Қазақстан Республикасының білім және ғылым министрлігі курстық ЖҰмыс тақырыбы: «Ағылшын тілін екінші шет тілі ретінде оқыту»
Екінші шетел тілін оқытудың маңыздылығы және рөлі
жүктеу/скачать 35.1 Kb.
|
| 1 Екінші шетел тілін оқытудың маңыздылығы және рөлі
1.1 Екінші шетел тіліне оқытудың мақсаты Әлем ғаламданып жатыр, ал осынау ғаламдану процесін жүзеге асырып жатқан – ағылшын тілі. Қазіргі кезде ақпарат кеңістігін құрған тек ағылшын тілі ғана. Әлемдік ғаламтордағы ақпарат алмасуы тікелей ағылшын тілі арқылы жүреді. Бірақ қазір ғаламтор тіліне басқа тілдер де айналды, компьютерлену процесінен басқа да тілдер өтті. Басқа тілдер арқылы да өз деңгейінде ақпарат кеңістігін кемелдендірді. Ғаламтор Америка елінде ойлап табылғандықтан да ағылшын тілінде таралды. Ғаламтор жүйесін дамытушылардың бірі Билл Гейтс, ағылшын тілінен басқа тілге еш қатесіз және сенімді түрде трансляция жасайтын аударма-бағдарлама ойлап табылса, әлемдік ғаламтор ақпаратының ағылшын тіліне деген тәуелділігі жойылады деп есептейді. Ағылшын тілінің дамуына, таралуына ең басты себеп болып отырған да ағылшын тілінің үйренуге жеңіл және кез келген тілдің жүйесіне емін-еркін ене алатындығында, ол тілді өз кезегінде байыта алатындығында. Ағылшын тілінің мәртебесінің мәресі қай жерден мерт кететінін, әрине, тарих біледі. Қазіргі қоғам дамуының қазіргі тенденцияларының бірі – адам қызметінің барлық дерлік салаларын қамтитын жаһандану процесі. Ал, ең алдымен, бұл ұйымдар мен компанияларға үлкен мүмкіндіктер беретін, қашықтықты, уақыт пен шығындарды қысқартатын жоғары телекоммуникациялық технологиялардың дамуы мен таралуына байланысты. Дегенмен, қарым-қатынас құралы болып табылатын тілдің рөлі зор болмаса, бұл процестің тиімділігі соншалықты жоғары болмас еді. Ең алдымен, біз шетел тілі туралы айтып отырмыз, өйткені Интернеттегі ақпараттың көпшілігі, сондай-ақ барлық халықаралық құқықтық, нормативтік, техникалық және басқа да құжаттар түрлері шет тілінде ұсынылатыны белгілі. Жиырма бірінші ғасырдың басында экономикалық, әлеуметтік, білім саласының өркендеуіне бір ғана тілді білу жеткіліксіз. Сәйкесінше, жоғары оқу орындарында шет тілі саласында білім алуға қойылатын талаптар да өзгерді. Кәсіби бағытталған тіл курстары қоғамның әлеуметтік-экономикалық қажеттіліктерін толығымен қанағаттандыра алмайды, сондықтан екі тілді (қос тілді) оқытудың алғашқы тәжірибесі Ресейде пайда болды. Бірақ бұрын білім берудің бұл түрінің ерекшеліктерін қалай қарастыру керек, «қос тілділік» (латын тілінен Bi – екі рет + Linqua – тіл) ұғымына жүгіну керек. Интеллектуалды жаттығудағы барлық курс шеберлікті орындау. Халлейди шет тілі деп ойлауға ешқандай негіз жоқ деп санайды тек оқу білімі үшін маңызды, сондықтан сөйлеу дағдысының оқудан гөрі басымдығына назар аударудың қажеті жоқ. Оның пайымдауынша, ғалымдардан, инженерлерден және басқалардан құралған арнайы топ - бұл шетел тіліндегі арнайы әдебиеттерді оқи білу керек шағын бөлім. Талғампаз ересектерге арналған және жүргізілетін шет тілдік курстарды мектептерде берілген тілдік нұсқаулармен шатастыруға болмайды. Стандартты курс ретінде ерекше және өте шектеулі мақсатқа байланысты нәрсе беру білім беру практикасына қайшы келеді. Шетел тілін үйреншікті жағдайда оқыту мектеп баспалдақтарын сәтті аяқтайтын қарапайым азаматтың кең коммуникативтік қажеттіліктеріне сәйкес келуі керек. Шет тілдерін оқытудың максимумдары 1. Табиғи болыңыз: ана тілін оңай үйренеді, өйткені табиғи оны үйренуге арналған орта бар. Бұл отбасыларда және көршілерде айтылады. Бірақ бұл шетел тілі үшін дұрыс емес. 2. Экспозицияны сақтаңыз: бала ана тілін тез үйренеді, өйткені бар оған ұшырайды. Айналасында айтылғандай, ол оны тыңдайды және ол оны айтуға тырысады. 3. Әдетті қалыптастырыңыз: велосипедпен жүзуді және т.с.с. барлық пәндердің құралы ретінде тілді үйрену, тіл үйрену автоматты түрде болуы керек. Оны айтуға аз күш жұмсалатындығына немесе болмайтындығына дейін үйрену керек. 4. Ана тілін қолданыңыз 5. Дұрыс тәртіп пен пропорцияны атап көрсетіңіз: Оқытудың табиғи тәртібі төрт негізгі тілдік дағдыларды үйренуден тұрады: Тыңдау, сөйлеу, оқу және жазу. Бұл өлтірулерді оқытудағы классикалық тәртіп мыналар: • Түсіну (тыңдау) • Сөйлеп тұрған, • оқу • жазу 6. Дұрыс пропорцияны талап етіңіз 7. Пассивті және белсенді лексикамен айналысыңыз: сөздік қордың екі түрі бар; Пассивті лексика: ол танылатын және түсінетін, бірақ сөйлеу мен жазуда сирек қолданылатын сөздерден тұрады. Белсенді лексика: ол оқушының сөйлеу және жазу кезінде түсінетін және үнемі қолданатын сөздерден тұрады. 8. Мотивацияны күшейту: мотивация тілді үйренуде өте маңызды рөл атқарады. Бұл неғұрлым көбірек білу. Студентті тіл үйренуге ынталандыру - бұл жоғары деңгейге көтерілген міндет, өйткені бұл тілді үйренудің ішкі күші жоқ. Сондықтан студенттерді тілді үйренуге ынталандыру үшін арнайы әдістер қажет. Бұлар: • Ой қозғау әдістері: Бұған оқушыларды ұйқылық күйге келтіретін, қоздыру, көңілсіздік, қызығушылық тудыратын әдістер жатады. • Күту әдістері: оларға жету үшін күтуге жету үшін белгілі бір нақты мақсат болуы керек. Мұғалімдерге оқушылар алдында нақты мақсаттарды тұжырымдағаны жөн. • Ынталандыру әдістері: Бұл санатқа жүлде, мадақтау, жазалау, аяқтау т.с.с. кіреді. 9. Таңдау жасаңыз: шектеулі мерзімде ғана шектеулі заттарды үйретуге болатындықтан, мұғалімнің мәселесін таңдау керек. Оқу материалын таңдау кезінде келесі жайттарды ескеру қажет. Қазіргі таңда екінші шет тілі ретінде ағылшын тілін оқытуды жаңа сатыға көтеру отандық педагогикадағы іргелі міндеттердің біріне айналып отыр. Халықаралық қатынастар мен бизнес, туризм, әлемдік экономика мен саясат, білім мен ғылым саласы,озық технология, құқық пен мәдениет салаларының халықаралық аренадағы негізгі қолданыс тілі ағылшын тілі болып отыр. Елімізде білім беру саласында қазір демократияландыру, ізгілендіру іске асырылуда. Шетел тілі ана тілімен қоса баланың сөйлеу қабілетін және жалпы дамуын ғана жетілдіріп қоймайды, оны өзін қоршаған айналасындағы адамдармен қарым – қатынас мәдениетіне де үйретеді. Шетел тілін оқытудың ең басты міндеті- мәдениетаралық және кәсіби коммуникативтік біліктілігін қалыптастыру. Оны тануға бағытталған шетел тілін оқыту- лингвистикалық (тілдік), дискурсивтік (сөйлеу), мәдени-әлеуметтік және басқа. компоненттерден тұратын күрделі интергративтік тұтастыққа негізделген. Атап айтқанда, лингвистикалық компонент — оқып үйренетін тілдің фонетикалық, лексикалық, граматикалық құбылыстары мен сол тілдің қалыптасқан заңдылықтарын үйренушілердің өзара қарым-қатынаста қолдана білуге үйретеді. Дискурсивтік компонент- нақтылы мәдени- әлеуметтік контексте кездесетін тілдік бірліктерді нақтылы ауызекі сөйлеу процесінде пайдалана білуге бағытталған [5, б. 87]. Мәдени-әлеуметтік компонент –тілін оқып үйренетін елдің мәдениетін, дәстүрін, әдет-ғұрыптарын, мемлекеттік құрылысын заң ережелерін және тіл өкілдерінің мінез-құлық ережелерін үйретуді мақсат етеді. Ағылшын тілін оқытудың жаңа білім технологияларын меңгеріп сабақты дұрыс жоспарлау мен өткізудің орны ерекше. Олай болса, шетел тілінің әрбір сабағының мақсаты шетел тілін оқытудың мақсатымен, яғни тілді терең меңгеру және оны ұлтаралық қатынас құралы ретінде пайдалана білумен тығыз байланыста болуы жан-жақты қарастырылады. Ағылшын тілі сабағында тиянақты және сапалы білім беру тәрбие жұмысымен күнделікті бірлікте жүргізілуі тиісті екені күнделікті тәжірибеде дәлелденгені айқын. Осыған орай, ауызша фонетикалық, граматикалық жаттығу мен жаттаған өлең, тақпақтарды қайталау, магнитофон мен электронды оқулықтағы дикторлардың оқыған мәтіндерді тыңдау, әр түрлі ойындар, жұмбақ, мақал-мәтелдерді еске түсіру-өткенді пысықтау болса, бір жағынан оқушылардың жалыққан кезінде көмектеседі, екіншіден, олардың шетел тіліне қызығушылығы мен ынтасын күшейте түсетіндігі сөзсіз. Шетел тілінің мұғалімі жаңаша оқытудың технологиясын жан-жақты меңгеріп, соңғы жарық көрген ғылыми әдістемелік әдебиеттердегі тәжірибелі ұстаздардың оқыту әдістерін үйреніп, оларды шығармашылықпен өз жұмысында орынды да тиімді жемісті қолдана білуі- ХХІ ғасырдың шетел тілдері мұғалімдерінің алдына қойып отырған негізгі талабы болып табылады. Оны ойдағыдай жүзеге асыру ұстаздарға үлкен міндет жүктейді.. жүктеу/скачать 35.1 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|