Бағдарламасы Түсіндірме жазба
жүктеу/скачать 0.84 Mb.
|
| 14-параграф. 1-жартыжылдық
154. Сурет салу. Заттық сурет салу: табиғаттан сурет салу және бейнелеу дағдыларын қалыптастыру: гүлдер, көкөністер, жемістер, ойыншықтар, қарапайым силуэттер, олардың өзіне тән белгілерін жеткізу. Серуен кезінде бақылаудан кейін күзгі жапырақтары бар ағаштарды, үйлерді, трамвайларды, автобустарды бейнелей білу; пішіндер туралы білім негізінде заттардың және олардың бөліктерінің негізгі пішінін, пропорцияларын, бөлшектердің салыстырмалы өлшемін және олардың орналасуын, заттардың түсін, түстер мен олардың реңктері туралы білімге сүйене отырып, мәнерлеп жеткізуге үйрету; бірнеше біртекті заттардың өлшемдеріндегі айырмашылықты жеткізу қабілетін қалыптастыру. Пішін құрудың бұрын үйренген әдістерін бекіту: бірнеше объектілердің өлшемдеріндегі айырмашылықтарды беру; көкөністер мен жемістерді, балықты, жануарларды салғанда дөңгелек пішінді; төртбұрышты пішін; күрделі пішін – көліктер мен адамдардың фигуралары. Табиғаттан және бейнелеу (жануарлар, адам, ойыншықтар) арқылы сурет салу дағдыларын жетілдіру, қарапайым қозғалыстарды жеткізу, бейненің мәнерлілігіне жету, қозғалыс кезінде қол мен аяқтың орнын өзгерту. Заттардың өлшемдері мен пропорцияларындағы айырмашылықтарды жеткізе білу. Бояулармен жұмысты жақсарту (палитрадағы акварельді сумен сұйылту, қажетті тығыздықтағы бояуды алу). Сәндік сурет салу: қарапайым фигуралар бойынша өрнек салу дағдысын бекіту, түзу, толқынды, жалпақ, жіңішке сызықтарды, сақиналарды, әртүрлі өлшемдегі шеңберлерді, штрихтарды, нүктелерді ырғақты түрде орналастыру, әртүрлі өлшемдегі элементтерді өрнектерге біріктіру, ақ және түрлі түстерді пайдалана отырып, өз қалауы бойынша бояуды қолдану; қылқаламды қағазға тегіс басу тәсілдерін қолдануды, парақтың ортасын, бұрыштарын, үстіңгі, астыңғы, оң және сол жақтарын ажырата білуге үйрету. Қарындаштармен сурет салғанда саусақтарды тартпау, қарындашты қиғаш ұстау, штрихтарды біркелкі, аздап қозғалыспен, бір бағытта - алға-артқа жасау, контурдан шықпау. Бояумен сурет салғанда қылқаламды қанықтыру, жалпақ сызықтар салу, қылқаламды қағазға қиғаш ұстау, жіңішке сызықтарды, нүктелерді салу кезінде оны тігінен ұстау, суретті бояу, бір бағытта қиғаш, солдан солға қарай салу жақсы. оңға, жоғарыдан төменге, қиғаш. Балаларды әртүрлі материалдарды – қарындаштарды, бояуларды пайдалана білуге үйрету. Түзу сызықтардың әртүрлі комбинацияларына салынған қазақ ою-өрнек элементтерін салу (1-2). Элементтерді силуэттердің, фигуралардың ортасына және жиектеріне орналастыра білуге үйрету. Қазақ ою-өрнегінің алуан түрлілігі туралы түсініктерін кеңейту, өзіне тән элементтерді пайдалана отырып құрастыру қабілеттерін дамыту. Топпен жұмыс істеу қабілеттерін дамыту. Сюжетті сурет салу: суреттерді қағаз бетінің бүкіл жазықтығына, бір қатарға, кең жолаққа орналастыру қабілетін қалыптастыру. Балаларды табиғаттан алған әсерлерін бейнелеу құралдарын, үлкендердің еңбегін, қоғамдық оқиғаларды пайдалана отырып бейнелеуге үйрету. Ертегілер бойынша сурет салу; балаларды бір мазмұнмен біріктіре отырып, суретте бірнеше заттарды бейнелей білуге үйрету. Күтілетін нәтижелер: өмірден және заттарды көрсетуге сәйкес сурет салады: гүлдер, көкөністер, жемістер; сурет салуда мәнерлі құралдарды, қазақ ою-өрнек элементтерін пайдаланады; сюжетті сызбаларды орындайды. 155. Мүсіндеу. Заттық мүсіндеу. Дағдыларды қалыптастыру: балаларды затқа қарап немесе көз алдарына елестету арқылы көлемі мен пішіні әртүрлі таныс заттарды, көкөністер мен жемістерге тән ерекше бөліктерді бейнелеуде барлық қол білектері мен саусақтарын дұрыс қозғалту техникасын сақтай отырып, мүсіндеуге; қарапайым қатынастарды сақтай отырып адам мен жануарлардың пішінін мүсіндеуге үйрету; көшеде, үйде және балабақшада көрген заттарын бейнелей отырып, елестету арқылы мүсіндеу. Олар бақылау жасаған заттардың бейнесін жеткізе білуге, заттарды түрлі қалыпта мүсіндеуге, бейненің жеке шешімін өздігінен табуға үйрету. Сулы шүберекпен пішіннің үстінен тегістеуге және кескішті қолдануға үйрету. Сәндік мүсіндеу. Балаларды халық ойыншықтарымен таныстыру, ойыншықтарды мүсіндеуге үйрету. Халықтық ойыншықтар желісі бойынша бейнелер жасауға үйрету. Мүсінді бейнені безендірудің тәсілдерін өз қалауы бойынша таңдауды ұсыну. Сюжеттік мүсіндеу. Балаларды мүсіндеудің таныс әдістерін қолдануды және заттардың өлшемдік қатынастарын бере білуге жаттықтыру. Бейненің ерекше қасиетін, адамның қимылын анық көрсетуге, сырт келбетін әдемі безендіруге үйрету. Кескішті қолданып, тұтас бөліктен мүсін жасауды жетілдіру. Затты тұғырға орналастыру техникасын қалыптастыру. Біртекті заттардан сюжеттер жасау, бірнеше пішінді бір тұғырға орналастыру. Кейіпкерлердің өзіне тән бөлшектерін мүсіндеуге, композиция мазмұнын қосымша заттар мен элементтердің көмегімен мейлінше көркемдеп жеткізуге үйрету, біртекті заттардың бейнесін жасаудан, мазмұнға сәйкес әр қилы бейнелерді жасау білімдерін бекіту. Күтілетін нәтижелер: қарапайым үйлесімділікті сақтай отырып, адам мен жануарлардың пішінін мүсіндей біледі; халық ойыншықтары мен керамикалық бұйымдардың желісі бойынша бейнелерді бере біледі; заттармен және элементтермен толықтыра отырып, кейіпкерлер мен композицияларға тән бөлшектерді қолданады. 156. Жапсыру. Заттық жапсыру. Балалардың қайшыны қолдану біліктерін бекіту: жолақшаларды тікбұрыштар етіп қию, шаршыларды үшбұрышты етіп қию, шаршы немесе тікбұрыштың шеттерін қию арқылы дөңгелек пен сопақша пішіндерді қиып алу. Дағдыларды қалыптастыру: екіге бүктелген қағаздан, түрлі қатпарлы бейнелерді қиюды; қатпарланып бүктелген қағаздан бірдей бірнеше пішіндерді және екіге бүктелген қағаздан симметриялы пішіндегі заттарды қиюды; елестету бойынша бірнеше бөліктерден заттар жасауды; жырту тәсілімен жапсыруды. Қағаздан дайындалған тікбұрыштардан дөңгелек пішіндерді қиып алу, заттарды бірнеше бөліктерден бейнелей білуді бекіту. Сәндік жапсыру: түрлі пішіндегі қағазда таныс геометриялық элементтерден өрнек құрастыруды үйрету; Бөліктерден бейнелерді құрастыру, мерекелерге арнап үй-жайды безендіру үшін ұжымдық жұмыстарды орындау; ұлттық кілемдерді, ас тақтайшаларын, сүлгілерді, қуыршақтарға арналған ыдыс-аяқтарды, ыдыс-аяқ сақтайтын сөмкелерді, қымыз құятын ыдыстарды (торсық), бұйымдарды, шырша әшекейлері мен ойыншықтарын, жаңа жылдық құттықтау ашық хаттарын, топ бөлмесін безендіруге, қыс тақырыбындағы ұжымдық панно жасауға үйрету. Сюжеттік жапсыру. Балаларға қағазға заттарды орналастыру дағдыларын үйрету. Жапсыруларды құрастыру барысында объектілердің көлемі бойынша қатынасын, заттардың бөліктерінің пішінін, құрылымын, қатынастарын көре білу іскерліктерін меңгерту. Дағдыларды қалыптастыру: әлеуметтік жағдайлар мен балалар өміріндегі оқиғаларды бейнелеу; үлгілер және трафареттермен, дайын киім үлгісімен жұмыс істеу; өзінің жұмысын композиция, перспектива ережелеріне сәйкес құру; қайшыны, желімді дұрыс қолдану; екі бүктелген қағаздан симметриялық пішіндер қию; геометриялық элементтерден (дөңгелектер, шаршылар, сопақшалар) өрнектер құрастыру; заттарды қазақ ою-өрнектерімен безендіру; еңбек қауіпсіздігі және жеке гигиена ережелерін сақтау. Күтілетін нәтижелер: жұмыс тәсілдерін таңдайды және негіздейді; қағаздан симметриялық пішіндерді қия алады; бірнеше бөліктерден өрнек құрастырады; дайын үлгілермен, шаблондармен, трафареттермен жұмыс жасайды; геометриялық элементтерден өрнек құрастырады, заттарды қазақ өрнектерімен безендіреді; еңбек қауіпсіздігі және жеке бас гигиенасы ережесін сақтайды. 157. Музыка. Музыка тыңдау. Шығармалардың эмоционалдық мазмұнын, олардың сипатын, көңіл-күйін, музыканың динамикалық реңктерін ажырата білу дағдыларын қалыптастыру. Музыкалық шығармаға көзқарасын білдіру, оның табиғаты, мазмұны туралы айта білу. Қазақтың халық аспаптарының үнімен, «күй» жанрымен, халық, домбыра, қобызда орындау, күйші Құрманғазы, қобызшы Қорқыт шығармаларымен таныстыру. Ән айту. Дауысы мен есту қабілеттерін дамытуға арналған жаттығуларда қиын емес әуендерді 2–3 жақын үндестікте дауысын дәл келтіріп орындауға үйрету, септима мен терция дыбыстарын ажырату, қолымен бағытын (жоғары-төмен) көрсете отырып, әуеннің жоғарғы-төменгі қозғалысын ажырату. Әннің сипатын қабылдау, дауысын дұрыс келтіріп орындау, ырғақтық бейнесі мен динамикасын дәл беру, әннің кіріспесін, басын, қайырмасын ажырату. Мерекелік әннің шаттық көңілін көңілді жеткізіп, жеңіл, ширақ дауыспен шумақтардың соңын жұмсартып айту. Қазақ халқының музыкасын қабылдау. Музыкалық-ырғақтық қимылдар. Музыка сипатын анық ырғақты жүріспен, музыканың ширақ сипатын жеңіл, ырғақты жүгіріспен беру жаттығуларын орындау. Ойындар, хороводтар. Музыка сипатына сәйкес ойын әрекеттерін орындау: қол ұстасып шеңберде айтылатын әндермен шеңберді айналып жүру, музыкалық тіркестерге сәйкес қозғалыстарды өзгерту, жылдамдық пен ептілікті білдіру, пьесаның аяқталуын белгілеу, ұлттық ойындардың көңілді сипатын бере білу, дауыстардың биіктіктерін ажыратып, үлкен шеңберден кіші шеңберге қайта тұру. Билер. Музыканың би сипатын сезіну, би қимылдарының элементтерін орындау дағдыларын қалыптастыру; халық биін үйрету арқылы көркем мұраның кейбір элементтерімен таныстыру. Би шығармашылығы. Таныс би қимылдарын пайдалана отырып, импровизациялау, мәтінге сәйкес әнді жеке сахналау, шығармашылық тапсырмаларды ынталандыру қабілеттерін дамыту. Балалардың музыкалық аспаптарында ойнау. Үлкендердің орындауындағы музыкалық шығармаларды тыңдау, жоғары регистрді, аспаптың тембрін ажырата білу. Ән ырғағының ұрмалы аспаптарда жеке және жалпы топпен орындау. Қазақтың ұрмалы аспаптарында ойнауды үйрету. Күтілетін нәтижелер: қарапайым жанрларды (күй, ән, би, марш) ажыратады; қарапайым музыкалық терминдерді, ән айту дағдыларын меңгереді; пластикалық, ырғақты қозғалыстарды орындайды; балалардың музыкалық аспаптарының дыбысын тембр бойынша ажыратады, оларды атайды, жеке және топпен ойнауды біледі. жүктеу/скачать 0.84 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|