Љазаљстан республикасыныў білім жшне ’ылым министрлігі
жүктеу/скачать 2.28 Mb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Ауаны Ј салыстырмалы ыл “ алдылы “ ы
- Модул 1. Техникалы› жылудинамика
ДЩріс 6(2 са“ат, 4 апта) Та›ырып. Ыл“алды ауа ДЩріс саба›тыЈ жоспары 1 Негізгі тЇсініктер мен аны›тамалар. 2 Психрометр жЩне гигрометр. 3 ыл“алды ауаныЈ Салыстырмалы ыл“алдылы›  .(3)
БудыЈ парциалды› ›ысымын аны›тау Їшін гигрометр деп аталатын ›±ралмен пайдаланады. Осы ›±рал кймегімен шык нЇктесін аны›тайды. Шык нуктес деген м з ол ауа каныккан болу уш н туракты кысымда ауаны салкындату температурасы ( АуаныЈ ыл“алдылы“ын аны›тау Їшін психрометрлік жіне гигрометрлік йлшеу Щдістерімен пайдалынады. Психрометрлік йлшеу Щдісі бойынша ›аны›па“ан ауада т±р“ан ыл“алды материалмен орал“ан сынапты термометрдіЈ кйрсеткіші ›±р“а› термометрдіЈ кйрсеткішінен тймен болады. Б±л ›аны›па“ан ауаныЈ ж±›а су ›абатыныЈ бетімен жанас›ан кезде ыл“алдыЈ жылу тасымалы осы ж±ка ›абат›а берілуімен тЇсіндіріледі.
СудыЈ ауадан алатын жылуы, булану“а ж±мсалатыЈ жылу“а теЈ бол“анда, су температураныЈ артуы то›тайды. Б±л ›алыптас›ан су температурасын су термометр температурасы деп айтады. Дым›ыл ауаныЈ параметрлерін жЩне ЩртЇрлі материалдарды кепті-руге байланысты туындайтын практикалы› с±ра›тарды шешу Їшін Л.К.Рамзин (1918 ж ) ±сын“ан Id- диаграммасын ›олдану“а болады.
ШртЇрлі сызы›тардыЈ ыЈ“айлы орналасуы Їшін координаттар йстерініЈ арасында“ы б±рышы 135°жЩне ордината йсі тік болып салын“ан. - диаграммада ыл“алдылы›тыЈ т±ра›ты сызы“ы абцисса йсіне паралель, ал изотерма сызы“ы абцисса йсіне кйлбеу т±р“ызыл“ан оныЈ кйлбеу б±рышы температура йскен сайын йсе береді. Ал салыстырмалы ыл“алдылы›тыЈ т±ра›ты сызы“ы координаттар йсінен бастап шы“атын сЩулелер шо“ыры тЇрінде болады. ЭнтальпияныЈ т±ра›ты сызы“ы ордината йсіне 135°салын“ан. Сонымен ›атар, - диаграммасынан ыл“алды ауаныЈ Щр кЇйі Їшін шы› нЇктесін, я“ни су буымен толы› ›аны“атын () нЇктесініЈ температурасын табу“а болады.
ДиаграмманыЈ тймен жа“ында будыЈ парциалды ›ысым сызы“ы кйрсетілген (сурет 1) .
Сурет 1 – ыл“алды ауныЈ љыздыру процессі (суыту) тік вертикалды сызы›пен кйрсетілген ( ).
- диаграммада“ы дым›ылдылы“ыныЈ сызы“ы бойынша йтеді деп адиабатты› деп аталады. ымныЈ булануын процесс сызыгымен отед де адиабаттык булауы деп айтылады.
Булану дымныЈ молшер мына формуламен аныкталады ,(4)м±нда“ы , - - диаграммасында“ы ›±р“ату процесстіЈ басында жЩне ая“ында“ы ыл“алдылы›тыЈ ›±рамы, г/кг;
Калорифердегі ауа“а келтірген жылулы›тыЈ мйлшері ,(5)м±нда“ы , - - диаграммасында“ы ›ыздыру процесстіЈ басында жЩне ая“ында“ы энтальпиясы, кДж/кг.
Осы дЩрістіЈ материалдарыныЈ негізгі тЇсініктеріЈ білЇі керек: Ыл“алды ауа; абсолюттік ыл“алдылы›; салыстырмалы ыл“алдылы›; психрометр; ыл“алы›тын ›±рамы. издік ба›ылау с±ра›тар 1 Ыл“алды ауа дегеніміз не? 2 љаны››ан жЩне ›аны›па“ан ауа дегеніміз не? 3 АуаныЈ абсолют ыл“алдылы“ы деп нені айтады? 4 АуаныЈ салыстырмалы ыл“алдылы“ы деп нені айтады? 5 Ыл“алдылы›тыЈ ›±рамы деген не? 6 Что такое температура точки росы? 7 Ыл“алды ауныЈ 8 Ыл“алды ауныЈ °сынылатын о›улы›тар 1 Бахмачевский Б.И. и др. «Теплотехника». - М.: Металлургиздат., 1969. - б.3-20 2 Нащокин В.В. «Техническая термодинамика и теплопередача». - М.: Высшая школа, 1980. - б.3-15 3 Асамбаев А.Ж. «Техникалы› термодинамиканыЈ негіздері» - 2006. – б.4-16 4 Баскаков Б.В., Берг О.К., Витт и др. «Теплотехника» - М.: Энергоатомиздат., 1991. – б. 4-11, б. 40-41 5 ЭнергетиканыЈ электронды› энциклопедиясы.
Модул 1. Техникалы› жылудинамика
|