Қазақстан Республикасының ауыл шаруашылығы министрлігі
ДАНАЛЫҚ АУЫЛ ШАРУАШЫЛЫҒЫ ШИКІЗАТЫН ТЕКСЕРУГЕ
жүктеу/скачать 1.19 Mb. Pdf көрінісі
|
| 3.ДАНАЛЫҚ АУЫЛ ШАРУАШЫЛЫҒЫ ШИКІЗАТЫН ТЕКСЕРУГЕ,
КАЛИБРЛЕУГЕ ЖӘНЕ СОРТТАУҒА АРНАЛҒАН ЖАБДЫҚТАР. Осы бөлімде қарастырылатын жабдық жемістер мен көкөністерді шамамен бірдей гранулометриялық құрамдағы партияларға бөлуді анықтайды, бұл одан әрі өңдеу кезінде азық-түлік шикізатын өңдеудің келесі кезеңдерінің біркелкі және жоғары сапалы ағынын қамтамасыз етуге мүмкіндік береді. Тексеру – шіріген және зақымдалған жемістер мен көкөністерді, сондай- ақ бөгде қоспалар мен заттарды жою. Өлшемді белгілеу – өнімді пішіні мен салмағы бойынша шамамен бірдей көлемдегі топтарға бөлу. Сұрыптау – өнімді шамамен бірдей сапасы мен жетілу дәрежесі бойынша топтарға бөлу. [7] Кесек ауыл шаруашылығы шикізатын тексеру, калибрлеу және сұрыптау олардың технологиялық қасиеттерінің айырмашылығына негізделген. Сонымен, көк бұршақ, жүгері, қарбыз және т.б. олардың тығыздығы өзгереді. Бұл қасиет гидравликалық классификаторларда сұрыптау кезінде қолданылады. Тұқымдық қоспаларды сұрыптау және калибрлеу кезінде үйкеліс және серпімділік коэффициенттерінің айырмашылығы ескеріледі. Сұрыптаумен бір мезгілде шикізатты тексеру жүргізіледі, оның барысында ақаулы үлгілер (шіріген, зақымдалған, сынған, көгерген, қатты ластанған), қоспалар мен заттар жойылады, зақымдалған жерлер кесіледі. Көкөністердің, картоптың және жемістердің ассортименті мөлшері мен жетілу дәрежесін ескере отырып, белгілі бір жылу және механикалық өңдеу режимдеріне ұшырауы мүмкін. Бұл ағарту кезінде шикізаттың қайнауын, әртүрлі көлемдегі шикізатты механикалық тазалау кезінде, мысалы, картопты, тамыржемісті, пиязды кейінгі тазалау кезінде қалдықтардың жоғарылауын болдырмауға мүмкіндік береді. Жоғарыда аталған факторлар жабдықтың тексеру, калибрлеу және сұрыптау машиналарына жіктелуін анықтайды. Машинаның белгілі бір түрін таңдау сұрыпталған шикізатқа және технологиялық тапсырмаға байланысты. Жемістер мен көкөністерді калибрлеу әртүрлі үлгідегі калибрлеу құрылғыларында жүргізіледі. Көптеген калибрлеу машиналарының жұмыс принципі калибрленген бұйымның ауыспалы қиманың ойығы бойымен қозғалысына негізделген және бұл идеяның конструкторлық шешімдері өте әртүрлі. Ең қарапайым әдіс - бұйымның көлденең қимасы өзгермелі тесіктері бар көлбеу тербелмелі елеуіш бойымен баяу қозғалуы. Бұл шешімді сәл өзгерту арқылы, яғни. Айнымалы қима торынан цилиндрлік барабан жасап, оған айналмалы қозғалыс беріп, барабан өлшемді машинаға келеміз. Басқа жол - айнымалы қиманың стационарлық саңылауы; өнім оның бойымен қозғалады. Бұл идеяны жүзеге асыратын машиналарда алшақтық 10 жұппен жұмыс істейтін жұмыс органдары арқылы жасалады және олардың салыстырмалы орналасуына байланысты. Бұл машиналар калибрлеу құрылғысының түрі бойынша ерекшеленеді. Қолданыстағы калибраторлар калибрлеу құрылғыларының конструкциясы бойынша келесі түрлерге бөлінеді: барабанды, белдік, бұрандалы, вибрациялық, дискілік, роликті, кабельдік, салмақты және құрама. Кабельді калибрлеу құрылғысы (сур.5) параллель емес қозғалатын екі ажыратылатын кабельден тұрады. Өнім конвейерге s > d жағдайында түседі. Кабель өлшемін анықтау машинасында алты жұп кабель бар. Жоғарыда орталықтары арасындағы қашықтық ұрықтың өлшемінен аз болатын қозғалатын кабельдерде жатқан ұрықтың жағдайы көрсетілген. Кабельдер арасындағы қашықтық жемістің диаметрінен асып кеткенде, жеміс коллекцияға түседі. 5- сурет. Кабельді калибрлеу құрылғысы Бұрандалы калибрлеу құрылғысы (сур.6) қарама-қарсы бағытта айналатын, қадамы тұрақты және диаметрі кішірейетін екі бұрандадан тұрады. Радиусы ұлғайған сфералық беттердің жиынтығы түріндегі ойық сфералық өнімнің бағдарлануын қамтамасыз етеді. [8] 6-сурет. Бұрандалы калибрлеу құрылғысы 11 Қадамды калибрлеу құрылғысы (сур.7) қарама-қарсы бағытта айналатын екі роликтен тұрады. Калибрленген өнімнің трансляциялық қозғалысын қамтамасыз ету үшін роликтерді 15°-қа дейін еңкейтуге болады. Әртүрлі өлшемдегі бес жұп сатылы немесе бұрандалы роликтерден тұратын жиынтық әртүрлі пішіндегі және өлшемдегі жемістер мен көкөністерді калибрлеуді қамтамасыз етеді. 7-сурет. Қадамды калибрлеу құрылғысы Конустық калибрлеу құрылғысы (сур. 8) бір-біріне қарай айналатын екі тегіс конустық роликтен тұрады. Калибрлеу әсері екі конустық роликпен қамтамасыз етіледі, олардың арасындағы қашықтық үнемі артып отырады. Калибрлеу құрылғыларын дәйекті орнату екі өлшемде калибрлеуге мүмкіндік береді: қалыңдығы бойынша ғана емес, сонымен қатар қияр өлшемін белгілеу кезінде қажет болатын ұзындығы бойынша. 8-сурет. Конустық калибрлеу құрылғысы |