде шектелген буксир жылдамдығында анықталған кезде кеменің орнықтылығы жеткілікті екенің көрсетеді, осы Қағиданың 1118-тармағы талабынан шегіну рұқсат етіледі.

Кемені сынау программасы, сынау хаттамасы және орнықтылығы және беріктілігі туралы ақпарат Кеме қатынасы тіркелімінің арнайы қарау заты болып табылады.

 

 

67. Кәсіпшілік кемелер



 

1130. Кәсіпкерлік кемелердің орнықтылығын негізгі критерия (осы Қағиданың 60-тарауы) бойынша мынадай жүктеме нұсқасы үшін тексеру қажет:

1) толық қор және отын қалпында кәсіпшілікке шығу кезінде;

2) 10 % қормен және отынмен трюмде толық ұсталған балық және палубада жүкпен кәсіпшіліктен қайту кезінде (егер жобада тор, балық және басқа да жүктерді палубада тасымалдау қарастырылса);

3) 10 % қормен және отынмен трюмде ұсталған балықсыз және палубада жүкпен кәсіпшіліктен қайту кезінде (егер жобада тор, балық және басқа да жүктерді палубада тасымалдау қарастырылса).

1131. Барлық жүктемелердің нұсқалар үшін осы Қағиданың 1114-тармағы талабына сәйкес циркуляцияның эволюциялық кезеңінде сонымен қатар орнықтылығы тексерілуі қажет.

1132. Трюмдерде ұя болмағанда тығындалған тақта пайда болған балықтарды көлденең және бойлық алмастыру қарастырылса, соңғысын сұйық жүк сияқты орнықтылық есебімен есептеу қажет.

 

 

68. Жүзбелі крандар, техникалық флот кемелері, жегулер



 

1133. Жүзбелі крандардың орнықтылығын 10 % су және отын қоры динамикалық жел қысымы қосымшаланған жағдайда жұмысқа қолайсыз жағдайында тексеру қажет, яғни шарт орындалуы қажет

 

Мкр < М,доп,                        (549)

 

мұндағы Мкр - желдің динамикалық қысымынан қисаю сәті (осы Қағиданың 1134-тармағы), кН м;

М,доп - осы Қағиданың 1136-тармағына сәйкес гактегі жүктен креннің бастапқы есебімен анықталатын шекті рұқсат етілетін сәт, кН м

Ескертпе. Жоғарыда көрсетілген талаптар басқаға сәйкес жүзбелі толық бұрылатын крандар гактағы жүкпен оқтың барлық мүмкін ұшуларында 3о30' аспайтын статистикалық креннің бұрышы болуы қажет.

1134. Желдің динамикалық қысымынан гактегі жүкпен жұмыс жағдайындағы ең үлкен жүктеме үшін жүзбелі крандардың орнықтылығын тексеру кезінде кренді сәтті осы Қағиданың 61-тарауына сәйкес анықтау қажет.



Сонымен бірге барлық сыныпты крендер үшін желдің есепті қысымын іске асатын ватерлиннің жазықтығы үстінде желкенді жоғары орталығына тәуелсіз 400 Па тең қабылдануы қажет.

Жаппай қабырғалы жүзбелі кранның желкенділігінің есептілік алаңы контурлы конструкцияға шектелген алаңды, кереге конструкциясы үшін негіз арасындағы шегеру саңылауына сол алаңды қабылдау керек.

Бір-бірінен кейін орналасқан бірнеше жоғарылығы бірдей белдемеден (жаппай немесе керегелі) тұратын крандардың желкенді есептілік алаңын қабылдау керек (осы Қағидаға 148-қосымша):



1) белдеме арасындағы арақашықтық кезінде алдыңғы белдеменің аз биіктігі алдыңғы белдеменің жазықтық алаңы;

2) белдеменің тең немесе үлкен, белдеме арасындағы арақашықтық кезінде оның екі еселенген биіктігінің аз алдыңғы белдеменің жазықтық алаңы толықтай және әрбір белдеменің жазықтық алаңы 50 %;

3) белдеме арасындағы арақашықтық кезінде олардың тең немесе екі еселенген биіктігі - барлық белдеменің жиынтық алаңы.

Артқы белдеменің жазықтық алаңы алдыңғы белдемемен жабылмайтын желкенді алаңы толығымен есептелінуі керек.

Ескертпе. Айналмалы оғымен жүзбелі крандардың орнықтылығын шпангоут жазықтығында бортқа жазу оқтың жағдайы кезінде тексеру қажет. Сонымен бірге желдің динамикалық қысымынан қисаю сәтінің қимылын жайылған оқтың және гактегі жүктің кренді сәтінің қимылы сол бағытқа қабылдау керек.

1135. Крен бұрышының Ө" рұқсат етілетін шегі мынадай көрсетілген бұрыштардың ішінен біреуін, осы бұрыштардың қайсысы аз болады бірақ 6о көп емес соған тәуелсіз қабылдау керек:



1) палубаның суға кіру бұрышы;

2) ашық деп есептелінетін саңылау жиектен 75 мм төмен өтетін ватерлин бойынша анықталған бұрыш;

3) кран жабдығының жұмысы рұқсат етілетін ең үлкен бұрышы.

1136. Желдің динамикалық қысымы жағдайында гактағы жүкпен жазылған оқтан бастапқы статистикалық крен кезіндегі шекті рұқсат етілетін сәт, кН м.



 

М"доп = 0,0087Dh'0 (Ө"доп - Ө'г),         (550)

 

мұндағы D - іске асатын ватерлин бойынша шөгу кезіндегі кеме салмағы, кН;

h'0 - осы Қағиданың 1046-тармағына сәйкес сұйық жүктердің бос қабатына әсерін түзетуді ескере отырып есептелінген кіші метаорталық биіктігі;

Ө"доп - осы Қағиданың 1135-тармағында қарастырылған шекті рұқсат етілетін град, крен бұрышы;

Ө,г - гактегі жүкпен, жазылған оқтан крен бұрышы, бұрыш.

1137. Көтеретін жүктің ауырлық орталығынан есепті жағдайды оның оққа аспа нүктесінде қабылдау керек.

1138. Негізгі өлшем (осы Қағиданың 60-тарауы) бойынша техникалық флоттағы (жер сорғы, көп қарпымалы жер снаряды) кемелердің орнықтылығын жүктемнің мынадай жағдайларында қабылдау керек:

1) қордың және отынның толық қалпы мен;

2) отынның және қордың 10 %.

1139. Жұмысыты жағдайдағы жегулердің орнықтылығы желдің динамикалық қысымы жағдайына тексеріледі, яғни шарт орындалуы қажет



 

Мкр < М,доп,                   (551)

 

мұндағы Мкр - осы Қағиданың 61-тарауы талабына сәйкес анықталатын желдің динамикалық қысымынан қисаю сәті, желдің есепті қысымы жұмыс істейтін ватерсызық жазықтығы үстіндегі кеме сыныбынан және желкенді орталығының жоғарлауынан тәуелсіз 400 Па тең қабылдау керек;



М,доп - шекті рұқсат етілетін сәті, кН м, бастапқы крен Ө'кр есебімен анықталатын тасудың симметрия емес жүктемесінен және осы Қағиданың 550-формуласы бойынша жүкті құбырлар Ө,г бұрышымен бірге Ө,кр. бұрыш қабылданады.

 

 

69. Су асты қанаттағы кемелер



 

1140. Осы тарау «Р» және «О» сыныпты су асты қанаттағы кемелерге (одан әрі - САҚК) қолданылады.

1141. Қағиданың осы тарауының 1103, 1107 және 1108-тармағында көрсетілген нұсқауларға қолданылады.



Осы тараудың қалған нұсқаулығы су ығыстыратын режимде САҚК кезінде пайдаланылуы қажет.

1142. Орнықтылық осы Қағиданың 1096-тармағында көрсетілген мынадай режимдердегі жүктеме нұсқаларында тексереді:



1) су ығыстырғыш;

2) ауыспалы;

3) пайдаланудағы.

Орнықтылықты су ығыстырғыш режимінде есеп жолымен, ал ауыспалы және пайдаланудағы - үлгі сынауларда тексеріледі. Орнықтылық параметрлері басты кемені қисайту нәтижелері бойынша су ығыстырғыш режимінде, ал ауыспалы және пайдаланымдағы режимдерде су асты кемені тапсыру сынаулар процесінде жүргізілетін экспериментті байқаудың ақырғы мәліметтері бойынша түзетілген болуы қажет.

Сынаулар бағдарламасы, есеп, сондай-ақ эксперимент пен есептеу негізінде жасалған Кеменің орнықтылығы мен суға батпайтындығы туралы ақпарат Кеме қатынасының тіркелімімен арнайы қарауына жатады.

1143. Су ығыстырғыш режимде орнықтылық жолаушылардың бақылаусыз орын ауыстыру кезінде (яғни жолаушылар кіре алатын бос аумақтар толып тұрса) кемені көлденең ауытқуы 8 аспайтындай, ал бір борттағы жолаушылардың жиналу нәтижесінде қисаю сәттерінің бірігіп әрекеттесуінен және айналудан қисаю бұрышы 15о аспауы қажет.



Айналымнан қисаю сәті мына формула бойынша анықталады, кНм:



Мұнда zg - кеменің ауырлық орталығының негізгі сызықтан асуы, м;

D — кеме ығыстырылуы, т;

L — кеме ұзындығы, м.

1144. Ауыспалы режимде кеме қисаюы тура бағытта осы Қағиданың 1071 тармағы 2) тармақшасы бойынша жүктеме нұсқасында және жолаушылардың бір бортта жиналуы 15о аспауы қажет.

1145. Пайдаланымдағы режимде осы Қағиданың 1096-тармағы 2) тармақшасы жүктеме нұсқасында қисаю бұрышына бағытталған жолаушылар жиналудан айналымдағы қисаю бұрышы 10о аспауы қажет.

 

 

70. Қалқымалы кемелер



 


жүктеу/скачать 12.36 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   22   23   24   25   26   27   28   29   ...   129



©dereksiz.org 2024
әкімшілігінің қараңыз
    Басты бет