Астық кептіргіштердің өнімділігі мен саны түсетін масақты, бұршақты дақылдардың орташа тәуліктік түсімінің көлемінде кептіруді қамтамасыз етуі тиіс.
Астықты кептіру көлемі жалпы кәсіпорын үшін жоспарлы тонна мынадай формула бойынша анықталады:
мында, Аавт-дайындаманың барлық кезеңінде түсетін астық мөлшері, m;
Кв-физикалық тонна кептіруді жоспарлы тоннаға ауыстыру коэффициенті.
Кк.cр – Дән кeптiргiштiң өзгeрiciн ecкeрeтiн өнiмдiлiгiнe байланыcты кeптiрiлeтiн дақыл коэффициeнтi (орташа өлшeнгeндe).
Кн – Бeлгiлi дәндe ecкeрeтiн коэффициeнт. Азық-түлiк жәнe жeмшөптiк аcтық үшiн Кн=1, тұқымды аcтық үшiн Кн=2, cыра қайнатқыш арпа үшiн Кн=1,7.
Ас т
Бір астық массасын кептіруге қажетті астық массасының қажеттті көлемі:
мұндағы, Qзп-астық кептіргіштің паспорттық өнімділігі, пл.тонна.
Кпер-жіберілетін партиялар санына байланысты кептіргіштің өнімділігінің төмендеуін ескеретін коэффициент
КД-жұмыс кезінде астық кептіргіштер өнімділігінің төмендеуін ескеретін коэффициент. Элеваторлар үшін Кд 1,0-ге тең;
Пр- дайындаманың есептік кезеңі, тәулік
Qз пл.тонна Астық кептіргіштерді жинақтаушы және оперативті ыдыстармен бірге жобалау керек. Жинақтаушы сыйымдылықтың астық кептіргіштердің жұмысы есебінен кемінде 3 тәулікте қабылдау керек. Шикі және құрғақ астыққа арналған жедел сыйымдылықтардың сыйымдылығы астық кептіргіштердің кемінде 8 сағат үздіксіз жұмыс істеуін қамтамасыз етуі тиіс.
Оперативті сыйымдылықтың сыйымдылығы 250т, ал жинақтаушы сыйымдылықтың сыйымдылығы 3000т деп қабылдаймыз.
Астықты кептірудің барлық кезеңі ішінде астық кептіргіштердің үздіксіз жұмыс істеуін қамтамасыз ету үшін қажетті сұйық отынының мөлшерін мынадай формула бойынша анықтаймыз:
мұндағы, Т – кeптiрiлгeн аcтықтың бiр жоcпарлық тонна үшiн кeткeн жанармай мөлшeрi, кг/тығ.т.;
Аc – барлық yақыт бойы кeптiрyгe дайындалған жалпы аcтық cаны;
КН.Т–табиғи жанармай жағдайын eceптeyдeгi коэффициeнтi. Дизeльдi отын майы үшiн Кн.т. = 1,15.
Eт Астық өңдеу кәсіпорындарында ДСП-32 шахталық астық кептіргіштері өте кең таралған. Олар қоймаларда, элеваторларда және астықты қабылдау және оны жөнелту желілерінде орнатылады. Бұл құрылғылар металл секциялардан жасалады немесе жиналмалы немесе монолитті темірбетон конструкциялары түрінде жасалады. Ең көп таралған ол бірінші нұсқа. Мұндай астық кептіргіштердің корпусы зауытта шығарылады.
ДСП-32 астық кептіргіш – бұл параллель жұмыс істейтін екі шахтадан тұратын қос құрылым. Бұл шахталардың әрқайсысы үш миллиметрлік болаттан жасалған жеті бөлімнен жиналады. Шахталардың қабырғаларында шикізаттың біркелкі қозғалысына кедергі болатын жиналған қоқыстардан тазартуға арналған люктер бар. Шахталарда астық массасын кептірудің екі сатылы режимі қолданылады.
Шахталардың әрқайсысы тігінен үш аймаққа бөлінеді. Алғашқы екеуі кептіріледі және кептіру температурасы әртүрлі, үшіншісі – астықты салқындату аймағы. Шахтаның салқындату бөлігінде 18 қатар қорап, ал кептіргіште 18 қатар қарастырылған. Аймақтар арасында қол жетегі бар ысырманың арқасында шикі астық салқындату аймағына кірмейді. Шахталардың арасында салқындату және кептіру аймақтарын бөлетін екі бөлімі бар ауа тарату камерасы орналасқан. Желдеткіштің көмегімен кептіру агенті әр аймаққа жіберіледі. Өңдеуден кейін ол бұрғыш қораптар арқылы сыртқа шығарылады. Құрылымды жауын-шашыннан қорғау үшін қораптардың ашық бөліктеріне бекітілген қорғаныс қақпалары қарастырылған.
9-сурет: ДСП-32 астық кептіргішінің құрылымы 1. Кері бөлім; 2. Тікелей бөлім; 3. Қорғаныс күнқағарлары; 4. Кептіру буфері; 5. Кептіру буфері; 6. Бірінші Кептіру аймағының диффузоры; 7. Екінші Кептіру аймағының диффузоры; 8. Салқындату аймағының диффузоры; 9. Шахта қаңқасы; 10. Выпускной клапан; 11. Бірінші Кептіру аймағының сору түтігі; 12. Екінші Кептіру аймағының сору түтігі; 13. Салқындату аймағының сорғыш келте құбыры; 14. Пеш.
ДСП-32 кептіргішті іске қосқан кезде салқындату және кептіру камерасының арасындағы Ысырма қолмен жабылады. Біріншіден, астық массасы кептіру аймағында тұрақты күйде болады. Астықтың бірінші партиясы кептірілгеннен кейін, жапқыш ашылып, салқындату аймағына жіберіледі. Болашақта Ысырма ашық болып қалатындықтан, шикізаттың үздіксіз қозғалысы қамтамасыз етіледі. Салқындату аймағының төменгі бөлігінде ашылу уақытын реттеуге мүмкіндік беретін электр жетегімен жабдықталған мерзімді Ысырма бар. Бұл астық кептіргіштің шығысында астық ағынының көлемін өзгертуге мүмкіндік береді. Ысырма ашылғаннан кейін кептірілген және салқындатылған астық массасы арнайы кептіру буферіне түседі және шахтадағы астық деңгейін 10-20 см төмендетеді. Содан кейін жылжымалы серіппелі жақтаудың көмегімен Ысырма бастапқы күйіне оралады және цикл қайтадан қайталанады.