Қазақстан республикасы президентінің жанындағЫ



Дата17.07.2016
өлшемі360.75 Kb.
#206074

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ ПРЕЗИДЕНТІНІҢ ЖАНЫНДАҒЫ


МЕМЛЕКЕТТІК БАСҚАРУ АКАДЕМИЯСЫ


БЕКІТІЛДІ

2014 жылғы «26» наурыздағы

ҒӘжҒК мәжілісінде,

9 хаттама









6М050200 – «Саясаттану» (Public Policy) мамандығы бойынша

Академияның Мемлекеттік саясаттың ұлттық мектебіне

2014–2015 оқу жылына

оқуға түсушілер үшін арнайы пән бойынша қабылдау емтиханының

БАҒДАРЛАМАСЫ

Астана - 2014

Қабылдау емтиханы туралы жалпы ереже
1. «Саясаттану» мамандығы бойынша қабылдау емтиханының бағдарламасы саясаттану бағыты бойынша Жоғары оқу орнынан кейінгі білім берудің мемлекеттік білім стандарты негізінде жасалды.

Бағдарлама үміткерлердің кәсіптік магистратура бағдарламасы бойынша оқу жоспары шеңберінде оқытылатын негізгі пәндердің іргелі негіздерін білуін, сондай-ақ осы білімдерін теориялық және қолданбалы міндеттерді шешуде қолдана білуін көздейді.



  1. Бағдарламада мынадай мәселелер қамтылған:

а) жоғары оқу орнынан кейінгі кәсіптік білім берудің оқу жоспары шеңберіндегі негізгі пәндердің бағдарламасына сәйкес келетін;

б) ұсынылатын оқу және әдістемелік әдебиеттерде, нормативтік құқықтық актілерде, сондай-ақ кітапханада бар ғылыми басылымдар мен жарияланымдарда баяндалған.

3. Кешендік емтихан саясаттану, әлеуметтану, экономика негіздері бойынша жоғары білім беру бағдарламаларын қамтиды және электрондық тестілеу түрінде өткізіледі.

ҚАБЫЛДАУ ЕМТИХАНЫНА ҚОЙЫЛАТЫН НЕГІЗГІ БАҒДАРЛАМАЛЫҚ ТАЛАПТАР
САЯСАТТАНУ
1-тақырып. Саясат қоғамдық құбылыс ретінде.

Саясат ғылымдары пәні. Саясат теориясы. Саясаттың функциялары, ерекшелігі және көріну саласы. Саясат туралы заманауи түсініктер. Саяси биліктің табиғаты мен мәні. Билік ету әдістері. Билік қатынастарының легитимділігі түсінігі. Легитимділік пен заңдылықтың арақатынасының мәселелері. Саяси шешімдер: даярлау, қабылдау, жүзеге асыру технологиялары

2-тақырып. Саяси процесс.

«Саяси процесс» түсінігі және оның мазмұны. Саяси процесс кеңістік пен уақыт аралығында өзгеретін саяси ахуалдардың тізбегі ретінде. Саяси процестің құрылымы, оның құрамдас бөліктерінің сипаттамасы. Саяси процестің сипатын, қызмет ету бағыттылығы мен режимін айқындаушы факторлар. Саяси процесті жүзеге асырудың негізгі кезеңдері. Саяси қатысу және оның нысандарының әралуандығы. Саяси режимдердің типологиясы.



3-тақырып. Саяси партиялар және партиялық жүйелер.

Қоғамдағы партияның орны мен рөлі. Партиялар классификациясы. Партиялық жүйелердің қоғамдағы орны. Партиялық жүйелердің функциялары. Партиялық жүйелердің құрылымы. Партиялық және сайлау жүйелерінің өзара байланысы. Партиялық жүйелер динамикасы.


4-тақырып. Саяси идеология

Идеологияның пайда болуы және мәні. Қазіргі идеологиялық тұжырымдамалар. Саяси идеология, қоғамдық қозғалыстар және партия.

Қазіргі радикализм мен экстремизм. Ұлтшылдық саяси идеология ретінде. Қазіргі «балама идеология» (феминизм, экологизм, діни фундаментализм және т.б.).

5-тақырып. Саяси элиталар және саяси көшбасшылық.

«Саяси элита» түсінігі. Г. Моска, В. Парето мен Р. Михельстің элиталар теориясы. Қоғамның элитарлығының себептері. «Саяси көшбасшылық» түсінігі. Саяси көшбасшылықтың табиғаты. Саяси көшбасшылықты айқындау. Жеке басқа табыну. Демократия мен автократия жағдайындағы саяси көшбасшылық институты.



6-тақырып. Азаматтық қоғам саяси жүйенің негізін салушы инфрақұрылым ретінде.

Азаматтық қоғамды қалыптастырудың тарихи алғышарттары және оның дамуының маңызды кезеңдері. Азаматтық қоғам мен құқықтық мемлекеттің өзара байланысы: адам құқығы мен азамат құқығы. Әлеуметтік таптар, топтар, топталулар және мүдделі топтар, олардың мүдделері мен ұстанымдарының саяси процестегі көрінісі.



7-тақырып. Саяси мәдениет және қоғамның саяси санасы.

«Саяси мәдениет» түсінігі. Саяси мәдениеттің деңгейлері мен типтері. Саяси қосалқы мәдениет (субмәдениет) түсінігі. Қазіргі қазақстандық саяси мәдениеттің ерекшеліктері.

«Саяси сана» түсінігі. Саяси сана мен саяси жүріс-тұрыс. Бұқаралық саяси сана. Масс-медиа және бұқаралық сана. Бұқара психологиясы. Бұқаралық сананы бұрмалау. Саяси символика. Паблик Рилейшнз саяси ғылымдар жүйесінде.

8-тақырып. Саяси жаңғырту.

«Демократияландыру толқындары» теориясы (С. Хантингтон). Қазақстандық қоғамды саяси жаңғырту. Атқарушылық билікті жаңғырту. Президенттік институтын енгізу. Қазақстандағы заң шығарушы билікті жаңғырту. Жаһандық ықпалдасу жағдайында Қазақстанның партиялық және сайлау жүйесін жаңғырту. Қазақстанның саяси жүйесін реформалау келешегі.



9-тақырып. Саяси шиеленіс және саясаттағы дағдарысты ахуал.

«Саяси дағдарыс» мен «саяси шиеленіс» түсінігі және олардың мазмұны. Дағдарысты және шиеленісті саяси ахуалдардың генезисі. Саяси шиеленістер: мәні, түрлері мен шешу тәсілдері. Саяси шиеленістің даму кезеңдері. Шиеленісті жағдайлардың ерекшеліктері және қазіргі саяси процестегі консенсус проблемалары. Қазіргі қазақстандық қоғамдағы саяси шиеленістер. Саяси шиеленістерді реттеудің әдістері мен тәсілдері.


10-тақырып. Саяси процестерді зерттеудегі саяси технологиялар.

«Саяси технологиялар» түсінігі. Саясаттағы қазіргі қолданбалы технологиялар. Қоғамның әлеуметтік-саяси өмірінің құбылыстарын зерттеу, бағалау және болжау, саяси процестерді талдау. Жүйелік тәсілді қолдану және саяси талдау технологиясында саяси құбылыстарды модельдеу. Саяси күштерді орналастыру мониторингі, контент-талдау және бағалау. Сайлау науқандары, саяси партиялар және олардың көшбасшылары. БАҚ мониторингі.

11-тақырып. Ұлттық саясат және этносаралық қатынастар проблемасы.

«Этносаясат» түсінігі. Ұлттық саясат ұлтаралық қатынастарды реттеу және этникалық процестерді басқару бойынша мемлекеттің қызметі ретінде. Ұлттық өзін өзі билеу қағидаты, ұлттар мен азаматтардың тілге, дінге, нәсілге, ұлтына байланыссыз тең құқықтығы қағидаты. Қазақстан Республикасының ұлттық саясатының негізгі міндеттері. Қазақстанның тілдік саясаты. Қазақстан халқы Ассамблеясы этникааралық қатынастарды үйлестірудің бірегей органы ретінде.


12-тақырып. Саяси жүйе және Қазақстан Республикасының институттары.

Қазақстан Республикасының саяси жүйесі. ҚР саяси жүйесінің эволюциясы. ҚР саяси жүйесіндегі мемлекет. Қазақстан мемлекеттілігінің қалыптасу және дамуының негізгі кезеңдері.

Қазақстандағы партиялық құрылыстың ерекшеліктері.

Қазақстандағы саяси элиталар, мүдделер мен қысым топтары

ҚР-дағы Президенттік институты: дамудың ерекшеліктері мен үрдістері.

ҚР-дағы парламентаризм институты: жай-күйі және келешегі.

ҚР-дағы саяси жүйені демократияландыру: жай-күйі және келешегі.
13-тақырып. Халықаралық және өңірлік қауіпсіздік контексіндегі Қазақстан Республикасының саясаты.

Жаһандану және оның мемлекеттің тұрақты дамуына әсері. Халықаралық қауіпсіздік түсінігі, мәні мен құрылымы. Халықаралық қауіпсіздіктің негізгі құрамдас бөліктері: экономикалық, әлеуметтік, саяси, әскери, экологиялық, рухани-адамгершілік, ақпараттық. Өңірлік қауіпсіздік проблемалары.

Халықаралық терроризм, саяси экстремизм және қару мен есірткіні тарату проблемасы. Қазақстан халықаралық және өңірлік қауіпсіздік құрылымында. Қазақстан Республикасының сыртқы саясатының тұжырымдамалық негіздері және негізгі басымдықтары. Қазақстан Республикасының ұлттық қауіпсіздігін қамтамасыз ету басымдықтары. Орталық Азиядағы интеграциялық процестердің келешегі. Қазақстан Республикасы әскери қауіпсіздігінің ықтимал негізгі қауіп-қатерлері.

14-тақырып. Геосаясат және қазіргі әлемдегі геосаяси процестер.

Геосаясаттың мәні және қазіргі түсінігі. С. Хантингтонның «Өркениеттер қақтығысы» мен З. Бжезинскийдің «Ұлы шахмат тақтасы» геосаяси тұжырымдамалары. Қазіргі халықаралық қатынастарды геосаяси талдау. Әлемнің қазіргі геосаяси көрінісіндегі Қазақстанның орны мен рөлі. Қазақстан Республикасының геосаяси факторлары. Орталық Азиядағы өңірлік қауіпсіздік проблемалары.



Халықаралық бірлестіктердің типтері және олардың саяси рөлдерінің айырмашылығы: саяси және саяси емес (экономикалық, діни), мемлекеттік және мемлекеттік емес (үкіметтік емес) ұйымдар. БҰҰ-ның, НАТО-ның, ЕҚЫҰ-ның, АӨСШК-нің, ШЫҰ-ның, Кеден одағының және халықаралық қауіпсіздікті қамтамасыз етудегі өзге де институттардың саяси рөлі. Халықаралық трансұлттық корпорациялардың, кәсіподақ, әйелдер, жастар, экологиялық және басқа да ұйымдардың қазіргі саяси процестерді дамытуға тигізетін ықпалы.
НЕГІЗГІ ӘДЕБИЕТ


  1. Пугачев В.П., Соловьев А.И. Введение в политологию. – М.: Аспект-Пресс, 2008. – 477 с.

  2. Соловьев А.И. Политология: Политическая теория, политические технологии: Учебник для студентов вузов. – М., 2010.

  3. Халипов В.Ф. Наука о власти. Кратология. Уч. пособие. – М.: ОСЬ-89, 2002. – 448 с.

  4. Шестопал Е.Б. Политическая психология. – М.: Аспект-Пресс, 2007. – 427 с.

  5. Щербина Н.Г. Теории политического лидерства. – М.: Весь мир, 2004. – 184 с.

  6. Мухаев Р.Т. Политология: учеб. для студентов вузов /Р.Т. Мухаев. – М: ЮНИТИ-ДАНА, 2008,495 с.


қосымша әдебиет


  1. Антология мировой политической мысли: В 5 т. Т. 3, Т. 4. – М., 1997.

  2. Ашимбаев Д., Хлюпин В. Казахстан: история власти. Опыт реконструкции. – Алматы: Credos, 2008. - 920 с.

  3. Беляков А.В. Большая актуальная политологическая энциклопедия. 1000 актуальных понятий современной политической жизни. – М.: ЭКСМО, 2009. – 424 с.

  4. Искакова Г.К. Политология прав человека: Уч. пособие. – Астана: Фолиант, 2007. – 406 с.

  5. Олбрайт М. Религия и мировая политика / Пер. С англ. – М.: Алтпина Бизнес Букс, 2007. – 352 с.

  6. Сейлеханов Е.Т. Политическая система Республики Казахстан: опыт развития и перспективы. – Алматы: КИСИ, 2009. – 291 с.

  7. Сыроежкин К. ШОС и ОДКБ: проблемы взаимодействия /Материалы IV Ежегодной Алматинской конференции «Концепции и подходы к региональной безопасности: опыт, проблемы и перспективы взаимодействия в Центральной Азии». КИСИ при Президенте РК. – Алматы, 7 июня 2006.

  8. Токаев К.-Ж.К. Свет и Тень. Очерки казахстанского политика. – Алматы: Восток-Запад, 2008. – 544 с.

  9. Хантингтон С. Столкновение цивилизаций / Пер с англ. Т. Велимеева, Ю. Новикова. – М.: ООО «Изд-во АСТ», 2003. – 603 с.

  10. Этциони А. От империи к сообществу: новый подход к международным отношениям. – М., 2004.

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ ПРЕЗИДЕНТІНІҢ ЕҢБЕКТЕРІ

  1. Қазақстан Республикасы Президенті – Елбасы Нұрсұлтан Назарбаевтың 2012 жылғы 14 желтоқсандағы «Қазақстан – 2050» стратегиясы қалыптасқан мемлекеттің жаңа саяси бағыты» атты Қазақстан халқына арнаған Жолдауы.

  2. Қазақстан Республикасы Президенті Н. Назарбаевтың 1997 жылғы 10 қазандағы «Қазақстан – 2030. Барлық қазақстандықтардың өсіп-өркендеуі, қауіпсіздігі және әл-ауқатының артуы» атты Жолдауы.

  3. Қазақстан Республикасы Президенті Н. Назарбаевтың 2014 жылғы 17 қаңтардағы «Қазақстан жолы – 2050: бір мақсат, бір мүдде, бір болашақ» атты Қазақстан халқына арнаған Жолдауы.

  4. Қазақстан Республикасы Президенті Н. Назарбаевтың 2011 жылғы 28 қаңтардағы «Болашақтың іргесін бірге қалаймыз!» атты Қазақстан халқына арнаған Жолдауы.



«6М050200 – Саясаттану» мамандығы бойынша

кешендік емтиханның тест тапсырмаларына енгізу үшін үлгілік сұрақтар


  1. Саясат ғылымдары пәні.

  2. Саясаттың функциялары, ерекшелігі және көріну саласы.

  3. Саяси биліктің табиғаты мен мәні.

  4. Билік қатынастарының легитимділігі түсінігі. Легитимділік пен заңдылық арақатынасының мәселелері.

  5. Саяси шешімдер: даярлау, қабылдау, жүзеге асыру технологиялары.

  6. «Саяси процесс» түсінігі және оның мазмұны.

  7. Саяси процестің құрылымы, оның құрамдас бөліктерінің сипаттамасы.

  8. Саяси қатысу және оның нысандарының әралуандығы.

  9. Саяси режимдердің типологиясы.

  10. Қоғамдағы партияның орны мен рөлі. Партиялар классификациясы.

  11. Партиялық жүйелердің қоғамдағы орны.

  12. Партиялық және сайлау жүйелерінің өзара байланысы.

  13. Идеологияның пайда болуы және мәні.

  14. Қазіргі идеологиялық тұжырымдамалар.

  15. Ұлтшылдық саяси идеология ретінде.

  16. «Саяси элита» түсінігі.

  17. Г. Моска, В. Парето мен Р. Михельстің элиталар теориясы. Қоғамның элитарлығының себептері.

  18. Саяси көшбасшылықтың табиғаты.

  19. Демократия мен автократия жағдайындағы саяси көшбасшылық институты.

  20. Азаматтық қоғам: мәні, негізгі белгілері.

  21. Азаматтық қоғам мен құқықтық мемлекеттің өзара байланысы: адам құқығы мен азамат құқығы.

  22. «Саяси мәдениет» түсінігі. Саяси мәдениеттің деңгейлері мен типтері.

  23. Саяси қосалқы мәдениет (субмәдениет) түсінігі. Қазіргі қазақстандық саяси мәдениеттің ерекшеліктері.

  24. «Саяси сана» түсінігі. Бұқаралық саяси сана.

  25. Саяси сана мен саяси жүріс-тұрыс.

  26. Саяси символика. Паблик Рилейшнз саяси ғылымдар жүйесінде.

  27. «Демократияландыру толқындары» теориясы (С. Хантингтон).

  28. Қазақстандық қоғамды саяси жаңғырту.

  29. «Саяси дағдарыс» мен «саяси шиеленіс» түсінігі және олардың мазмұны.

  30. Шиеленісті жағдайлардың ерекшеліктері және қазіргі саяси процестегі консенсус проблемалары.

  31. Қазіргі қазақстандық қоғамдағы саяси шиеленістер.

  32. Саяси шиеленістерді реттеудің әдістері мен тәсілдері.

  33. «Саяси технологиялар» түсінігі.

  34. Сайлау науқандары және саяси технологиялар.

  35. «Этносаясат» түсінігі. Қазақстан Республикасының этносаясатының негізгі міндеттері.

  36. Қазақстан Республикасының саяси жүйесі: қалыптасу және дамуының негізгі кезеңдері.

  37. Қазақстандағы партиялық құрылыстың ерекшеліктері.

  38. ҚР-дағы Президенттік институты.

  39. ҚР-дағы парламентаризм институты.

  40. Жаһандану және оның мемлекеттің тұрақты дамуына әсері.

  41. Өңірлік қауіпсіздік проблемалары.

  42. Халықаралық терроризм, саяси экстремизм және қару мен есірткіні тарату проблемасы.

  43. Геосаясаттың мәні және қазіргі түсінігі.

  44. С. Хантингтонның «Өркениеттер қақтығысы» мен З. Бжезинскийдің «Ұлы шахмат тақтасы» геосаяси тұжырымдамалары.

  45. Орталық Азиядағы өңірлік қауіпсіздік проблемалары.

  46. Қазіргі Қазақстанның мемлекеттік идеологиясын қалыптастыру проблемалары.

  47. Қазіргі Қазақстандағы саяси әлеуметтену ерекшеліктері.

  48. Этносаралық қатынастардың қазақстандық моделі. Мәңгілік Ел ұлттық идеология ретінде.

  49. Қазақстан Республикасы ұлттық қауіпсіздігінің проблемалары.

  50. Жергілікті өзін-өзі басқару және әкімдердің сайлануы.



ӘЛЕУМЕТТАНУ


    1. Әлеуметтану ғылым ретінде.

Қазіргі әлеуметтік және гуманитарлық ғылымдар жүйесіндегі әлеуметтанудың орны. Әлеуметтану ғылымдарының құрылымын қалыптастыруға қатысты негізгі көзқарастар.

Әлеуметтану саласындағы білім ерекшелігі. Әлеуметтану саласындағы білім деңгейлері мен типтері. Әлеуметтану саласындағы білімнің негізгі құрылымдық бірліктері: әлеуметтанудың әлеуметтік мәдени және философиялық-әдіснамалық негіздемелері; жалпы әлеуметтану теориясы; әлеуметтану тарихы, әлеуметтану саласындағы ой-пікірлердің мектептері мен бағыттары; салалық әлеуметтану пәндері; зерттеу әдістері мен рәсімдері; персоналия. Әлеуметтану ғылымдарының негізгі функциялары (танымдық, дүниетанымдық, болжамдық, практикалық (қолданбалы), тәрбиелік және т.б.). Социологтың кәсіби кодексі.



2. Әлеуметтану тарихы.

Әлеуметтануды дербес ғылым ретінде қалыптастыру. XIX ғасырдағы – XX ғасырдың басындағы негізгі әлеуметтану мектептері. XX ғасырдың басында әлеуметтануды дамытудың басты бағыттары. Қазіргі әлеуметтану теориясындағы негізгі іздестіру бағыттары.


3. Әлеуметтік өмірдің негізгі құрамдас бөліктері.

Адам биоәлеуметтік (биоәлеуметтік мәдени) тіршілік иесі ретінде. Адам және тұлға. Тұлғаны зерделеуге қатысты философиялық, психологиялық, антропологиялық тәсілдермен салыстырғанда, социологиялық тәсілдің ерекшелігі. Индивид және даралық. Индивидті әлеуметтендіру: мәні, түрлері мен кезеңдері.

Тұлға – әлеуметтік өзара іс-қимыл мен өзгерістердің белсенді субъектісі ретінде. Тұлғаның рөлдік және диспозициялық тұжырымдамасы.

Мәдениетті әлеуметтану тұрғысынан түсіну. Мәдениеттің құрылымы (морфология) мен компоненттері. Мәдени қызмет және оның құрылымдық элементтері. Әлеуметтік мәдени құбылыстардың материалдық жеткізгіштері. Рухани құндылық мәдениеттің жалпы маңызды символдары ретінде. Қазіргі әлемде әлеуметтік мәдени процестерді жаһандандыру.



4. Қоғам жүйе ретінде және әлеуметтік өмір нысандары

Социетальды жүйе: түсінігі және құрылымы. Адамның әлеуметтік өмірі, оның табиғи және биологиялық алғышарттары. Қоғам белгілері. Қауым және қоғам. Әлемдік қоғамдастық.

Социетальды және әлеуметтік жүйе. Әлеуметтік түсінігі. Әлеуметтік жүйе, оның құрылымы мен элементтері. Социум және мәдениет. Әлеуметтік жүйелердің экономикалық, саяси және өзге де жүйелермен арақатынасы. Әлеуметтік қауымдар, олардың түрлері мен құрылымы.

Әлеуметтік топтар. Әлеуметтік топтардың негізгі сипаттамасы. Топтың сана, мінез-құлық пен топтық қызмет ерекшелігі. Әлеуметтік топтардың типологиясы. Шағын әлеуметтік топтардың ерекшелігі.

Әлеуметтік таптар. Таптың негізгі белгілері. Индустрияландыруға дейінгі, индустриялық және индустрияландырудан кейінгі қоғамның таптық құрылымы.

Ұлттар (этностар) және ұлттық (этникалық) қауымдар. Ұлттық өзіндік сана. Ұлттық мүдделер және ұлтшылдық.



5. Әлеуметтік стратификация

Қоғамның әлеуметтік жіктелуі және әлеуметтік теңсіздік. Әлеуметтік жіктелудің объективтік және субъективтік көрсеткіштері. Әлеуметтік топтар түсінігі. Әлеуметтік стратификация және оның өлшемі. Әлеуметтік мәртебе мен рөлдер. Орта таптың (топтың) проблемасы. Қоғам элитасы: құрылымы мен функциясы.

Қазақстандық қоғамды әлеуметтік стратификациялау ерекшеліктері: тарихы және қазіргі заман.

6. Әлеуметтік институттар мен ұйымдар.

Әлеуметтік институт түсінігі, оның құрамы. Әлеуметтік институт қоғамның әлеуметтік құрылымының компоненті ретінде. Әлеуметтік институттардың типологиясы. Әлеуметтік институттардың негізгі сипаттамасы: отбасы, мемлекет, экономика, білім, ғылым, дін және т.б. әлеуметтік ұйым жүйе ретінде. Әлеуметтік ұйымдардың негізгі сипаттамасы. Әлеуметтік ұйымдарды басқару. Адами фактордың рөлі.



7. Әлеуметтік өзара іс-қимыл және әлеуметтік даму процестері.

Әлеуметтік іс-қимыл түсінігі, оның құрылымы. Әлеуметтік іс-қимыл әлеуметтік қызмет бірлігі ретінде. Нормативтік және ауытқушылық (девианттық) мінез-құлық. Коммуникацияның қоғам қызметіндегі орын мен рөлі. Әлеуметтік мобильділік мәні. Қоғамдық пікір әлеуметтік феномен ретінде.

Қоғамдық пікірдің болуы мен қалыптасуының ерекшеліктері. Әлеуметтік өзгерістер: түсінігі және көріну нысандары. Деңгейлер, дереккөздер, субъектілер бойынша әлеуметтік өзгерістер типологиясы. Әлеуметтік даму түсінігі. Әлеуметтік даму және әлеуметтік өзгерістер.

8. Әлеуметтану саласындағы әдіснама және зерттеу әдістері.

Ғылымдағы әдіснама түсінігі. Әлеуметтану саласындағы зерттеу әлеуметтану ғылымының болу (өмір сүру) нысаны және дамыту тәсілі ретінде. Әлеуметтану саласындағы зерттеудің әдіснамалық негіздемелері. Әдіснама және парадигма.

Әлеуметтану саласындағы зерттеу құрылымы және оның кезеңдері. Әлеуметтану саласындағы зерттеу бағдарламасы мен кезеңдері.

 

негізгі әдебиет



  1. Стратегия «Казахстан-2050». Новый политический курс состоявшегося государства //Послание Президента Республики Казахстан – лидера нации Н.А. Назарбаева народу Казахстана от 14.12.2012 г.

  2. Авдокушин Е.Ф. Международные экономические отношения. - М.: Мар­кетинг. - 193с.

  3. Агапова Т., Серегина С. Макроэкономика М. МГУ, 1999

  4. Бункина М.К., Семенов A.M. Экономическая политика (учебное пособие) М., 1999, с. 336

  5. Галперин В.М. Макроэкономика Экономическая школа, 1996 год

  6. Гидденс Э. Социология. М., 1999.

  7. Грейсон Дж., 0'Дейл К. Американский менеджмент на пороге XXI века. М., 1991.

  8. Добреньков В.И., Кравченко А.И. Социология: В 3-х тт. М., 2000. Т.1. Методология и история; Т.2. Социальная структура и стратификация; Т.3. Социальные институты и процессы.

  9. Мамыров Н.К., Саханова А.Н., Ахметова Ш.С., Брузати Л. Государство и бизнес. - А.: Экономика, 1999. - 659 с.

  10. Нуркатова Л.Т. Социальное проектирование. Уч. пос. - Астана, АГУ ПРК, 2009

  11. Нуркатова Л. Т., Шонбаева А. Н. Социальные технологии управления и потенциал государственной службы - Астана, АГУ ПРК, 2012 (электр. монография)

қосымша әдебиет


  1. Реформирование экономики Казахстана. - Под редакцией Кенжегузина М.Б. - Алматы.: 1997 11.Рогачёв А.А., Нигматуллин Е.З.. Инвестиции и инвестиционная политика.- А.: Гылым, 1999. - 220 с.

  2. Региональная социально-экономическая система /Алимбаев А.А., Утешов С.Б., Ахметов С.Н., Тауарбаев А.А. – Караганда: Санат, 2002

  3. Основы социальной работы: Учебник/ Отв.ред. Павленок. – 2-е изд., испр. и доп. – М.: ИНФРА-М, 2004.

  4. Социальная работа и гражданское общество: коллективная монография/ Под ред. И.А.Григорьевой и др..- СпБ, -Изд-во «Скифия-принт», 2006.

  5. Социальная работа: теория и практика. Уч.пособие/ Отв.ред. Е.И.Холостова, А.С.Сорвина.- М.: ИНФРА, 2002.

  6. Холостова Е.И. Социальная работа и социальная политика: Учебное пособие. – 3-е изд. – М.: Издательско-торговая корпорация «Дашков и Ко», 2009. – 216 с.

  7. Сигов И.И. Теоретические проблемы региональной политики и региональное реформирование. Кн. 3, Спб., 1994. - С.40..

  8. Айзинова И.М., Панцировский В.В. Непроизводственная инфраструктура регионального центра. Социологические исследования. 1984, N23. - С.75-81.

  9. Зaйниeвa Л.Ю. Мeждунapоднaя пpaктикa в облacти молодeжной политики

  10. МКИОC PК. 2003. - 208 c. Capceнбaeв A.C., «Кaзaхcтaнcкaя молодёжь нa pубeжe вeков»

  11. Гоcудapcтвeннaя молодeжнaя политикa. Опыт и тeндeнции paзвития. В 4-х чacтях. Чacть 2. Н.Н. Уpaзов, Г.Н. Шойкин и дp. – Acтaнa:

  12. Арингазина А М. Теоретические и методологические подходы к развитию общественного здравоохранения в Республике Казахстан, Алматы, 2010

  13. Аканов А.А., Нурманов К.Д., Арингазина А.М., Байсеркин Б.С., Аимбетова Г.Е., Егизбаева С., Серикбаев А.Х., Индершиев А.М. Общественное здравоохранение: основные подходы и принципы определения и удовлетворения потребностей человека. - Алматы, 2007. – 136 с.

  14. Деминг У.Э. Новая экономика. - М.: Эксмо, 2006. - 208 с.

  15. Сорокин П. Социальная и культурная динамика. СПб., 2000.


қазақстан республикасы президентінің еңбектері

  1. Қазақстан Республикасы Президенті – Елбасы Нұрсұлтан Назарбаевтың 2012 жылғы 14 желтоқсандағы «Қазақстан – 2050» стратегиясы қалыптасқан мемлекеттің жаңа саяси бағыты» атты Қазақстан халқына арнаған Жолдауы.

  2. Қазақстан Республикасы Президенті Н. Назарбаевтың 1997 жылғы 10 қазандағы «Қазақстан – 2030. Барлық қазақстандықтардың өсіп-өркендеуі, қауіпсіздігі және әл-ауқатының артуы» атты Жолдауы.

  3. Қазақстан Республикасы Президенті Н. Назарбаевтың 2014 жылғы 17 қаңтардағы «Қазақстан жолы – 2050: бір мақсат, бір мүдде, бір болашақ» атты Қазақстан халқына арнаған Жолдауы.

  4. Қазақстан Республикасы Президенті Н. Назарбаевтың 2012 жылғы 27 қаңтардағы «Әлеуметтік-экономикалық жаңғырту – Қазақстан дамуының басты бағыты» атты Қазақстан халқына арнаған Жолдауы.

  5. Қазақстан Республикасы Президенті Н. Назарбаевтың 2011 жылғы 28 қаңтардағы «Болашақтың іргесін бірге қалаймыз!» атты Қазақстан халқына арнаған Жолдауы.

  6. Қазақстан Республикасының азаматтық кодексі, 2007 жыл.


«6М050200 – Саясаттану» мамандығы бойынша

кешендік емтиханның тест тапсырмаларына енгізу үшін үлгілік сұрақтар


  1. Әлеуметтану объектісі мен пәні туралы қазіргі түсініктер. Қазіргі әлеуметтік және гуманитарлық ғылымдар жүйесіндегі әлеуметтанудың орны.

  2. Әлеуметтану ғылымдарының құрылымын қалыптастыруға қатысты негізгі көзқарастар.

  3. Әлеуметтану саласындағы білім ерекшелігі. Әлеуметтану саласындағы білімнің деңгейлері мен типтері. Пәндік және әдіснамалық білім.

  4. Теориялық және эмпирикалық білім. Іргелі және қолданбалы білім.

  5. Әлеуметтану саласындағы білімнің негізгі құрылымдық бірліктері: әлеуметтанудың әлеуметтік мәдени және философиялық-әдіснамалық негіздемелері; жалпы әлеуметтану теориясы.

  6. Әлеуметтану тарихы, әлеуметтану саласындағы ой-пікірлердің мектептері мен бағыттары; салалық әлеуметтану пәндері; зерттеу әдістері мен рәсімдері.

  7. Әлеуметтану ғылымдарының негізгі функциялары (танымдық, дүниетанымдық, болжамдық, практикалық (қолданбалы), тәрбиелік және т.б.).

  8. Социологтың кәсіби кодексі. Социологтың кәсіби қызметінің құқықтық және адамгершілік аспектілері.

  9. Әлеуметтануды дербес ғылым ретінде қалыптастыру. XIX ғасырдағы – XX ғасырдың басындағы негізгі әлеуметтану мектептері.

  10. XX ғасырдың басында әлеуметтануды дамытудың басты бағыттары. Қазіргі әлеуметтану теориясындағы негізгі іздестіру бағыттары.

  11. Адам биоәлеуметтік (биоәлеуметтік мәдени) тіршілік иесі ретінде. Адам және тұлға. Тұлғаны зерделеуге қатысты философиялық, психологиялық, антропологиялық тәсілдермен салыстырғанда, социологиялық тәсілдің ерекшелігі.

  12. Тұлғаның әлеуметтік типологиясы. Тұлғаның рөлдік және диспозициялық тұжырымдамасы.

  13. Мәдениетті әлеуметтану тұрғысынан түсіну. Мәдениеттің құрылымы (морфология) мен компоненттері. Мәдени қызмет және оның құрылымдық элементтері.

  14. Әлеуметтік мәдени құбылыстардың материалдық жеткізгіштері. Рухани құндылық мәдениеттің жалпы маңызды символдары ретінде. Мәдениеттің нормативтік сипаты.

  15. Әлеуметтік мәдени құбылыстардың маңызы, құндылығы және нормалары. Мәдениеттің алуантүрлілігі, бұқаралық және мамандандырылған мәдениет, субмәдениет.

  16. Қазіргі әлемде әлеуметтік мәдени процестерді жаһандандыру.

  17. Социетальды жүйе: түсінігі және құрылымы. Адамның әлеуметтік өмірі, оның табиғи және биологиялық алғышарттары.

  18. Әлеуметтік түсінігі. Әлеуметтік жүйе, оның құрылымы мен элементтері.

  19. Социум және мәдениет. Әлеуметтік жүйелердің экономикалық, саяси және өзге де жүйелермен арақатынасы. Әлеуметтік қауымдар, олардың түрлері мен құрылымы.

  20. Әлеуметтік топтар. Әлеуметтік топтардың негізгі сипаттамасы. Топтың сана, мінез-құлық пен топтық қызмет ерекшелігі. Әлеуметтік топтардың типологиясы. Шағын әлеуметтік топтардың ерекшелігі.

  21. Қоғамның әлеуметтік жіктелуі және әлеуметтік теңсіздік. Әлеуметтік жіктелудің объективтік және субъективтік көрсеткіштері.

  22. Әлеуметтік мәртебе мен рөлдер. Орта таптың (топтың) проблемасы. Қоғам элитасы: құрылымы мен функциясы.

  23. Қазақстандық қоғамды әлеуметтік стратификациялау ерекшеліктері: тарихы және қазіргі заман.

  24. Әлеуметтік институт түсінігі, оның құрамы. Әлеуметтік институт қоғамның әлеуметтік құрылымының компоненті ретінде. Әлеуметтік институттардың типологиясы.

  25. Әлеуметтік институттардың, отбасы, мемлекет, экономика, білім, ғылым, дін және т.б. негізгі сипаттамасы.

  26. Әлеуметтік ұйым жүйе ретінде. Әлеуметтік ұйымдардың негізгі сипаттамасы. Олардың типологиясы. Ұйымдық иерархия.

  27. Өзін-өзі ұйымдастыру және өзін-өзі басқару. Формальды және формальды емес ұйым. Бюрократия. Әлеуметтік ұйымдарды басқару. Адами фактордың рөлі.

  28. Т. Парсонс социологиясындағы әлеуметтік іс-қимыл тұжырымдамасы. «Адам іс-қимылының жалпы жүйесі» түсінігі.

  29. Әлеуметтік бақылау, оның мазмұны, тетіктері мен формалары. Әлеуметтік бақылау объекті мен субъектісі. Нормативтік және ауытқушылық (девианттық) мінез-құлық.

  30. Коммуникацияның қоғам қызметіндегі орын мен рөлі. Коммуникация түрлері. Әртүрлі қауымдардағы, институттардағы, ұйымдардағы коммуникацияның ерекшелігі.

  31. Қоғамның ақпараттық жүйесі, оның негізгі тарихи кезеңдері.

  32. Әлеуметтік мобильділік мәні. Әлеуметтік мобильділіктің әртүрлілігі. Горизонтальды және вертикальды мобильділіктің ерекшелігі.

  33. Әлеуметтік шиеленістер. Әлеуметтік шиеленіс түсінігі және оның құрамы (құрылымы). Шиеленістер типологиясы және олардың себептері. Шиеленісті жағдайлардың даму кезеңдері.

  34. Қоғамдық пікір әлеуметтік феномен ретінде. Қоғамдық пікір объектісі мен субъектісі. Қоғамдық пікір және қоғамдық көңіл-күй.

  35. Қоғамдық пікірдің болуы мен қалыптасуының ерекшеліктері. Осы процестердегі бұқаралық ақпарат құралдарының рөлі. Қоғамдық пікір қоғамның саяси өмірінің және әртүрлі деңгейлерде шешім қабылдау факторы ретінде.

  36. Әлеуметтік өзгерістер: түсінігі және көріну нысандары. Деңгейлер, дереккөздер, субъектілер бойынша әлеуметтік өзгерістер типологиясы. Эволюциялық және революциялық өзгерістер. Циклдік әлеуметтік өзгерістердің ерекшеліктері.

  37. Әлеуметтік өзгерістерді басқару. Әлеуметтік өзгерістер және әлеуметтік инженерия. Әлеуметтік технологиялар. Инновациялар (жаңалықтар) және инновациялық процесс. Жаңғырту.

  38. Әлеуметтік даму түсінігі. Әлеуметтік даму және әлеуметтік өзгерістер. Әлеуметтік даму дереккөздері мен субъектілері. Әлеуметтік дамудың желілік емес сипаты. Бифуркация түсінігі.

  39. Әлеуметтік дамуды басқару. Әлеуметтік болжамдау. Әлеуметтік жобалау. Әлеуметтік жоспарлау.

  40. Әлеуметтік даму және әлеуметтік прогресс. Әлеуметтік тұрақтылық түсінігі. Әлеуметтік жүйелердің тұрақтылығы және қоғамның тұрақтылығы. Әлеуметтік тұрақтылық факторлары. Әлеуметтік тепе-теңдік түсінігі.

  41. Ғылымдағы әдіснама түсінігі. Әдіснамалық білім деңгейлері: философиялық, жалпы ғылыми, нақты ғылыми. Әлеуметтану теориясының әдіснамалық функциялары.

  42. Әлеуметтану саласындағы зерттеудің әдіснамалық негіздемелері. Әдіснама және парадигма.

  43. Әлеуметтану саласындағы зерттеудің құрылымы және оның кезеңдері. Әлеуметтану саласындағы зерттеудің түрлері: іргелі және қолданбалы, теориялық және эмпирикалық.

  44. Әлеуметтану саласындағы зерттеулердің нәтижелерін іс жүзінде қолдану. Әлеуметтану саласындағы ғылыми шығармашылықтың құқықтық және адамгершілік аспектілері.

  45. Зерттеу бағдарламасы мен кезеңдері. Әлеуметтік проблемалық ахуал және ғылыми проблема. Зерттеу объектісі және пәні. Бастапқы түсініктердің теориялық және эмпирикалық интерпретациясы.

  46. Әдістер жіктемесі. Эмпирикалық деректерді жинау, талдау және интерпретациялау әдістері. Әдістерді таңдау және олардың негіздеу тәртібі.

  47. Қолда бар деректерді бірінші және екінші талдау. Контент-талдау. Қадағалау ақпараттарды жинау әдісі ретінде және оның түрлері. Жаппай сауалнама жүргізу әдісі.

  48. Іріктеу, іріктеу түрлері, құрастыру тәртібі. Іріктеу жиынтығы және бас жиынтық. Сұхбат және сауалнама.

  49. Сұхбат алушыларды дайындау тәртібі. Сауалдар тізімін құру қағидаты.

  50. Социологиялық эксперимент және оның түрлері. Фокус-топтар және оларды өткізу әдістемесі. Әлеуметтанудағы болжамдау. Болжамдар түрлері және болжамдау әдісі.


ЭКОНОМИКА НЕГІЗДЕРІ
1-тақырып. Экономиканың базалық түсінігі

Адам және экономика. Адамның экономикалық қызметі. Экономикалық мүдделер және экономикалық мінез-құлықтың өзге де уәждемесі. Экономикалық қажеттілік және игіліктер. Экономикалық игіліктер және таңдау мәселесі. Құны және пайдалығы.

Өндіріс және ұдайы өндіріс. Экономикалық ресурстар мәні және олардың түрлері. Өндіріс факторлары. Ресурстардың шектеулігі. Қоғамның өндірістік мүмкіндіктері. Экономиканың қызмет етуінің негізгі мәселелері.

Экономикалық жүйе және оның элементтері. Экономика жүйелерінің типтері: дәстүрлі, командалық, нарықтық, аралас экономика (салыстырмалы сипаттама).

Меншіктің экономикалық мазмұны және оның нысандары. Меншікті мемлекет иелігінен алу және жекешелендіру. Меншік құқығының экономикалық теориясы. Трансакциялық шығын (айырбас аясында меншік құқығын табыстауға байланысты жұмсалатын шығын).



2-тақырып. Сұраным және ұсыным. Нарықтың қызмет етуінің тетігі

Нарық мәні және оның қызметі. Нарық түрлері және оның сыныптамасы. Нарықтың инфрақұрылымы. Нарық тетігінің негізгі элементтері. Сұраным және сұраным факторлары. Сұраным ауытқымасы. Жеке және нарықтық сұраным. Сұраным заңы. Ұсыным және ұсыным факторлары. Ұсыным ауытқымасы. Ұсыным заңы. Нарықтық тетік: сұраным мен ұсынымның өзара іс-әрекеті. Нарықтық тепе-теңдік.

Сұранымның баға мен кірісі бойынша икемділігі. Тоғыспалы икемділік.Ұсынымның баға бойынша икемділігі. Икемділік теориясын қолдану.



3-тақырып. Тұтынушы қылығының теориясы

Тұтынушы нарық экономикасында. Пайданы максималдандырудың кардиналистік және ординалистік баяндалуы. Азаймалы шекті пайдалылық принципі. Тұтынушының басымдық беруі. Пайдалылық функциясы және қисық талғаусыздық. Тұтынуда орнын басудың шекті мөлшері. Бюджеттік шектеу. Тұтынушының тепе-теңдігі. Қисық «кіріс – тұтыну», «баға – тұтыну». Кіріс әсері және орналастыру әсері.

Тұтынушы қылығының теориясын практикалық пайдалану.
4-тақырып. Бәсекелес нарықтық құрылым

Нарықтық бәсекелес мәні және мағынасы. Бәсекелес түрлері мен әдістері.

Мүлтіксіз немесе таза бәсеке және оның сипаттамасы. Фирманың мүлтіксіз бәсеке жағдайындағы сұранымы және ұсынымы.

Шалағай бәсеке: монополистік бәсеке, олигополия, таза монополия. Монополистік бәсеке және оның сипаттамасы. Өнімді саралау. Монополистік бәсеке кезіндегі экономикалық тиімділікке қол жеткізу шарты. Олигополия және оның басты ерекшеліктері. Нарықтың олигополистік үлгісіндегі ортақ өзара тәуелділік. Олигополистік баға белгілеу үлгісі. Таза монополия және оның сипаттамасы. Монополиялық билік факторлары. Фирма-монополист тепе-теңдігі. Бағамен кемсітушілік: шарты, нысаны, салдары.

Фирма нарық билігінің көрсеткіштері. Нарықтық шоғырландыру және монополиялық билік.
5-тақырып. Нарықтық экономикадағы фирма (кәсіпорын)

Кәсіпкерліктің мәні және оның сипаттамасы. ҚР-дағы кәсіпкерліктің ұйымдастырушы-құқықтық нысандары.

Фирма (кәсіпорын) мәні. Іскерлік кәсіпорын типтері. Фирманың ұйымдастырушылық құрылымы. Фирманың нысаналы функциясы және нарықтық стратегия.

Кәсіпорында өндіріс процесін ұйымдастыру. Кәсіпорын капиталының айналымы және айналуы. Негізгі және айналым капиталы. Негізгі капиталдың табиғи және моральдық тозуы. Амортизация.

Өндірістік атқарым және техникалық өрлеу. Өндіріс факторының жалпы, орташа және шекті өнімдері. Изокванта. Техникалық орнын басудың шекті мөлшері және орнын басу икемділігі. Изокоста. Азаймалы қайырым заңы. Өндірістік мүмкіндіктердің ауытқымасы, трансформацияның шекті мөлшері.

Фирманың экономикалық және бухгалтерлік шығыны. Фирманың қысқа мерзімді және ұзақ мерзімді кезеңдердегі шығындары. Жалпы, орташа және шекті шығындар. Тұрақты және өзгермелі шығын.

Фирманың жалпы кірісі. Кәсіпорын пайдасы және оның түрлері. Пайда максималдығы кәсіпорын қызметінің нарықтық қатынас шартындағы мақсаты ретінде.
6-тақырып. Өндіріс факторларының нарығы

Өндіріс факторларының нарығында сұранымның қалыптасу ерекшеліктері. Шекті өнім және өндіріс факторының шекті кірісі. Сұранымның бағадан тыс факторлары. Өндіріс факторының ұсынымы.

Еңбек нарығы және оның ерекшелігі. Еңбектің жеке және нарықтық ұсынымы. Әлеуметтік-демографиялық топтар еңбегінің ұсыным ерекшеліктері. Еңбек ұсынымына салықтар мен әлеуметтік трансферттер әсері.

Қысқа мерзімді және ұзақ мерзімді кезеңдердегі еңбекке сұраным. Еңбек нарығындағы тепе-теңдік.

Жалақы мәні. Атаулы және нақтылы жалақы. Жалақының нысандары мен жүйелері. Жалақы деңгейлерін саралау. Еңбек нарығындағы кемсітушілік.

Капитал нарығы. Нақты және ақшалай капитал. Қарыз пайызы капиталдың факторлы кірісі. Қарыз қаражаттың сұранымы мен ұсынымы. Қаржы активтері мен пайыздық мөлшерлеме. Атаулы және нақты пайыздық мөлшерлеме. Дисконттау қағидаты.

Капитал және пайыздық кіріс теориясы. Азаймалы қайтарым және капиталға сұраным. Пайызды және капиталға пайданы анықтау.

Құнды қағаздар нарығы. Құнды қағаз түрлері. Құнды қағаз иегерлерінің кірістері және олардың нысандары. Тәуекел түсінігі және инвестициялау кезіндегі тәуекел түрлері. Құнды қағаз курсы және сұраным мен ұсыным тетігі.

Жер өндіріс факторы ретінде. Табиғи ресурстар нарығы. Табиғи ресурстар нарығындағы сұраным мен ұсыным. Рента өндірістің тіркелген факторынан түскен кіріс. Абсолюттік және сараланбалы рента. Жер құны. Жер нарығын реттеу әдістері. ҚР-дағы жер қатынастары.



7-тақырып. Қоғамдық игілік және тиімділік

Жеке игілік және қоғамдық игілік. Игіліктің бәсекелігі мен бөлінбеушілігі. игіліктің шекті пайдалылығы және игіліктің шекті қоғамдық пайдалылығы. Шекті қоғамдық шығындар. Қоғамдық игіліктің сұраным ауытқымасы және ұсыным ауытқымасы. Тепе-теңдік шарты.

Қоғамдық әл-ауқаттылық және бөлу тиімділігі. Парето бойынша тиімділік. Әл-ауқаттылық экономикасының негізгі теоремасы. Белгісіздік және әл-ауқат экономикасы. Нарықтың сәтсіздікке ұшырау мәселесі.

Жалпы және ішінара тепе-теңдік. Жалпы тепе-теңдікке қол жеткізу шарты. Өндірістегі, ауысу және шығару құрылымындағы тиімділік.

Қоғамдық әл-ауқат функциялары. Тиімділік және әділдік.
8-тақырып. Ұлттық экономика жүйе ретінде. Ұлттық есептер жүйесі.

Ұлттық экономиканың құрылымы. Ұлттық есептер жүйесі: негізгі көрсеткіштері мен олардың өзара байланысы. Жалпы ішкі өнім (ЖІӨ) және жалпы ұлттық өнім (ЖҰӨ): экономиканың нәтижелік өлшемдері. Ағындар мен қорлар. Түпкілікті және аралық өнім. Жалпы ішкі өнімді есептеу әдістері. Макроэкономикалық көрсеткіштер жүйесіндегі таза ұлттық өнім, ұлттық кіріс, жеке кіріс, қолдағы кіріс.

Атаулы және нақты ЖІӨ/ЖҰО. Бағалар индексі. ЖІӨ дефляторы және тұтыну бағасының индексі.
9-тақырып. Макроэкономикалық тепе-теңдік және ұлттық кіріс деңгейін анықтау

Жиынтық сұраным және жиынтық ұсыным. Жиынтық сұраным және оған әсер етуші факторлар. Жиынтық ұсыным және оған әсер етуші факторлар. Макроэкономикалық тепе-теңдік шарты.

Кейнсшіл үлгідегі тұтыну және сақтау функциясы. Инвестиция функциясы. Инвестиция және кіріс: мультипликатор әсері.

Макроэкономикалық тепе-теңдік үлгісі: классикалық және кейнсшілдік. Ұлттық экономикадағы мультипликациялық әсерлер.


10-тақырып. Макроэкономикалық тұрақсыздық: нарықтық экономиканың даму айналмалығы, жұмыссыздық және инфляция

Айналмалылық экономикалық дамудың жалпыға ортақ нысаны ретінде. Өндірістік цикл және оның фазалары. Нарықтық экономиканың даму айналмалығының себептері. Экономикалық цикл түрлері.

Жұмыссыздық мәні және оның пайда болу нысандары. «Толық» жұмыспен қамтылу түсінігі және табиғи жұмыссыздық деңгейі. Жұмыссыздықтан болатын ысырап (Оукен заңы). Жұмыссыздық деңгейін реттеу. Жұмыссыздықтың әлеуметтік-экономикалық салдары.

Инфляция және оның пайда болу себептері. Инфляция көрсеткіштері мен түрлері. Инфляциялық болжал және инфляциялық бұралым. Қазіргі экономикадағы инфляциялық процестердің ерекшеліктері. Инфляцияның әлеуметтік-экономикалық салдары. Мемлекеттің инфляцияға қарсы саясаты.

Инфляция мен жұмыссыздықтың өзара байланысы. Филипс қисығы.
11-тақырып. Экономикалық өсу

Экономикалық өсу ұғымы және мақсаттары. Экономикалық өсу көрсеткіштері. Экономикалық өсуге әсер ететін факторлар. Кобб-Дугластың өндірістік функциясы. Экономикалық өсу үлгілері. Тұрақты экономикалық өсу тұжырымдамасы.

Индустриалдық-инновациялық даму және оның экономикалық өсуді қамтамасыз етудегі рөлі.
12-тақырып. Мемлекеттің макроэкономикалық саясаты.

Мемлекеттің экономикадағы рөлі және функциясы. Экономиканы мемлекеттік реттеу әдістері. Экономиканы мемлекеттік реттеу үлгілері.

Бюджеттік-салықтық (қазыналық) саясат түсінігі, мақсаты және құралдары. Салық мәні, функциясы және түрлері. Салық салу принциптері. Салықтық мультипликатор. Қаржы жүйесі және қаржы қатынасы. Мемлекеттік бюджет мемлекеттің шығындар мен кірістер балансы ретінде. Мемлекеттік бюджеттің тапшылығы және мемлекеттік борыш. Қазыналық саясат түрлері. Лаффер қисығы.

Нарықтық экономикадағы кірістер. Кірістерді бөлу барысындағы теңсіздікті өлшеу (Лоренц қисығы, Джини коэффициенті). Мемлекеттің әлеуметтік саясатының мақсаттары мен негізгі бағыттары.


13-тақырып. Ақша-несиелік жүйе және ақша-несиелік саясат

Ақша: табиғатын, мәнін, функциясы мен нысандарын дәстүрлі және қазіргі түсіну. Ақша жиыны және құрылымы, ақша агрегаттары. Ақша нарығы. Ақшаға сұраным. Ақшаның сандық теориясы. Банктік жүйенің ақшаны ұсынуы. Ақша жиынын реттеу. Ақша нарығындағы тепе-теңдік және оны бұзу факторлары. Ақша мультипликаторы.

Монетарлық (ақша-несиелік) саясат: мақсаты мен негізгі құралдары.

Ақша нарығындағы тепе-теңдік. Ақша нарығындағы қысқар мерзімді тепе-теңдік. Өтімді тұзақ. Ақша нарығының ұзақ мерзімді тепе-теңдігі. М. Фридменнің монетарлық ережесі.

Банктік жүйе. ҚР Ұлттық банкінің ақша айналысы мен инфляцияны реттеудегі рөлі. Коммерциялық банктер мен олардың қызметі.
14-тақырып. Әлемдік экономика

Әлемдік экономиканың түсінігі. Әлемдік экономиканың қалыптасуы және даму кезеңдері.

Еңбектің халықаралық бөлінісі: өндірісті мамандандыру және кооперациялау. Әлемдік шаруашылық байланыстардың интернационализациясы, транснационализациясы және жаһандануы.

Ашық және жабық экономика түсінігі.

Әлемдік сауда мазмұны және оның басты ерекшеліктері. Әлемдік сауданың құрылымы мен негізгі сауда ағындары. Әлемдік нарықта тауарлар мен қызметтерге баға белгілеу.

Мемлекеттің сыртқы сауда саясаты. Қазақстанның ДСҰ-на кіруі.

Капиталдың халықаралық қозғалысы түсінігі және нысандары. Тікелей және қоржындық инвестициялар. Инвестициялық ахуал. Шетелдік инвестицияларды Қазақстан экономикасына тарту.

Жұмыс күшінің халықаралық көші-қоны мәні. Көші-қон ағындарын тартудың негізгі орталықтары.

Ұлттық және әлемдік валюта жүйесі. Валюталық бағамдар мен айырбасталымдылық. Атаулы және нақты валюталық бағамдар. Валютаның сатып алу қабілетінің тепе-теңдігі. Валюталық саясаттың негізгі түрлері.

Төлем теңгерімі. Төлем теңгерімін құру принциптері. Төлем теңгерімі бөлімдерін сыныптау.

Жаһандану мәні, оның жалпы сипаттамасы. Жаһандану факторлары мен оның пайда болу нысандары. Жаһандық мәселелер және оның әрекет ету аясы бойынша сыныптамасы.

Қазақстан Республикасының әлемдік шаруашылық жүйесіндегі орны. Ұлттық экономиканың бәсекеге қабілеттілігін қамтамасыз ету мәні және мақсаты. Қазақстан Республикасы ұлттық экономикасының бәсекеге қабілеттілігін қамтамасыз ету жолдары.


негізгі әдебиеттер


  1. Иохин В.Я. Экономическая теория: Учебник. – М.: Экономистъ, 2006. – 861 с.

  2. Козырев В.М. Основы современной экономики: Учебник. – М.: Финансы и статистика, 2007. – 544 с.

  3. Курс экономической теории: Учебное пособие. /Под ред. Сидоровича А.М. – М.: Изд-во «Дело и сервис», 2007, 2009. – 1040 с.

  4. Экономика: Учебник /Под ред. А.С. Булатова. – М.: Экономистъ, 2010. – 831 с.

  5. Экономическая теория: Учебник /Под общ. ред. В.И. Видяпина, А.И. Добрынина, Г.П. Журавлевой, Л.С. Тарасевича – М.: ИНФРА-М, 2007, 2010. – 672 с.


қосымша әдебиеттер


  1. Базылев Н.И., Гурко С.П., Базылев М.Н. Экономическая теория: Учебник.- М.: ИНФРА-М, 2003. – 672 с.

  2. Кураков Л.П. Курс экономической теории: Учебное пособие/Кураков Л.П., Яковлева Г.Е..- 4-ое изд., перераб., доп.-М.:Гелиос АРВ, 2005.- 516 с.

  3. Курс экономики: Учебник /Под ред. Б.А. Райзберга. – М.: ИНФРА-М, 2004. – 672 с.

  4. Липсиц И.В. Экономика: Учебник. – М.Омега–Л, 2007. – 656 с.

  5. Макконнелл К., Брю С. Экономикс: Принципы, проблемы и политика. М.:ИНФРА-М, 1999, 2010. – 972 с.

  6. Носова С.С. Экономическая теория: Учебник. М.: «Дашков и К», 2003. – 864 с.

  7. Политическая экономия (экономическая теория): Учебник/ Под общ.ред. д.э.э., проф. В.Д.Руднева.- М.: Изд. торг. корпор. «Дашков и К», 2009.- 856с.

  8. Самуэльсон П., Нордхаус Э. Экономика. М.: «Вильямс», 2001. – 688 с.

  9. Сломан Д. Основы экономики: Учебник/ Пер. с англ. Е.А.Нильсен, И.Б.Руберт.- М.: Изд-во Проспект, 2004.- 568 с.

  10. Фишер С., Дорнбуш Р., Шмалензи Р. Экономика. – М.: Дело, 1997. – 864 с.

  11. Харвей Дж. Современная экономическая теория. – М.: ЮНИТИ-ДАНА, 2003. – 703 с.

  12. Экономика: Учебное пособие. /Под ред. Журавлевой Г.П. М.: Юрист, 2006.

  13. Экономика: Учебник /А.И. Архипов и др. – М.: ТК Велби, Изд-во «Проспект», 2008. – 840 с.

  14. Экономическая теория: Учебник /Под ред. В.Д. Камаева. – М.: ВЛАДОС, 2003. – 592 с.

  15. Экономическая теория: Учебник /Под ред. А.Г. Грязновой, Т.В. Чечелевой. – М.: Изд-во «Экзамен», 2004. – 592 с.

  16. Экономическая теория. Учебное пособие. /Под ред. Рузавина Г.И. М.: Проект, 2004.

  17. Dornbusch R. Macroeconomics [Text] /S. Fischer, R. Startz. - 7th ed. - [S. l. : s. n.], 1998.

  18. Keynes J. M. The General Theory of Employment, Interest and Money [Text] . - [S. l.] : Cambridge University Press, 1998.

  19. Rukstad M. G. Macroeconomic decision making in the world economy : text and cases [Text]. - [S. l.] : The Dryden Press, 1989.

  20. The Ethical Foundations of the Market Economy : International Workshop [Text] / ed. H. Siebert. - Tubingen : Mohr, 1994.


қазақстан республикасы президентінің еңбектері


  1. Қазақстан Республикасы Президенті – Елбасы Нұрсұлтан Назарбаевтың 2012 жылғы 14 желтоқсандағы «Қазақстан – 2050» стратегиясы қалыптасқан мемлекеттің жаңа саяси бағыты» атты Қазақстан халқына арнаған Жолдауы.

  2. Қазақстан Республикасы Президенті Н. Назарбаевтың 1997 жылғы 10 қазандағы «Қазақстан – 2030. Барлық қазақстандықтардың өсіп-өркендеуі, қауіпсіздігі және әл-ауқатының артуы» атты Жолдауы.

  3. Қазақстан Республикасы Президенті Н. Назарбаевтың 2014 жылғы 17 қаңтардағы «Қазақстан жолы – 2050: бір мақсат, бір мүдде, бір болашақ» атты Қазақстан халқына арнаған Жолдауы.

  4. Қазақстан Республикасы Президенті Н. Назарбаевтың 2012 жылғы 27 қаңтардағы «Әлеуметтік-экономикалық жаңғырту – Қазақстан дамуының басты бағыты» атты Қазақстан халқына арнаған Жолдауы.

  5. Қазақстан Республикасы Президенті Н. Назарбаевтың 2011 жылғы 28 қаңтардағы «Болашақтың іргесін бірге қалаймыз!» атты Қазақстан халқына арнаған Жолдауы.

  6. Қазақстан Республикасының азаматтық кодексі, 2007 жыл.


«6М050200 - «Саясаттану» мамандығы бойынша кешенді емтиханның тест тапсырмаларына қосу үшін үлгі сұрақтар


  1. Адамның экономикалық қызметі. Экономикалық қажеттілік және игілік. Қоғамдық өндіріс және ұдайы өндіріс. Экономикалық ресурстар және өндіріс факторлары.

  2. Қор тапшылығы және экономикада таңдау мәселесі. Экономиканың өндірістік мүмкіндіктері. Экономиканың негізгі мәселелері.

  3. Қоғамның экономикалық жүйесі: түсінігі және құрылымы. Экономикалық жүйелердің негізгі типтері.

  4. Меншіктің экономикалық мазмұны және оның нарықтық экономикадағы нысандары. Қазақстандағы меншікті мемлекет иелігінен алу және жекешелендіру.

  5. Меншіктің объектілері мен субъектілері. Меншік құқығының экономикалық теориясы. Меншіктің «Бір буда құқық» А. Оноре.

  6. Нарық мәні, құрылымы және функциясы. Нарық түрлері. Нарықтық тетіктің негізгі элементтері.

  7. Сұраным: түсінігі және факторлары. Сұраным ауытқымасы. Сұраным заңы. Сұраным икемділігі және оның түрлері. Икемділік теориясын қолдану.

  8. Ұсыным: түсінігі және факторлары. Ұсыным ауытқымасы. Ұсыным заңы.

  9. Ұсыным икемділігі. Ұсыным икемділігіне уақыт факторының әсері. Икемділік теориясының практикалық мәні.

  10. Сұраным мен ұсынымның өзара әрекеті. Нарықтық тепе-теңдік және баға тепе-теңдігі.

  11. Тұтынушы қылығының теориясы, оның негізгі жағдайы. Тұтынушы қылығының теориясын практикалық пайдалану.

  12. Нарықтық бәсекелес: мәні, типтері. Бәсекенің экономиканы дамытудағы рөлі. Бәсекелес күрестің әдістері.

  13. Мүлтіксіз бәсекелес. Фирманың мүлтіксіз бәсекелес шартындағы сұранымы мен ұсынымы.

  14. Монополистік бәсеке және оның сипаттамасы. Монополистік бәсеке кезіндегі экономикалық тиімділікке қол жеткізу шарты.

  15. Олигополия және оның басты ерекшеліктері. Нарықтың олигополистік үлгісіндегі ортақ өзара тәуелділік. Олигополия жағдайында баға белгілеу.

  16. Таза монополия және оның сипаттамасы. Фирма-монополист тепе-теңдігі. Бағамен кемсітушілік: шарты, нысаны, салдары.

  17. Кәсіпкерлік мәні және мағынасы, оның нысандары мен түрлері. Қазақстан Республикасындағы кәсіпкерліктің ұйымдастырушы-құқықтық нысандары. Қазақстан Республикасындағы шағын кәсіпкерлік мәселелері.

  18. Фирма (кәсіпорын) мәні. Фирманың ұйымдастырушылық құрылымы. Фирманың нысаналы функциясы және нарықтық стратегия.

  19. Фирма капиталының айналымы және айналуы. Айналым уақыты.

  20. Негізгі және айналым капиталы. Капиталдың тозуы, оның түрлері. Амортизация.

  21. Өндірістік атқарым және техникалық өрлеу. Өндіріс факторының шекті өнімі. Азаймалы қайырым заңы.

  22. Фирманың шығыны, оның сыныптамасы.

  23. Фирманың жиынтық кірісі. Пайда және оның түрлері.

  24. Еңбек нарығындағы сұраным және ұсыным. Жалақы мәні. Жалақының қазіргі нысандары және жүйесі.

  25. Капитал нарығындағы сұраным және ұсыным. Пайыз капитал меншігінің факторлық кірісі ретінде.

  26. Табиғи қорлар нарығындағы сұраным мен ұсыным. Жер рентасы факторлық кіріс ретінде.

  27. Қоғамдық әл-ауқаттылық және бөлу тиімділігі. Парето бойынша тиімділік. Қоғамдық әл-ауқат функциясы.

  28. Нарықтық экономикадағы кірістер және оның көздері. Нарықтық экономикада кірістерді бөлу.

  29. Ұлттық есеп жүйесі және оның мәні. ЖҰӨ және ЖІӨ маңызды макроэкономикалық көрсеткіштер ретінде. ЖІӨ есептеу әдістері.

  30. ЖҰӨ (ЖІӨ) базасында анықталатын макроэкономикалық көрсеткіштер және олардың мәні.

  31. Жиынтық сұраным және оған әсер етуші факторлар. Жиынтық сұраным ауытқымасы.

  32. Жиынтық ұсыным және оған әсер етуші факторлар. Жиынтық ұсыным ауытқымасы.

  33. Макроэкономикалық тепе-теңдік, оның үлгілері.

  34. Инвестициялар және олардың экономикадағы рөлі. Инвестицияның негізгі түрлері. Инвестиция көлеміне әсер етуші факторлар. Мультипликатор. Қазақстан Республикасының инвестициялық саясаты.

  35. Экономикалық цикл теориясы. Экономикалық цикл, оның фазалары. Нарықтық экономиканың даму айналмалығының себептері. Экономикалық цикл түрлері.

  36. Жұмыссыздық себептері және типтері. Табиғи жұмыссыздық деңгейі. Жұмыссыздықтан болатын ысырап (Оукен заңы). Қазақстан Республикасындағы жұмыссыздықты реттеу.

  37. Инфляция мәні, себептері және нысандары. Инфляцияның әлеуметтік-экономикалық салдары. Қазақстан Республикасындағы инфляцияға қарсы саясат.

  38. Инфляция мен жұмыссыздықтың өзара байланысы. Филипс қисығы.

  39. Экономикалық өсу, оның мәні және негізгі мақсаты. Экономикалық өсу факторлары және типтері. Экономикалық өсу үлгілері.

  40. Нарықтық экономиканы мемлекеттік реттеу қажеттілігі және мәні. Экономиканы мемлекеттік реттеу типтері және үлгілері.

  41. Салық жүйесі, оның құрылымы. Салық мәні, қызметі және түрлері. Лаффер қисығы. Қазақстан Республикасында салық салуды жетілдірудің негізгі бағыттары.

  42. Бюджеттік жүйе, оның құрылымы және қызметі. Мемлекеттік бюджет. Мемлекеттік бюджеттің тапшылығы және мемлекеттік борыш.

  43. Ақша табиғатын, мәнін және функциясын классикалық және қазіргі түсіну. Ақша жиыны және ақша агрегаттары. Ақша нарығындағы сұраным және ұсыным.

  44. Мемлекеттің ақша-несиелік саясаты және оның құралдары.

  45. Қазақстанның 2050 жылға дейін дамуының басымды мақсаттары және оны қазіргі жағдайда іске асыру жолдары.

  46. Әлемдік экономиканың жаһандануы: мәні және мәселелері. Жаһанданудың пайда болу факторлары және нысандары.

  47. Халықаралық сауда және оның мәні. Қазақстанның халықаралық саудаға қатысуы. Қазақстанның кеден одағына қатысу. Қазақстанның ДСҰ-на кіруі.

  48. Қазақстан Республикасының әлемдік шаруашылық жүйесіндегі орны. Қазақстан Республикасы ұлттық экономикасының бәсекеге қабілеттілігін қамтамасыз ету жолдары.

  49. Капиталдың халықаралық қозғалысының мәні, нысаны және мағынасы.

  50. Халықаралық валюталық жүйе: мәні, құрылымы және эволюциясы.


Қабылдау емтиханының бағдарламасын жасағандар:

«Мемлекеттің саяси стратегиясы» кафедрасының профессоры, саяси ғылымдар докторы Ж. Х. Жүнісова

«Мемлекеттің саяси стратегиясы» кафедрасының доценті, саяси ғылымдар кандидаты Г. И. Досмағамбетова

«Әлеуметтік-басқарушылық технологиялар» кафедрасының меңгерушісі, социологиялық ғылымдарының докторы Л. Т. Нұрқатова

«Экономиканы басқару» кафедрасының доценті, экономика ғылымдарының кандидаты Л. О. Дёмушкина
«Мемлекеттің саяси стратегиясы» кафедрасының отырысында талқыланды (2014 жылғы 21 ақпандағы № 55 хаттама)
«Мемлекеттің саяси стратегиясы»

кафедрасының меңгерушісі Н.Калашникова

Мемлекеттік саясаттың ұлттық мектебінің директораты отырысында қаралды (2014 жыл 24 ақпан, № 19 хаттама).


МСҰМ директоры ___________________ Аукен В.



Достарыңызбен бөлісу:




©dereksiz.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет