Балаларға мейірімді қалалар Балалар өмірінің сапасын бағалау мәселелері мазмұНЫ

Өлшеу шкаласын таңдау мәселесін шешуде қазіргі кезде неғұрлым кең тараған шкалалар түрі қарастырылды және сараланды. Нәтижесінде өмір сапасы компоненттерін өлшеу үшін әлеуметтік игіліктердің жеткіліктілігі шкаласы жасалды.

Ұсынылып отырған әдістің ерекшелігі - қосдеңгейлік өлшем мүмкіндігі. Мазмұндық талдау деңгейінде шкала номиналды ретінде қарастырылады және өмір сапасына қатысты бағалардың құрылымын талдауға мүмкіндік береді: қандай да бір мәселенің таралу деңгейін ( «бар/жоқ» принципіне сәйкес), сондай-ақ осы мәселенің шиеленісу дәрежесін бағалау (пікірдің интенсивтілігі/ көзқарас).

Талдаудың екінші деңгейі интегралды сандық көрсеткішті – өмір сапасының индексін қолдану мүмкіндігімен анықталады. Сапаның жиынтық (интегралды) индексін және басқа математикалық-статистикалық операцияларды есептеп шығару үшін әрбір индикатор бойынша номиналды шкала кодтық позицияның әрқайсысына тиісті баллдар көрсетіліп реттік (шартты метрикалық) шкалаға айналады.

Мысал 1.

3 балл - қауіпті

2 балл - дұрысы қауіпті

1 балл - дұрысы қауіпті емес

0 балл - қауіпті емес
Мысал 2.

Сіз тұратын қалада балаларға дәрігерлік көмек көрсету сапасы қаншалықты қанағаттанарлық деңгейде?

3 балл - жоғары

2 балл - орташа

1 балл- төмен

0 балл - өте төмен

Мысал 3.

1 балл – жеткілікті 0 балл – жеткілікті емес

1 балл – қолжетімді 0 баллов – қолжетімді емес

1 балл –демалысқа 0 балл - демалысқа

қажеттілік қанағаттандырады қажеттілік қанағаттандырмайды
Талдаудың екінші деңгейінде шкаланың өзгеруі сандық интегралды көрсеткішті - БАЛАЛАР ӨМІРІ САПАСЫНЫҢ ИНДЕКСІН құрастыруға және тесттерді өңдеудің жалпы ережелерін анықтайтын математикалық-статистикалық амалдарды жүргізуге мүмкіндік береді.

Алдын ала жүргізілген жұмыстар нәтижесінде апробациядан өткізіп, тексеру үшін балалар өмірінің сапасын бағалау құралы яғни респондент жауап беруі тиіс пункттері бар сұрау парағы дайындалды (қараңыз: Қосымша 2).

Мәліметтерді алғашқы өңдеуді және математикалық операцияларды жүргізуді жеңілдету мақсатында сандық мәндер сұрау парағына бірден енгізілді. Сұр түспен ортақ мәні шығарылмайтын позициялар белгіленген және оларға берілген жауаптар ақпаратты пысықтау немесе тексеру үшін керек.

Ұсынылып отырған әдістеме қаладағы балалар өмірінің сапасын көрсетілген өмір салалары бойынша жеке және қорытынды индекстерін жасауға, сонымен қатар өмір сапасының жиынтық индексін көрсетуге мүмкіндік береді. Жеке индекстер респонденттерден (егер әңгіме сұқбат немесе фокус топтар туралы болса, ақпарат берушілер) алынған жауаптардың ортақ арифметикалық мәні ретінде стандартты схемаға негізделеді. Қорытынды индекстер (мысалы, дәрігерлік қызметтің немесе экологиялық қауіпсіздік сапасы индексі) берілген көрсеткіштердің орташа мәндері бойынша тап осылай есептеліп шығарылады. Сонымен бала өмірінің әр саласы үшін өмір сапасының интегралды (жиынтық) индексі қорытынды индекстер көрсеткіштерін қосу нәтижесінде алынады.

Өмір сапасының индекстері мәндерінің нормативті шекаралары мына мәндерге сәйкес анықталады:

Төменгі деңгей	1,5 баллдан төмен
Орта деңгей	1,5 баллдан 2,5 дейін
Жоғары деңгей	2,5 баллдан 3 дейін