ҚазақстанРеспубликасы Ауыл шаруашылығы министрлігінің бұйрығы



бет13/23
Дата17.06.2016
өлшемі5.75 Mb.
#142774
1   ...   9   10   11   12   13   14   15   16   ...   23

Ескертпе:

(*) - міндетті түрде селекциялық жетістіктердің сипаттамасына кіруі тиіс;

(+) - суреттермен сүймеленеді;


  1. Қазақ бактрианы

  2. Түркмен дромедары

  3. Қазақ дромедары



Мал шаруашылығы саласындағы селекциялық жетістіктерді сынақтардан және байқаулардан өткiзу әдістемесіне 12- қосымша
Түйе белгілерінің айқындылық дәрежесін бағалауды сынау (байқаудан өткізу) кезінде басшылыққа алуға арналған Индекстер кестесі




Белгі

Көрініс беру дәрежесі

Сандық көрсеткіштер

Сандық көрсеткіштер

Индекс

1.


Түйенің дене тұрқының өлшемдері

  1. биіктігі

  2. денесінің қиғаш ұзындығы

  3. кеудесінің биіктігі

  4. кеуде орамы 5- жіліншік орамы

  1. басының ұзындығы

  2. маңдайының ұзындығы

  3. маңдайының жазықтығы

  4. кеуде ені 10- сауырының ені

  1. қарынының ең үлкен ені




2.

В1. Өнімділік бағыты

Сыңар өркешті түйелерде 4 және одан да жоғары жаста, ал айыр өркешті түйелерде 5 және одан да жоғары жаста көз мөлшермен анықталады.

Етті-жүнді бағыттағы - салмақты, бұлшық етті келген денелі, қабырғалы, көкірек клеткасы кең, сауырлы, жүні қалың және өскелең, шудасы ұзын және қалың болып келеді.

Етті-сүтті бағыттағы – денесіне сай жеңіл басты, өркештері онша биік емес, етінің майлы қабаты көп емес, құйымшағы ұзын және жалпақ, жүні қысқа және жалтыр болып келеді. Сүт безі жақсы жетілген.

Сүтті бағыттағы – тұрқы жеңіл, сүт безі жақсы жетілген, желіні көлемді. Дене пішіні бұрышты, терісі жұқа және қозғалғыш.



3.

В 2. Өркештің саны

Сыңар өркешті түйелерде 2 айлығында, айыр өркешті түйелерде 3 айлығында көз мөлшермен анықталады.

бір

1

екі

2

4.

В 3. Өркештің үлкендігі

Сыңар өркешті түйелерде 18 айлығында, айыр өркешті түйелерде 18 және одан да жоғары айлығында көз мөлшермен анықталады.

кіші

денесінің қиғаш ұзындығының 1/4

1

орташа

денесінің қиғаш

ұзындығының 1/3



3

үлкен

денесінің қиғаш ұзындығының 2/3

5

5.

В 4. Басының қапталынан қарағандағы көрінісі

18 және одан да жоғары айлығында көз мөлшермен арқылы анықталады.

дөңес мүрынды

басының 1/3 бөлігіне дөңес бар

1

тік мұрынды

Мұрны мен кеңсірегі бір түзуді құрайды.

2

6.

В 5. Маңдайы

18 және одан да жоғары айлығында өлшеу арқылы анықталады.

тар

маңдайы бет аумағынан тар

1

орташа

маңдайы бетімен бірдей

3

кең

маңдайы бет аумағынан кең

5

7.

В 6. Беті

18 және одан да жоғары айлығында өлшеу арқылы анықталады.

тар

бет аумағы маңдайынан тар

1

орташа

беті маңдайымен бірдей

3

кең

бет аумағы маңдайынан кең

5

8.

В 7. Құлағының ұзындығы

18 және одан да жоғары айлығында өлшеу арқылы анықталады.

қысқа

5 см дейін

1

орташа

5 см-ден 10 см-ге дейін

3

ұзын

10 см-ден жоғары

5

9.

В 8. Мойынның қапталынан қарағандағы көрінісі

18 және одан да жоғары айлығында көз мөлшермен анықталады.

Тік

мойын түбінен басына дейін иілмеген

1

Иілген

мойынның 1/3 бөлігі иілген

2

10.

В 10,11. Бура мен інгеннің денесінің ұзындығы

Сыңар өркешті түйелерде 4 жасында, айыр өркешті түйелерде 5 және одан да жоғарыжасында өлшеу арқылы анықталады.




бура

інген




қысқа

150-ден аз

145-тен аз

1

орта

150-165

145-155

3

ұзын

165-тен жоғары

155-тен жоғары

5

11.

В 12,13. Бура мен інгеннің кеудесінің тереңдігі

Сыңар өркешті түйелерде 4 жасында, айыр өркешті түйелерде 5 және одан да жоғары жасында мойын түбінен төс сүйегіне дейін өлшеу арқылы анықталады.




бура

інген




орташа

50 см - дейін

40 см - дейін

3

терең

50 см -ден жоғары

40 см -тан жоғары

5

12.

В 14,15. Бура мен інгеннің кеудесінің кеңдігі

Сыңар өркешті түйелерде 4 жасында, айыр өркешті түйелерде 5 және одан да жоғары жасында жауырын арасын өлшеу арқылы анықталады.




бура

інген




орташа

50 см - дейін

40 см - дейін

3

кең

50 см -ден жоғары

40 см -тан жоғары

5

13.

В 16,17. Бура мен інгеннің кеуде орамы

Сыңар өркешті түйелерде 4 жасында, айыр өркешті түйелерде 5 және одан да жоғары жасында өлшеу арқылы анықталады.




бура

інген




орташа

230 - дейін

210 - дейін

3

кең

230 -дан жоғары

210 -нан жоғары

5

14.

В 18,19. Бура мен інгеннің иықтарының дамуы

Сыңар өркешті түйелерде 4 жасында, айыр өркешті түйелерде 5 және одан да жоғары жасында бұлшық еттерінің дамуы көз мөлшермен анықталады.

әлсіз

бірқалыпты дамымаған

1

орташа

бірқалыпты дамыған

3

15.

В 20,21. Бура мен інгеннің құйымшақтарының дамуы

Сыңар өркешті түйелерде 4 жасында, айыр өркешті түйелерде 5 және одан да жоғары жасында бұлшық еттерінің дамуы көз мөлшермен анықталады.

әлсіз

бірқалыпты дамымаған

1

орташа

бірқалыпты дамыған

3

16.

В 22,23. Бура мен інгеннің сирақтарының дамуы

Сыңар өркешті түйелерде 4 жасында, айыр өркешті түйелерде 5 және одан да жоғары жасында жауырын ұшынан аяқтың бойымен жерге дейін есептеледі.

қысқа

90 см-ге дейін

1

орта

80-100 см

3

ұзын

100см-ден жоғары

5

17.

В 24,25. Бура мен інгеннің құйрықтарының ұзындығы

Сыңар өркешті түйелерде 4 жасында, айыр өркешті түйелерде 5 және одан да жоғары жасында құйрықтың түбінен ұшына дейін өлшенеді.

қысқа

25 см-ге дейін

1

орта

25-40 см

3

ұзын

40 см-ден жоғары

5

18.

В 26. Жабағы жүннің негізгі түсі

Екі жасар және одан асқан кезеңде қырқым кезінде көз мөлшермен анықталады.

ақ

1

құм түстес

2

бурыл

3

қара

4

басқа түстер

5

19.

В 27. Жабағы жүннің қосымша түстері

Егер басқа түсті талшықтардың үлесі негізгі түстен 20%-дан асқан жағдайда көз мөлшермен анықталады.

20.

В 28. Жабынды жүннің негізгі түсі

Жабынды жүннің түсіне қарай көз мөлшермен анықталады.

ақ

1

құм түстес

2

бурыл

3

қара

4

басқа түстер

5

21.

В 29. Жабынды жүннің қосымша түстері

Егер басқа түсті талшықтардың үлесі негізгі түстен 10%-дан асқан жағдайда көз мөлшермен анықталады.




22.

В 30,31. Бура мен інгеннің терісінің қалыңдығы

Штангенциркульмен өлшеу арқылы анықталады

орташа

5 мм дейін

3

қалың

5 мм жоғары

5

23.

В 32. Шудасының ұзындығы

Айыр өркешті түйелерде 3 жаста және одан асқан шағында өлшеу арқылы анықталады.

қысқа

25 см-ге дейін

1

орта

25-40 см

3

ұзын

40 см-ден жоғары

5

24.


В 33. Жүннің өскіндігі

3 жаста және одан асқан шағында жүннің бүкіл денедегі өскіндігімен көз мөлшер арқылы анықталады.

әлсіз

дененің 1/3 нен аз жағдайда

1

орта

дененің 2/3 алған жағдайда

3

күшті

дененің 3/3жапқан жағдайда

5

25.

В 34. Жүннің таза талшығының шығымдылығы

Сыңар өркешті түйелерде 4 жасында, айыр өркешті түйелерде 5 және одан да жоғары жасында таза жүннің жалпы қырқылған жүнге қатынасымен есептеледі.

90 % дейін

1

95 % дейін

3

96% дан жоғары

5

26.

В 35. Інген желінінің пішіні

Көз мөлшермен анықталады.

27.

Табақ тәріздес

желіннің ұшы конус тәріздді, аралары алшақ (20-25 см), төмен қаратылған, желіннің бөліктері жақсы дамыған

5

28.

Домалақ

желін ұшы толықтау келген, аралары алшақ (18-20 см), желіннің бөліктері бірқалыпты дамымаған, түп жағы алмұрт тәріздес болып келеді

3

29.

Жалпақ

желіннің ұшы қысқа, түп жағы жалпақ және бір-біріне жақын орналасқан, желіннің бөліктері бірқалыпты дамымаған

1

30

Басқа да пішін

бөлік түрлі, қарапайым, ешкі желініне ұқсас, желіннің ұшы жан-жаққа қараған, бір-біріне жақын орналасқан. Желін ұшының ұзындығы 6 см-ден асса- бөлік түрлі, 2 см-ден қысқа болса- ешкі желінді, егер 2 см-ден қысқа және жуан болса- қарапайым болып есептеледі

2

31.

В 36,37,38,39,40. Інген желіні

Сауын мерзімінің 3-ші айында өлшеу арқылы анықталады.

32.

Ұшының ұзындығы,

қысқа

2 см-ге дейін

1

орташа

2,0-5,0 см

2

ұзын

5,0 см-ден жоғары

3

33.

Ені

жіңішке

1,5см-ге дейін

1

орташа

1,5-2,5 см

2

жалпақ

2,5 см-ден жоғары

3

34.

Екі алдыңғы ұштарының ара-қашықтығы.

қысқа

16 см-ге дейін

1

орташа

16-20 см

2

ұзын

20-22 см

3

35.

Екі артқы ұштарының ара-қашықтығы.

қысқа

16 см-ге дейін

1

орташа

16-22 см

2

ұзын

20-22см

3

36.

Артқы және алдыңғы ұштарының ара-қашықтығы.

қысқа

16 см-ге дейін

1

орташа

16-20 см

2

ұзын

20-22 см

3

37.

В 41,42 Сүттегі май мен ақуыздың құрамы

Өлшеу арқылы анықталады



38.

В 43,44 Басындағы кекілінің ұзындығы

Бар-жоғына қарай көз мөлшермен анықталады.

қысқа

25 см-ге дейін

1

орташа

25-35 см

3

ұзын

35 см-ден жоғары

5

39.

В 45,48 Алдыңғы сирағының галифесі

Иық тұсында жүннің бар-жоғы арқылы көз мөлшермен анықталады.

Галифені ұзындығын өлшеу арқылы анықтайды.



қысқа

5 см-ге дейін

1

орташа

5-15 см

3

ұзын

15 см-ден жоғары

5

40.

В 46,47. Мойын шудасының ұзындығы

Мойыны мен желкесіндегі шуданың ұзындығын өлшеу арқылы анықтайды.

қысқа

15 см-ге дейін

5

орташа

15-25 см

3

ұзын

25 см-ден жоғары

1

41.

В 49,50. Эполетінің ұзындығы

Сыңар өркешті түйелерде 12 айлығында жауырын тұсындағы өскелең жүнінің бар-жоғына қарай көз мөлшермен анықталады. Ұзындығын өлшеу арқылы анықтайды. Айыр өркешті түйелерде эполет болмайды.

қысқа

3 см-ге дейін

5

орташа

3-7 см

3

ұзын

7 см-ден жоғары

1

42.

В 51. Сүттілігі

Сыңар өркешті түйелердден 4 және одан да жоғары жастағы 5 інгенді 2-ші сауын маусымының 210, 360-шы күндерінде бағалайды. Белгілердің көрініс беру дәрежесі келесі орта мағынаға ие (литр):




сыңар өркешті

айыр өркешті




төмен

750-ге дейін

1300-ге дейін

1

орташа

750-1250

1300-2500

3

жоғары

1250-ден жоғары

2500-ден жоғары

5

43.

В 52. Ет өнімділігі

2,5 жасар 3 бас түйе сойылады. Белгілердің көрініс беру дәрежесін еттің сойыс салмағы арқылы анықтайды (%)

төмен

49-дан төмен

1

орташа

49-53

3

жоғары

53-тен жоғары

5


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   9   10   11   12   13   14   15   16   ...   23




©dereksiz.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет