Қазақстан республикасының білім жәНЕ
Математикалық модельдеудің негізгі кезеңдері мен реттілігі
жүктеу/скачать 330.07 Kb.
|
| Математикалық модельдеудің негізгі кезеңдері мен реттілігі
Үлгі құру. Бұл кезеңде қандай да бір «математикалық емес» объект нақтыланады – табиғат құбылысы, құрылыс, шаруашылық жоспар, өндіріс процесі және т.б. Бұл жағдайда, әдетте, жағдайды нақты сипаттау қиын. Біріншіден, құбылыстың негізгі белгілері және олардың арасындағы сапалық деңгейде байланыс анықталады. Содан кейін табылған сапалық тәуелділіктер математика тілінде тұжырымдалады, яғни математикалық модель құрастырылады. Бұл модельдеудің ең қиын бөлігі. Модель әкелетін математикалық есептің шешімі. Бұл кезеңде компьютерде есепті шешудің алгоритмдері мен сандық әдістерін жасауға көп көңіл бөлінеді, оның көмегімен нәтижені қажетті дәлдікпен және қолайлы мерзімде табуға болады. Математикалық модельден алынған нәтижелерді интерпретациялау. Математика тіліндегі модельден алынған нәтижелер осы салада қабылданған тілде түсіндіріледі. Үлгінің сәйкестігін тексеру. Бұл кезеңде эксперимент нәтижелерінің белгілі бір дәлдік шегінде модельден алынған теориялық нәтижелермен сәйкестігі анықталады. Модельді өзгерту. Бұл кезеңде не модель шындыққа сәйкес келетіндей күрделене түседі, не іс жүзінде қолайлы шешімге жету үшін жеңілдетіледі. Қолданбалы есептерді компьютер көмегімен шешу кезеңдері бірнеше кезеңге бөлуге болады. 1. Мәселенің қойылымы. 2. Математикалық модельді таңдау немесе құру. 3. Есептеу есебінің қойылымы. 4. Есептеу есебінің қасиеттерін алдын ала талдау. 5. Сандық әдісті таңдау немесе құру. 6. Алгоритмдеу және программалау. 7. Программаны отладка (дұрыстау) жасау. 8. Программа бойынша есептеулер жүргізу. 9. Нәтижелерді өңдеу және интерпретация жасау. 10. Нәтижелерді пайдалану және математикалық модельді түзету. Математикалық модельді құру және қолданбалы есептерді компьютер көмегімен шешуде үлкен көлемдегі жұмыстарды орындауға тура келеді. Есептеу экспериментінде есептеулер нақты обьектпен емес, оның математикалық моделімен жүргізіледі, тәжірибелік қондырғы орнын компьютер атқарады. Компьютер арнайы құрылған қолданбалы программалар пакетімен (ҚПП) жабдықталған болады. Сондықтан, ғылыми-техникалық және қолданбалы есептерді кешенді шешуді есептеу эксперименті ретінде жүргізген дұрыс. Математикалық модельдеуде компьютерлердің кең қолданылуы, құрылған теория және алынған елеулі практикалық нәтижелер есептеу экспериментін ғылыми және қолданбалы зерттеулердегі жаңа технология мен әдістеме деп атауға болады. Есептеу экспериментінің натуралдық эксперименттерден артықшылық жақтарына тоқтала кетейік. Әдетте, есептеу эксперименті физикалық эксперименттен арзан болады. Бұл экспериментке жеңіл және қауіпсіз араласуға болады. Оны бірнеше рет қайталауға болады, сондай-ақ кез келген уақытта тоқтатуға болады. Эксперимент кезінде зерханалық жағдайда келтіріп шығару мүмкін болмаған жағдайларды модельдеу мүмкін. Есептеу экспериментінің негізгі кемшілігі оның нәтижелерін қолдану мүмкіншілігі қабылданға математикалық модель шеңберінде ғана болады. жүктеу/скачать 330.07 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|