Барлығы – 60 сағат

«Бекітемін»

ЖМФ деканы Карагойшин Ж.М.

_______________________

«__»__________ 200 _ ж.

050113 Биология

мамандығы бойынша кредиттік оқу жүйесінде оқитын

студенттерге арналған

Гистология

^{(пәннің атауы)}

ПӘННІҢ ОҚУ-ӘДІСТЕМЕЛІК КЕШЕНІ

Курс – 1

Барлығы – 60 сағат

1. 
   ПӘННІҢ ТИПТІК ОҚУ ЖОСПАРЫ
   

Курс бағдарламасы Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігінің комитеті Әл-Фараби атындағы қазақ мемлекеттік ұлттық университеті Алматы «Қазақ университеті» 1998 жылғы «Гистология» курсының типтік оқу бағдарламасы негізінде құрастырылған.

«Биология және экология» кафедрасы, №5 ғимарат, 5-кабинет)

«Профессор В.В. Иванов атындағы биология и экология» кафедрасының отырысында келісілде.

“____” ________________200_ ж. № ___хаттама.

Жаратылыстану-математика факультетіның оқу-әдістемелік

кеңесінің төрайымы ______________ С.Б.Темиралиева

2. ПӘН БОЙЫНША ОҚЫТУ БАҒДАРЛАМАСЫ - SILLABUS

Оқытушы (оқытушылар) туралы мәлімет
- Усиев Ермек Тулегенович.

- жаратылыстану-математика факультеті профессор В.В.Иванов атындағы «Биология және экология» кафедрасы, №5 ғимарат, 5-кабинет.

- жұмыс телефоны: 50-35-49

Студенттерге қойылатын талаптар:

Курс бойынша жоғары балл алу үшін әрдайым жұмыстану қажет. Себебі пән бойынша баға жалпы семестр бойы жинақталады. Сабаққа белсенді қатысып, барлық тапсырмаларды нақты, дұрыс, ұқыпты, толық орындаған жағдайда студентке жоғары баға қойылады. Студент әрбір кредит сағат бойынша жинаған балдарын есептеп жүру қажет (жоғарыда көрсетілген пән бойынша білімді бағалау және апталық тақырыптық кесте бойынша)

1. Сабаққа қатысу

Студент сабаққа қатысуға міндетті. Қалдырылған сабақтар пәннің оқу-әдістемелік кешенінде көрсетілгендей толық көлемде орындалу қажет. Пәннің 3/1 себепсіз қалдырса, курстан шығарылады.

2. Аудиториядағы тәртіп

Студент сабаққа кешікпеу, сабақ уақытында сөйлеспеу, газет оқымау, ұялы телефоның сөндіру, оқу үрдісіне белсенді қатысуы қажет.

3. Үй тапсырмасы

Үй тапсырмасы міндетті түреде көрсетілген мерзімде орындалуы қажет. Үй тапсырмалары негізінде қорытынды баға шығарылады.

4. Жеке тапсырмалар

Семестрлік жеке тапсырмалар міндетті болып табылады. Олар реферат (баяндама, хабарлама т.б.) ретінде орындалып, қорғалады. Бұл тапсырмалардың әрқайсысы бағаланып, қорытынды баға шығарылады.

5. Бақылау жұмысы.

Бақылау жұмысы сабақ уақытында орындалып, тапсырылады. Студенттердің білімін бақылау негізінен тест тапсырмаларын орындату арқылы тексеріледі.

6. Пікірлесу.

Пікірлесу әр топта кесте бойынша жүзеге асады. Студенттердің білімін бақылау тест тапсырмаларын орындату арқылы жүргізілуі мүмкін.
Пән туралы мәлімет

Гистология

Сабақ кестесі Семестр 15 оқу аптасынан және 2 сессия аптасынан тұрады.

Аптасына 1 кредит сағат, әр кредит сағат 1 сағат дәріс және 1 сағат практикалық сабақ, 1 сағат СРСП-дан тұрады.

Кредит саны – 1

Өткізу орны: Жаратылыстану бөлімі № 5 оқу ғимараты, сабақ кестесі бойынша

Оқу жоспарынан көшірме:

Курс	Семестр	Кредит саны	Дәрістер	Лаб. жұмыс	ОЖСӨЖ	СӨЖ	Барлығы	Бақылау түрі
1	1	1	15	5	15	15	45	емтихан

Курстың мақсаты:

Гистология курсының мақсаты жануарлар мен адамдардағы ұлпалар жүйелерінің құрылстарындағы, қызметтеріндегі ерекшеліктермен және дамуымен таныстыру.

Тақырыбы: Гистология пәні және мақсаты

Дәріс мазмұны:

1. 
   Ұлпаға түсінік. Гистология ілімінің тарихы.
   
2. 
   Ұлпаларды морфологиясы мен қызметіне қарай жіктеу, онто- және филогенезде дамуы
   
3. 
   Гистологияда қолданылатын техника. Гистологияда қолданылатын зерттеу тәсілдері
   

Н.А. Мануилова Гистология с основами эмбриологии 9-23 беттер

Антипчук Ю.П. Гистология с основами эмбриологии. М. Беттер

ОЖСӨЖ 1 мазмұны:

1. 
   Гистологияның биология жүйесіндегі орны медицинадағы және ветеринариядағы маңызы
   
2. 
   Қазіргі кезеңдегі гистологияның проблемалары
   

Тақырыбы: Эпителий ұлпаларының жүйелері

Дәріс мазмұны:

1. 
   Эпителий ұлпасының морфологиясы және қызметі, оны талдау негіздері.
   
2. 
   Эпителий ұлпасын морфологиялық, физиологиялық, фило-онтогенетикалық тұрғыдан талдау
   

Н.А. Мануилова Гистология с основами эмбриологии 162-180 беттер

Антипчук Ю.П. Гистология с основами эмбриологии. М. Беттер

М. Нұрышев Гистология және эмбриология негіздері 102-107 беттер

1. 
   Эпителийлік ұлпалардың морфологиялық жіктелуі
   
2. 
   Омыртқалы және омыртқасыз жануарлардың жабынды эпителийлерінің салыстырмалы гистологиясы
   

Тақырыбы: Эпителий ұлпаларының жүйелері

Дәріс мазмұны:

1 Без эпителийі. Экзокринді және эндокринді бездер, олардың онто- және филогенезде пайда болуы, құрылысы мен қызметіне сипаттама. Секрет циклі жайында түсінік

2. Ішек эпителийлері. Омыртқалы және омыртқасыз жануарлардың ішек эпителийлерінің ерекшеліктері, түзілуі, физиологиялық регенерациясы.

Әдебиеттер:

Н.А. Мануилова Гистология с основами эмбриологии 166-180 беттер

Антипчук Ю.П. Гистология с основами эмбриологии. М. 128-155 Беттер

М. Нұрышев Гистология және эмбриология негіздері 102-107 беттер

1. Тыныс жолдарындағы эпителий.

Тақырыбы: Дәнекер ұлпалар жүйесі

Дәріс мазмұны:

1. 
   Дәнекер ұлпаларына жалпы сипаттама, құрылысы мен қызметі, морфо-физиологиялық талдау
   
2. 
   Ретикулярлы ұлпа. Борпылдақ дәнекер ұлпасының гистогенезі, талшықтары мен аморфты заттарының пайда болу механизмі.
   

Н.А. Мануилова Гистология с основами эмбриологии 166-180 беттер

Антипчук Ю.П. Гистология с основами эмбриологии. М. 128-155 Беттер

М. Нұрышев Гистология және эмбриология негіздері 123-130 беттер

1. 
   Ретикулярлы ұлпа
   
2. 
   Борпылдақ дәнекер ұлпа
   

Тақырыбы: Дәнекер ұлпалары. Қан және лимфа.

Дәріс мазмұны:

1. 
   Сүтқоректілердің қан клеткаларына жалпы сипаттама және оларды талдау. Қанның клеткалық элементтерінің морфологиялық белгілері
   
2. 
   Иммунитет жүйесінің Т және В лимфоциттері, филогенездегі клеткалы және гуморальды иммунитеттердің қарым қатынасы
   
3. 
   Қанның жасалуы (гемопоэз).
   

Н.А. Мануилова Гистология с основами эмбриологии 181-194 беттер

Антипчук Ю.П. Гистология с основами эмбриологии. М. 128-155 Беттер

М. Нұрышев Гистология және эмбриология негіздері 113-122 беттер

1. 
   Эмбриондық кезеңдегі қанның жасалуы
   
2. 
   Ересек организмдегі қанның түзілуі.
   

Тақырыбы: Тірек-механикалық ұлпалар топтары

Дәріс мазмұны:

1. 
   Тығыз жинақталған және жинақталмаған дәнекер ұлпаларының құрылысы, гистогенезі, биохимиялық ерекшеліктері.
   
2. 
   Шеміршек ұлпалары, құрылысы, қызметі, топографиясы және ерекшеліктері.
   
3. 
   Гиаленді, эластинді және талшықты шеміршектердің пайда болуы
   

Н.А. Мануилова Гистология с основами эмбриологии 207-212 беттер

Антипчук Ю.П. Гистология с основами эмбриологии. М. 128-155 Беттер

М. Нұрышев Гистология және эмбриология негіздері 128-132 беттер

1. 
   Шеміршек ұлпалары
   
2. 
   (реферат тапсыру)
   

Тақырыбы: Тірек-механикалық ұлпалар топтары

Дәріс мазмұны:

1. 
   Сүйек ұлпасының құрылысы, қызметі, химиялық құрамы
   
2. 
   Сүйектің даму. Ұрықтық дәнекер ұлпасынан немесе мезенхимадан тікелей дамуы.
   
3. 
   Сүйектің шеміршектің орнына дамуы.
   

Н.А. Мануилова Гистология с основами эмбриологии 212- 226беттер

Антипчук Ю.П. Гистология с основами эмбриологии. М. 128-155 Беттер

М. Нұрышев Гистология және эмбриология негіздері 132 – 139 беттер

1. 
   Омыртқалылардың ішкі орта ұлпаларының байланыстылығы
   

Тақырыбы: Бұлшықет ұлпасы

Дәріс мазмұны:

1. 
   Бұлшықет ұлпасы. Жалпы сипаттама жән бұлшықет ұлпаларын талдау.
   
2. 
   Көлденең жолақты бұлшық еттері. Олардың ерекшеліктері, құрылысы, дамуы, регенерациясы.
   
3. 
   Жүректің жолақты бұлшық еттері.
   

Н.А. Мануилова Гистология с основами эмбриологии 226-236 беттер

Антипчук Ю.П. Гистология с основами эмбриологии. М. 128-155 Беттер

М. Нұрышев Гистология және эмбриология негіздері 139-144 беттер

1. Бұлшықет ұлпаларының түрлері

2. Жазық бұлшықет ұлпалары
Апта 9

Кредит сағат 1

Дәріс №9

Тақырыбы. Жүйке жүйесінің ұлпалары

Дәріс мазмұны:

1. 
   Жүйке жасушаларының жалпы сипаттамасы және оларды талдау
   
2. 
   Жүйке клеткалары, өсінділері, морфологиясы және қызметтері. Нейрондардың гистогенезі
   
3. 
   Нейроглия, нерв талшықтары классификациясы
   

Н.А. Мануилова Гистология с основами эмбриологии 236 беттер

Антипчук Ю.П. Гистология с основами эмбриологии. М. 215 238 Беттер

М. Нұрышев Гистология және эмбриология негіздері 144-153 беттер

1. Жүйке жасушаларының жалпы сипаттамасы және оларды талдау

Тақырыбы: Жүйке жүйесінің ұлпалары

Дәріс мазмұны:

1. Синапстар. Жалпы мінездеме, нәзік құрылысы. Синапстардың химиялық және электроникалық түрлері.

2. Рецепторлар. Рецепторлардың түрлері. Рефлекторлы доға.

Әдебиеттер:

Н.А. Мануилова Гистология с основами эмбриологии 238-254 беттер

Антипчук Ю.П. Гистология с основами эмбриологии. М. 215 - 238 Беттер

М. Нұрышев Гистология және эмбриология негіздері 144-153 беттер

1. 
   Нейросекреторлы клеткалар
   

Тақырыбы: Микротехникамен танысу

Сараман сабақ мазмұны:

1. 
   Гистологиялық препараттарды дайындаудың негізгі жолдарымен танысу және олардың әрқайсысының мәнін түсіну
   
2. 
   Гистологиялық препараттарға қойылатын талаптарды меңгеру және оларды әзірлеу тәсілін үйрену
   

З.Қ.Тоқаев Жалпы және арнаулы гистология практикумы 5- 9 беттер

1. 
   Гистология ілімінің тарихы.
   
2. 
   Ұлпаларды морфологиясы мен қызметіне қарай жіктеу, онто- және филогенезде дамуы
   
3. 
   Гистологияда қолданылатын зерттеу тәсілдері
   

Тақырыбы: Эпителиальды ұлпалар

Сараман сабақ мазмұны:

1. 
   Эпителийлік ұлпалардың морфологиялық белгілеріне қарай жіктелуі
   

2. Тері эпителий, ішек эпителийі, безді эпителий құрылысы, қызметі

эпителий регенерациясы

Әдебиеттер:

Н.А. Мануилова Гистология с основами эмбриологии 9-23 беттер

Антипчук Ю.П. Гистология с основами эмбриологии. М. Беттер

З.Қ.Тоқаев Жалпы және арнаулы гистология практикумы 23-26беттер

1. Без эпителийі. Экзокринді және эндокринді бездер, олардың онто- және филогенезде пайда болуы, құрылысы мен қызметіне сипаттама. Секрет циклі жайында түсінік

2. Ішек эпителийлері. Омыртқалы және омыртқасыз жануарлардың ішек эпителийлерінің ерекшеліктері, түзілуі, физиологиялық регенерациясы
Апта 13

Кредит сағат 1

Сараман №3

Тақырыбы: Ретикулярлы және борпылдақ дәнекер ұлпа. Қан және лимфа

Сараман сабағының мазмұны:

1. 
   Ретикулярлы және борпылдақ дәнекер ұлпалардың құрылысы, атқаратын қызметі және организмде таралуы
   
2. 
   Қан және лимфа. Қан құрамы және атқаратын қызметі
   
3. 
   Қан элементтерінің морфологиялық белгілері
   

Н.А. Мануилова Гистология с основами эмбриологии 166-180 беттер

Антипчук Ю.П. Гистология с основами эмбриологии. М. 128-155 Беттер

З.Қ.Тоқаев Жалпы және арнаулы гистология практикумы 26-28беттер

1. 
   Қан элементтерінің морфологиялық белгілері
   
2. 
   Қан жасаудың унитарлы теориясы, дің және жартылай дің клеткалары
   

Тақырыбы: Тірек-механикалық ұлпалар топтары

Сараман сабақ мазмұны:

1. 
   Шеміршек ұлпасының құрылысын дайын препараттан қарап суретін салу. Шеміршектердің сипаттамасы
   
2. 
   Сүйек ұлпасының құрылысы, құрамы, сүйектің дамуы
   
3. 
   Бұлшықет ұлпасы және түрлері
   

Н.А. Мануилова Гистология с основами эмбриологии 166-180 беттер

Антипчук Ю.П. Гистология с основами эмбриологии. М. 128-155 Беттер

З.Қ.Тоқаев Жалпы және арнаулы гистология практикумы 26-28беттер

1. Бірыңғай салалы бұлшықет ұлпасы

2. Жүрек бұлшықет ұлпасы

3. № 2 Микроемтихан (тестке жауап)

Тақырыбы: Жүйке жүйесінің ұлпалары

Сараман сабағының мазмұны:

1. 
   Жүйке жасушалары
   
2. 
   Миелинді жүйке талшықтары
   
3. 
   Миелинсіз жүйке талшықтары
   
4. 
   Рефлекторлы доға суретін салу
   

Н.А. Мануилова Гистология с основами эмбриологии 238-254 беттер

Антипчук Ю.П. Гистология с основами эмбриологии. М.215-238 Беттер

А.И.Новиков, Е.С.Святенко 149-166 беттер

З.Қ.Тоқаев Жалпы және арнаулы гистология практикумы 26-28беттер

ОЖСӨЖ 15 мазмұны:

1. 
   Жүйке жүйесінің элементтерінің дамуы мен регенерациясы
   

1. Гистология / Под ред. В.Г.Елисеева и др./ М., Медицина 1989

2. Заварзин А.А. Основы сравнительной гистологии Л.ЛГУ. 1985

3. Шубникова Е.А. Функциональная морфология тканей. М. ЛГУ, 1981

4. Хэм А., Кормак Д. Гистология в 5 томах М., Мир, 1983

5. Ракышев А. Организмнің нәзік құрамы. Алматы, Саяхат, 1994

6. Антипчук Ю.П. Гистология с основами эмбриологии. М., 1983

7. Новиков А.И., Святенко Е.С. Руководство к лабораторным занятиям по гистологии с основами эмбриологии

8. Мұхит Нұрышев Гистология және эмбриология негіздері А. «Санат»,1998

9. Қ.Нұғматжанов «Гистология және эмбриология негіздері»

Алматы «Қайнар» баспасы, 1969
Қосымша әдебиеттер:

1. Винников Я.Н. Эволюция рецепторов. Л., Наука. 1979

2. Глебов Е.Н., Крыжановский Г.Н. Функциональная морфология синапсов. М., Медицина. 1978

3. Заварзин А.А. Избранные труды. М., 1953

4. Каплан А.И. Хрящ. Изд-во «В мире науки»1984

5. Ковасина Б.С., Торбеков В.П. Жинь костной ткани. М., 1984

6. Купер Э. Сравнительная эммуналогия. М., Мир 1980

7.Серов В.Б., Шехтар А.Б. Соединительная ткань, функциональная морфология /синапсов/ и общая палитология. М., 1981

8. Сравнительная морфология животных. Под ред. Л.Проссера М., 1978

9. Уголов А.М. Мембранное пищеварение. Л.Наука., 1972

10. Хрущев Н.Г. Гистогенез соединительной ткани. М., наука, 1976.

3. ПӘН БОЙЫНША ТАПСЫРМАЛАРДЫ ОРЫНДАУ ЖӘНЕ ТАПСЫРУ КЕСТЕСІ

№	Жұмыс түрі	Тапсырманың мақсаты мен мазмұны	Ұсынылатын әдебиеттер	Орындау мерзімі және тапсыру уақыты (аптасы)	Балл	Бақылау түрі
1	Реферат	Тақырып бойынша негізгі баяндама	Семинар тақырыбына байланысты	6 апта	5% (үй тапсырмасы түрінде беріледі)	Реферат және баяндама
2	Сабаққа қатысу	Курсты меңгеру деңгейін жақсарту үшін барлық дәрістер мен ОСӨЖ сабақтарын жібермей қатысу керек		Семестр бойынша
3	ОЖСӨЖ тапсырмаларын орындау (барлығы 12 тапсыр ма)	Талдау және танымдық қабілеттерін арттыру	Семинар тақырыбына байланысты	ОЖСӨЖ кестесі бойынша берілген уақыт шеңберінде	Тақырып бойынша 0,5-1 % дейін (аралық бақылау түрі ретінде)	Тапсырмалардың орындалуын, сұрақтарға жауап беру қабілетін тексеру
4	Жазба жұмыс түрінде аралық бақылау	Ойлау қабылетін тексеру	Бірінші жұмыс 1-7 тақырыптарға байланысты Екінші жұмыс 8 – 15 тақырыптарға байланысты	№7 семинар №14 семинар	Тапсырмалар саны бойынша әрбір жұмыс 10% бағаланады	Жазба жұмысын тексеру
5	Емтихан	Білімді кешенді тексеру			Тест