Қазақстан республикасының мемлекеттiк туы



Дата29.02.2016
өлшемі104.16 Kb.
#30346
1992 жылы маусымның 4-де тәуелсіз Қазақстанның жаңа мемлекеттік рәміздері ретінде- Мемлекеттік Ту, Мемлекеттік Елтаңба және Мемлекеттік Әнұран - алғаш рет бекітілді. Бұл күн -ел тарихында жаңа мемлекеттік рәміздер күні ретінде мәңгі есте сақталады. Мемлекеттік рәміздер - мемлекеттің мызғымас негіздерінің бірі және биыл 20 жылдық мерейтойы аталып өтуде.

Сіздердің назарларыңызға ұсынылып отырған тақырыптық тізім осы мерейлі мереке арналады. Кітаптар қазақ және орыс тілдерінде, мерзімдік басылым мақалалары авторларының әліпбиі бойынша орналасқан. Тақырыптық тізім одан әрі толықтырылады.



ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ МЕМЛЕКЕТТIК ТУЫ


Қазақстан Республикасының мемлекеттiк туы – Қазақстан Республикасының мемлекеттiк негiзгi рәмiздердiң бiрi. ҚР Президентiнiң “Қазақстан Республикасының Мемлекеттiк рәмiздерi туралы” конституциялық заң күшi бар Жарлығымен (24.01.1996) белгiленген. Мемлекеттік ту көгiлдiр түстi тiк бұрышты кездеме.

Оның ортасында арайлы күн, күннiң астында қалықтаған қыран бейнеленген. Ағаш сабына бекiтiлген тұста — ұлттық оюлармен кестеленген тiк жолақ өрнектелген. Күн, арай, қыран және ою-өрнек — алтын түстi. Тудың енi ұзындығының жартысына тең. ҚР мемлекеттік туының авторы — суретшi Шәкен Ниязбеков.

Бiрыңғай көк-көгiлдiр түс төбедегi бұлтсыз ашық аспанның биiк күмбезiн елестетедi және Қазақстан халқының бiрлiк, ынтымақ жолына адалдығын аңғартады. Бұлтсыз көк аспан барлық халықтарда әрқашан да бейбiтшiлiктiң, тыныштық пен жақсылықтың нышаны болған.

Геральдика (гербтану) тiлiнде — көк түс және оның түрлi реңкi адалдық, сенiмдiлiк, үмiт сияқты адамгершiлiк қасиеттерге сай келедi. Ежелгi түркi тiлiнде “көк” сөзi аспан деген ұғымды бiлдiредi. Көк түс түркi халықтары үшiн қасиеттi ұғым. Түркi және әлемнiң өзге де халықтарындағы көк түстiң мәдени-семиотик. тарихына сүйене отырып, мемлекеттік тудағы көгiлдiр түс Қазақстан халқының жаңа мемлекеттiлiкке ұмтылған ниет-тiлегiнiң тазалығын, асқақтығын көрсетедi деп қорытуға болады.

Нұрға малынған алтын күн тыныштық пен байлықты бейнелейдi. Күн — қозғалыс, даму, өсiп-өркендеудiң және өмiрдiң белгiсi. Күн — уақыт, замана бейнесi. Қанатын жайған қыран құс — бар нәрсенiң бастауындай, билiк, айбындылық бейнесi. Ұлан-байтақ кеңiстiкте қалықтаған қыран ҚР-ның еркiндiк сүйгiш асқақ рухын, қазақ халқының жан-дүниесiнiң кеңдiгiн паш етедi.


ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ МЕМЛЕКЕТТIК ЕЛТАҢБАСЫ


 Қазақстан Республикасының мемлекеттік елтаңбасы — Қазақстан Республикасының негiзгi мемлекеттiк рәмiздерiнiң бiрi. ҚР Президентiнiң “Қазақстан Республикасының Мемлекеттiк рәмiздерi туралы” конституциялық заң күшi бар Жарлығымен (24.1.1996) белгiленген. Рәмiздiк тұрғыдан ҚР мемлекеті елтаңбасының негiзi — шаңырақ. Ол — гербтiң жүрегi. Шаңырақ — мемлекеттiң түп-негiзi — отбасының бейнесi.

Шаңырақ — Күн шеңберi. Айналған Күн шеңберiнiң қозғалыстағы суретi iспеттi, Шаңырақ — киiз үйдiң күмбезi көшпелi түркiлер үшiн үйдiң, ошақтың, отбасының бейнесi.

Тұлпар — дала дүлдiлi, ер-азаматтың сәйгүлiгi, желдей ескен жүйрiк аты, жеңiске деген жасымас жiгердiң, қажымас қайраттың, мұқалмас қажырдың, тәуелсiздiкке, бостандыққа ұмтылған құлшыныстың бейнесi

Қанатты тұлпар — қазақ поэзиясындағы кең тараған бейне. Ол ұшқыр арманның, самғаған таңғажайып жасампаздық қиялдың, талмас талаптың, асыл мұраттың, жақсылыққа құштарлықтың кейпi. Қанатты тұлпар Уақыт пен Кеңiстiктi бiрiктiредi. Ол - өлмес өмiрдiң бейнесi. Бiр шаңырақтың астында тату-тәттi өмiр сүретiн Қазақстан халқының өсiп-өркендеуiн, рухани байлығын, сан сырлы, алуан қырлы бет-бейнесiн паш етедi. Бес бұрышты жұлдыз гербтiң тәжi iспеттi. Әрбiр адамның жол нұсқайтын жарық жұлдызы бар. Қазақстан Республикасы Мемлекеттік елтаңбасының авторлары — Ж.Мәлiбеков пен Ш.Уәлиханов.
ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ ӘНҰРАНЫ
Алтын күн аспаны,
Алтын дән даласы,
Ерліктің дастаны,
Еліме қарашы!
Ежелден ер деген,
Даңқымыз шықты ғой.
Намысын бермеген,
Қазағым мықты ғой!

Қайырмасы:

Менің елім, менің елім,
Гүлің болып егілемін,
Жырың болып төгілемін, елім!
Туған жерім менің - Қазақстаным!
Ұрпаққа жол ашқан,
Кең байтақ жерім бар.
Бірлігі жарасқан,
Тәуелсіз елім бар.
Қарсы алған уақытты,
Мәңгілік досындай,
Біздің ел бақытты,
Біздің ел осындай!

Қайырмасы:

Менің елім, менің елім,
Гүлің болып егілемін,
Жырың болып төгілемін, елім!
Туған жерім менің - Қазақстаным!

Сөзін жазғандар: Жұмекен Нәжімеденов, Нұрсұлтан Назарбаев


Әнін жазған: Шәмші Қалдаяқов

Қазақстан Республикасының әнұраны 2006 жылдың 7 қаңтарынан бастап мемлекеттік мәртебеге ие болу дарежесіне сәйкестендіретін өзгерістер енгізілгеннен кейін, атақты болған, 1956 жылда жазылған «Менiң Қазақстаным» («Мой Казахстан») әні болды. Әннің мәтініне өзгерістерді ҚР Президенті Нұрсұлтан Назарбаев енгізгендіктен мәтіннің соавторы ретінде көрсетіледі. Сондай-ақ, әнұранды тыңдау ережесі өзгертілді. Ресми церемонияларда әнұран орындалу барысында тыңдаушылар тұрып, оң қолының алақанын көкірегінің сол жағына қояды. Музыкасы: композитор Шәмші Қалдаяқовтікі, сөздері: Жұмекен Нажімеденовтікі (1956), Нұрсұлтан Назарбаевтікі (2005)



Кітаптар

67.620(5Каз)

Ш18 Шаймерденов, Е.

Қазақстан Республикасының мемлекеттік рәміздері [Мәтін] / Е. Шаймерденов.- Алматы: Жеті жарғы, 2001.- 248б.
92.0

Ж27 Жанайдаров, О.

Моя страна Казахстан [Текст]: Энциклопедия для детей / О. Жанайдаров.- Алматы: Балауса, 2002.- 160с.
67.620(5Каз)

Ш17 Шаймерденов, Е.

Государственные символы Республики Казахстан [Текст] / Е. Шаймерденов.- 2-е изд., перераб. и доп.- Алматы: Жеті жарғы, 2001.- 248с.
67.620.8(5Каз)

Ш17 Шаймерденов, Е.

Государственные символы Республики Казахстан [Текст] / Е. Шаймерденов.- Алматы: Жеті жарғы, 2000.- 240с.


Мақалалар
Байқонысова, И.

Мемлекеттік рәміздер ұлықталды [Мәтін]: 4маусым Қазақстан Республикасының мемекеттік рәміздер күніне орай М.Х.Дулати атындағы Тараз мемлекеттік университеті мен облыстық Қазақ халқы ассамблеясының бірлесе ұйымдастыруымен "Бұл менің елім" атты жиын өтті / И. Байқонысова // Жамбыл-Тараз.- 2010.- №23.- Б.2, -9маусым.

Досалы, Е.

Еліміз кемел жастармен! / Е. Досалы // Арай.- 2009.- №23.-4маусым.- Б.2.

Жалашева, Р.

Мемлекеттік рәміздер туралы әңгімелесейік/ Р. Жалашева // Қазақстан тарихы әдістемелік журнал.- 2007.- №10.- Б.7-10.

Жоғары дәрежелі ерекшелік белгілері // Қазақстан сарбазы.- 2003.- 7октяб.

Көк тудың желбрегені // Түркістан.- 2008.- №43.-23қазан.

Назаров, Н.

Мемлекеттік ту: 4маусым-Қазақстан Республикасының Мемлекеттік рәміздері күні / Н. Назаров // Егемен Қазақстан.- 2008.- №164-165.-4 маусым.- Б.1.

Рақаева, М.

Мемлекеттік рәміздер ұлықталды/ М. Рақаева // Ақ жол.- 2009.- №100.-101.-4маусым.-Б.1.

Тілепберген, Қ.

Туыңыз желбіреп тұр ма? [Мәтін]: 4 маусым - ҚР Мемлекеттік рәміздер күні / Қ. Тілепберген // Ар-Ай.- 2011.- №22.-2маусым.- Б.1.

Шаймерденұлы, Е.

Мемлекеттік рәміздер күні/ Е. Шаймерденұлы // Егемен Қазақстан.- 2007.- №160.- Б.1.
Әнұран

Ізбасарова, Б.

Елдік пен егемендіктің нышандары: Кеше Қазақстан Республикасының Мемлекеттік рәміздері күні аталып өтті / Б. Ізбасарова // Егемен Қазақстан.- 2009.- №195-196.-5 маусым.- Б.1, 7.


Орыс тіліндегі мақалалар


Абельдинов, Н.

Объединяющие народ: о государственных символах / Н. Абельдинов // Юридическая газета.- 2007.- №16.-1февраля.- С.2.

Абильдаев, Н.

Составляющие патриотизма [Текст]: О роли государственных символов в патриотическом воспитании / Н. Абильдаев // Знамя труда.- 2007.- №30.-17марта.- С.1.

Ахметов, С.

Патриотизма возвышающая суть/ С. Ахметов // Каз. правда.- 2008.- №118-119.-3июня.- С.4.

Байтанаев, С.

Мнение по поводу государственных символов/ С. Байтанаев // Юридическая газета.- 2007.- №28.-22февраля.- С.1.

Байтанаев, С.

Символы нашей независимости/ С. Байтанаев // Юридическая газета.- 2006.- 29 марта.- С.1.

Баканов, Ю.

День наших символов/ Ю Баканов // Известия.- 2008.- №100.-4июня.- С.7.

Вааль, Т.

Равнение на флаг! [Текст]: Депутаты предлагают ужесточить наказание за неуважительное отношение к государственным символам / Т. Вааль // Литер.- Астана, 2012.- №71, 19 апреля.- С. 2.

Вержбицкая, Н.

Государственный стиль - в геральдике и символах/ Н. Вержбицкая // Каз. правда.- 2004.- 4 февр.- С.1.

Государственные, с.Р.

Государственные символы Республики Казахстан: Гос.флаг, Гос. герб, Гимн / символы Республики Казахстан Государственные // Воин Казахстана.- 2000.- 1 мая.- с.2.

Государственные символы - визитная карточка страны// Знамя труда.- 2008.- №196-197.-16декабря.- С.6.

Государственные символы Республики Казахстан// Жамбыл-Тараз.- 2007.- №42.-30мая.- С.5.

Дарибаева, Г.

Олицетворение надежды [Текст]: Уважение к геральдике страны начинается с детства / Г. Дарибаева // Знамя труда: Обл.газета.- 2011.- №138, 26 ноября.- С.2.

День государственных символов Республики Казахстан// Жамбыл-Тараз.- 2009.- №4.-29мая.- С.10.

Достанбаев, Т.

Под шаныракоом общего дома: Государственные символы / Т. Достанбаев // Знамя труда.- 2009.- №49.-25марта.- С.2.

Дубинин, М.

4 июня объявлен Днем государственных символов: [В этот день глава государства подписал Закон "О государственных символах РК] / М. Дубинин // Комсомольская правда.- 2007.- №82-т.-7-14июня.- С.4.

Ертагина, Г.

Государственные символы - гордость независимого Казахстана: 4 июня - День государственных символов РК / Г. Ертагина // Знамя труда.- 2008.- №76.-31мая.- С.2.

Жихорь, Ю.

С новым гимном!/ Ю. Жихорь // Новое поколение.- 2005.- 30 дек.- С.2.

Жоламанова, С.

Должны все их уважать: О государственных символах РК / С. Жоламанова // Юридическая газета.- 2008.- №83.-4июня.- С.1.

Инин, А.

Главные символы страны: День государственных символов РК / А. Инин // Жамбыл-Тараз.- 2009.- №44.-5июня.- С.2.

Исабекова, Д.

С любовью к Родине, с уважением к госсимволам [Текст] / Д. Исабекова // Знамя труда.- 2010.- №91.-8июня.- С.1.

Калтаев, А.

Государственные символы следует чтить/ А. Калтаев // Знамя труда.- 2007.- №50.-5мая.- С.2.

Керимбай, А.

Госсимволам - достойное вниимание/ А. Керимбай // Знамя труда.- 2008.- №186-187.-29ноября.- С.1.

Кинзябаева, Г.

Под солнцем золотым, под шаныраком общего дома/ Г. Кинзябаева // Каз.правда.- 2001.- 8февр.- С.2.

Конституционный закон РК.

О внесении изменений и дополнений в Указ Президента РК, имеющий силу конституционного закона "О государственных символах РК"]// Юридическая газета.- 2006.- 19 янв.- С.3.

Конституционный закон РК.

О внесении изменений и дополнения в Указ Президента РК, имеющий силу конституционного закона "О государственных символах РК"// Знамя труда.- 2006.- 12 яянв.- С.2.

Конституционный закон РК.

О внесении изменений и дополнения в Указ Президента РК, имеющий силу конституционного закона, "О государственных символах РК"// Каз. правда.- 2006.- 10 янв.- С.1.

Конституционный закон РК.

О государственных символах Республики Казахстан// Каз. правда; Знамя труда.- 2007.- №84.-5июня.-С.5; 2007.-№63.-7июня.-С.3.

Кунелекова.Г.

Оттенок казахстанского флага возьмут под контроль/ Кунелекова.Г. // Комсомольская правда.- 2008.- №40.-21марта.- С.4.

Мазур, В.

Государственные символы как зеркало страны/ В. Мазур // Знамя труда.- 2008.- №72.-27мая.- С.2.

Мамаев, М.

Уроки патриотизма [Текст]: Неуважение к госсимволам требует усиления гражданской сознательности / М. Мамаев // Литер.- Астана, 2012.- №72, 20 апреля.- С. 4.

Маскеу, З.

Государственным символам - особое внимание/ З. Маскеу // Знамя труда.- 2008.- №24.-28февраля.- С.1.

Мельник, Л.

Символы политической независимости: [Государственной символике Республики Казахстан - 15 лет] / Л. Мельник // Жамбыл-Тараз.- 2007.- №47.-15июня.- С.3.

Мухамбедьярова, А.

Сто строк по поводу государственных символов/ А. Мухамбедьярова // Юридическая газета.- 2006.- 17 февр.- С.1.

Найманов, Т.

Государственные символы-наша гордость [Текст] / Т. Найманов // Закон и время =Заң және заман: Научно-правовой журнал.- Астана, 2011.- №6.- С.12-13.

Нестеренко, С.

Ровесники свободы под солнцем золотым: [О новом празднике - День государственных символов] / С. Нестеренко // Каз. правда.- 2007.- №84.-5июня.- С.1.

Ойшиев, Б.

Флаг над акиматом не все госструктуры проявляют трепетное отношение к государственным символам [Текст] / Б. Ойшиев // Знамя труда.- 2010.- №186-187.-27ноября.- С.1.

Оршабеков, К.

Атрибуты государственности [Текст]: В них заложена особая энергентика, укрепляющая дух патриотизма / К. Оршабеков // Знамя труда: Обл.газета.- 2011.- №138, 26 ноября.- С.2.

Салимбаев, О.

Государственная символика - основа воспитания: [О патриотическом воспитании молодежи ] / О. Салимбаев // Знамя труда.- 2007.- №72.-28июня.- С.1.

Сарыбеков, М.

Официальные и неофициальные символы казахстанской государственности и их роль в формировании патриотизма: мировой опыт и перспективы развития: К 15-летию государственных символов Республики Казахстан / М. Сарыбеков, М., Тилеуов, К. Сыдыкназаров // Знамя труда.- 2007.- №55.-19мая.- С.4.

Сергеев, Н.

Носить Казахстан в своем сердце/ Н. Сергеев // Каз. правда.- 2007.- №194.-13декабря.- С.1, 3.

Скрипник, Г.

Символы нашего единения: [Закон "О государственных символах РК в новой редакции, принятый 4 июня текущего года] / Г. Скрипник // Знамя труда.- 2007.- №65.-12июня.- С.2.

Сон, И.

Исполнить гимн со всей страной/ И. Сон // Знамя труда.- 2007.- №61.-2июня.- С.1.

Тусупбекова, Л.

Под стягом Родины: 4 июня -день государственных символов РК / Л. Тусупбекова // Каз. правда.- 2008.- №118-119.-3июня.- С.4.

Указ Президента РК.

О внесении дополнения в Указ ПрезидентаРк от 20 января 1998 года N3827// Каз. правда; Знамя труда.- 2007.- №84.-5июня.-С.1; 2007.-№63.-7июня.-С.1.

Шаймерден, Е.

Лидер Нации и символы государства [Текст]: В стране всемирно поддерживается идеология казахстанского патриотизма / Е. Шаймерден // Казахстанская правда: Респуб.газета.- Астана, 2011.- №405-406, 15 декабря.- С.7.

Шаймерденов, Е.

Что в образе вашем, священные символы?: Государственные сиволы / Е. Шаймерденов // Каз. правда.- 2001.- 9 июня.- С.5.
Шакиров, С.

Какого цвета наш флаг?: [О государственных символах РК] / С. Шакиров // Страна и мы.- 2006.- №12.-30 апр.- С.3.

Щеглов, С.Г.

Государственные символы: [Геральдика] / С.Г. Щеглов // История Казахстана Преподавание в школах и ВУЗах.- 2005.- №9.- С.13.

Достарыңызбен бөлісу:




©dereksiz.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет