Қазіргі қоғамдық өмір контексіндегі шетелдік сөздер. Шетелдік кірме сөздердің қазақ тіліне ену себептері
жүктеу/скачать 24.23 Kb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Кірме сөздің енуін қиындататын лингвистикалық факторлар
- Экстралингвистикалық кедергілерге мыналар жатады
- Экстралингвистикалық факторларға мыналар жатады
| Өзгергіштік көзі.Автордың айтуынша, реципиенттің тілдік жүйесі бөгде сөздердің енуіне қарсы тұрады. Қарсылықтың күші алынған тілдік бірлікке тап болатын лингвистикалық және экстралингвистикалық кәсіпорындардың шамасына байланысты.
Кірме сөздің енуін қиындататын лингвистикалық факторлар: Реципиент лексикасының құрамдас бөлігі болып табылатын және қолдану жиілігі мен қызмет ету ұзақтығы жеткілікті күшті түпнұсқа эквивалентімен бәсекелестік: ассимиляциядан өткен бұрын қабылданған сөз де бәсекелес бола алады; Аймақтың қажетті тілдік бірліктермен қанықтығы, соның нәтижесінде сөздің беделіне байланысты оған қысқа мерзімде түсуі; Ассимиляцияны қиындататын фонетикалық, морфологиялық, грамматикалық айырмашылықтардың деңгейі. Экстралингвистикалық кедергілерге мыналар жатады: Көбінесе тілдік ұлтшылдықпен, сондай-ақ шет тілінің құбылысын жоққа шығаратын әлеуметтік немесе саяси жағдайлармен байланысты реципиент тіл еліндегі пуристік белсенділік; Отаршылдықты қоса алғанда, көрген езгіге байланысты тілдік байланыстарға теріс көзқарас; Өз тілі мен мәдениетіне деген мақтаныш сезімін арттыру. Қазақ тілінің лексикалық құрамының толықтырылуын зерттегенде, кірме сөздердің енуін қандай факторлар анықтайды деген мәселені шешу қажет. Біздің ойымызша, қарыз алуды тудыратын факторларды екіге бөлуге болады – экстралингвистикалық және лингвистикалық. Экстралингвистикалық факторларға мыналар жатады: Бір халықтың екінші халықтың мәдени ықпалы; Тілдері әртүрлі елдердің ауызша немесе жазбаша байланыстарының болуы; Белгілі бір тілге деген қызығушылықтарын арттыру; Бастапқы тілдің беделі (бұл кейде көптеген тілдердің бір тілден алынуына және интернационализмдердің пайда болуына әкеледі); Белгілі бір әлеуметтік топтардың шет елдің мәдениетіне тарихи қызығуы; Жаңа сөзді қабылдайтын әлеуметтік қабаттардың тіл мәдениетінің шарттары. жүктеу/скачать 24.23 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|