Қазақстан тарихынан жаңа сұрақтар. Жоңғар шапқыншылығынан зардап шеккен аймақ: Жетісу 1726 жылы болған «Қалмақ қырылған»
жүктеу/скачать 168.5 Kb.
|
| 1804-1846 жылдары
ХІХ ғасырдың І жартысындағы айтыс өнерінің жүйрігі, Қаракәстек жерінде дүниеге келген ақын:Сүйінбай Аронұлы Түркістан статистикалық комитеті ашылған жыл:1868 жыл ХІХғасырдың ІІ жартысында Қазақстанда ашылған тұңғыш қоғамдық кітапхана:Семейде Семей облыстық статистикалық комитетіне мүше болған ұлы ақын: Абай Орынбор губернаторы Крыжановскийдің «Ресейдің шығыс бөлігіндегі мұсылмандықпен күресу» жөніндегі шаралары жарияланған жыл: 1867 жыл Тұңғыш қазақ мұғалімдік мектебі ашылған қала:Орск ХІХ ғасырдың ІІ жартысында Сырдария мен Жетісу облыстарындағы оқу орындарының қызметін қадағалау тапсырылған генерал-губернаторлық: Түркістан ХІХ ғасырдың І жартысында Қазақстанда теңізде жүзу ісін меңгертетін мектеп ашылған қала:Атырау Медресені бітіргендер өз білімдерін жалғастырған діни оқу орындары орналасқан қалалар: Бұхара мен Ташкент 1870 жылы мұсылман мектептері туралы «Ереже» бойынша медресеге қабылданушының жасы: 16 жасқа дейін 1870 жылғы мұсылман мектептері туралы «Ереже» бойынша оқу жылы осы айлар аралығында болды:мамыр-тамыз Петропавлдағы мұсылмандар кітапханасы осы жылға дейін жұмыс істеді: 1910 жылға 1896 жылы Ресейдің әр түрлі оқу орындарында оқыған Торғай облысының қазақ студенттерінің саны: 50 ге жуық Петербург университетінің стипендиаты, семейлік алғашқы қазақ заңгері:Ж.Ақбаев Шоқанмен саяхаттардың кейбір маршруттарында бірге болған көрнекті ғалым, географ: П.Семенов – Тянь-Шанский Ш.Уәлиханов қайтыс болған жер: Алтын Емел жотасы Ш.Уалихановтың Қытайдағы дүнгендер көтерілісі туралы соңғы еңбегі жарияланды: 1865 жылы Ш.Уалихановтың туған жері: Құсмұрын бекінісі Шоқанды әлемге әйгілі еткен еңбегі: Қашғар сапарынан туған еңбегі Ш.Уәлихановтың білім алған орны: Сібір кадет корпусы 1864 жылы Ш.Уалихановтың генерал Н.Черняевтің әскерімен басып алуға қатысқан бекініс: Әулиеата Ш.Уалихановтың шыққан тегі: ақсүйек Шыңғыс тұқымы Шоқан Уәлиханов Сібір кадет корпусында білім алған жылдар:1847-1853 жылдары Ш.Уәлихановтың шын есімі:Мұхамед-Қанапия Ш.Уәлихановтың Құлжаға барған жылы: 1856 жыл Абайдың оқуын аяқтатпай еліне әкесі Құнанбайдың алып кету себебі:Ел билеу ісіне тарту үшін. Семейдегі Абай білім алған оқу орны:«Ахмет Риза» медресесі Абай Құнанбаев өмір сүрген жылдар:1845-1904 жж. Абайдың ұлы Әбдірахман бітірген Петербургтегі оқу орны:Артиллерия училищесі А.Құнанбаев тоғыз жыл басқарған болыс:Шыңғыс болысы Қазақ жазба әдебиетінің негізін салушы:А.Құнанбайұлы Ы.Алтынсарин өмір сүрген жылдар:1841-1889 жылдары Ы.Алтынсарин қазақ қыздарына арнап интернат ашқан қала: Ырғыз Жас Ы.Алтынсарин қамқорлығында болды: Атасы Балғожаның 1879 жылы Ыбырай мектеп инспекторлығына тағайындалған облыс:Торғай Ы.Алтынсариннің «Қыпшақ Сейітқұл» әңгімесінде уағыздаған кәсіп:Егіншілік Ы.Алтынсариннің негізгі оқу құралы:«Қырғыздарды орыс тілге үйретуге негізгі басшылық» ХІХ ғасырдың ІІ жартысында көрнекті ағартушы, қоғам қайраткері, жаңашыл педагог:Ы.Алтынсарин ХІХ ғасырдың ІІ жартысында Алтай, Жетісу өлкелерін жан-жақты зерттеген дүние жүзіне әйгілі ғалым: Семенов-Тянь-Шаньский ХІХ ғасырдың ІІ жартысында Жетісуды зерттеген халық ауыз әдебиетінің үлгілерін жинастырған шығыс зерттеушісі, академик:В.Радлов «Орынбор ведомствасының қырғыз даласы» еңбегінде Кіші Жүз тарихын жан-жақты сипаттаған көрнекті зерттеуші: К.Мейер 1847-1857 жылдары Қазақстанда айдауда болған украин ақыны: Шевченко Т.Шевченконың қазақ және украин халықтарының өмірін салыстыра жырлаған өлеңі: «Менің ойларым» Қазақстан тарихын зерттеуді ғылыми жолға қойған орыс географиялық қоғамының Орынбор, Омбы, Семейдегі бөлімдері ашылған жыл:1845 жылы XIX ғ. қазақ музыка аспаптары қойылған көрме өткен қала:Мәскеу Күй атасы Құрманғазының алғашқы ұстазы: Ханбазар 1855 жылы Петербургте күміс медальға ие болған күйші:Тәттімбет Тәттімбеттің төрелердің халықты жәбірлеуіне арнап шығарған күйі:«Бестөре» Ы.Алтынсаринның «Кел, балалар оқылық» өлеңіне ән шығарған сазгер:Жаяу Мұса Өз заманының азулы өкілдерін сынауға арналған ыза-кекке толы Біржанның өлеңі: «Жанбота» Құрманғазының дүниеге келген жері: Бөкей Ордасы Құрманғазының Исатай Тайманұлына арналған күйі: «Кішкентай» Құрманғазының туған жерді, кең байтақ даланы сипаттайтын күйі: «Сарыарқа» Құрманғазының би күйі:«Балбырауын» Домбыра өнеріндегі лирикалық бағыттың негізін салушы:Дәулеткерей Күйші Дәулеткерейдің көзқарасының қалыптасуына әсер еткен азаттық күрес:1836-38 жж. Бөкей Ордасындағы көтеріліс ХІХ ғасырда өмір сүрген шертпе күйдің негізін салған күйші:Тәттімбет Шорман балаларының жаласымен Тобылға жер аударылған сазгер,әнші: Жаяу Мұса «Балқадиша», «Маңмаңкер», «Құлагер» әндерінің авторы: Ақан Сері XIX ғ. күйші Ықыластың патша шенеуніктерін сынап шығарған күйі:«Жарым патша» ХІХ ғасырдың 60 жылдары қазақтарды Ресейге танытудағы кең тараған Г.Зелинскийдің шығармасы: «Қырғыз» поэмасы ХІХ ғасырдың 60 жылдарында поляк күресі өкілдерінің ішіндегі ерекше көзге түсетіні: С.Гросс Поляк А.Янушкевич Қазақстанда жүзбе-жүз кездескен: Құнанбаймен XIX ғ. аяғында саяси жер аударылғандардың шоғырланған өңірі: Шығыс,Орталық Қазақстан Абайдың 1900 жылы жарық көрген «Орта жүз қазақ ордасының руларының шығу тарихы туралы жазбалар» деген еңбегінің мазмұны:Семей облысы қазақтарының рулық құрамы туралы ХІХ ғасырда Тарбағатай таулары мен Қалба жотасын зерттеген ғалым: Е.Михаэлис 1905 жылы 21 қарашада патша билігіне қарсылық білдірген әскери гарнизон орналасқан жер: Жаркент Патша үкіметінің сайлау заңына сәйкес «түземдік» халық арасынан екінші мемлекеттік Думаға Жетісудан сайланған:М.Тынышпайұлы ХХ ғасырдың басында Қазақстанда өнеркәсіптің жақсы дамыған түрі: кен өндірісі 1905-1907 жылдардағы қазақ-орыс еңбекшілерінің интернационалдық бой көрсетуі болған жер: Успен кеніші Ішкі істер министрі Дурново Қазақстандағы қарсылықтарды басуға тапсырма берген жыл:1906 жыл 10 қаңтар Патша үкіметінің сайлау заңына сәйкес «түземдік» халық арасында екінші мемлекеттік Думаға Ақмола облысынан сайланған:Ш.Қосшығұлов Семейден мемлекеттік Думаға сайланып, кейін өзінің сайлаушыларына берген уәдесінен бас тартқан зерттеуші:Н.Коншин 1910 жылғы Столыпин реформасының мақсаты:революцияны тұншықтыру «Атбасар мыс кендері» акционерлік қоғамы жұмысшыларының ереуілі болған жыл: 1911 жыл А.Байтұрсынов Орынборда тұрған жылдар:1910-1917 жылдар М.Дулатұлының 1915 жылы жарық көрген туындысы:«Терме» 1914 жылы қазақтардан жиналатын шаңырақ салығының мөлшері:600 мың сом ХХ ғасырдың басында өндіріс орындарында жасөспірімдерге күніне төленетін еңбек ақысы:20 тиын І дүниежүзілік соғыс жылдарында Семей, Ақмола облыстарынан майданға тартылған жұмысшылардың үлесі: 50 % -ға дейін 1915 жылы Автрия-Венгрия тұтқындарының ереуілі өткен жер:Риддер кен байыту орны ХХ ғасырдың басында жарыққа шыққан Ш.Құдайбердіұлының кітабы: «Мұсылмандық шарты» ХХ ғасырдың басында ағарту ісін дамытуда, оны уағыздауда үлкен орын алған журнал: «Айқап» Халық дастандарының ел арасында кең тараған батырлар жырының түп нұсқаларын насихаттаған халық ақыны:Н.Байғанин ХХ ғасырдың басындағы «Майдақоңыр» әнінің авторы:Естай ХХ ғасырдың басындағы «Гәкку» әнінің авторы:Үкілі Ыбырай Абайдың аса дарынды шәкірті: Ш.Құдайбердіұлы ХХ ғасырдың басында музыка өнерін дамытуға үлес қосқан қазақтың әнші бұлбұлы: М.Шамсутдинова Ұлы ақын Абай Құнанбайұлының шығармалар жинағының баспадан шығуы:1909 жылы Кеңестік биліктің 1921 жылы наурыз айында енгізген экономикалық саясаты: Жаңа экономикалық саясат Жаңа экономикалық саясаттың енгізілуіне байланысты жойылды: Еңбек міндеткерлігі 1924 жылдың 1 қаңтарынан бастап енгізілген салықтың негізгі ауыртпалығы мойынына түсті: Кулактар мен байлардың Жаңа экономикалық саясат жылдарында кеңінен дамыған ауыл шаруашылығын қалпына келтіру мақсатында құрылған қоғам: «Қосшы одағы» 1924-1925 жылдан бастап республикаға әкеліне бастаған ауылшаруашылық техникасы: Тракторлар 1928 жылғы Қазақ АКСР-дегі мал саны: 41 млн Жаңа экономикалық саясат жылдарында республиканың түсті металлургияның басты ауданы болды: Кенді Алтай Жаңа экономикалық саясат жылдары пайдалануға беріліп, 1923 жылға қарай одақта өндірілетін қорғасынның 40%-ын берген өнеркәсіп: Риддер қорғасын зауыты Жаңа экономикалық саясат жылдарында дамытуға көбірек көңіл бөлінеген өнеркәсіп саласы: Түсті металлургия Жаңа экономикалық саясат кезінде сауда, тауар айырбасы саласында рұқсат етілді: Жеке саудаға 1927 жылдан бастап мыс өндіре бастаған комбинат: Қарсақбай комбинаты ХХ ғасырдың 20-жылдарында халық бұқараның мәдени деңгейін көтеру мақсатында жүргізілген шара: Сауатсыздықты жою Халық бұқараның мәдени деңгейін көтеру мақсатында 1924 жылы ұйымдастырылған қоғам: «Сауатсыздықты жою» қоғамы Ұлы Отан соғысына дейінгі жылдары ндағы Қазақстанда маңызды мәдени өзгерістердің бірі: Халықты жаппай сауаттандыру ХХ ғасырдың 30-жылдары сауатсыздықты жою, білім беру ісіне қамқорлық жасауды мойынына алды: Қазақстан комсомолы Қазақстанда көшпелі аудандарда жалпыға бірдей білім беру енгізілді: 1931 жылдың көктемінде 1931-1932 жылдары балалар үйіне орналастырған бала санының көп болуының басты себебі: 1931-1932 жылдардағы аштық Қазақстанда ашылған тұңғыш жоғары оқу орны: Қазақ педагогикалық институты 1931-1932 жылдары педагогикалық институттар ашылған Қазақстан қалалары: Орал, Қызылорда 1929-1931 жылдары Алматыда ашылған жоғары оқу орындары: Ауылшаруашылық және медициналық Республикада инженер-техник кадрларды даярлауға негіз болған, 30-жылдары ашылған жоғары оқу орны: Қазақ кен-металлургия институты Қазақстан ғылымының қалыптасқан кезеңі: 1920-1930 жылдар 1926 жылы ежелгі Тараз қаласының орнында археологиялық қазба жұмыстарын жүргізген ғалым: М.Е.Массон 1932 жылы құрылған КСРО Ғылым академиясының Қазақстандағы базасындағы алғашқы ғылыми секторлар: Зоологиялық, ботаникалық 1935 жылы жарық көрген «Қазақстанның көне заманнан бергі тарихы» еңбегінің авторы: С.Асфендияров ХХ ғасырдың 20-30 жылдарында Қазақстан ғылымының штабын басқарған кеңестік ірі түрколог, академик: А.Н.Самойлович 1913 жылы «Шолпан» атты алғашқы жыр жинағы жарық көрген белгілі ақын: М.Жұмабаев 1920-1930 жылдары қазақ әдебиетінің туын ұстап, Абай дәстүрін жалғастырған, шығармалары арқылы позияға серпін берген ақын-жазушы: С.Сейфуллин М.Жұмабаевтың эпостық құлашпен жазылған, жоңғар шапқыншылығы кезіндегі тарихи оқиғаны суреттейтін дастаны: «Батыр Баян» С.Сейфуллиннің қазақ халқының 1916 жылғы ұлт-азаттық қозғалыс, Ақпан және Қазан төңкерістері, азамат соғысына қатысуын шынайы тұрғыда бейнелеген тарихи романы: «Тар жол, тайғақ кешу» С.Сейфуллиннің 1927 жылы жарық көрген «Тар жол, тайғақ кешу» атты тарихи романында қазақтардың қатысуын суреттеген тарихи оқиғалардың бірі: Азамат соғысы 1920-1930 жылдары қазақ әдебиетшілерінің қатарына қосылған дарынды жастар: Ж.Саин, Қ.Аманжолов ХХ ғасырдың бірінші жартысында төңкеріс, кеңестік Отан, бостандық, адамгершілік, махаббат туралы өлеңдер мен дастандар жазған көрнекті қазақ ақыны: Иса Байзақов М.Лермонтовтың, А.Пушкиннің шығармаларын және «Интернационалды» қазақ тіліне аударған белгілі ақын: Ж.Аймауытов 1930 жылдары қазақ әдебиетінің дамуына орасан зор зиянын тигізген қасіретті оқиға: Сталиндік жазалау «Қазақ халқының 500 әні мен күйі» атты жинақтың авторы: А.Затаевич 1927 жылы Париж қаласында өткен концертке қатысып ән салған қазақ халқының әйгілі әншісі: Ә.Қашаубаев 1926 жылы Қызылорда қаласында ашылған тұңғыш қазақ театрының алғашқы басшысы, дарынды режиссер: Ж.Шанин 1926 жылы қаңтарда Қызылорда қаласында ашылған мәдени мекеме:Ұлттық қазақ театры 1926 жылы Қызылордада ашылған қазақ театрында алғаш қойылған пьеса: «Еңлік – Кебек» 1933 жылы Алматы қаласында ашылған аз ұлттар театры: Ұйғыр музыкалық-драма театры 1937 жылы корей театры ұйымдастырылған қала: Қызылорда 1938 жылы «Ленфильм» киностудиясы жасап шығарған қазақтың тұңғыш дыбысты фильмі: «Амангелді» 1934 жылы Құрманғазы атындағы Қазақ мемлекеттік оркестрін құрған белгілі сазгер: А.Жұбанов П.Хлудовтың талантты шәкірттерінің бірі, қазақтың белгілі суретшісі: Ә.Қастеев 1936 жылы Мәскеуде өткен қазақ өнерінің онкүндігінде КСРО халық әртісі құрметті атағына ие болған әйгілі әнші: К.Байсейітова 1936 жылғы Мәскеуде өткен қазақ өнерінің алғашқы онкүндігінде көрсетілген опера: «Қыз Жібек» 1930 жылдары театрлар ашылған Қазақстан қалалары: Семей, Қарағанды Қазақстан кино өнері бастау алатын кезең: 1930 жылдары А.Пушкин атындағы мемлекеттік көпшілік кітапхана ашылды: 1939 жылы Қ.И.Сәтбаевқа 1942 жылы мемлекеттік сыйлық берілді: Жезқазған мыс кен орындарына сіңірген еңбегі үшін Қазақ КСР ғылым академиясы ашылды: 1946 жылы Ұлы Отан соғысы жылдары Қазақстанда ашылған жоғары оқу орны: Шымкент технология институты Ұлы Отан соғысы жылдары Алматыға Мәскеуден көшіріліп орналастырылған жоғары оқу орны: Авиация институты Ұлы Отан соғысы кезінде әдебиетте пубилицистикалық мақалалары елеулі құбылыс болған майдангер-офицер: Б.Бұлқышев Ұлы Отан соғысы жылдарында түсірілген кино-картина: «Абай әндері» 1942-1944 жылдары Қазақстанға майданнан келген делегациялар: 22 делегация Ұлы Отан соғысы жылдарында жазылған С.Мұқановтың повесі: «Өмір мектебі» Ұлы Отан соғысы жылдарында Алматы қаласында ашылған жоғары оқу орны: Шет тілдер институты КСРО Ғылым академиясының кешенді экспедициясы Қазақстан аумағында статистикалық-экономикалық, топырақ-ботаникалық, геологиялық, гидрогеологиялық зерттеу жұмыстарын жүргізіді: 1926-1927 жылдары Революцияға дейінгі қазақ зиялылар өкілдерінің бірі, шебер аудармашы: Ә.Бөкейханов Ұлттық қазақ театрына көптеген шығармашылық жетістіктері үшін 1937 жылы берілген атақ: Қазақ академиялық драма театры Қазақстаннан Ұлы Отан соғысына қатысқан ақын-жазушылар саны: 100-ге жуық С.М.Киров атындағы (қазіргі Әл-Фараби атындағы Ұлттық университеті) Қазақ мемлекеттік университеті ашылды: 1934 жылы 1920-1930 жылдары Қазақстанды ғылыми тұрғыда зерттеу үшін құрылған қоғам: Қазақстанды зерттеу қоғамы 1920-1930 жылдары зерттелген Қазақстанның мұнайлы ауданы: Ембі мұнайлы ауданы 1920-1930 жылдары ғылыми тұрғыда зерттелген түсті металл кеніші: Ащысай қорғасын кеніші 1938 жылы қазақтың алғашқы дыбысты фильмі «Амангелді» кинокартинасын жасаған киностудия: «Ленфильм» Қазақ КСР Ғылым академиясының тұңғыш президенті: Қ.Сәтбаев Қазақстан Ғылым академиясын құруға, ғылыми жұмыстардың ұйымдастырылуына көмек көрсеткен көрнекті орыс ғалымы: А.М.Панкратова Қазақ КСР Ғылым академиясының 1946-1949 жылдар аралығында халық шаруашылығына енгізу үшін жасаған ұсыныстар мен зерттеулер саны: 900-ден астам Көшпелілердің қола дәуірдегі тарихы мен мәдениетіе зерттеген белгілі ғалым: Ә.Марғұлан Ұлы Отан соғысынан кейінгі жылдарда барлық жоғары оқу орындарында өтілетін ең негізгі пән: Партия тарихы М.Әуезовтың КСРО мемлекеттік сыйлығын алған шығармасы: «Абай» 1950 жылдардағы ұлттық прозаның жетістігі болған Ғ.Мүсіреповтың романы: «Оянған өлке» 1949 жылы Мәскеуде өткен Қазақ кеңес әдебиетінің онкүндігінде әдеби қауымның назарын аударған Ғ.Мұстафиннің орыс тіліне аударылған повесі: «Шығанақ» Одаққа танымал болған «Тың игерушілер» атты очерктер кітабының авторы: И.Шухов «Гүлстан» повесінің авторы, ұйғыр жазушысы: Х.Абдуллин Жастар мен студенттердің дүниежүзілік VI фестивалының лаураеты атанған шығармашылық ұйым: Қазақ КСР Мемлекеттік ән және би ансамблі Республика мәдениет әлеміндегі елеулі оқиға болған, 1946 жылы қойылған опера: «Біржан – Сара» Ұлы Отан соғысынан кейінгі жылдары «Жамал», «Атамекен» сияқты суреттерді дүниеге әкелген жас суретші: Қ.Телжанов Сталиндік жазалаудың құрбаны болған С.Сейфуллин, Б.Майлин, І.Жансүгіров есімдері ақталды: КОКП ХХ съезінен кейін Қазақстан ғылымында қоғамдық ғылымдарды зерттеу ауқымы кеңейтілді: 1950 жылдар ішінде 1950 жылдары шығармаларын жинап, жарыққа шығару қолға алына бастаған ағартушы-ғалымдар: Ш.Уәлиханов, Ы.Алтынсарин 1946 жылғы республиканың мәдени және ғылыми өміріндегі елеулі оқиға: Қазақ КСР Ғылым академиясының құрылуы Ұлы Отан соғысынан кейінгі жылдары партиялық әкімшілік қоғамтанушы ғалымдардан талап еткен зерттеулер: Коммунистік идеологияны қуаттаған зерттеулер Ұлы Отан соғысынан кейінгі жылдарда Алматыдан басқа ірі ғылыми орталықтар бой көтерген қалалар: Өскемен, Қарағанды, Шымкент 1954 жылы Мемлекеттік сыйлыққа ұсынылған ұйғыр сазгерінің симфониялық поэмасы: «Ризвангүл» Алғашқы адамдардың тас өңдеуде неғұрлым биік деңгейге көтерілген уақыты: Неолит Алғашқы адамдардың еңбек құралдарының жаңа түрлері – дәнүккіш, келі, балта, т.б. ойлап тапқан уақыт: Неолит. Алғашқы адамдардың жануарлар дүниесінен бөлініп шығуына әсер еткен: Еңбек құралдарын жасауды игеру Ежелгі адамдардың ең әуелде отты қайдан алғанын анықтаңыз: Найзағайдың түсуінен жанған ағаштан Жер бетінің күрт сууына байланысты алып мұздық пайда болған аймақтар: Еуропа мен Азияның солтүстігінде. Ғалымдардың айтуы бойынша бұдан 100 мың жыл бұрын жер бетінде пайда болған мұздықтың қалыңдығы: 2км. Алғашқы адамдардың киім тігуге жіп орынына пайдаланған материалы: Жануарлардың сіңірлері Алғашқы адамдардың киім тігу үшін инені қандай заттан жасағанын анықтаңыз: Үшкір сүйектен Жамбыл облысынан табылған палеолит дәуірінің бес мыңнан аса еңбек құралдарының бәрі қандай заттар екенін анықта: Қашау мен үшкір заттар Қола дәуірінде Қазақстан жерінде өмір сүрген тұрғындардың қоғамдық құрылысын анықтаңыз: Рулық-тайпалық құрылым Жеке меншік қалыптасты: Қола дәуірінде Қола дәуірінің екі түрге бөлінетін тұрғын үйлерін атап көрсетіңіз: Жартылай жертөле үйлер, жер бетіне салынған үйлер. Бұқар жыраумен замандас Қанжығалы қарт Бөгембайды жоқтау және оның өлімін Абылайға естірту сияқты жырлары бар атақты жырау: Үмбетей С.Торайғыровтың өмір шындығын, халық тағдырын сипаттауда маңызын жоғалтпаған туындысы: жүктеу/скачать 168.5 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|