Бўќаралыќ аќпарат ќўралдары туралы



Дата07.07.2016
өлшемі119.5 Kb.
#182975
Бўќаралыќ аќпарат ќўралдары туралы

Ќазаќстан Республикасыныѕ 1999 жылєы 23 шілдедегі N 451 Заѕы



 МАЗМЎНЫ

      Осы Заѕ бўќаралыќ аќпарат ќўралдары саласындаєы ќоєамдыќ ќатынастарды реттейді, Ќазаќстан Республикасыныѕ Конституциясына сјйкес олардыѕ бостандыєына мемлекеттік кепілдіктерді белгілейді. 

 1-тарау. Жалпы ережелер

      1-бап. Осы Заѕда пайдаланылатын негізгі ўєымдар

      Осы Заѕда мынадай ўєымдар пайдаланылады:

      1) бўќаралыќ аќпарат - тўлєалардыѕ шектеусiз топтарына арналєан баспа, дыбыс-бейне жјне ґзге де хабарлары мен материалдары;

      2) бўќаралыќ аќпарат ќўралы - мерзiмдi баспасґз басылымы, радио жјне теледидар баєдарламасы, киноќўжаттама, дыбыс-бейне жазбасы жјне кґпшілік ќол жеткізе алатын телекоммуникациялыќ желілердегі (интернет жјне басќалары) WЕВ-сайттарды ќоса алєанда, бўќаралыќ аќпаратты мерзiмдi немесе їздiксiз жария таратудыѕ басќа да нысаны;

      3) мерзiмдi баспасґз басылымы - тўраќты атауы, аєымдаєы нґмiрi бар жјне кемiнде їш айда бiр рет шыєарылатын газет, журнал, альманах, бюллетень, олардыѕ ќосымшасы;

      4) теледидар, радио, бейне, кино хроникалыќ баєдарламасы - толыќ атауы бар жјне кемiнде жарты жылда бiр рет эфирге шыєатын мерзiмдi дыбыс-бейне хабарлары мен берiлiмдерiнiѕ жиынтыєы;

      5) эфирге шыєу - ўќсас жјне цифрлыќ электромагнитті жїйелердi пайдалана отырып, теледидар, радио баєдарламаларын, дыбыс-бейне жазбаларын тарату;

      6) бўќаралыќ аќпарат ќўралдарыныѕ ґнiмi - мерзiмдi баспасґз басылымыныѕ жеке нґмiрiнiѕ немесе дыбыс-бейне баєдарламасыныѕ таралымы немесе таралымыныѕ бiр бґлiгi, радио, теледидар, кино хроникалыќ баєдарламалардыѕ жеке шыєарылымы, кґпшілік ќол жеткізе алатын телекоммуникациялыќ желілердегі WЕВ-сайтта берілген аќпарат;

      7) ресми хабар - бўќаралыќ аќпарат ќўралдары арќылы одан јрi тарату маќсатымен мемлекеттiк органдар беретiн аќпарат;

      8) бўќаралыќ аќпарат ќўралыныѕ ґнiмiн тарату - мерзiмдi баспасґз басылымдарын сату (жазылу, жеткiзу, їлестiру), радио, теледидар баєдарламаларын эфирге шыєару, кинохроникалыќ баєдарламаларды кґрсету;

      9) бўќаралыќ аќпарат ќўралыныѕ редакциясы - жеке тўлєа не бўќаралыќ аќпарат ќўралына материалдар жинауды, дайындауды жјне шыєаруды жїзеге асыратын заѕды тўлєаныѕ ќўрылымдыќ бґлiмшесi болып табылатын шыєармашылыќ ўжым;

      10) бас редактор (редактор) - бўќаралыќ аќпарат ќўралыныѕ редакциясын басќаратын жјне оны шыєару мен таратуєа, эфирге шыєаруєа тиiсiнше ґкiлеттiгi бар жеке тўлєа;

      11) журналист (бўќаралыќ аќпарат ќўралыныѕ ґкiлi) - еѕбек ќатынастары немесе ґзге де шарттыќ ќатынастар негiзiнде бўќаралыќ аќпарат ќўралы їшiн хабарлар мен материалдар жинау, ґѕдеу жјне јзiрлеу жґнiндегi ќызметтi жїзеге асыратын жеке тўлєа;

      12) таратушы - меншiк иесiмен, баспагермен шарт бойынша немесе ґзге де заѕды негiздерде бўќаралыќ аќпарат ќўралыныѕ ґнiмiн таратуды жїзеге асыратын жеке немесе заѕды тўлєа;

      13) цензура - бўќаралыќ аќпарат ќўралдарыныѕ хабарларын жјне материалдарын мемлекеттiк органдармен, лауазымды адамдармен жјне ґзге де ўйымдармен олардыѕ талап ету бойынша немесе ґзге де негiздер бойынша хабарлар мен материалдарды не олардыѕ жекелеген бґлiктерiн таратуды шектеу немесе оларєа тыйым салу маќсатымен алдын ала келiсу;

      14) эротикалыќ сипаттаєы ґнiм - тўтас алєанда жјне їнемi секске јуестенушiлiктi ќаузайтын баспасґз басылымы немесе теледидар радио баєдарламасы;

      15) WЕВ-сайт - Ќазаќстан Республикасыныѕ жеке немесе заѕды тўлєасыныѕ арнайы техникалыќ жјне баєдарламалыќ ќўралдардыѕ кґмегімен дайындалєан, меншік иесі жаппай тарату маќсатында аќпарат беретін электронды ґкілдік бет;

      16) ретрансляция - техникалыќ ќўралдарды пайдалануєа ќарамастан, басќа бўќаралыќ аќпарат ќўралыныѕ теле- немесе радио баєдарламаларын (теле- немесе радио хабарларыныѕ жиынтыєы) ќабылдау жјне бір мезгілде не жазып алып толыќ жјне ґзгеріссіз тарату;

      17) кешен - бір бірімен ортаќ маќсаттарымен байланысты жјне бірыѕєай ќўрылым ќўрайтын єимараттар жиынтыєы;

      18) аккредитация - журналисттi таєайындау рјсiмi жјне оныѕ ґкiлеттiгiн мемлекеттiк органныѕ, ќоєамдыќ бiрлестiктiѕ жјне ўйымныѕ тануы;

      19) бўќаралыќ аќпарат ќўралдары саласындаєы ујкілетті орган - бўќаралыќ аќпарат ќўралдары саласында мемлекеттік реттеуді жїзеге асыратын мемлекеттік орган (бўдан јрі - ујкілетті орган).


      Ескерту. 1-бапќа  ґзгерту енгізілді - Ќазаќстан Республикасыныѕ 2001.05.03. N 181, 2006.01.10. N 116 (2006 жылєы 1 ќаѕтардан бастап ќолданысќа енгiзiледi), 2006.07.05. N 156 (ќолданысќа енгізілу тјртібін 2-баптан ќараѕыз) Заѕдарымен.

      2-бап. Сґз, аќпаратты алу жјне тарату бостандыєы

      1. Сґз, шыєармашылыќ бостандыєына, ґз кґзќарастары мен сенiмдерiн баспа арќылы жјне ґзге де нысанда бiлдiруге, аќпараттарды заѕда тыйым салынбаєан кез келген јдiспен алуєа жјне таратуєа Ќазаќстан Республикасыныѕ Конституциясында кепiлдiк берiледi. 
      Цензураєа тыйым салынады. 

      2. Мемлекеттiк органдар, ќоєамдыќ бiрлестiктер, лауазымды адамдар мен бўќаралыќ аќпарат ќўралдары јрбiр азаматты оныѕ ќўќыєы мен мїддесiне ќатысты ќўжаттармен, шешiмдермен жјне аќпарат кґздерiмен танысу мїмкiндiгiн ќамтамасыз етуге мiндеттi. 

      3. Мемлекеттiк ќўпияны немесе заѕмен ќорєалатын ґзге де ќўпияны ќўрайтын мјлiметтердi жария eтуге, экстремизм немесе терроризмдi насихаттауєа жјне аќтауєа, терроризмге ќарсы операцияларды жїргiзу кезеѕінде олардыѕ техникалыќ тјсiлдерi мен тактикасын ашатын аќпаратты таратуєа, есiрткi ќўралдарын, психотроптыќ заттар мен прекурсорларды, сондай-аќ порнографияны насихаттауєа жол берiлмейдi.
      Ескерту. 2-бапќа ґзгерту енгізілді - Ќазаќстан Республикасыныѕ 2005 жылєы 8 шілдедегі N 67-ІІІ Заѕымен (Заѕныѕ ќолданысќа енгізілу тјртібін 2-баптан ќараѕыз).

      3-бап. Бўќаралыќ аќпарат ќўралдарыныѕ тілі

      1. Бўќаралыќ аќпарат ќўралдары мемлекеттiк тiлде жјне басќа да тiлдерде таратылады.

      2. Мемлекет Ќазаќстан Республикасыныѕ тiлдер туралы заѕдарына сјйкес бўќаралыќ аќпаратты алу жјне оны тарату кезiнде јркiмніѕ ана тiлiн пайдалану ќўќыєын ќамтамасыз етедi.

      3. Мемлекеттiк тiлдегi бўќаралыќ аќпарат ќўралдарыныѕ телевизиялыќ жјне радио баєдарламаларыныѕ апталыќ кґлемi уаќыты бойынша басќа тiлдердегi хабарлардыѕ жиынтыќ кґлемiнен кем болмауєа тиіс.
      Мемлекеттiк тiлдегi хабарларды хабар таратудыѕ тјулiктiк кестесiне орналастыру хабарлар эфирге шыєатын бїкiл кезеѕ iшiнде бiркелкi жїзеге асырылуєа тиiс.
      Бўл талап кабельдiк, эфирлi-кабельдiк телевизия желiлерiне ќолданылмайды.
      Ескерту. 3-бап жаѕа редакцияда - Ќазаќстан Республикасыныѕ 2005 жылєы 8 шілдедегі N 67-ІІІ Заѕымен (Заѕныѕ ќолданысќа енгізілу тјртібін 2-баптан ќараѕыз).

      4-бап. Ќазаќстан Республикасыныѕ бўќаралыќ


             аќпарат ќўралдары туралы заѕдары

      1. Бўќаралыќ аќпарат ќўралдары туралы заѕдар Ќазаќстан Республикасыныѕ Конституциясына негiзделедi, осы Заѕнан жјне Ќазаќстан Республикасыныѕ басќа да  нормативтiк ќўќыќтыќ актiлерiнен тўрады.

      2. Егер Ќазаќстан Республикасы бекiткен халыќаралыќ шартта осы Заѕдаєыдан ґзгеше ережелер белгіленсе, халыќаралыќ шарттыѕ ережелерi ќолданылады.

 1-1-тарау. Бўќаралыќ аќпарат ќўралдары саласындаєы


мемлекеттік реттеу

      Ескерту. 1-1-тараумен толыќтырылды - Ќазаќстан Республикасыныѕ 2006.01.10. N 116 (2006 жылєы 1 ќаѕтардан бастап ќолданысќа енгiзiледi) Заѕымен.

      4-1-бап. Бўќаралыќ аќпарат ќўралдары саласындаєы
               мемлекеттік реттеу

      1. Бўќаралыќ аќпарат ќўралдары саласындаєы мемлекеттік реттеу телевизия жјне (немесе) радио хабарларын таратуды ўйымдастыру жґніндегі ќызметті ќўќыќтыќ ќамтамасыз ету, лицензиялау, Ќазаќстан Республикасыныѕ бўќаралыќ аќпарат ќўралдары саласындаєы заѕнамасыныѕ саќталуын баќылау арќылы жїзеге асырылады.

      2. Ќазаќстан Республикасыныѕ бўќаралыќ аќпарат ќўралдары туралы заѕнамасыныѕ саќталуын мемлекеттік баќылауды ујкілетті орган мен басќа да мемлекеттік органдар Ќазаќстан Республикасыныѕ заѕнамасында белгіленген ґздерініѕ ќўзыреті шегінде жїзеге асырады.

      4-2-бап. Ќазаќстан Республикасы Їкіметініѕ бўќаралыќ


               аќпарат ќўралдары саласындаєы ќўзыреті

      Ќазаќстан Республикасыныѕ Їкіметі:

      1) бўќаралыќ аќпарат ќўралдары саласындаєы мемлекеттік саясаттыѕ негізгі баєыттарын јзірлейді жјне олардыѕ іске асырылуын ќамтамасыз етеді;

      2) Ќазаќстан Республикасында таратылатын шетелдік бўќаралыќ аќпарат ќўралдарын есепке алуды жїзеге асыру тјртібін айќындайды;

      3) телевизия жјне (немесе) радио хабарларын таратуды ўйымдастыру жґніндегі ќызметті лицензиялау тјртібін бекітеді.

      4-3-бап. Ујкілетті органныѕ ќўзыреті

      Ујкілетті орган:

      1) бўќаралыќ аќпарат ќўралдары саласында мемлекеттік саясатты ќалыптастыру мен іске асыруды ќамтамасыз етеді;

      2) бўќаралыќ аќпарат ќўралдарын есепке алуды жїзеге асырады;

      3) телерадио хабарларын тарату ќўќыєын алуєа конкурстар ґткізу ережесін бекітеді;

      4) телевизия жјне (немесе) радио хабарларын тарату їшін радио жиіліктер номиналдарын бґлу жґніндегі ашыќ конкурстар ґткізуді ўйымдастырады;

      5) Ќазаќстан Республикасыныѕ лицензиялау туралы заѕнамасында белгіленген тјртіппен телевизия жјне (немесе) радио хабарларын таратуды ўйымдастыру жґніндегі ќызметті лицензиялауды жїзеге асырады;

      6) лицензиаттыѕ лицензияда кґрсетілген шарттарды саќтауын баќылауды жїзеге асырады жјне Ќазаќстан Республикасыныѕ заѕнамасында белгіленген тјртіппен лицензияныѕ ќолданысын тоќтата тїру туралы шешім ќабылдайды;

      7) Ќазаќстан Республикасыныѕ заѕнамасында белгіленген тјртіппен республикалыќ деѕгейде мемлекеттік аќпарат саясатын жїргізу жґніндегі мемлекеттік тапсырысты ќалыптастырады, орналастырады жјне оныѕ жїзеге асырылуын баќылайды;

      8) бўќаралыќ аќпарат ќўралдары саласындаєы халыќаралыќ ынтымаќтастыќты жїзеге асырады;

      9) Ќазаќстан Республикасыныѕ аумаєында таратылатын шетелдік бўќаралыќ аќпарат ќўралдарын есепке алудыѕ бірыѕєай тізілімін жїргізеді;

      10) бўќаралыќ аќпарат ќўралдары саласындаєы мемлекеттік жјне салалыќ (секторалдыќ) баєдарламаларды јзірлейді жјне іске асырады;

      11) тарихи жјне (немесе) мјдени ќўндылыєы бар жазылымдарды саќтау тјртібін айќындайды;

      12) журналистерді аккредиттеу ережесін бекітеді;

      13) жергілікті атќарушы органдардыѕ Ќазаќстан Республикасыныѕ бўќаралыќ аќпарат ќўралдары саласындаєы заѕнамасыныѕ саќталуын баќылауды жїзеге асыруы жґніндегі ќызметін їйлестіреді;

      14) орталыќ жјне жергілікті атќарушы органдардыѕ бўќаралыќ аќпарат ќўралдары мјселелері жґніндегі ќызметін їйлестіреді.

      4-4-бап. Облыстардыѕ (республикалыќ маѕызы бар ќаланыѕ,


               астананыѕ) жергілікті атќарушы органдарыныѕ
               ќўзыреті

      Облыстардыѕ (республикалыќ маѕызы бар ќаланыѕ, астананыѕ) жергілікті атќарушы органдары:

      1) ґѕірлік бўќаралыќ аќпарат ќўралдары арќылы мемлекеттік аќпараттыќ саясатты іске асырады;

      2) облыстыѕ (республикалыќ маѕызы бар ќаланыѕ, астананыѕ) аумаєында таратылатын шетелдік бўќаралыќ аќпарат ќўралдарын есепке алуды жїзеге асырады;

      3) арнайы стационарлыќ їй-жайларды орналастыру тјртібін жјне онда эротикалыќ сипаттаєы материалдар жариялайтын мерзімді баспасґз ґнімін ґткізу ережесін бекітеді;

      4) Ќазаќстан Республикасыныѕ заѕнамасында белгіленген тјртіппен ґѕірлік деѕгейде мемлекеттік аќпараттыќ саясатты жїргізу жґніндегі мемлекеттік тапсырысты ќалыптастырады, орналастырады жјне оныѕ жїзеге асырылуын баќылайды;

      5) тиісті јкімшілік-аумаќтыќ бірлікте бўќаралыќ аќпарат ќўралдарыныѕ Ќазаќстан Республикасыныѕ заѕнамасын саќтауын баќылауды жїзеге асырады;

      6) ујкілетті органєа статистикалыќ деректерді, шетелдік бўќаралыќ аќпарат ќўралдарын есепке алу жґніндегі аќпараттарды, сондай-аќ Ќазаќстан Республикасыныѕ заѕнамасын саќтау жґніндегі мјліметтерді табыс етеді.

      4-5-бап. Мемлекеттiк баќылау

      1. Мемлекеттiк баќылаудыѕ маќсаты жеке жјне заѕды тўлєалардыѕ Ќазаќстан Республикасыныѕ бўќаралыќ аќпарат ќўралдары туралы заѕнамасын саќтауын ќамтамасыз ету болып табылады.

      2. Облыстардыѕ (республикалыќ маѕызы бар ќаланыѕ, астананыѕ) жергiлiктi атќарушы органдары жїзеге асыратын бўќаралыќ аќпарат ќўралдары саласындаєы мемлекеттiк баќылау мыналарды:

      1) осы Заѕда кґзделген талаптарды саќтау жґнiндегi баќылауды;

      2) бўќаралыќ аќпарат ќўралдары арќылы таратылатын жарнамаєа ќатысты баќылауды ќамтиды.

      3. Ујкiлеттi орган, облыстардыѕ (республикалыќ маѕызы бар ќаланыѕ, астананыѕ) жергiлiктi атќарушы органдары жїзеге асыратын бўќаралыќ аќпарат ќўралдары саласындаєы мемлекеттiк баќылау тексеру нысанында орындалады.

      4. Тексерудiѕ тїрлерi:

      жоспарлы - алдыѕєы тексерулерге ќатысты Ќазаќстан Республикасыныѕ заѕдарында белгiленген уаќыт аралыќтары ескерiлiп жїргiзiлетiн мемлекеттiк орган жоспарлаєан тексеру;

      жоспардан тыс - жеке жјне заѕды тўлєалардыѕ ґтiнiштерiне дереу ден ќоюды талап ететiн ќалыптасќан јлеуметтiк-экономикалыќ жаєдайєа байланысты таєайындалатын тексеру;

      рейдтiк - лицензияныѕ, тiркеу жјне ґзге де рўќсат ету ќўжаттарыныѕ болуын, сондай-аќ мемлекеттiк органныѕ баќылау объектiсi болып табылатын баќылау жабдыєыныѕ дўрыс ќолданылуын тексеру.

      5. Тексеру жїргiзудiѕ мерзiмi нўсќама берiлген кезден бастап кїнтiзбелiк он бес кїннен аспауєа тиiс.
      Ескерту. 4-5-баппен толыќтырылды - Ќазаќстан Республикасыныѕ 2006.01.31. N 125 (ќолданысќа енгізілу тјртібін 2-баптан ќараѕыз) Заѕымен.

 2-тарау. Бўќаралыќ аќпарат ќўралдарыныѕ ќызметін


ўйымдастыру

      5-бап. Бўќаралыќ аќпарат ќўралын ќўру ќўќыєы

      1. Бўќаралыќ аќпарат ќўралын ќўруєа Ќазаќстан Республикасыныѕ заѕдарына сјйкес жеке жјне заѕды тўлєалардыѕ ќўќыєы болады. 
      Бўќаралыќ аќпарат ќўралы заѕды тўлєа нысанында да, заѕды тўлєаныѕ ќўрылымдыќ бґлiмшесi нысанында да ќўрылуы мїмкiн. 
      Бўќаралыќ аќпарат ќўралын есепке ќою туралы кујлiк бўќаралыќ аќпарат ќўралыныѕ ґнiмiн шыєаруды (эфирге шыєуды) жїзеге асыруєа, аќпараттыќ сипаттаєы хабарлар мен материалдарды таратуєа негiз болып табылады. Бўл талап WЕВ-сайттарєа ќолданылмайды. 

      2. Заѕды тўлєаныѕ - Ќазаќстан Республикасындаєы бўќаралыќ аќпарат ќўралы меншiк иесiніѕ немесе осы саладаєы ќызметті жїзеге асырушыныѕ акцияларыныѕ (їлесiнiѕ, пайыныѕ) 20 проценттен астамын шетелдiк жеке жјне заѕды тўлєалардыѕ, азаматтыєы жоќ адамдардыѕ тiкелей жјне (немесе) жанама иеленуiне, пайдалануына, билiк етуiне жјне (немесе) басќаруына тыйым салынады. 


      Ескерту. 5-бапќа ґзгерту енгізілді - Ќазаќстан Республикасыныѕ 2001.05.03. N 181 Заѕымен.

      6-бап. Бўќаралыќ аќпарат ќўралыныѕ меншік иесі

      1. Меншік иесі - бўќаралыќ аќпарат ќўралын иелену, пайдалану жјне оєан билік ету ќўќыєын жїзеге асыратын жеке немесе заѕды тўлєа, не жеке жјне (немесе) заѕды тўлєалардыѕ бірлестігі. 

      2. Бўќаралыќ аќпарат ќўралыныѕ меншік иесі тиісті шарт негізінде ґзініѕ меншікті, сондай-аќ басќа да бўќаралыќ аќпарат ќўралдарына ќатысты редакция, редактор, журналист, баспагер, таратушы ретінде іс-ќимыл жасауєа ќўќылы. 

      7-бап. Бўќаралыќ аќпарат ќўралыныѕ редакциясы

      1. Редакция меншік иесініѕ тапсыруы бойынша бўќаралыќ аќпарат ќўралын јзірлеуді жјне шыєаруды (эфирге шыєаруды) жїзеге асырады. 

      2. Редакцияєа бас редактор (редактор) басшылыќ етеді.

      2-1. Мыналар:


      1) сот іс-јрекетке ќабілетсіз деп танылєан азаматтар;

      2) таєайындау кезінде заѕда белгiленген тјртiппен соттылыєы алынбаєан немесе ґтелмеген азаматтар;

      3) шетелдiктер не азаматтыєы жоќ адамдар;

      4) ґздерiнiѕ кiнјсiнен бўќаралыќ аќпарат ќўралыныѕ шыєарылуы (эфирге шыєуы) сот шешiмiмен тоќтатылєан бўќаралыќ аќпарат ќўралыныѕ бас редакторлары (редакторлары) болєан азаматтар соттыѕ шешiмi заѕды кїшiне енген кїннен бастап їш жыл iшiнде бас редактор (редактор) бола алмайды.

      3. Меншік иесі мен редакция арасындаєы ќатынастар жарєымен жјне шартпен реттеледі.
      Ескерту. 7-бапќа ґзгерту енгізілді - Ќазаќстан Республикасыныѕ 2005 жылєы 8 шілдедегі N 67-ІІІ Заѕымен (Заѕныѕ ќолданысќа енгізілу тјртібін 2-баптан ќараѕыз), 2006.07.05. N 156 (ќолданысќа енгізілу тјртібін 2-баптан ќараѕыз) Заѕдарымен.

      8-бап. Аќпарат агенттігі

      1. Аќпарат агенттігі - Ќазаќстан Республикасыныѕ заѕ актілеріне сјйкес тіркелген, ќызметі аќпараттыќ сипаттаєы хабарлар мен материалдарды жинауєа, ќайта ґѕдеуге жјне таратуєа баєытталєан заѕды тўлєа. 

      2. Аќпарат агенттігініѕ хабарлары мен материалдарында оныѕ атауы мен шыєарылєан уаќыты ќоса берілуге тиіс. 

      3. Аќпарат агенттігініѕ хабарлары мен материалдарын бўќаралыќ аќпарат ќўралдары таратќан кезде аќпарат агенттігіне сілтеме жасауєа міндетті. 

      4. Аќпарат агенттігіне осы Заѕныѕ 2, 10-баптарыныѕ кїші ќолданылады. 

      9-бап. Бўќаралыќ аќпарат ќўралыныѕ баспагері

      1. Баспагер - бўќаралыќ аќпарат ќўралыныѕ ґнімін ґндіруді материалдыќ-техникалыќ жаєынан ќамтамасыз етуді жїзеге асыратын жеке немесе заѕды тўлєа. 

      2. Егер меншік иесі бўќаралыќ аќпарат ќўралыныѕ јрі баспагері болмаса, меншік иесі мен баспагердіѕ ќўќыќтары, міндеттері мен жауапкершілігі жеке шартпен белгіленеді. 

      10-бап. Бўќаралыќ аќпарат ќўралын есепке ќою,


             ќайта есепке ќою 

      1. Ќазаќстан Республикасыныѕ аумаєында таратылатын, WEB-сайттардан басќа, бўќаралыќ аќпарат ќўралдары ујкiлеттi органда мiндеттi тїрде есепке ќойылуєа тиiс.

      2. Есепке ќою, ќайта есепке ќою їшiн бўќаралыќ аќпарат ќўралыныѕ меншiк иесi не оныѕ ујкiлдiк беруi бойынша јрекет ететiн тўлєа осы Заѕныѕ 11-бабыныѕ талаптарына сай келетiн арыз бередi.

      3. Бўќаралыќ аќпарат ќўралын есепке ќойєан кезде, сондай-аќ бўќаралыќ аќпарат ќўралын есепке ќоюды кујландыратын ќўжаттыѕ телнўсќасын алєан кезде Ќазаќстан Республикасыныѕ Салыќ кодексiнде айќындалатын тјртiппен алым алынады.

      4. Бўќаралыќ аќпарат ќўралын есепке ќою, ќайта есепке ќою туралы арыз тїскен кїнiнен бастап он бес кїн iшiнде ќаралуєа тиiс. Арызды ќараудыѕ ќорытындылары бойынша ујкiлеттi орган бўќаралыќ аќпарат ќўралыныѕ меншiк иесiне есепке ќою туралы кујлiк бередi не мынадай негiздер бойынша:

      1) егер ујкiлеттi орган бўрын сол атпен жјне сол аумаќќа таралатын бўќаралыќ аќпарат ќўралын есепке ќойєаны туралы кујлiк берген болса не оныѕ аты бўрын ќўрылєан бўќаралыќ аќпарат ќўралыныѕ атымен айырєысыз дјрежеде ўќсас болса;

      2) егер арыздыѕ мазмўны осы Заѕныѕ 11-бабыныѕ талаптарына сай келмейтiн болса;

      3) егер арыз бўќаралыќ аќпарат ќўралыныѕ шыєарылуына (эфирге шыєуына) тыйым салу туралы сот шешiмi заѕды кїшiне енген кїннен бастап бiр жыл ґтпей тўрып берiлсе;

      4) егер бўќаралыќ аќпарат ќўралын есепке ќойєаны їшiн алым тґленбесе;

      5) егер меншiк иесiнiѕ ауысуына орай бўќаралыќ аќпарат ќўралын ќайта есепке ќою туралы арызєа бўќаралыќ аќпарат ќўралына меншiк ќўќыєын басќа тўлєаєа берудi растайтын шарттыѕ нотариалды тїрде кујландырылєан кґшiрме жазбасы ќоса тiркелмесе;

      6) егер есепке ќоюєа шыєарылуын (эфирге шыєуын) бўрын сот тоќтатќан бўќаралыќ аќпарат ќўралыныѕ атымен (атыныѕ бiр бґлiгiмен) жјне таќырыптыќ баєытымен немесе аты мен таќырыптыќ баєытын ќайталайтын бўќаралыќ аќпарат ќўралы мјлiмделген болса, сондай-аќ шыєарылуы (эфирге шыєуы) сот шешiмiмен тоќтатылєан бўќаралыќ аќпарат ќўралыныѕ меншiк иесi не бас редакторы (редакторы) соттыѕ шешiмi заѕды кїшiне енген кїннен бастап їш жыл iшiнде арыз берген жаєдайда, есепке ќоюдан бас тартады.

      5. Мерзiмдi баспасґз басылымыныѕ меншiк иесi есепке ќою туралы кујлiктi алєан кїннен бастап їш ай iшiнде бўќаралыќ аќпарат ќўралы ґнiмiн шыєаруєа кiрiсу ќўќыєын саќтайды.


      Теле-, радио-, бейне-, кинохроникалыќ баєдарламаныѕ, аќпарат агенттiгiнiѕ меншiк иесi есепке ќою туралы кујлiктi алєан кїннен бастап алты ай iшiнде бўќаралыќ аќпарат ќўралы ґнiмiн шыєаруєа, аќпараттыќ сипаттаєы хабарлар мен материалдарды таратуєа кiрiсу ќўќыєын саќтайды.
      Бўќаралыќ аќпарат ќўралыныѕ шыєарылуын (эфирге шыєуын) сот тоќтатып ќойєан жаєдайларды ќоспаєанда, бўќаралыќ аќпарат ќўралы ґнiмiн шыєару мерзiмiн ґткiзiп алєан, сондай-аќ бўќаралыќ аќпарат ќўралы ґнiмiн шыєару їш ай бойы тоќтап ќалєан жаєдайда, ујкiлеттi органныѕ шешiмiмен бўќаралыќ аќпарат ќўралын есепке ќою туралы кујлiктiѕ кїшi жойылды деп танылады.

      6. Бўќаралыќ аќпарат ќўралы меншiк иесi ауысќан не ўйымдыќ-ќўќыќтыќ нысаны, атауы, сондай-аќ бўќаралыќ аќпарат ќўралыныѕ аты, басылымныѕ не хабардыѕ тiлi, таралу аумаєы, негiзгi таќырыптыќ баєыты, бас редакторы (редакторы), редакцияныѕ мекенжайы жјне шыєарылу мерзiмдiлiгi ґзгерген жаєдайларда ќайта есепке алынуєа тиiс.


      Ескерту. 10-бап жаѕа редакцияда - Ќазаќстан Республикасыныѕ 2006.07.05. N 156 (ќолданысќа енгізілу тјртібін 2-баптан ќараѕыз) Заѕымен.

      11-бап. Бўќаралыќ аќпарат ќўралын есепке


              ќою туралы арыз

      1. Бўќаралыќ аќпарат ќўралын есепке ќою туралы арызда:

      1) бўќаралыќ аќпарат ќўралы меншiк иесiнiѕ атауы орналасќан жерi, ўйымдыќ-ќўќыќтыќ нысаны;

      2) бўќаралыќ аќпарат ќўралыныѕ тiлi (тiлдерi);

      3) шыєарылымныѕ болжалды мерзiмдiлiгi;

      4) негiзгi таќырыптыќ баєыты;

      5) таралу аумаєы;

      6) бас редактордыѕ (редактордыѕ) тегi, аты, јкесiнiѕ аты;

      7) редакцияныѕ мекенжайы кґрсетiлуге тиiс.
      Арызєа:
      жеке тўлєалар їшiн - кјсiпкерлiк ќызметпен айналысу ќўќыєын растайтын ќўжаттыѕ нотариалды тїрде кујландырылєан кґшiрмесi;
      заѕды тўлєалар їшiн - заѕды тўлєаны мемлекеттiк тiркеу (ќайта тiркеу) туралы кујлiктiѕ, ќўрылтай ќўжаттарыныѕ нотариалды тїрде кујландырылєан кґшiрмелерi;
      бўќаралыќ аќпарат ќўралын есепке ќою їшiн бюджетке алым тґленгенiн растайтын ќўжат ќоса тiркеледi.

      2. Бўќаралыќ аќпарат ќўралын есепке ќою кезiнде ґзге талаптарды алєа тартуєа тыйым салынады.


      Ескерту. 10-бапќа ґзгерту енгізілді - Ќазаќстан Республикасыныѕ 2006.07.05. N 156 (ќолданысќа енгізілу тјртібін 2-баптан ќараѕыз) Заѕымен.

      12-бап. Бўќаралыќ аќпарат ќўралын есепке


              ќоюдан босату

      Таралымы:


      - жїз данаєа жетпейтін мерзімді баспасґз басылымдарын;
      - ресми, нормативтік жјне ґзге де актілерді;
      - сот практикасыныѕ бюллетеньдерін;
      - кабелдiк желiлермен таратылатын теле-, радио-, бейне-, кинохроникалыќ баєдарламаларды, егер ќызмет кґрсету аумаєы бiр єимаратпен немесе кешенмен шектелген болса, есепке ќою талап етiлмейдi. 
      Ескерту. 12-бапќа ґзгерту енгізілді - Ќазаќстан Республикасыныѕ 2001.05.03. N 181 Заѕымен.

      13-бап. Бўќаралыќ аќпарат ќўралын шыєаруды


             (эфирге шыєаруды) тоќтата тўру жјне тоќтату

      1. Бўќаралыќ аќпарат ќўралын шыєару (эфирге шыєару) меншік иесініѕ немесе соттыѕ шешімі бойынша тоќтатыла тўруы не тоќтатылуы мїмкін. 

      2. Басылымдардыѕ бір немесе бірнеше нґмірініѕ шыєарылуын, сондай-аќ радио жјне теледидар баєдарламаларыныѕ эфирге шыєуын, ґзге де бўќаралыќ аќпарат ќўралдарыныѕ шыєарылуын уаќытша тоќтату, тоќтата тўру деп тїсініледі. Бўќаралыќ аќпарат ќўралын шыєаруды (эфирге шыєаруды) тоќтату тўру їш айдан аспайтын мерзімге жол беріледі. 

      3. Мемлекеттiк ќўпияларды ќўрайтын мјлiметтердi немесе заѕмен ќорєалатын ґзге де ќўпияны жария ету, терроризмге ќарсы операцияларды жїргізу кезеѕiнде олардыѕ техникалыќ тјсiлдерi мен тактикасын ашатын аќпаратты тарату, есiрткi ќўралдарын, психотроптыќ заттар мен прекурсорларды насихаттау, ќатыгездік пен зорлыќ-зомбылыќты, јлеуметтік, нјсілдiк, ўлттыќ, дiни, тектiк-топтыќ жјне рулыќ басымдыќты їгіттеу немесе насихаттау, порнографиялыќ жјне арнайы жыныстыќ-эротикалыќ сипаттаєы радио-, телебаєдарламаларды тарату, сондай-аќ кино- жјне бейнеґнiмдердi кґрсету, осы Заѕныѕ 3-бабында, 10-бабыныѕ 3-2-тармаєында кґзделген талаптарды бўзу, сондай-аќ 14-бабыныѕ 3-1-тармаєыныѕ, 15  жјне  16-баптарыныѕталаптарын бiр жыл iшiнде ќайталап бўзу белгіленген тјртіппен бўќаралыќ аќпарат ќўралдарыныѕ шыєарылуын (эфирге шыєуын) тоќтата тўруєа негіз болып табылады.

      4. Ќазаќстан Республикасыныѕ конституциялыќ ќўрылысын кїштеп ґзгертудi, оныѕ тўтастыєын бўзуды, мемлекет ќауіпсiздiгіне нўќсан келтiрудi, соєысты насихаттау жјне їгiттеу, экстремизмдi немесе терроризмдi насихаттау, сондай-аќ белгiленген мерзiмде бўќаралыќ аќпарат ќўралдарыныѕ шыєарылуын (эфирге шыєуын) тоќтата тўру себептерiн жоймау бўќаралыќ аќпарат ќўралдарыныѕ шыєарылуын (эфирге шыєуын) тоќтатуєа негіз болып табылады.

      5. Меншік иесініѕ не соттыѕ шешімі бойынша бўќаралыќ аќпарат ќўралыныѕ шыєуын (эфирге шыєуын) тоќтата тўрєан не тоќтатќан жаєдайда ујкілетті органєа хабарлама жіберіледі. 


      Бўќаралыќ аќпарат ќўралын шыєаруды (эфирге шыєаруды) тоќтату оны есепке ќою туралы кујліктіѕ кїшін жоюєа јкеп соєады.
      Ескерту. 13-бапќа ґзгерту енгізілді - Ќазаќстан Республикасыныѕ 2005 жылєы 8 шілдедегі N 67-ІІІ (Заѕныѕ ќолданысќа енгізілу тјртібін 2-баптан ќараѕыз), 2006.01.10. N 116 (2006 жылєы 1 ќаѕтардан бастап ќолданысќа енгiзiледi) Заѕдарымен.

 3-тарау. Бўќаралыќ аќпарат ќўралдарын тарату

      14-бап. Бўќаралыќ аќпарат ќўралдарын тарату

      1. Бўќаралыќ аќпарат ќўралдарын таратуды меншік иесініѕ шешімі бойынша оныѕ ґзі не шарт негізінде немесе ґзге де заѕды негіздерде редакция, баспагер, сондай-аќ ўйымдар мен азаматтар жїзеге асырады. 

      2. Эротикалыќ сипаттаєы материалдар жариялайтын мерзімді баспасґз басылымдарын тек ќана мґлдiр ораммен буылып-тїйiлген кїйiнде жјне бґлшек саудада соєан арнап јдейі бґлінген тўраќты їй-жайларда сатуєа жол беріледі, олардыѕ орналасќан жері мен ондаєы сату ережелерін жергілікті атќарушы органдар белгілейді. 
      Порнографиялыќ жјне арнаулы сексуалдыќ-эротикалыќ сипаттаєы радио, теледидар баєдарламаларыныѕ эфирге шыєарылуына, сондай-аќ кино жјне бейне ґнiмiнiѕ кґрсетiлуiне, ќатiгездiк пен зорлыќты насихаттауєа тыйым салынады. 

      3. Алкоголь ґнімдерін жарнамалауєа 2004 жылєы 1 ќаѕтардан бастап тыйым салынады.


      Темекі жјне темекі бўйымдарын жарнамалауєа тыйым салынады.

      3-1. Шетелдiк бўќаралыќ аќпарат ќўралдарыныѕ теле- жјне радио баєдарламаларын ретрансляциялау телерадио хабарларын тарату арналары арќылы берiлетiн хабарлардыѕ жалпы кґлемiнiѕ: 2002 жылєы 1 ќаѕтардан бастап елу процентiнен, 2003 жылєы 1 ќаѕтардан бастап жиырма процентiнен аспауєа тиiс. 


      Бўл талап кабелдiк жјне эфирлiк-кабелдiк теледидарлар тарататын хабарларєа ќолданылмайды.

      4. Заѕды негіздерде жїзеге асырылатын бўќаралыќ аќпарат ќўралы таратуєа жеке немесе заѕды тўлєалар, сол сияќты мемлекеттiк органдарды лауазымды адамдары тарапынан кедергі жасауєа, заѕсыз тјркілеуге, сондай-аќ таралымын немесе оныѕ бiр бґлiгiн жоюєа заѕды кїшіне енген шешімi негiзiнде болмаса жол берiлмейдi.


      Ескерту. 14-бапќа ґзгерту енгізілді - Ќазаќстан Республикасыныѕ 2001.05.03. N 181, 2003.12.19. N 509, 2007.06.19. N 264 Заѕдарымен.

      15-бап. Шыєарылым деректерi

      1. Мерзiмдi басылымныѕ јрбiр шыєарылымында мынадай мјлiметтер болуєа тиiс:

      1) бўќаралыќ аќпарат ќўралыныѕ атауы;

      2) бўќаралыќ аќпарат ќўралыныѕ меншiк иесi;

      3) бас редактордыѕ (редактордыѕ) тегi жјне аты-жґнi;

      4) есепке ќою туралы кујлiктiѕ нґмiрi мен берiлген кїнi жјне оны берген органныѕ атауы;

      5) басылымныѕ мерзiмдiлiгi;

      6) бўќаралыќ аќпарат ќўралыныѕ рет нґмiрi мен жарыќ кґрген кїні;

      7) таралымы;

      8) баспахананыѕ атауы, оныѕ мекен-жайы жјне редакцияныѕ мекен-жайы.

      2. Бўќаралыќ аќпарат ќўралы эфирге јрбiр шыќќан сайын, ал їздiксiз хабар таратќан жаєдайда тјулiгiне кемiнде тґрт рет ґзiнiѕ атауын жариялап отыруєа мiндеттi.


      Ескерту. 15-бапќа ґзгеріс енгізілді - Ќазаќстан Республикасыныѕ 2001.05.03. N 181 Заѕымен.

      16-бап. Мерзiмдi басылымдардыѕ мiндеттi даналары


              мен теле- жјне радиохабарлар
              материалдарын саќтау

      1. Мерзiмдi басылымдардыѕ мiндеттi тегiн даналарын, соныѕ iшiнде осы Заѕныѕ 12-бабына орай есепке ќоюдан босатылєандарын олар јзiрленген кїнi бўќаралыќ аќпарат ќўралыныѕ меншiк иесi немесе оныѕ тапсыруы бойынша їшiншi тўлєа Ўлттыќ Мемлекеттiк кiтап палатасына, Ўлттыќ кiтапханаєа, Ќазаќстан Республикасы Парламентiнiѕ кiтапханасына, ујкiлеттi органєа жiбередi. 

      2. Бўќаралыќ аќпарат ќўралдарыныѕ (теледидар, радио хабарларын тарату) редакциялары эфирге шыєарєан ґз хабарларыныѕ жазбаларын бiр ай бойы саќтауєа, сондай-аќ оларды ґздерiнiѕ эфирлiк жўмысыныѕ тіркеу журналында кґрсетуге жјне оны соѕєы жазба жасалєан кезден бастап кемінде бір жыл саќтауєа міндетті. Тарихи немесе мјдени жаєынан ќўнды жазбалар ујкілетті орган айќындайтын тјртіппен саќталады.
      Ескерту. 16-бапќа ґзгерту енгізілді - Ќазаќстан Республикасыныѕ 2006.01.10. N 116 (2006 жылєы 1 ќаѕтардан бастап ќолданысќа енгiзiледi) Заѕымен.

 4-тарау. Бўќаралыќ аќпарат ќўралдарыныѕ


азаматтармен жјне ўйымдармен ќатынасы

      17-бап. Авторлыќ туындылар мен хаттар

      1. Редакция пайдаланылатын туындыларєа ќўќыќты, оныѕ ішінде интеллектуалдыќ меншікке авторлыќ жјне ґзге де ќўќыќтарды саќтауєа міндетті.

      2. Оќырмандар хаттарын жариялау кезінде олардыѕ мјтінін ќысќартуєа жјне оныѕ мазмўныныѕ маєынасын бўрмаламай редакциялауєа жол беріледі.

      3. Егер заѕда ґзгеше кґзделмесе, бўќаралыќ аќпарат ќўралы редакциясын ол ќабылдамай тастаєан материалды жариялауєа ешкімніѕ де міндеттеуге ќўќыєы жоќ.

      18-бап. Ресми хабарлар

      1. Мемлекеттік органдардыѕ ресми хабарлары бўќаралыќ аќпарат ќўралдарында Ќазаќстан Республикасыныѕ заѕ актілеріне сјйкес орналастырылады. 

      2. Мемлекеттік органдар, бўќаралыќ аќпарат ќўралдарыныѕ ґкілдеріне, олардыѕ меншік нысанына жјне кімге ќарайтынына ќарамастан, ґтініш жасаєан кезде, Ќазаќстан Республикасыныѕ мемлекеттік ќўпиясы болып табылатынынан басќа аќпаратты теѕ шарттарда беруге міндетті. 

      2-1. Мемлекеттiк органдар мен ґзге де ўйымдар сўратылып отырєан аќпаратты ґтiнiш тїскен кїннен бастап їш кїннен кешiктiрмей беруге не беру мерзiмiн немесе беруден бас тарту себебiн кґрсете отырып жауабын беруге мiндеттi. 
      Ќосымша зерделеудi жјне тексерудi ќажет ететiн ґтiнiшке жауап ол келiп тїскен кїннен бастап бiр ай мерзiмнен кешiктiрiлмей берiлуге тиiс. 
      Бўќаралыќ аќпарат ќўралынан ќойылєан мјселелердi шешу ќўзыретiне кiрмейтiн мемлекеттiк органдарєа немесе ґзге де ўйымдарєа ґтiнiш келiп тїскен жаєдайда, осы ґтiнiш бес кїн мерзiмнен кешiктiрiлмей тиiстi органдарєа жiберiлiп, бўл туралы бўќаралыќ аќпарат ќўралына хабарлануєа тиiс. 

      3. Сўралып отырєан мјліметтерді беруден бас тартылуєа бўќаралыќ аќпарат ќўралыныѕ ґкілі мемлекеттік басќару органдары мен лауазымды адамдардыѕ азаматтар ќўќыєына ќысым жасайтын заѕсыз јрекеттеріне шаєым жасауєа арналєан заѕда кґзделген тјртіппен жоєары тўрєан органєа немесе лауазымды адамєа, ал одан соѕ сотќа шаєым жасауы мїмкін. 


      Ескерту. 18-бапќа ґзгерту енгізілді - Ќазаќстан Республикасыныѕ 2001.05.03. N 181 Заѕымен.

      19-бап. Теріске шыєару ќўќыєы

      1. Азамат немесе заѕды тўлєа ґзініѕ ар-намысына, ќадір-ќасиетіне немесе іскерлік беделіне нўќсан келтіретін мјліметтерді, егер мўндай мјліметтер таратушы олардыѕ шындыќќа сјйкестігін дјлелдемесе, сот арќылы теріске шыєаруды талап етуге ќўќылы. 

      2. Егер азаматтыѕ немесе заѕды тўлєаныѕ ар-намысына, ќадір-ќасиетiне немесе iскерлiк беделiне нўќсан келтiретiн мјлiметтер бўќаралыќ аќпарат ќўралдарында таратылса, олар сол бўќаралыќ аќпарат ќўралдарында тегiн терiске шыєарылуєа тиiс. 


      Егер аталєан мјлiметтер ўйымнан шыќќан ќўжатта болєан жаєдайда, мўндай ќўжат алмастырылып немесе ќайтарылып алынып, бўл ќўжаттаєы мјлiметтердiѕ шындыќќа сјйкес келмейтiндiгi туралы адресатќа мiндеттi тїрде хабарлануєа тиiс. 
      Ґзге реттерде терiске шыєару тјртiбiн сот белгілейдi. 

      3. Азаматтыѕ немесе заѕды тўлєаныѕ бўќаралыќ аќпарат ќўралында терiске шыєаруды не жауапты жариялау туралы талабы, егер бўќаралыќ аќпарат органы мўндай жарияланымнан бас тартса не бiр айдыѕ iшiнде жарияланым жасамаса, сондай-аќ ол таратылєан жаєдайда, сотта ќаралады. 

      4. Азаматќа немесе заѕды тўлєаєа ќатысты олардыѕ ар-намысына, адiр-ќасиетiне немесе iскерлiк беделіне нўќсан келтiретiн мјлiметтер таратылєан болса, олар мўндай мјлiметтердi терiске шыєарумен ќоса олардыѕ таратылуынан ґздерiне келтiрiлген залалдыѕ немесе моральдыќ зиянныѕ орнын толтыруды талап етуге ќўќылы.

 5-тарау. Журналистіѕ ќўќыќтары мен міндеттері

      20-бап. Журналистiѕ ќўќыќтары

      Журналистiѕ:

      1) аќпаратты iздестiрудi жїзеге асыруєа, сўратуєа, алуєа жјне таратуєа; 

      2) мемлекеттiк органдарєа, барлыќ меншiк нысандарындаєы ўйымдарєа баруына жјне ґзiнiѕ ќызмет бабындаєы мiндеттерiн жїзеге асыруєа байланысты олардыѕ лауазымды адамдарыныѕ ќабылдауында болуєа, жабыќ шара ґткiзу туралы шешiм ќабылданєаннан басќа жаєдайда ґзiн тiркеген орган ґткiзетiн барлыќ шараларєа ќатысуєа; 

      3) Ќазаќстан Республикасыныѕ заѕ актiлерiнде тыйым салынєан жаєдайларды ќоспаєанда, жазбалар, соныѕ iшiнде оларды дыбыс-бейне техникасын, кино-фото тїсiру ќўралдарын пайдалана отырып жасауєа; 

      4) журналистiѕ кујлiгiн кґрсету арќылы дїлей апаттар болєан аудандарда, митингiлер мен демонстрацияларда, сондай-аќ ќоєамдыќ, топтыќ жјне жеке мїдделер мен наразылыќтарды ґзге де бiлдiру нысандарына ќатысуєа; 

      5) ќўжаттар мен материалдардыѕ мемлекеттік ќўпиялар болып табылатын мјлiметтерi бар їзiндiлерiн ќоспаєанда, олармен танысуєа рўќсат алуєа;

      6) алынатын аќпараттыѕ дўрыстыєын тексеруге;

      7) алынєан аќпараттыќ материалдарды тексеру кезiнде мамандарєа жїгiнуге;

      8) ґзi дайындаєан хабарлар мен материалдарєа ќолын ќойып, шартты атын (бїркеншiк атын) кґрсетiп таратуєа;

      9) материалдыѕ мазмўны редакциялыќ тїзетуден кейін журналистіѕ жеке сеніміне ќайшы келсе, оєан ґз ќолы ќойылып жариялануынан бас тартуєа;

      10) авторлыќ жјне аќпарат кґздерiнiѕ ќўпиясы соттыѕ талап етуiмен жарияланєан жаєдайларды ќоспаєанда, бўл ќўпияларды саќтауєа ќўќыєы бар.

      21-бап. Журналистiѕ мiндеттерi

      Журналист: 

      1) Ќазаќстан Республикасыныѕ заѕдарын басшылыќќа ала отырып, ґзi шарттыќ ќатынастарда тўрєан бўќаралыќ аќпарат ќўралыныѕ ќызмет баєдарламасын жїзеге асыруєа;

      2) шындыќќа сјйкес келмейтiн аќпаратты таратпауєа;

      3) аќпарат ўсынєан адамдардыѕ авторлыєын кґрсету туралы олар жасаєан ґтiнiштердi ќанаєаттандыруєа;

      4) жеке жјне заѕды тўлєалардыѕ заѕды ќўќыќтары мен мїдделерiн ќўрметтеуге;

      4-1) азаматтармен сўхбат жїргiзген кезде дыбыс- немесе бейнежазбаны пайдалануєа келiсiм алуєа;

      5) Ќазаќстан Республикасыныѕ заѕдарына сјйкес ґзiне жїктелген ґзге де мiндеттердi орындауєа мiндеттi.


      Ескерту. 21-бапќа ґзгерту енгізілді - Ќазаќстан Республикасыныѕ 2001.05.03. N 181 Заѕымен.

 6-тарау. Журналистерді тіркеу

      22-бап. Журналистердi тiркеу

      1. Бўќаралыќ аќпарат ќўралдары мемлекеттiк органдардыѕ, ќоєамдыќ бiрлестiктер мен ўйымдардыѕ келiсiмi бойынша олардыѕ жанында ґз журналистерiн тiркей алады. 

      2. Журналист тiркелген мемлекеттiк органдар, ќоєамдыќ бiрлестiктер мен ўйымдар оны ґткiзiлетiн отырыстар, кеѕестер жјне ґзге де шаралар жґнiнде оєан алдын ала хабарлауєа, стенограммалармен, хаттамалармен жјне ґзге де ќўжаттармен ќамтамасыз етуге мiндеттi. 

      3. Жабыќ шара ґткiзу туралы шешiм ќабылданєан жаєдайларды ќоспаєанда, тiркелген журналистiѕ ґзiн тiркеген мемлекеттiк органдар, ќоєамдыќ бiрлестiктер мен ўйымдар ґткiзетiн отырыстарєа, кеѕестерге жјне басќа да шараларєа ќатысуєа ќўќыєы бар. 

      4. Егер журналист тiркеу ережелерiн бўзса не ґзiн тiркеген мемлекеттiк органдардыѕ, ќоєамдыќ бiрлестiктер мен ўйымдардыѕ ар-намысы мен ќадiр-ќасиетiне нўќсан келтiретiн, шындыќќа сјйкес келмейтiн мјлiметтердi таратса, оныѕ тiркелуi кїшiн жоюы мїмкiн. 
      5. алып тасталды - 2006.01.10. N 116 Заѕымен.
      Ескерту. 22-бапќа ґзгерту енгізілді - Ќазаќстан Республикасыныѕ 2006.01.10. N 116 (2006 жылєы 1 ќаѕтардан бастап ќолданысќа енгiзiледi) Заѕымен.

      23-бап. Ќазаќстан Республикасыныѕ бўќаралыќ аќпарат


              ќўралдарын шет елдерде тiркеу

      Егер халыќаралыќ шарттарда ґзгеше кґзделмесе, Ќазаќстан Республикасыныѕ бўќаралыќ аќпарат ќўралы иесiніѕ Ќазаќстан Республикасыныѕ жјне ґздерi болєан елдердiѕ заѕдарында кґзделген тјртiппен басќа елдерде тiлшiлер ќосынын ашуєа, журналистердi тiркеуге ќўќыєы бар. 

      24-бап. Ќазаќстан Республикасындаєы шетел бўќаралыќ
              аќпарат ќўралдары ґкiлдерiнiѕ ќызметi

      1. Шетел бўќаралыќ аќпарат ќўралдарыныѕ ґкiлдiктерiн жјне олардыѕ журналистерiн тiркеудi Ќазаќстан Республикасыныѕ Сыртќы iстер министрлiгi жїргiзедi. 

      2. Ќазаќстан Республикасында тiркелген шетел журналистерiніѕ жјне басќа да шетел бўќаралыќ аќпарат ќўралдары ґкiлдерiнiѕ ќўќыќтыќ жаєдайы мен кјсiптiк ќызметi Ќазаќстан Республикасыныѕ заѕдарымен жјне Ќазаќстан Республикасы бекiткен халыќаралыќ шарттармен реттеледi. 

      3. Ќазаќстан Республикасыныѕ Конституциясын жјне осы Заѕныѕ нормаларын бўзатын шетелдiк бўќаралыќ аќпарат ќўралдарыныѕ ґнiмiн таратуєа сот тјртiбiмен тыйым салынады.


      Ескерту. 24-бапќа ґзгерту енгізілді - Ќазаќстан Республикасыныѕ 2001.05.03. N 181 Заѕымен.

 7-тарау. Бўќаралыќ аќпарат ќўралдары туралы


заѕдарды бўзу їшін жауапкершілік

      25-бап. Бўќаралыќ аќпарат ќўралдары туралы заѕдарды


               бўзу їшiн жауапкершiлiк негiздерi

      1. Азаматтардыѕ немесе ўйымдардыѕ (мемлекеттiк органныѕ, азаматтардыѕ ќоєамдыќ, шыєармашылыќ, єылыми, дiни не ґзге де бiрлестiгiнiѕ жјне заѕды тўлєалардыѕ) ар-намысы мен ќадiр-ќасиетiне нўќсан келтiретiн, шындыќќа сјйкес келмейтiн мјлiметтердi тарату, бўќаралыќ аќпарат ќўралдары арќылы сотќа ыќпал жасау Ќазаќстан Республикасыныѕ заѕ актiлерiнде кґзделген жауаптылыќќа јкеп соєады. 

      2. Бўќаралыќ аќпарат ќўралдары туралы заѕдарды бўзу їшiн мемлекеттiк органдардыѕ жјне ґзге де ўйымдардыѕ оєан кiнјлi лауазымды адамдары, сондай-аќ бўќаралыќ аќпарат ќўралыныѕ иесi, таратушысы, бас редакторы (редакторы), таратылєан хабарлар мен материалдардыѕ авторлары жауапты болады. 

      2-1. Бўќаралыќ аќпарат ќўралыныѕ меншiк иесi, бас редакторы (редакторы) Ќазаќстан Республикасыныѕ конституциялыќ ќўрылысын кїштеп ґзгертудi , оныѕ тўтастыєын бўзуды, мемлекет ќауiпсiздiгiне нўќсан келтiрудi , соєысты, јлеуметтiк, нјсiлдiк, ўлттыќ, дiни, тектiк-таптыќ жјне рулыќ артыќшылыќты , ќатыгездікті, зорлыќ пен порнографияны насихаттап , їгіттейтін хабарлар мен материалдарды таратќаны їшін, олардыѕ алынєан кґздеріне ќарамастан, Ќазаќстан Республикасыныѕ заѕ актілерінде белгіленген жауаптылыќта болады. 

      3. Журналистiѕ заѕды кјсiптiк ќызметiне кедергi жасау Ќазаќстан Республикасыныѕ заѕдарында белгiленген жауаптылыќќа јкеп соєады. 
      Ескерту. 25-бапќа ґзгерту енгізілді - Ќазаќстан Республикасыныѕ 2001.05.03. N 181 Заѕымен.

      26-бап. Шындыќќа сјйкес келмейтін мјліметтерді тарату


              їшін жауапкершіліктен босатылатын реттер

      Бўќаралыќ аќпарат ќўралында шындыќќа сјйкес келмейтін мјліметтерді таратќаны їшін: 

      1) егер бўл мјліметтер ресми хабарлар мен ќўжаттарда айтылєан болса; 

      2) егер олар жарнама жјне аќпарат агенттіктерінен немесе мемлекеттік органдардыѕ баспасґз ќызметінен алынса; 

      3) егер олар ґкілді органдар депутаттарыныѕ, мемлекеттік органдардыѕ, ўйымдардыѕ лауазымды адамдарыныѕ жјне азаматтардыѕ ресми сґйлеген сґздерініѕ сґзбе-сґз ќайталанып берілуі болса;

      4) егер олар алдын ала жазылып алынбай эфирге шыєарылатын авторлыќ сґздерде не осы Заѕєа сјйкес редакциялауєа жатпайтын мјтіндерде айтылса;

      5) егер бўл мјліметтер осы Заѕныѕ 18-бабына сјйкес міндетті хабарларда айтылса, бас редактор (редактор), сондай-аќ журналист жауапты болмайды.
      Ескерту. 26-бапќа ґзгеріс енгізілді - Ќазаќстан Республикасыныѕ 2001.05.03. N 181 Заѕымен. 

      Ќазаќстан Республикасыныѕ


      Президенті

Достарыңызбен бөлісу:




©dereksiz.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет