Химиялық реакцияның жылдамдығы реакцияласушы заттардың концентрацияларының көбейтіндісіне тура пропорционал болады, оны әрекеттесуші массалар заңы деп атайды
Химиялық реакцияның жылдамдығы реакцияласушы заттардың концентрацияларының көбейтіндісіне тура пропорционал болады, оны әрекеттесуші массалар заңы деп атайды.
А + В = С
ν = k САСВ
!СА және СВ – А және В заттарының концентрациясы, моль/л
k – жылдамдық константасы (пропорционалдық коэффицент)
Әрекеттесуші массалар заңы: берілген жағдайдағы химиялық реакцияның жылдамдығы, реакция теңдеуінің стехиометриялық коэффициентіне тең болатын дәрежелі әрекеттесуші заттардың активті концентрацияларының көбейтіндісіне тура пропорционал.
аА + bВ + …… = сС + dD +….
аА + bВ + …… = сС + dD +….
2CO(г)+О2(г)= О2(г)
Массалар әсер ету заңының келесі есептеулерде қолданады:
ә) химика-аналитикалық және химика-технологиялық процестерде бастапқы заттардың немесе соңғы өнімдердің тепе-теңдік концентрациясын;
б) буферлі ерітінділер, гидролизденетін тұздардың, әлсіз қышқыл немесе негіздердің сулы ерітінділеріндегі электролиттің диссоциациялану дәрежесін, сутек пен гидоксил иондарының тепе-теңдік концентрациясын;
в) суда нашар еритін электролиттердің ерігіштігін және катиондар мен аниондардың тепе-теңдік концентрациясын есептеуге қолданылады.
Жылдамдық константасы k- әрекеттесуші заттардың концентрациясы 1 моль/л болған кездегі реакция жылдамдығы.
Реакцияға қатысатын заттардың табиғатына байланысты
Гомогендік- әрекеттесетін және түзілетін заттар бірдей агрегаттық күйде болса
Гетерогендік- әрекеттесетін және түзілетін заттар әртүрлі агрегаттық күйде болса