Халықаралық экологиялық құкық қағидаларының жүйесі

- мемлекеттер мен халықаралық құқықтың басқа да субъектілерінің халықаралық табиғатты қорғаудағы ынтымақтастықтарының қағидасы;

- қоршаған ортаға зиян келтірмеу қағидасы;

- жоспарлы қызметтің шекарааралық салдарын бақылау кағидасы;

- қоршаған ортаны ұтымды пайдалану қағидасы;

- мемлекеттік шекаралардан тыс жердегі қоршаған табиғи орта барлық адамзаттың ортақ игілігі болып табылады;

- экологиялық залал үшін халықаралық жауапкершілік қағидасы;

- қоршаған ортаны және оның құрамындағы бөліктерді зерттеу және еркін пайдалану қағидасы.

1992 ж. Рио-де-Жанейродағы конференция халықаралық экологиялық құқықтың әрекеттегі қағидалар жүйесін жаңа мазмұнмен толықтырды. Қағидаларды жіктеудің жаңа үлгісі ұсынылды, атап айтқанда:

1. 
   Қоршаған ортаны қорғау саласындағы адам құқықтарының сақталу қағидасы.
   
2. 
   Қоршаған ортаны қорғау саласындағы мемлекеттердің ынтымақтастық қағидасы.
   
3. 
   Адамзат қоғамының тұрақты даму қағидасы,
   

Халықаралық экологиялық құқықтың негізін қалаушы идеялар, бастау ретінде мынадай тезистер орын алды:

- қоршаған ортаны қорғау - даму процесінің құрамдас бөлігі;

- мемлекеттердің қоршаған ортаны қорғау саласындағы тиімді зандарды қабылдауы;

- қоршаған ортаға және адамдарға залал тигізетін ластағыштардың басқа мемлекеттерге өтіп кету фактісінің алдын алу;

- қоршаған орта үшін шекарааралық теріс салдар әкелуі мүмкін шаралар туралы өзара мәліметтер беру;

- Жердің экожүйесін сақтап қалу мақсатындағы мемлекеттердің ғаламдық әріптестіктері;

- қоршаған орта жағдайының нашарлау проблемаларын дер кезінде шешу;

- жоспарланған әрекеттердің ықтимал экологиялық салдарын бағалау;

- қоршаған орта жағдайы нашарлауының алдын алу және сақтандыру үшін шаралар қабылдау;

- халықаралық құқық нормалары мен қағидаларын құрметтеу және қоршаған ортаны қарулы қақтығыстар кезінде қорғауды қамтамасыз ету.

Қоршаған ортаны қорғау проблемаларының шешімін табу қызмет саласына халықаралық ұйымдардың кең көлемін тартып отыр. Жалпы құзыретті халықаралық ұйымдар қоршаған орта мәселелерімен айналысады. Оларға Біріккен Ұлттар Ұйымы, оның мамандандырылған мекемелері жатады. 1972 ж. БҰҰ Бас Ассамблеясының қарарымен БҰҰ-ның қоршаған орта жөніндегі Бағдарламасы (ЮНЕП) жасалды.

БҰҰ-ның мамандандырылған мекемелерінің Жарғылық ережелері олардың халықаралық экологиялық құқық саласындағы міндеттемелерін тура бекітіп бермейді. Сонымен бірге, қоршаған ортаны қорғаудың жеке аспектілері осы мекемелердің табиғатты қорғаудағы ынтымақтастыққа іс жүзінде қатысумен расталып та отыр. Қоршаған орта проблемалары мен БҰҰ-ның қандай да бір мамандандырылған мекемелерінің негізгі мақсаттарының арасындағы өзара байланыс түрлі сипатқа ие. Мысалы, БҰҰ-ның Азық-түлік және ауылшаруашылық ұйымының (ФАО) жарғылық ережелерінің орындалуы табиғат элементтерін ауылшаруашылығы өндірісі мақсаттарына пайдаланумен, табиғат ресурстарын ұтымды пайдаланумен байланысты болып келеді.

Басқа мамандандырылған мекемелер, мысалы ИМО, ИКАО, МАГАТЭ, теңіздің, әуенің қоршаған орталарын, энергияны қауіпсіз пайдалануды қамтамасыз етуге икемделген. Адамдар өмірінің нақты жағдайларын, денсаулықты, жұмыс күшін, қоршаған ортаны жақсарту мәселелері тұтастай алғанда БДҰ, ЮНЕСКО, ХЕҰ кызметтерінде қарастырылады

1.Байдельдинов Д.Л. Юридическая ответственность за экологические правонарушения. Алматы.1993

2.Байдельдинов Д.Л Экологическое законодательство Республики Казахстан.Алматы, Жеті Жарғы,1995

3.Байдельдинов Д.Л.ҚР-ның экологиялық құқығы. Алматы. 2005

4.Стамқұлов Ә.С.ҚР-ның экологиялық құқығы.-Тараз, 2003 1-бөлім

5.Стамқұлов Ә.С.ҚР-ның экологиялық құқығы.-Тараз, 2003 2-бөлім

6.Стамқұлов Ә.С.ҚР-ның экологиялық құқығы.-Алматы, 1995
3.Практикалық сабақтар тақырыптар:

Тақырып 1. Экологиялық құқықтың түсінігі мен пәні

Мақсаты: Экологиялық құқық ұғымын ашу.

1.Мемлекеттің экологиялық қызметі

2.Қоршаған табиғи орта құқық обьектісі ретінде

3.Экологиялық құқық қатынастар түрлері

4.Экологиялық құқық субьектілері мен обьектілері

Өзін-өзі бақылау сұрақтары:

1.Экологиялық құққытық институттар

2.Экологиялық құқық жүйесі

3.Экологиялық құқық сипатамасы

1.Байдельдинов Д.Л. Юридическая ответственность за экологические правонарушения. Алматы.1993

2.Байдельдинов Д.Л Экологическое законодательство Республики Казахстан.Алматы, Жеті Жарғы,1995

3.Байдельдинов Д.Л.ҚР-ның экологиялық құқығы. Алматы. 2005

4.Стамқұлов Ә.С.ҚР-ның экологиялық құқығы.-Тараз, 2003 1-бөлім

5.Стамқұлов Ә.С.ҚР-ның экологиялық құқығы.-Тараз, 2003 2-бөлім

6.Стамқұлов Ә.С.ҚР-ның экологиялық құқығы.-Алматы, 1995
Тақырып 2. Экологиялық құқықтың тарихы және қайнар көздері .

Мақсаты: ҚР ның экологиялық құқығының бастауын ашу

1. Экологиялық құқықтың пайда болуы, өркендеуі және болашағы.

2. Табиғат қорғау және табиғи ресурстарды ұтымды пайдалану туралы заңдар және олардың даму кезеңдері.

3. Экологиялық құқық қайнар көздерінің түсінігі.

1.Байдельдинов Д.Л. Юридическая ответственность за экологические правонарушения. Алматы.1993

2.Байдельдинов Д.Л Экологическое законодательство Республики Казахстан.Алматы, Жеті Жарғы,1995

3.Байдельдинов Д.Л.ҚР-ның экологиялық құқығы. Алматы. 2005

4.Стамқұлов Ә.С.ҚР-ның экологиялық құқығы.-Тараз, 2003 1-бөлім

5.Стамқұлов Ә.С.ҚР-ның экологиялық құқығы.-Тараз, 2003 2-бөлім

6.Стамқұлов Ә.С.ҚР-ның экологиялық құқығы.-Алматы, 1995
Тақырып 3. Табиғат обьектілеріне меншік құқығы.

Мақсаты: Құқық обьектісі ретінде табиғат ресурстарынын маңызы

1. Табиғат обьекітілеріне мемлекеттік меншік құқығы түсінгі және жалпы сипаттамасы.

2. Құқықтық қорғау обьектілері мен мемлекетттік меншік құқығының арақатынасы.

3.Мемлекет табиғат обьектілеріне меншік құқығы субьектісі.ҚР-ның Парламенті және жергілікті өкілді және атқарушы органдары мен олардыңтабиғат обьектілеріне меншік құқығын іске асыру жөніндегі өкілеттігі.

4. Табиғат обьектілеріне жеке меншік құқығының түсінгі жалпы сипамамасы.

1.Табиғат обьектілерінің жалпы сипатамасы

2.Табиғат ресурстарның түрлері

3.Табиғат ресурстарның маңызы қоғам үшін

1.Байдельдинов Д.Л. Юридическая ответственность за экологические правонарушения. Алматы.1993

2.Байдельдинов Д.Л Экологическое законодательство Республики Казахстан.Алматы, Жеті Жарғы,1995

3.Байдельдинов Д.Л.ҚР-ның экологиялық құқығы. Алматы. 2005

4.Стамқұлов Ә.С.ҚР-ның экологиялық құқығы.-Тараз, 2003 1-бөлім

5.Стамқұлов Ә.С.ҚР-ның экологиялық құқығы.-Тараз, 2003 2-бөлім

6.Стамқұлов Ә.С.ҚР-ның экологиялық құқығы.-Алматы, 1995
Тақырып 4.Табиғатты пайдалану құқығы.

Мақсаты :Табиғатты пайдалану ерекшеліктерін ашу

1.Табиғатты пайдалану құқығының түсінігі.

2.Айналадағы табиғи ортаның сауықты болуына азаматтардың құқығы.

3.Табиғатты пайдалану құқығының қағидалары және негізгі белгілері. Табиғатты пайдалану құқығының түрлері, обьектілері және субьектілері.

4.Табиғатты пайдалану кепілдіктері. Табиғат пайдаланушылардың құқықтары мен міндеттері.

5. Табиғат пайдалану құқығын қорғау, өзертулі және тоқтатылуы.

Өзін-өзі бақылау сұрақтары:

1.Табиғат пайдалану құқығы принципі

2.Табиғат пайдалану құқығын қорғау

3.Табиғат пайдалану субьектісі және обьектісі

1.Байдельдинов Д.Л. Юридическая ответственность за экологические правонарушения. Алматы.1993

2.Байдельдинов Д.Л Экологическое законодательство Республики Казахстан.Алматы, Жеті Жарғы,1995

3.Байдельдинов Д.Л.ҚР-ның экологиялық құқығы. Алматы. 2005

4.Стамқұлов Ә.С.ҚР-ның экологиялық құқығы.-Тараз, 2003 1-бөлім

5.Стамқұлов Ә.С.ҚР-ның экологиялық құқығы.-Тараз, 2003 2-бөлім

6.Стамқұлов Ә.С.ҚР-ның экологиялық құқығы.-Алматы, 1995
Тақырып 5. Табиғатты пайдалану мен қоршаған ортаны қорғауды мемлекеттік басқарудың ұйымдық-құқықтық нысандары.

Мақсаты: Табиғатты мемлекеттік пайдалану органдары олардың құрлымдары мен құзіреті

1.Табиғатты пайдалану мен қоршаған ортаны қорғауды мемлекеттік басқарудың түсінігі мен қызметі.

2.Табиғатты пайдалану мен қоршаған ортаны қорғауды басқаратын жалпы және арнайы органдар.

3.Қоршаған ортаны қорғау саласындағы жоспарлау, бағдарламалау және стандарттау мәселелері.

1.Табиғатты пайдалану мен қоршаған ортаны қорғау саласы

2.Экологиялық қауіпсіздік қызметі

Негізгі әдебиеттер

1.Байдельдинов Д.Л. Юридическая ответственность за экологические правонарушения. Алматы.1993

2.Байдельдинов Д.Л Экологическое законодательство Республики Казахстан.Алматы, Жеті Жарғы,1995

3.Байдельдинов Д.Л.ҚР-ның экологиялық құқығы. Алматы. 2005

4.Стамқұлов Ә.С.ҚР-ның экологиялық құқығы.-Тараз, 2003 1-бөлім

5.Стамқұлов Ә.С.ҚР-ның экологиялық құқығы.-Тараз, 2003 2-бөлім

6.Стамқұлов Ә.С.ҚР-ның экологиялық құқығы.-Алматы, 1995
Тақырып 6. Табиғатты пайдалану мен қоршаған ортаны қорғаудың экономикалық тетігінің құқықтық негіздері.

Мақсаты:Экономикалық тетік ретіндегі қорғау негізі және көздері

1.Табиғатты пайдалану мен қоршаған ортаны қорғаудың экономикалық тетігінің түсінгі мен құрылымы.

2.Экологиялық төлемдер. Экологиялық сақтандыру.табиғатты пайдалану үшін салықтар. Арнайы табиғатты пайдалану үшін төлемдер.Экологиялық аудит.

1.Экологиялық сақтандыру ұығымы

2. Экологиялық қорғау шаралары

Негізгі әдебиеттер

1.Байдельдинов Д.Л. Юридическая ответственность за экологические правонарушения. Алматы.1993

2.Байдельдинов Д.Л Экологическое законодательство Республики Казахстан.Алматы, Жеті Жарғы,1995

3.Байдельдинов Д.Л.ҚР-ның экологиялық құқығы. Алматы. 2005

4.Стамқұлов Ә.С.ҚР-ның экологиялық құқығы.-Тараз, 2003 1-бөлім

5.Стамқұлов Ә.С.ҚР-ның экологиялық құқығы.-Тараз, 2003 2-бөлім

6.Стамқұлов Ә.С.ҚР-ның экологиялық құқығы.-Алматы, 1995
Тақырып 7. Қоршаған ортаны қорғау туралы заңдарды бұзғаны үшін жауаптылық. Мақсаты: Жауаптылыққа тарту негізі

1.Қоршаған ортаны қорғау туралы заңдарды бұзудың түсінгі және жалпы сипамамасы. 2.Экологиялық жауаптылықтың түсінгі және түрлері.

3.Тәртіптік жауапкершілік.

4. Еңбек қатынастарымен байлаынсты экологиялық және материалдық жауаптылық.. 5.Экологиялық заңдарды бұзғаны үшін әкімшілік, азаматтық, қылмыстық жауаптылықтары түрлері.

Өзін өзі бақылау сұрақтары:

1.Экологиялық заңдарды бұзғаны үшін жауапкершіліктің түрлері

2.Табиғи ресурстарға келтірілген зиянды өтеудің тәртібі

Негізгі әдебиеттер

1.Байдельдинов Д.Л. Юридическая ответственность за экологические правонарушения. Алматы.1993

2.Байдельдинов Д.Л Экологическое законодательство Республики Казахстан.Алматы, Жеті Жарғы,1995

3.Байдельдинов Д.Л.ҚР-ның экологиялық құқығы. Алматы. 2005

4.Стамқұлов Ә.С.ҚР-ның экологиялық құқығы.-Тараз, 2003 1-бөлім

5.Стамқұлов Ә.С.ҚР-ның экологиялық құқығы.-Тараз, 2003 2-бөлім

6.Стамқұлов Ә.С.ҚР-ның экологиялық құқығы.-Алматы, 1995
Тақырып 8. Жерді құқықтық қорғау.

Мақсаты: Жерді құқықтық қорғау мәні мен негізі

1.Жердің жалпы сипатамасы, жер туралы заң, жерді қорғаудың мақсаты мен міндеттері. Жерге мемлекеттік меншік құқығы, жерге жеке меншік құқық, мазмұның және обьектілері.

2.Жер пайдалану құқығы, оның түрлері субьектілері, мазмұын, жер учаскесін беру тәртібі. 3.Жер учаскесін нормалау.

4.Сервитуттар, пайдалану тәртібі және түрлер. Жерге меншік құқығының, жер пайдалаун құқығының және өзгеде құқықтардың тоқталуы

Өзін өзі бақылау сұрақтары:

1.Сервитут ұғымы

2.Жерді қорғау міндеттері мен мақсаттары

Негізгі әдебиеттер

1.Байдельдинов Д.Л. Юридическая ответственность за экологические правонарушения. Алматы.1993

2.Байдельдинов Д.Л Экологическое законодательство Республики Казахстан.Алматы, Жеті Жарғы,1995

3.Байдельдинов Д.Л.ҚР-ның экологиялық құқығы. Алматы. 2005

4.Стамқұлов Ә.С.ҚР-ның экологиялық құқығы.-Тараз, 2003 1-бөлім

5.Стамқұлов Ә.С.ҚР-ның экологиялық құқығы.-Тараз, 2003 2-бөлім

6.Стамқұлов Ә.С.ҚР-ның экологиялық құқығы.-Алматы, 1995

Тақырып 9. Жер қойнауының құқықтық режимі және оны қорғау.

Мақсаты.Жер қойнауының құқықтық режимдерін ашу

1. Жер қойнауының, пайдалы қазбалардың құқықтық жағдайының түсінігі мен жалпы сипаммамсы.

2. Жер қойнауы мен басқа да пайдалы қазбаларды ұтымды пайдалануды және қорғауды қамтамсыз ететін мемлекетттік-құқықтық механизмі.

Өзін- өзі бақылау сұрақтары.

1.«Жер қойнауы және жер қойнауы пайдалану туралы» ҚР Президентінің Жарлығы мен жер қойнауы және пайдалы қазбаларды ұтымды пайдалану мен қорғауды қамтамсыз ететін басқа да заңдар.

1.Байдельдинов Д.Л. Юридическая ответственность за экологические правонарушения. Алматы.1993

2.Байдельдинов Д.Л Экологическое законодательство Республики Казахстан.Алматы, Жеті Жарғы,1995

3.Байдельдинов Д.Л.ҚР-ның экологиялық құқығы. Алматы. 2005

4.Стамқұлов Ә.С.ҚР-ның экологиялық құқығы.-Тараз, 2003 1-бөлім

5.Стамқұлов Ә.С.ҚР-ның экологиялық құқығы.-Тараз, 2003 2-бөлім

6.Стамқұлов Ә.С.ҚР-ның экологиялық құқығы.-Алматы, 1995
Тақырып 10. Суың құқықтық режимі және оны қорғау.

Мақсаты:Судың құқықтық режимі ұғымын ашу

1.Судың көлемі мен сапасы, судың құқықтық режимінің және оны қорғаудың түсінгі мен жалпы сипаттамасы.

2.Суды ұтымды құқықтық механизм жолдары

3.Су кодексі және сулардыұтымды пайдалануды және қорғауды қамтамсыз етеін басқа да заңдар.

3. ҚР-ның су қорының түсінігі мен құрамы және оның жеке бөліктерінің құқықтық ережелері.

4.Суға мемлекеттік меншік және оны жүзеге асыру нысандары.

1.Суды пайдалану құқығы, түрлері,судың мемлекеттік басқару мен оны пайдалануды және қорғауды бақылау.

2.Су кадастры және су шаруашылық баланстары.

3. Су дауларын шешу тәртібі, суларға және су пайдаланушыларға келтірелетін зиянды өтеу, су заңдарын бұзғаны үшін жауаптылық.

1.Байдельдинов Д.Л. Юридическая ответственность за экологические правонарушения. Алматы.1993

2.Байдельдинов Д.Л Экологическое законодательство Республики Казахстан.Алматы, Жеті Жарғы,1995

3.Байдельдинов Д.Л.ҚР-ның экологиялық құқығы. Алматы. 2005

4.Стамқұлов Ә.С.ҚР-ның экологиялық құқығы.-Тараз, 2003 1-бөлім

5.Стамқұлов Ә.С.ҚР-ның экологиялық құқығы.-Тараз, 2003 2-бөлім

6.Стамқұлов Ә.С.ҚР-ның экологиялық құқығы.-Алматы, 1995
Тақырып 11. Ормандардың құқықтық режимі және оларды қорғау.

Мақсаты:Ормандарды құқықтық реттеу режимін ашу

1.Ормандарды құқықтық режимдерінің түсінгі және жалпы сипамасы.

2.Ормандарды ұтымды пайдалану және қорғауды қамтамсыз ететін мемлекеттік құқықтық механизмі. Қазақстан Республикасының Орман кодексі және ормандарды ұтымды пайцдалану және қорғауды қамтамсыз ететін басқа заңдар

3. ҚР орман қорының түсінгі мен құрамы және оның жеке бөліктерінің құқықтық режимі. 4.Ормандарды басқару және орман шаруашылығын жүргізудің негізгі талаптары.

Өзін- өзі бақылау сұрақтары:

1.Орман қорын топқа және қорғаныс санаттарына бөлу.

2.Ормандарға меншік құқығы және оны жүзеге асыру нысандары.

3.Ормандарды пайдалану құқығы және оның түрлері, бақылау, дауларды шешу тәртібі, жауаптылық түрлері

1.Байдельдинов Д.Л. Юридическая ответственность за экологические правонарушения. Алматы.1993

2.Байдельдинов Д.Л Экологическое законодательство Республики Казахстан.Алматы, Жеті Жарғы,1995

3.Байдельдинов Д.Л.ҚР-ның экологиялық құқығы. Алматы. 2005

4.Стамқұлов Ә.С.ҚР-ның экологиялық құқығы.-Тараз, 2003 1-бөлім

5.Стамқұлов Ә.С.ҚР-ның экологиялық құқығы.-Тараз, 2003 2-бөлім

6.Стамқұлов Ә.С.ҚР-ның экологиялық құқығы.-Алматы, 1995
Тақырып 12. Жануарлар дүниесін пайдалану мен қорғаудың құқықтық режимі.

Мақсаты:Жануарлар дүниесін пайдалану мен қоргау құқықтық режимін ашу

1.Жануарлар дүниесін пайдалану мен қорғаудың құқықтық режимінің түсінгі мен жалпы сипатамасы.

2.Жаунарлар дүниесін ұтымды пайдалану мен қорғауды қамтамасыз ететін мемлекеттік құқықтық механизмі.

1.«Жануарлар дүниесін қорғау, өсімін молайту және пайдалану туралы» ҚР ның заңы және осы саладағы басқа заңдар.Жануарлар дүниесіне меншік құқығы және оны жүзеге асыру нысандары.

2.Аң аулау және аулау шаруашылығын жүргізуді құқықтық реттеу.

3.Балық аулау мен балық шаруашылығын ұйымдастырудың және жүргізуді құқықтық реттеу, бақылау және басқару.

1.Байдельдинов Д.Л. Юридическая ответственность за экологические правонарушения. Алматы.1993

2.Байдельдинов Д.Л Экологическое законодательство Республики Казахстан.Алматы, Жеті Жарғы,1995

3.Байдельдинов Д.Л.ҚР-ның экологиялық құқығы. Алматы. 2005

4.Стамқұлов Ә.С.ҚР-ның экологиялық құқығы.-Тараз, 2003 1-бөлім

5.Стамқұлов Ә.С.ҚР-ның экологиялық құқығы.-Тараз, 2003 2-бөлім

6.Стамқұлов Ә.С.ҚР-ның экологиялық құқығы.-Алматы, 1995
Тақырып 13. Атмосфералық ауаны құқықтық қорғау.

Мақсаты:Атмосфералық ауаны құқықтық қорғау мәнін ашу

1.Атмосфералық ауаның қазіргі жағдайы.

2.Атмосфералық ауаны құқықтқы қорғаудың түсінгі және жалпы сипаттамасы. Атмосфералық ауаны қорғауды қамтамсыз етеін мемлекеттік құқықтқ механизмі.

1«Атмосфералық ауаны қорғау туралы» ҚР-ның заңы және басқада атмосфералық ауаны қорғау туралы заңдар.

2.Мемлекеттік бақылау.

3.Дауларды шешу тәртібі, жауаптылық.

1.Байдельдинов Д.Л. Юридическая ответственность за экологические правонарушения. Алматы.1993

2.Байдельдинов Д.Л Экологическое законодательство Республики Казахстан.Алматы, Жеті Жарғы,1995

3.Байдельдинов Д.Л.ҚР-ның экологиялық құқығы. Алматы. 2005

4.Стамқұлов Ә.С.ҚР-ның экологиялық құқығы.-Тараз, 2003 1-бөлім

5.Стамқұлов Ә.С.ҚР-ның экологиялық құқығы.-Тараз, 2003 2-бөлім

6.Стамқұлов Ә.С.ҚР-ның экологиялық құқығы.-Алматы, 1995
Тақырып 14. Ерекше қорғалатын табиғи обьектілердің құқықтық режимі.

Мақсаты: Ереккше қорғалатын табиғат обьектілерінің мемлекет және қоғам үшін маңызы мен ролін айқындау

1.Ерекше қорғалатын табиғи обьектілернің түсінгі және құрамы.

2.Қызылы Кітап және айналадағы табиғи ортаны қорғаудағы маңызы.

3.Курортардың және басқа емдеу–сауықтыру аймақтардың құқықтық режмиі.

4.Қорықтардың құқықтық режимі.

5.Заказниктердің құқықтық режимі.Табиғат ескерткіштерінің құқықтық режимі. Табиғи ұлттық практердің құқықтық режимі.

Өзін-өзі бақылау сұрақтары:

1.Ботаникалық бақтардың, дендрологиялық және зоологиялық парктердің, тарихи-табиғи және мемориалдық парктердің құқықтық режимі.

2.Төтенше экологиялық жағдайлардың және экологиялық апаттардың аймақтары.

Негізгі әдебиеттер

1.Байдельдинов Д.Л. Юридическая ответственность за экологические правонарушения. Алматы.1993

2.Байдельдинов Д.Л Экологическое законодательство Республики Казахстан.Алматы, Жеті Жарғы,1995

3.Байдельдинов Д.Л.ҚР-ның экологиялық құқығы. Алматы. 2005

4.Стамқұлов Ә.С.ҚР-ның экологиялық құқығы.-Тараз, 2003 1-бөлім

5.Стамқұлов Ә.С.ҚР-ның экологиялық құқығы.-Тараз, 2003 2-бөлім

6.Стамқұлов Ә.С.ҚР-ның экологиялық құқығы.-Алматы, 1995
Тақырып 15. Қоршаған ортаны халықаралық-құқықтық қорғау.

Мақсаты:Халықаралық дәрежедегі қоршаған ортаны қорғаудың құқықтық нормативтік актілер және оны жүзеге асыру механизмі, мемлекет үшін оның алатын орны мен ролі

1.Қоршаған ортаны халықаралық–құқықтық қорғаудың түсінгі және жалпы сипатамасы. 2.Халықаралық табиғатты қорғау обьектілері мен субьектілері.

3.Табиғи ортаны қорғау саласындағы халықаралық келісімдер, конвенциялар, шарттар, қоршаған ортаны қорғаудың халықаралық мемлекеттік-құқықтық механимзмі.

1. Қоршаған ортаны халықаралық қорғауға ҚР ның қатысу нысандары.

1.Байдельдинов Д.Л. Юридическая ответственность за экологические правонарушения. Алматы.1993

2.Байдельдинов Д.Л Экологическое законодательство Республики Казахстан.Алматы, Жеті Жарғы,1995

3.Байдельдинов Д.Л.ҚР-ның экологиялық құқығы. Алматы. 2005

4.Стамқұлов Ә.С.ҚР-ның экологиялық құқығы.-Тараз, 2003 1-бөлім

5.Стамқұлов Ә.С.ҚР-ның экологиялық құқығы.-Тараз, 2003 2-бөлім

6.Стамқұлов Ә.С.ҚР-ның экологиялық құқығы.-Алматы, 1995
4 Курстық жұмыс ЖОҚ.
5. Студенттердің өздік жұмысы

5.1.Студенттердің өздік жұмысын орындаудағы әдістемелік нұсқаулар

Өздік жұмысының кең таралған және маңызды түрлерінің бірі – ол тәжірибелік сабақтарға және ғылыми конференцияларға студенттермен әзірленетін рефераттар болып саналады. Бұл өздік жұмыстың түрі өте қызықты және маңызды, өйткені ол студентті ғылыми зерттеулерге баулиды. Рефератты дайындау студенттердің ғылыми-ізденіс жұмыстарының элементі ретінде оларды аудиторияның алдында сөйлеуге мүмкіндік береді. Осының бәрі, студенттердің рефераттық жұмыстарын басқаруын ұйымдастыруға үлкен жауапкершілік артады.

Рефераттың тақырыбын таңдап алу өте маңызды орын алады, өйткені студенттің өздік жұмысқа деген қызығушылығы, алынған тақырыпқа байланысты болады. Сондықтан, оқытушыға студенттің тақырыпты дұрыс таңдап алуына көмек жасап, рефератты әзірлеу барысында оған жалпы басқаруды қамтамасыз ету қажет.

Рефератты әзірлеуінің бірінші кезеңі - әдебиетті дұрыс таңдау, ол үшін кітапханадағы каталогтарды және басқада библиографиялық нұсқауларды қолданған жөн. Студентті анықтамалық әдебиеттермен, термин – аудармалармен, әдістемелік нұсқаулармен, ғылыми журналдармен қолдануға үйрету қажет.

Екінші кезең – танысу, мәліметті топтастыру және талдау. Ең алдымен тақырып бойынша негізгі құжаттарды оқып, оларды зерттеуден бастау керек. Осы жұмыс барысында тақырыптың негізгі сұрақтары біліне бастайды, олардың реттілігі және бастапқы жоспары. Сонан кейін, жоспардың сұрақтары арқылы барлық зерттелген әдебиет бойынша мәліметті топтастыру қажет.

Барлық мәлімет жиналғаннан кейін, жоспарды ретке келтіріп, рефератты құрастыруға және жазуға кірісуге болады. Бұл реферат әзірлеуінің үшінші соңғы кезеңі болмақ. Ақырында пайдаланған әдебиет тізімін келтіру қажет.

Оқытушыға студенттерді қатал бақылауының қажеті жоқ, керісінше олардың ынтасын марапаттау қажет.

Реферат толығымен әзірленбей тұрып, оқытушы студенттің дайындаған жоспарын қарап шығу қажет.

Рефератты ресімдеу сұрақтары бойынша арнайы кеңес берген жөн.

Рефераттың титулды бетіне университеттің және факультеттің атауын, мамандығын, тақырыбын, өзінің аты – жөнін, жазылған жылын көрсету қажет.

Келесі бетте, цифрлармен белгіленген рефераттың жоспары көрсетіледі.

Жоспардағы сұрақтардың жауабын жаңа беттен бастаған жөн. Рефератты жазу барысында беттерді нөмірлеп, сол жақтан (3 см) жолдарды қалтыру керек.

Ақырғы бетте пайдаланған әдебиеттің тізімі көрсетіледі, олардың жазылуын алдын ала оқытушы студенттерді таныстырады.

Реферат жұмысы аяқталғаннан кейін, оны студент тексеруге оқытушыға тапсырады, сонан кейін барып ол жұмысқа : «сыналды», «сыналған жоқ» немесе «қанағаттандырылған», «жақсы», «өте жақсы» деген баға беріледі.

Рефераттық жұмыстардың есепке алуының жеке журналы болғаны немесе рефераттарды болашақ оқу жұмыстарында пайдалану үшін оқу залында сақтаған жөн.
5.2 Студенттердің өздік жұмыстарының тақырыптары

1. Экология құқығының түсінгі және тақырыбы

2. Мемлекеттік экологиялық бағдарлама.Түсінгі және жалпы сипаттамасы

3. ҚР Экология құқығының пайда болуы мен дамуы

4.ҚР-ның Конституциясы Қазақстан Республикасында айналадағы табиғи ортаны қорғау туралы.

5. Табиғи ресурстарға меншік құқығы және оны жүзеге асыру түрлері

6.Табиғатты пайдалану құқығы.Түсінгі мен жалпы сипаттамасы

7. Айналадағы ортаны қорғауды басқару

8. Табиғи ресустрады пайдалануды және қорғауды мемлекеттік бақылау.

9. Қоршаған орта сапасын стандарттауды құқықтық реттеу.

10. Экологиялық сраптаманы құқықтық реттеу.

11.Экологиялық жоспарлау және бағдарламалауды құқықтық реттеу.

12.Айналадағы ортаны қорғауға азаматтардың қатысуын қамтамасыз ету.

13.Айналадағы ортаны қорғауды ұйымдастыру

14.Табиғатты пайдалану мен қорғау саласындағы ұйымдардың қатысуын қамтамасыз ету

15.Табиғатты пайдалану саласындағы дауларды шешу

16.Экологиялық заң бұзушылық

17.Экологиялық заң бұзушылық үшін заң жүзіндегі жауаптылық

18.Айналадағы ортаға келген залалды өтеуді құқықтық реттеу.

19.Экологиялық заң бұзушылық үшін таксалық жауаптылық 20.Экологиялық заң бұзушылық үшін тәртіптік жауаптылық

21.Экологиялық заң бұзушылық үшін әкімшілік жауаптылық

22.Экологиялық заң бұзушылық үшін қылмыстық жауаптылық

23.ҚР ның жер туралы заңы

24.Жер қойнауына құқықтық тәртіп және оны қорғау

25. Жер қойнауына меншік құқығы және жүзеге асыру түрлері.

26. Жер қойнауы және жер қойнауын пайдалану туралы Жарлығы

27. Жер қойнауын пайдалану мен қорғауды мемлекеттік бақылау

28. Жер қойнауын пайдалану құқығы

29. Жер қойнауы туралы заңдарды бұзғаны үшін жауаптылық

30. Судың құқықтық тәртібі және оны қорғау