Бағдарламасының (Syllabus) титулдық парағы пму ұс н 18. 3/37 Қазақстан Республикасының Білім және ғылым министрлігі
жүктеу/скачать 145.42 Kb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Павлодар
- ОӘК төрайымы ______________ Р.Ж..Нурғожин «___»______201 ж.
- Оқыту түрі
- 4 Пәннің мақсаттары мен міндеттері
- 6.2 Практикалық сабақтардың мазмұны мен тізімі
| Пән бойынша оқыту
бағдарламасының (Syllabus) титулдық парағы
Қазақстан Республикасының Білім және ғылым министрлігіС. Торайғыров атындағы Павлодар мемлекеттік университеті Б Расстояние между строками- шесть интервалов иология және экология кафедрасы Мал шаруашылығы зиянкестерімен күресудің биологиялық әдістерінің қазіргі заманғы міндеттері пәнінен 6D060700 Биология мамандығының докторанттарына арналған ПӘНІ БОЙЫНША ОҚЫТУ БАҒДАРЛАМАСЫ (Syllabus) Павлодар
БЕКІТЕМІН ХТжЖ факультетінің деканы ________ Қ.Қ Ахметов 20__ ж.“____” _____________ Құрастырушы: Доцент, б. ғ. к., Бөлекбаева Л.Т.________ Биология және экология кафедрасы Мал шаруашылығы зиянкестерімен күресудің биологиялық әдістерінің қазіргі заманғы міндеттері пәнінен 6D060700 Биология мамандығының докторанттарына арналған пәні бойынша оқыту бағдарламасы (Syllabus) Бағдарлама 201 ж. «___» ________ бекітілген жұмыс оқу бағдарламасының негізінде әзірленді. Кафедра мәжілісінде ұсынылды 201 ж. «___» _____ № ___ хаттамасы Кафедра меңгерушісі _____________ Ш.М. Жумадина «___» _____ ХТжЖ факультетінің оқу-әдістемелік кеңесімен мақұлданды 201 ж. “___” ______ № ___ хаттамасы ОӘК төрайымы ______________ Р.Ж..Нурғожин «___»______201 ж.1.Оқытушы жөніндегі деректер: ХТжЖ факултеті Биология және экология кафедрасы Б.ғ.к., доцент Бөлекбаева Ләззат Токсанқызы Қабылдау уақыты 14.00-16.00 әрбір сәрсенбіде, А-358 2.Пән жөніндегі деректер: Пән 4 семестрде 15 апта жүргізіледі. Оған 315 сағат бөлінген, оның 30 - дәріс, 15– тәжірибелік сабақтар, 270 – магистранттың өзіндік жұмысы .Бақылау түрі – емтихан. 3.Пәннің еңбек сыйымдылығы
4 Пәннің мақсаттары мен міндеттеріПәнді оқытудың мақсаты Пәннің оқу процесіндегі орны Пән докторанттарды зиянды насекомдармен күресудің биологиялық әдістерін біліп, игерулеріне мүмкіндік жасайды. Бұны толық меңгеру зоология, паразитология, микробиология, вирусология, химия, фармакология, гидробиология, протозоология пәндерінің теориялық және тәжірибелік әдістемелерін игеруге байланысты. Мақсаты – докторанттарды денсаулыққа зиянды насекомдармен күресудің биологиялық әдістерімен таныстыру. Міндеттері – мал шаруашылығына зиянды насекомдармен күресудің биологиялық әдістерін жасаудың теориялық негіздерін беріп, оларды іс жүзінде қолданудың жолын анықтайды. Докторант – адам мен жануарлар денсаулығына зиянды буынаяқтылардың санын реттеудің биологиялық жолдарын білуі керек. Докторант – адам мен жануарларға зиянды насекомдардың табиғатта санын реттейтін жауларымен оларда түрлі ауру туғызатын қоздырғыштар топтарын жетік біліп, ажырата алуға тиіс.Табиғатта және практикада оларды зерттеу әдістерін толық меңгеруі қажет. Пререквизиттер: зоология, микробиология, вирусология, химия, гидробиология Постреквизиттер: жалпы паразитологияның қазіргі кездегі мәселелері, экологиялық паразитология, замануи биологияның мәселелері 5.Пәннің тақырыптық жоспары
6.Пәннің қысқаша мазмұны 6.1 Пәннің тақырыптарының мазмұны 1 тақырып. Зиянды насекомдармен күресудің биологиялық әдістері жөніндегі ұғым. Мал шаруашылығы зиянкестерімен биологиялық әдістерінің биологиялық және экологиялық негіздері. Зиянды насекомдармен күресудің биологиялық әдістерінің ұғымы. Қан сорғыш насекомдар мен олардың табиғи жауларының ара-қатнастары. Зиянкестердің санын реттеуші табиғи жауларының экологиялық ерекшеліктері. Мал шаруашылығына зиянды насекомдардың табиғи жаулары мен ауру қоздырушыларының экологиялық талаптары. Әдебиет: [1], [2], [3], [4]
Адам мен мал шаруашылығының зиянкестері – қос қанатты қан сорғыш насекомдардың барлық даму сатыларының жаулары - әртүрлі таксономиялық топқа жататын жыртқыш насекомдардың таралу ерекшеліктері. Олардың таксономиялық және экологиялық жіктелуі, экологиялық ерекшеліктері. Оларды өсіріп, көбейтіп, қос қанатты қан сорғыш насекомдардың даму ортасына жіберіп, зиянкестерді құрту мүмкіндіктері. Әдебиет: [1], [2], [3], [4]
Әртүрлі топ патогендеріне сипаттама. Ауру қоздырушылармен олардың иелерінің өзара қатнасы; жайылым экосистемасында патогендердің (ауру қоздырушылары) таралуын тежеу жүйелері. Мал шаруашылығы зиянкестері арасында эпизоотияның пайда болуы, патологиялық процестің дамуы және насекомдардың зақымдану қасиеттері. Бактериалды инсектицидтер, олардың зиянкестермен күресудегі нәтижелілігі және экологиялық тұрғыдан қоршаған ортаға қауыпсіздігі. Әдебиет: [1], [2], [3], [9]
инеліктер (Odonata отряды) Инеліктердің судағы және құрлықтағы ересек сатыларының экологиясы. Олардың биоценетикалық байланыстары және жануарларға зиянды насекомдардың жыртқыш жаулары ретіндегі атқаратын ролі. Гнусқа қарсы олардың пайдалану әдістері. Қос қанатты қан сорғыштар санын реттейтін табиғи жаулары -су қоңыздары мен су қандаласы Су қоңыздары мен қандаласының биологиясы. Оларды зертханалық және өндіріс жағдайында өсіріп, көбейту әдістері және оларды табиғаттағы насекомдардың даму ортасына еңгізу. Стафилинид қоңыздары-шыбын личинкаларының санын реттеуші Копробионтты қоңыздар экологиясы және олардың шыбын личинкаларының жыртқышы ретіндегі маңызы. Әдебиет: [1], [2], [3], [4] [5-8] 5 тақырып. Қос қанатты қан сорғыш насекомдардың суда дамитын личинкалық сатыларының ауру қоздырушылар Насекомдар микроспоридиоздары Микроспоридиялардың жіктелуі, олардың тіршілік циклының ерекшеліктері, су және құрлық микроспоридиялары. Паразиттердің насекомдар санын реттеудегі маңызы. Энтомопатогендік саңырауқұлақтар және олар туғызатын аурулар. Саңырау құлақтар түрлері, олардың биологиялық және экологиялық ерекшеліктері. Патогенді жоғары түрлері және олар туғызатын аурулар ерекшеліктері. Вирустар мен бактериялар туғызатын насекомдар аурулары Насеком тоғышарлары - вирустар мен бактериялардың биологиялық ерекшеліктері.Олардың патогендік әсері. Насекомдардың вирустық және микробтар туғызатын ауруларының клиникалық белгілері. Әдебиет: [1], [2], [3], [9] 6 тақырып Қос қанатты қан сорғыш насекомдардың личинкаларының санын реттеуші- таяз су балықтары. Фаунасы, биологиясы және экологиясы. Әдебиет: [1], [2], [3], [7] 7 тақырып. Қос қанатты қан сорғыш насекомдардың барлық даму сатыларымен қоректенетін құстар. Әдебиет: [1], [2], [3], [5-9] 8 тақырып Қос қанатты қан сорғыштардың тоғышарлары – су мермитидтері. Фаунасы. Биологиясы, зиянкестігі Әдебиет: [1], [2], [3], [9] 6.2 Практикалық сабақтардың мазмұны мен тізімі1 тақырып. Зиянды насекомдар патогендері және олар туғызатын аурулар: вирустық, бактериалдық, саңырауқұлақтар, микроспоридиоздар, гельминтоздар. Әртүрлі топ патогендеріне сипаттама. Ауру қоздырушылармен олардың иелерінің өзара қатнасы; жайылым экосистемасында патогендердің (ауру қоздырушылары) таралуын тежеу жүйелері. Мал шаруашылығы зиянкестері арасында эпизоотияның пайда болуы, патологиялық процестің дамуы және насекомдардың зақымдану қасиеттері. Бактериалды инсектицидтер, олардың зиянкестермен күресудегі нәтижелілігі және экологиялық тұрғыдан қоршаған ортаға қауыпсіздігі. 2 тақырып. Қос қанатты қан сорғыштар санын реттейтін табиғи жаулары: инеліктер (Odonata отряды) Инеліктердің судағы және құрлықтағы ересек сатыларының экологиясы. Олардың биоценетикалық байланыстары және жануарларға зиянды насекомдардың жыртқыш жаулары ретіндегі атқаратын ролі. Гнусқа қарсы олардың пайдалану әдістері. Қос қанатты қан сорғыштар санын реттейтін табиғи жаулары -су қоңыздары мен су қандаласы Су қоңыздары мен қандаласының биологиясы. Оларды зертханалық және өндіріс жағдайында өсіріп, көбейту әдістері және оларды табиғаттағы насекомдардың даму ортасына еңгізу. Стафилинид қоңыздары-шыбын личинкаларының санын реттеуші Копробионтты қоңыздар экологиясы және олардың шыбын личинкаларының жыртқышы ретіндегі маңызы.
Насекомдар микроспоридиоздары Микроспоридиялардың жіктелуі, олардың тіршілік циклының ерекшеліктері, су және құрлық микроспоридиялары. Паразиттердің насекомдар санын реттеудегі маңызы. Энтомопатогендік саңырауқұлақтар және олар туғызатын аурулар. Саңырау құлақтар түрлері, олардың биологиялық және экологиялық ерекшеліктері. Патогенді жоғары түрлері және олар туғызатын аурулар ерекшеліктері. Вирустар мен бактериялар туғызатын насекомдар аурулары Насеком тоғышарлары - вирустар мен бактериялардың биологиялық ерекшеліктері.Олардың патогендік әсері. Насекомдардың вирустық және микробтар туғызатын ауруларының клиникалық белгілері.
7.2.2 Докторанттардың өздігінен оқуына бөлінген тақырыптардың тізімі Өзіндік жұмысының мазмұны. 1тақырып. Қос қанатты қан сорғыштар санын реттейтін табиғи жаулары: - инеліктер (Odonata отряды) ересек және личинкаларды құртатын жыртқыш; - су қоңыздары мен су қандаласы, олардың биологиясы, экологиясы және қансорғыштарға қарсы зиянкестілігі; - шыбын личинкаларының реттеуші- стафилинид қоңыздары; Әдебиет: [1-9] 2 тақырып. Қос қанатты қан сорғыш насекомдардың суда дамитын личинкалық сатыларының ауру қоздырушылары: - микроспоридиялармен микроспоридиоздар; - насекомдардың саңырауқұлақтар туғызатын аурулар; - бактериялармен вирустар туғызатын аурулар; - бактериалдық инсектицидтер;
Жайлым экосистемасындағы паразиттік шыбын-шіркейлердін биоценетикалық байланысы пәні бойынша, түрге бай, бір-бірінен түр құрамымен, тіршілік ортасымен, паразиттік тіршілікке қалыптасу жағдайымен, экологиялық өте жоғары иілімділігмен ажыратылатын буынаяқтылардың теориялық зерттелу деңгенімен таныстырып, оларды жинау және зерттеу әдістерін игеруді қамтамасыз ету. Буынаяқтылардың түр құрамының өте бай болуы және олардың биологиялық, экологиялық ерекшіліктері, оларды жинау және зерттеу әдістерін толық етеді. Болашақ докторанттар әр түрлі экотоптық жағдайларда қосқанатты қансорғыштардын түрлі даму кезендерінің биоценетикалык байланысының теориялық негіздерін сипаттау,және зиянкестердін санын шектейтін ен тиімді әдістер мен заттарды анықтауын үйренеді Сондықтан пәнді дұрыс оқып, игеру үшін магистранттар әрдайым сабаққа қатысып, буынаяқтыларды зерттеу әдістерін игеру қажет. Олар өзіндік жұмысты дер кезінде орындап, өз алдына ізденіс алып, білімдерін толықтыру керек. Бұдан ары қарай буынаяқтылармен күресудің биологиялық әдістеріне жасалған докторанттарға арналған пәннің бағдарламасы. Сабаққа қалып келулері мен босатқандары үшін айып тағылады:
Оқу күнтізбесінде көрсетілген барлық оқу түрлері уақытында орындалуға тиісті. Ал бұл талап орындалмаса кезінде алуал тиісті балдың 1,0 балы қысқартылады. Семестрде екі аралық бақылау өткізіледі. Олар ауызша алынады. Емтихан билет бойынша өткізіледі. Академиялық саясат және этика тәртіпке сай жүргізіледі. 12 Әдебиеттер Негізгі: 1.Оқулық. Білім және Ғылым Министрлігі ұсынған Н.Т.Кәдіров, Ж.М.Есімбеков, М.М.Ысқақов,Х.Е.Егізбаева, Б.К.Ыбраев, А.Д Танраев., С.С.Тоқпан «Паразитология және жануарлардың инвазиялық аурулары» «Вrand Print» ЖШС. Павлодар, 2010.-755 б. 2. Есімбек Ж.М..Арахноэнтомология.Оқу құралы. Павлодар ЦНИ ПГУ 2007.- 150 с 3 . Есімбек Ж.М.Маралға зиянды буынаяқтылар (Arthropoda).Монография Павлодар ЦНИ ПГУ 2007.- 150 б.
4. Ж.М.Есімбек,М.М. Ысқақов, С.Т.Дүйсенбаев. Жануарлардың инвазиялық ауруларын анықтау практикумы. Оқу құралы.Алматы,2000.-148 б. 5.Актуальные проблемы общей паразитологии / Под ред. РАН. Москва: 2005. – 320 – с. 6.Гапонов С.П. Тип членистоногие. Паразитические насекомые: Учебное пособие. - Воронеж: Изд-во ВГУ, 2004. – 560 – с. 7.Балашов Ю.С. Термины и понятия, используемые при изучении популяций и сообществ паразитов // Паразитология. 2006. - Т. 34, вып. 5. – 240 – с. 8.Балашов Ю.С. Паразито-хозяинные отношения членистоногих с наземными позвоночными – Л.: Наука, Ленинградское отделение, 1982 г. – 410 – с. 9.Беклемешев В.Н. Биоценологические основы сравнительной паразитологии – М.: Наука, 1970 г. – 270 – с. 10.Гуцевич А.В., Глухова В.М. Методы сбора и изучения кровососущих мокрецов – Л.: Наука, 1970 г. – 320 – с. 11.Дубицкий А.М. Биологические методы борьбы с гнусом в СССР – Алма-Ата, 1978 г. – 470 – с. 12.Скуфьин К.В. Методы сбора и изучения слепней – Л.: Наука, 1973 г. – 560 – с. жүктеу/скачать 145.42 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
ПМУ ҰС Н 7.18.3/37