Қазақстан республикасының денсаулық сақтау министрлігі

Әдебиеттер

1. 
   Лисицин Ю.П. Общественное здоровье и здравоохранение. – 2-е изд., перераб. и доп.. – М.: ГЭОТАР-Медиа, 2007. – 512 с.
   
2. 
   Общественное здоровье и здравоохранение / Под ред. В.А. Миняева, Н.И. Вишнякова. – М.: МЕДпресс-информ, 2003. – 528 с.
   
3. 
   Савилов Е.Д. Мамонтова Л.М. и др. Применение статистических методов в эпидемиологическом анализе.-М. «МЕДпресс-информ», 2004.
   
4. 
   Юрьев В.К., Куценко Г.И. Общественное здоровье и здравоохранение. – С.-Петербург, 2000. – 914 с.
   

1. 
   Адибаев Б.М. Элементы математической статистики и основы теории вероятностей. / учебное пособие. - КазНМУ - Алматы, 2004.
   
2. 
   Вуколов Э.А. Основы статистического анализа. М.:ФОРУМ, 2004 -464с.
   
3. 
   Максимова Т.М. Современное состояние, тенденции и перспективные оценки здоровья населения. – М.: ПЕР СЭ, 2002. – 192 с.
   
4. 
   Медик В.А. Руководство по статистике здоровья и здравоохранения. – М.: Медицина, 2006. – 512 с.
   
5. 
   Медик В.А. Руководство по статистике здоровья и здравоохранения. – М.: Медицина, 2006. – 528 с
   
6. 
   Шарманов Т.Ш. Мировое здравоохранение до и после Алма – Атинской конференции. – Алматы – Вашингтон – Женева, 2003.143 с.
   

9 адамдағы пулсьтың жиілігін анықтау нәтижесі (минуттық соғу саны): 64, 69, 63, 67, 74, 66, 62, 65, 73. (кесте 3-1).

Емханадағы 45 науқастың баспамен емделу ұзақтығы жөнінде мынадай мәліметтер алынды (күндер) ): 20, 18, 19, 16, 17, 16, 14, 13, 15, 14, 15, 13, 12, 13, 3, 4, 12, 11, 12, 11, 10, 12, 11, 10, 11, 8, 7, 11, 11, 10, 10, 10, 9, 8, 8, 9, 4, 5, 6, 9, 5, 9, 6, 7, 7. (кесте 3-2)

1.Сәйкес жиілікпен, өсу реті бойынша нұсқаларды орналастырып, қарапайым (топтаспаған) нұсқалық қатар құрамыз

2. Моданы (Мо) табамыз: жиі 11 тең варианты кездеседі, осыдан . болады. Медиананың (Ме) реттік номерін мына формула арқылы табамыз , осыдан варианттың 23 саны медиана болып табылады. Біздің мысалымызда мұндай вариант -11 болады, т.с.с. күнге

3. Ортаңғы арифметикалықты (М) мына формуламен бөліп аламыз

күндер
Тапсырма 3. Топтастырылған қатардың құрылуы және момент әдісі бойынша орташа арифметиканы (М) есептеу.
Тапсырманы орындау үлгісі

1. 
   Топтасқан вариациялық қатарды құрамыз
   

1. 
   Топтардың санын анықтаймыз () болғандықтан, топтар санын 6 тең деп аламыз
   
2. 
   Мына формуламен шегарасын табамыз
   

3. 
   Әрбір топтың шекарасымен ортаңғысын анықтаймыз
   
4. 
   Зерттелген топтың жиынтығын бөліп қарастрамыз, олардың сәйкес жиілігін көрсетеміз (кесте 3-3)
   

5) Бағаналы қатардың графикалық көрінісін құрастырамыз (топтың ортасынан)

2. Момент әдісі бойынша орташа арифметиканы (М) есептейміз (шамамен ортаңғысын қолданамыз күнге)

Емдеу күндерінің ұзақтығы (v)	Топтық нұсқалық ортасы	Науқастардың саны (р)	Интервалдағы шартты ауытқулар
3 - 5	4	5	- 2	- 10	20
6 - 8	7	8	- 1	- 8	8
9 - 11	10	15	0	0	0
12 - 14	13	9	+ 1	+ 9	9
15 - 17	16	5	+ 2	+ 10	20
18 - 20	19	3	+ 3	+ 9	27
		n = 45

Орта квадраттық ауытқу болғанда мына формуламен анықталады.

Минуттық соғуы	Науқастар саны	d
62	1	- 5	25
63	1	- 4	16
64	1	- 3	9
65	1	- 2	4
66	1	- 1	1
67	1	0	0
69	1	+ 2	4
73	1	+ 6	36
74	1	+ 7	49

Тапсырма 5. Көп санды бақылауда орташа квадратты () ауытқуды анықтау

Үлгісі: үлкен санды бақылауда () яғни мұнда орташаның бірініші моменті белгілі, ол 0,7 тең

Емнің ұзақтығы күндегі (v)	Нұсқадағы топ ортасы	Науқас саны (р)	Интервалдағы шартты ауытқу (а) в
3 - 5	4	5	- 2	- 10	20
6 - 8	7	8	- 1	- 8	8
9 - 11	10	15	0	0	0
12 - 14	13	9	+ 1	+ 9	9
15 - 17	16	5	+ 2	+ 10	20
18 - 20	19	3	+ 3	+ 9	27
		n = 45

1.Орташа нақтылықтың шегі (немесе салыстырмалы шама) орташа арифметиканың () немесе салыстырмалы шаманы орта қатесі болып табылады ().

Егер
Егер

1. 
   Орта өлшемде - жалпы жиынтықтың орта өлшем белгісі, - орта өлшем, таңдаулы жиынтықзерттеу нәтижесінде алынған - орта қате, - сенімді коэффицент өлшем, м-ге көбейту қатесіз болжауды () белгілі мүмкіндікте, жалпы жиынтықтың орта өлшемінің шекаралық ауытқуын алуда. - сенімді аралық (немесе қате), - белгіленеді.
   
2. 
   Салыстырмалы өлшемде , - жалпы жиынтықтағы көрсеткіш, - таңдаулы жиынтықтағы алынған нәтиже көрсеткіші, орта қате, - сенімді коэффицент, ()- сенімді аралық
   

егер : болса, ал коэффициенті Стьюдент нәтижесінде орналасады.

егер : .

Медициналық бақылауда қатесіз болжамның күмәнді сатысын (р) 95% кем болмау керек

Екі орта өлшем арасының түрліше дәлелділігі ( и ) немесе екі көрсеткіш арасында (салыстырмалы шамамен - и ) формуламен есептеледі.

және

Пульс жиілігі	Науқастар саны (р)	d
62	1	- 5	25
63	1	- 4	16
64	1	- 3	9
65	1	- 2	4
66	1	- 1	1
67	1	0	0
69	1	+ 2	4
73	1	+ 6	36
74	1	+ 7	49

1. 
   орта қатені мына формула бойынша анықтаймыз
   

2. 
   Сенім шегі , , () ().
   

Сенім шегінің орташа өлшемін () сенім коэффицентін Стьюдент кестесі бойынша анықтаймыз.

Емдеу күнінің ұзақтығы (v)	Вариат топтарының ортасы	Науқас саны (р)	Интервалдағы шартты ауытқу (а)
3 - 5	4	5	- 2	- 10	20
6 - 8	7	8	- 1	- 8	8
9 - 11	10	15	0	0	0
12 - 14	13	9	+ 1	+ 9	9
15 - 17	16	5	+ 2	+ 10	20
18 - 20	19	3	+ 3	+ 9	27
		n = 45

1. кезінде орташа қатені мына формула бойынша анықтайды

2. Сенім шегін () түрде табамыз, кезінде, , сәйкес күн күн

Осылайша күн. Бұл көрсетеді жаппай жиынтықтың орташа емдеу ұзақтығын 9.5 - 11.9 күн аралықта ауытқиды. кезінде , күн. Бұл көрсетеді жалпы жиынтықтың орташа емдеу ұзақтығын 8.9 - 12.5 күн аралықта ауытқиды.
Тапсырма 3. Орташа және салыстырмалы шамалардың арасындағы нақтылықты анықтау
Типтік тапсырма

Топтағы студенттердің емтиханнан кейінгі тамыр соғысы сәйкес келетінін анықтау қажет етеді, егер орташа тамыр соғысы 98.8 минуттық соғысын құраса ( минуттық соғысы); емтиханнан кейңн - 84 минутын құрайды (минуттық соғысы)

Корреляция коэффицентін анықтаудың ең жиі қолданылатыны квадраттық (Пирсон) тәсілі. Корреляция коэффицентің формуласы

Корреляция коэффицентін алудың екінші әдісі ранг әдісі (Спирмен). Ол әдет мына жағдайда қолданылады. және байланыстың сипаты мен күшін бағалау үшін, шамалау белгілері болуы керек. Бұл жағдайда корреляция формуласы

Мұнда және байланысты анықтайтын белгілер 6- тұрақты коэффицент; - рангтер айырмасы; - бақылау саны

Корреляция коэффиценті бойынша корреляциялық байланыстың сипатын бағалау кестесі
Корреляция коэффициентін бағалау
Кесте 3-9. Корреляция мінездемесінің корреляция коэфициентіне байланысты схемасын бағалау.

Байланыс сипаты Байланыс күші	Тікелей байланыс (+)	Кері байланыс
Толық	+ 1	- 1
Күшті	+0,9 ден +0,7	-0,7 ден -0,9
Орташа	+0,5 ден + 0,7	-0,5 ден – 0,7
Әлсіз	+ 0,3 ден 0,5	- 0,3 ден 0,5
Байланыс қабылданбайды немесе жоқ	+ 0,0 ден 0,3 0	- 0,0 ден 0,3 0

Корреляция коэффицентің нақтылығын анықтау үшін

1. 
   оны қатесі мына формуламен есептеледі
   

2. 
   Корреляция коэффицентің нақтылығын анықтау формуласы
   

нақтылығына сәйкес()

Студенттің реттік номері	жасы ()	Ранг (нұсқалық қатардың реті)	Жоғарлауына байланысты жасы ()	Дене салмағы в кг ()	Жасы және салмағы бойынша рангтер		Рангтің айырмашылығы ()	Ранг квадратының айырмашылығы ()
					жасы ()	Дене салмағы кг ()
1	22	1	21	56	2.5	1	+ 1.5	2.25
2	22	2	22	57	2.5	2	+ 0.5	0.25
3	21	3	22	59	1	3	- 2	4.0
4	24	4	23	60	7.5	4	+ 3.5	12.25
5	23	5	23	63	5	5	0	0
6	23	6	23	65	5	6	- 1	1
7	24	7	24	67	7.5	7	+ 0.5	0.25
8	23	8	24	72	5	8	- 3	9.0
9	24	9	24	79	7.5	9	- 1.5	2.25
10	24	10	24	82	7.5	10	- 2.5	6.25

21 нұсқа 1- орында тұр,

22 – ші 2-ші және 3 орында, сондықтан

23 -ші 4-ші, 5-ші 6-ші орындарда, сондықтан

24 -ші7, 8, 9 және 10-шы орындарда, сондықтан .

.

2. Корреляция коэффиценті + 0,8 тең, бұл студенттер ішінде жасы мен

салмағы арасындағы тікелей күшті байланыста бар екендігін дәлелдейді

3. Корреляция коэффиценті нақтылығын анықтау.

А) Оның қатесін есептейміз

Б) Сенім коэффициентін () және қатесіз болжамның нақтылығын дәрежесін анықтау ():