Бағаналы жасушалардың дифференциациялану потенциалына байланысты қандай түрлері бар?
Көпжасушалы организмдердегі дифференциаланбаған, немесе ішінара дифференциаланған жасушалар болып, олар жасушалардың әртүріне өзгере алады, немесе өзі секілді бағыналы жасаушаларға бөлініп көбейе алады.
Дифференциациялану потенциалына байланысты:
1.Тоттипотентті – әртүрлі типтегі жасушаларды түзей алады;
2.Плюрипотентті- барлық түрлерін емес тек кейбір түрлерін (эмбр. Бағаналы клетка, біріншілік жыныс клеткасы және эмбр. Карцинома клеткасы);
3.Мультипотентті – бірнеше типті клеткаларды түзейді (қан клеткасы, бауыр және бас миының клеткасы);
4.Унипотентті – тек 1 типтегі клеткаға дифференциацияланады.
БЖ алынуына карай;
1.Эмбриональды БЖ(ЭБЖ)- негізгі көзі болып ұрықтану процесінің 5- күні түзілетін Бластоциста болып табылады. Бұл жасушалар ересек ағзаның барлық жасуша типтеріне дифференцияланады.
2.Фетальді бағаналық жасушалар-Негізгі көзі – жүктіліктің 9-12 аптасындағы аборт жасалған ұрықтан алынатын анайы жасуша типі. Ол ұрықтың дамуында дененің түрлі мүшесіне айналып кетуі мүмкін. Фетальді бағаналы жасушалар-бұл мультипотентті және унипотентті бағаналы жасушалар қоспасы.
3. Ересек бағаналық жасушалар -дифференцияланбаған жасушалар. Олар ағзаның бүкіл өмірінде денеде жаңарып отырады немесе өздері тұрған тіндер типіне маманданады.Ересектердің бағаналық жасушаларының көздері-сүйек кемігі,қан,көз,бас миы,қаңқа бұлшықеттері,тіс тіні,бауыр,тері,асқазан-ішек жолы қабырғасының ішкі қабаты және ұйқы безі болып табылады. Соның ішінде сүйек миында максимальды концентрацияда болады.
Достарыңызбен бөлісу: |
