9.Пікірлесу.
Пікірлесу әр топта кесте бойынша жүзеге асады. Студенттердің білімін бақылау тест тапсырмаларын орындату арқылы жүргізілуі мүмкін.
12.8 Студенттердің білімін тақырыптар бойынша тексеру және емтихан сұрақтары
-
1-7 апталардағы тақырыптар бойынша тексеру сұрақтары.
Салыстырмалық теориясы сұрақтары
-
АСТ кіріспе. Майкельсон – Морли, Физо тәжірибелері. Эйнштейн постулаттары.
-
АСТ-ның негізгі түсініктері. Сағаттар синхронизациясы.
-
АСТ постулаттарының салдарлары
-
Лоренц түрлендірулерін қорыту.
-
Лоренц түрлендірулерінің салдары.
-
Жылдамдықтар түрленуінің релятивистік формуласы.
-
Физо тәжірибесін түсіндіру.
-
Оқиғалардың арасындағы интервал. Интервал түрлері.
-
Минковский әлемі.
-
АСТ-ның төрт өлшемді кинематикасы: 4-радиус векторы, 4-импульс.
-
АСТ-ның төрт өлшемді динамикасы: 4-күш, энергия,импульс, кинетикалық энергия, масса.
-
4- векторлардың түрлену заңдары.
-
Өзара әсердің релятивистік моделі.
-
Жарық кванты - фотон. Фотон - релятивистік бөлшек.
-
Допплер эффектісі. 4-толқындық вектордың түрленуі.
Электродинамика cұрақтары
-
Электродинамика пәні. Электр және магнит құбылыстары жайындағы ғылымның пайда болу және даму тарихы.
-
Электр заряды және элетромагниттік өріс. Лоренц күші.
-
Электродинамиканың эксперименттік негіздері. Кулон заңы. Элетростатика заңдары.
-
Электродинамиканың эксперименттік негіздері. Ампер және Био-Савар-Лаплас заңдары. Электромагниттік индукция заңы. Ығысу тогы жайындағы гипотеза.
-
8-15 апталардағы тақырыптар бойынша тексеру сұрақтары.
-
Вакуумдегі электромагнитік өріс. Максвелл теңдеулерін дифференциалдық және интегралдық түрі.
-
Электромагниттік өрістің потенциалдары.
-
Электромагниттік потенциалдар үшін жазылған өріс теңдеулері.
-
Зарядтарды орын ауыстырғанда өрістің жұмысы.
-
Электромагниттік өріс энергиясы. Энергияның сақталу заңы.
-
Электромагниттік өріс импульсі. Электромагниттік толқынның қысымы. Зарядтар жүйесінде импульстің және импульс моментінің сақталу заңының орындалуы.
-
Ваккумдегі стационарлы электромагниттік өріс.
-
Зарядтар жүйесінен өте алыс нүктелердегі электростатикалық өрістің мультиполының құраушылары.
-
Электростатикалық зарядтар жүйесінің энергиясы.
-
Электр өрісінің тыныштықта тұратын зарядтар жүйесіне әсер күші.
-
Вакуумдегі магниттік - статикалық өріс.
-
Қашық нүктелердегі зарядтар жүйенің магнит өрісінің вектор - потенциалы.
-
Магнит өрісінің қозғалыстағы зарядтар жүйесіне әсер күші.
-
Магнитостатикалық өріс энергиясы.
-
Жазық монохроматты толқындар. Электромагниттік толқындардың поляризациясы.
-
Жазық электромагниттік толқындарының электр өрісінің кернеулігі мен магнит өрісінің индукция векторының потенциалдарымен байланысы.
-
Кейбір электродинамикалық шамалардың () релятивистік түрі және бір инерциалды санақ жүйесінен екіншісіне көшкенде өзгеруі.
-
Зарядтың сақталу заңы мен Лоренцтің калибрлеу шартының және Даламбер теңдеулерінің релятивистік ковариантты түрі.
-
Е және В векторларының бір инерциалды санақ жүйесінен екіншісіне ауысқанда түрленуі. Өріс инварианттары.
-
Электромагниттік өріс тензоры және Максвелл теңдеулерінің ковариантты түрі.
-
Электромагниттік толқындардың теңдеулері және олардың шешімдері.
-
Жазық электромагниттік толқындарының Е және В векторлары мен потенциалдарының арасындағы қатынастар.
-
Жазық монохроматтағы толқындар электромагниттік толқындардың поляризациясы.
-
Қозғалыстағы зарядтар жүйесінен қашық нүктелерде электромагниттік өріс потенциалдарының қатарға жіктелуі.
-
Электрлік дипольдың сәуле шығаруы.
-
Магниттік дипольдың сәуле шығаруы.
-
Емтиханға дайындық сұрақтары.
-
Салыстырмалық теориясына кіріспе. АСТ –нің негізгі принциптері және негізгі түсініктері. Сағаттарды синхрондау. Майкельсон – Морли, Физо тәжірибелері. Эфир гипотезасы. Энштейн постулаттары.
-
АСТ – постулаттарының салдары: уақыттың салыстырмалығы, ұзындықтар салыстырмалығы.
-
Лоренц түрлендірулері.
-
Лоренц түрлендірулерінің салдары. Меншікті уақыт.
-
Жылдамдықтар түрлендірулерінің релятивистік формуласы. Физо тәжірибесі.
-
Оқиғалардың арасындағы интервал.
-
Минковский әлемі.4 өлшемді кеңістік.Векторлардың түрлендіру матрицасы.
-
АСТ – ның төрт өлшемді кинематикасы 4- жылдамдық, 4- импульс.
-
АСТ – ның төрт өлшемді динамикасы 4 – күш релятивистік қозғалыс теңдеулері.
-
Релятивистік механикада бөлшектің энергиясы , импульсы. Олардың арасындағы байланыс. Масса дефектісі.
-
АСТ – нда 4 – векторлардың түрленуі.
-
Өзара әсердің релятивистік моделі.
-
Жарық кванты. Фотон – релятивистік бөлшек.
-
Допплер эффектісі. 4 – толқындық вектордың түрленуі.
-
Электродинамика пәні. Электромагнитизм жайында ғылымның пайда болуы және дамуы.
-
Электр заряды және электромагниттік өріс. Лоренц күші.
-
Электродинамиканың эксперименттік негіздері. Ампер, Био – Савар – Лаплас және электромагниттік индукция заңдары. Ығысу жайындағы гипотеза.
-
Электродинамиканың эксперименттік негіздері : Кулон заңы. Электростатика заңдары.
-
Вакуумдегі электростатикалық өріс. Максвелл теңдеулерінің интегралдық және дифференциалдық формасы.
-
Электромагниттік өрістің потенциалдары.
-
Электромагниттік потенциалдар үшін жазылған өріс теңдеулері (Даламбер теңдеулерін қорыту).
-
Зарядтарды орын ауыстырғанда өрістің жұмысы.
-
Электромагниттік өріс энергиясы. Энергияның сақталу заңы.
-
Электромагниттік өрістің импульсы. Жарық қысымы. Зарядтар жүйесінде импульстің және импульс моментінің сақталу заңдары.
-
Вакуумдегі стационарлы электромагниттік өріс.
-
Зарядтар жүйесінен қашық нүктелердегі электромагниттік өрістің мультиполдің құраушылары.
-
Электростатикалық зарядтар жүйесінің энергиясы.
-
Сыртқы электр өрісінің тыныштықта тұратын зарядтар жүйесінде әсер күші.
-
Вакуумдегі магнитостатикалық өріс.
-
Магнит өрісінің қозғалыстағы зарядтардың жүйесіне әсер күші және оның моменті.
-
Қашық нүктелерде қозғалмайтын зарядтар жүйесінің магнит
өрісінің вектор – потенциалы..
-
Магнитостатикалық өрістің энергиясы.
-
Кейбір электродинамикалық шамалардың (q,j,,A) релятивистік түрі. Бір ИСЖ – нен екіншісіне өткенде түрленуі.
-
Зарядтың сақталу заңы мен Лоренцтің калибрлеу шартының және Даламбер теңдеуінің релятивистік ковариантты түрі.
-
Е және В векторларының бір ИСЖ – нен екіншісіне ауысқанда түрленуі. Өріс инварианттары.
-
Электромагниттік өріс тензоры және Максвелл теңдеулерінің ковариантты түрі.
-
Зарядталған бөлшектің сыртқы электромагниттік өрістегі қозғалыс теңдеулерінің ковариантты түрі.
-
Электромагниттік толқындардың теңдеулері және олардың шешімдері.
-
Жазық электромагниттік толқындарының Е және В векторлары мен потенциалда-рының арасындағы қатыстар.
-
Жазық монохроматтағы толқындар электромагниттік толқындардың поляризациясы.
-
Қозғалыстағы зарядтар жүйесінен қашық нүктелерде электромагниттік өріс потенциалдарының қатарға жіктелуі.
-
Электрлік дипольдық сәуле шығаруы.Магниттік дипольдық сәуле шығаруы.
|
| -
Курс бойынша жазба жұмыстарының тақырыптары (реферат, баяндама, курстық жұмыс т.б.)
Салыстырмалық теориясынан реферат тақырыптары
-
Релятивистік бөлшектердің соқтығысуы.
-
Релятивистік бөлшектердің қозғалыс теңдеуін шешудің мысалдары.
-
Ядролық физикадағы энергия мен импульстің сақталу заңы.
-
Релятивистік физикадағы Лагранж әдістемесі.
-
Лоренц түрлендірулерінің геометриялық интерпретациясы.
-
Электродинамика принциптері мен салыстырмалық теория.
-
Жарық фотондары – реалитивистік бөлшек. Доплер эффектісі.
-
Өзара әсердің релятивистік моделі.
Электродинамикадан реферат тақырыптары
-
Электрдинамиканың пайда болуы және көрнекті ғалымдары.
-
3. ПӘННІҢ ОҚУ-ӘДІСТЕМЕЛІК ҚАМТЫЛУ КАРТАСЫ
Дәрісханалық (дәріс, практикалық, семинарлық, лабораториялық, сабақтар) және дәрісханадан тыс (ОЖСӨЖ: курстық және дипломдық жұмыстары, СӨЖ тапсырмалары) сабақтардың оқу әдебиеттерімен қамтылуын көрсетеді
Пәннің әдебиеттермен қамтамасыз етілу картасы
Кафедра “Физика”
тьютор Кенжалиев Д.И.
Пән “Электр және магнетизм”
Кредит саны 3
№
|
Әдебиет атауы
|
Барлығы
|
Ескерту
|
кітапханада
|
кафедрада
|
Студенттердің қамтылу пайызы (%)
|
Электронды түрі
|
1
|
2
|
3
|
4
|
5
|
6
|
7
|
1
|
Гершензон В.М., Малов Н.Н. Курс теоретич. физики: Электродинамика
|
105
|
-
|
100
|
-
|
|
2
|
Беллюстин С.В. Классическая электрон. теория.
|
28
|
|
|
|
|
3
|
Ландау Л.Д. Лифшиц Е.М. Теория поля, Курс теорет. физики т.ІІ
|
17
|
|
|
|
|
4
|
Угаров В.А. Спе-циальная теория относительности
|
33
|
|
|
|
|
5
|
ПеннерД.И. Лекции по электродинамике.
|
10
|
|
|
|
|
2
|
СавельевИ.В. Осн-овытеорет. физики т1Механика и электродинамика
|
15
|
-
|
100
|
-
|
|
3
|
Матвеев А.Н. Электричество и магнетизм М.: Высшая школа 1983.
|
14
|
-
|
80
|
-
|
|
6
|
Тобаяқов. Ж. Электр және магнетизм, Алматы, 1988
|
80
|
-
|
100
|
-
|
|
9
|
Әбілдаев Ә.Х. Электродинамика негіздері. Алматы, Рауан, 1994
|
9
|
-
|
55
|
-
|
|
Мерзімді басылымдар:
1.
|
«Физика және астрономия»,ж. Алматы
|
|
Периодика оқу залында
|
2.
|
«Физика в школе». Ж. Россия. Москва
|
|
Периодика оқу залында
|
3.
|
«Физика». Газета. Приложение к газете «Первое сентября»
|
|
Қалалық кітапхана
|
4. ПӘН БОЙЫНША ТАПСЫРМАЛАРДЫ ОРЫНДАУ ЖӘНЕ ТАПСЫРУ КЕСТЕСІ
№
|
Жұмыс түрі
|
Тапсырманың мақсаты мен мазмұны
|
Ұсынылатын әдебиеттер
|
Орындау мерзімі және тапсыру уақыты (аптасы)
|
Балл
|
Бақылау түрі
|
1
|
Реферат
|
Тақырып бойынша негізгі баяндама
|
Мултановский В.В.ВасилевскийА.С. Курс теоретической физики. Классическая электродинамика М. 1990
|
4 апта
|
5% (үй тапсырмасы түрінде беріледі)
|
Реферат және баяндама
|
2
|
ОЖСӨЖ тапсырмаларын орындау
(барлығы 12 тапсырма)
|
Талдау және танымдық қабілеттерін арттыру
|
Семинар тақырыбына байланысты
|
ОЖСӨЖ кестесі бойынша берілген уақыт шеңберінде
|
Тақырып бойынша
1 – 4% дейін (аралық бақылау түрі ретінде)
|
Тапсырмалардың орындалуын, сұрақтарға жауап беру қабілетін тексеру
|
3
|
Практика үй тапсырмаларын орындау
|
Есеп шығару дағдысын
дамыту
|
|
Кесте бойынша уақыт шеңбері
|
0,2-2,8% дейін
|
Есеп шығарылуын тексеру
|
4
|
Бақылау жұмысы
|
Есеп шығару дағдысын тексеру
|
|
7-апта
14-апта
|
1-5% дейін
|
Есеп
|
5
|
Емтихан
|
Білімді кешенді тексер
|
|
|
Тест
|
|
5. ГЛОССАРИЙ
Физика, электр және магнетизм пәні бойынша глоссарий
Қазақшасы
|
орысшасы
|
ағылшыншасы
|
Электр өткізгіштік
|
Электропроводность
|
Conduction
|
Электр өрісі
|
Электрическое поле
|
The Electric field(margin)
|
Электр тогы
|
Электрический ток
|
The Electric current
|
Электр заряды
|
Электрический заряд
|
The Electric charge
|
Өріс кернеулігі
|
Напряженность поля
|
Field tension
|
Өріс индукциясы
|
Индукция поля
|
Field induction
|
Электризация
|
Электрлену
|
Electrification
|
Электр потенциалы
|
Электрический потенциал
|
The Electric potential
|
Разность потенциалов
|
Потенциалдар айырмасы
|
Potential difference
|
Электр кедергісі
|
Электрическое сопротивление
|
The Electric resistance
|
Ток күші
|
Сила тока
|
Amperage
|
Электр кернеуі
|
Электрическое напряжение
|
The Electric voltage (tension;stress)
|
Электр тогының тығыздығы
|
Плотность электрического тока
|
Density of the electric current
|
Электр ығысу
|
Электрическое смещение
|
The Electric offset (displacing)
|
Диэлектрлік өтімділік
|
Диэлектрическая проницаемость
|
Dielectric conductivity
|
Вакуум
|
Вакуум
|
Vacuum
|
Орта
|
Среда, вещество
|
substance
|
Диэлектрик
|
Диэлектрик
|
Dielektrik
|
Өткізгіш
|
Проводник
|
The Conductor
|
Жартылай өткізгіш
|
Полупроводник
|
The Semiconductor
|
Магнит өрісі
|
Магнитное поле
|
The Magnetic field (margin)
|
Магниттік индукция
|
Магнитная индукция
|
The Magnetic induction
|
Магнит өрісінің кернеулігі
|
Напряженность магнитного поля
|
The Tension of the magnetic field(margin)
|
Магнит өтімділігі
|
Магнитная проницаемость
|
Magnetic conductivity
|
Магнит ағыны
|
Магнитный поток
|
The Magnetic flow (stream; duct)
|
Электромагниттік индукция
|
Электромагнитная индукция
|
The Electromagnetic induction
|
Электр қозгаушы (ЭҚК)
|
Электродвижущая сила
|
|
Электрсиымдылық
|
Электроемкость
|
Capacitу
|
Конденсатор
|
Конденсатор
|
The Condensator, condenser, Capacitor
|
Электростатикалық өріс
|
Электростатическое поле
|
The Electrostatic field (margin)
|
Меншікті кедергі
|
Удельное сопротивление
|
Specific resistance
|
Өткізгіштерді қосу
|
Соединение проводников
|
Connection of conductors
|
Тоқ көзі
|
Источник тока
|
Source of current
|
Тізбектеп қосу
|
Последовательное соединение
|
Series connection
|
Параллель қосу
|
Параллельное соединение
|
Multiple connection
|
Тоқ тасымалдаушы
|
Носители тока
|
Current …
|
Заряд жылдамдығы
|
Скорость заряда
|
Charge velocity
|
Заң
|
Закон
|
Law
|
Заряд тығыздығы
|
Плотность заряда
|
Charge density
|
Еркін зарядтар
|
Свободные заряды
|
Free charge units
|
Жартылай өткізгіш
|
Полупроводник
|
Semiconductor
|
Зоналық теория
|
Зонная теория
|
Zone theory
|
Контактідегі потенциалдар айырмасы
|
Контактная разность потенциалов
|
Contact difference of potentials
|
Шығу жұмысы
|
Работа выхода
|
Jab our output
|
Термоэлектрлік құбылыс
|
Термоэлектрические явления
|
Thermoelectric phenomena
|
Газ разряды
|
Газовый разряд
|
Gas discharge
|
өздік және өздік емес газ разряды
|
Самостоятельный и несамостоятельный разряд
|
Self maintained / non – self maintained gas discharge
|
Электролит
|
Электролит
|
Electric – thrower
|
Иондар
|
Ионы
|
Ions
|
Термоэлектрондық эмиссия
|
Термоэлектронная эмиссия
|
Thermoelectric emission
|
Электрлік диссоциация
|
Электролитическая диссоциация
|
Electrolytic dissociation
|
Иондалу
|
Ионизация
|
Ionization
|
Заряд тығыздығы
|
Плотность заряда
|
Charge density
|
Магнит моменті
|
Магнитный момент
|
Magnetic instance
|
Ампер күші
|
Сила Ампера
|
Ampere force
|
Лоренц күші
|
Сила Лоренца
|
Laurence force
|
Үдеткіш
|
Ускоритель
|
Accelerator
|
Холл эффектісі
|
Эффект Холла
|
Hall effect
|
генератор
|
Генератор
|
Generator
|
Өзгеру жылдамдығы
|
Скорость изменения
|
Alternation velocity
|
Электрлік тербеліс
|
Электрические колебания
|
Electric oscillations
|
Айнымалы тоқ
|
Переменный ток
|
Alternating current
|
Актив кедергісі
|
Активное сопротивление
|
Active resistance
|
Индуктивтік кедергі
|
Индуктивное сопротивление
|
Inductive resistance
|
Реактивтік кедергі
|
Реактивное сопротивление
|
Reactive resistance
|
Сыйымдылық кедергі
|
Емкостное сопротивление
|
Capacity resistance
|
Кернеу диаграммасы
|
Диаграмма напряжений
|
Diagram of tension
|
Қуат
|
Мощность
|
Power
|
Қуат коэффициенті
|
Коэффициент мощности
|
Power efficiency
|
Электрлік тербелмелі контур
|
Электрический колебательный контур
|
Electric oscillations conductor
|
Сызықтық жиілік
|
Линейная частота
|
Line frequency
|
Циклдік жиілік
|
Циклическая частота
|
Cyclic frequency
|
Тербеліс периоды
|
Период колебаний
|
Oscillation period
|
Томсон формуласы
|
Формула Томсона
|
Thomson’s formula
|
Тербеліс фазасы
|
Фаза колебаний
|
Oscillation phase
|
Бастапқы фаза
|
Начальная фаза
|
Initial phase
|
Электромагниттік өріс
|
Электромагнитное поле
|
Electromagnetic field
|
Электромагниттік толқын
|
Электромагнитные волны
|
Electromagnetic waves
|
Толқын жылдамдығы
|
Скорость волны
|
Wave velocity
|
Сәуле шығару
|
Излучение
|
Radiation
|
Жұмыс
|
Работа
|
Work
|
Энергия
|
Энергия
|
The Energy
|
|
Салыстырмалық теориясынан өзін-өзі тексеру сұрақтары
1. Кіріспе тақырыбы бойынша:
1) Классикалық механика қозғалыстың қандай түрлерін зерттейді?
2) Классикалық механиканың шектеулері қандай?
3) Энергия мен импульс шамаларының мағынасы бойынша релятивистік физика көзқарасының ерекшелігі қандай?
4) АСТ – ның негізін қандай постулаттар құрайды?
5) Галилейдің салыстырмалық принципінің электродинамикамен қайшылығы неде?
6) Эфир гипотезасы жайында не білесіз?
7) Майкельсон-Морли тәжірибесінің негізгі идеясы және қортындысы қандай?
2. «АСТ-ның негізгі түсініктері» тақырыбы бойынша:
1) АСТ-дағы санақ жүйесі ұғымына не кіреді? Классикалық механикадағы сәйкес ұғымынан айырмашылығы қандай?
2) Оқиға дегеніміз не? Сигнал дегеніміз не?
3) Қандай жылдамдық релятивистік, ал қандайы релятивистік емес?
4) ИСЖ – да са5аттар синхрондалуы қалай іске асырылады?
5) Меншікті және координаталық уақыт дегеніміз не?
6) Сызғыштар салыстырмалы козғалыс бағытына перпендикуляр орналасқанда ұзындықтары өзгере ме?
7) Сызғыштар салыстармалы қозғалыс бағытына параллель орналасканда ұзындықтары өзгере ме?
8) Уақыттың салыстырмалығыұғымы нені білдіреді?
3. «Лоренц түрлендірулерінің салдары» тақырыбы бойынша:
1) Жылдамдықтар өте жай болғандаЛоренц түрлендірулеріқандай түрде болады?
2) Бұл уақыттылықтың салыстырмалығы ұғымын қалай Лоренц түрлендірулері арқылы қалай дәлелдеуге болады?
3) Қайсысы ұзақ өмір сүреді: Тез қозғалатын бөлшектер ме, әлде жай қозғалатын бөлшектер ме?
4) Ұзындықтар салыстырмалылығын Лоренц түрлендірулері арқылы қалай дәлелдеуге болады?
4) Физо тәжірибесінің негізгі мақсаты не? Қортындысы қандай?
5. Интервалдың түрлері қандай?
1) Оқиғалар қандай да бір ИСЖ да бір нүктеде болуы үшін олардың арасындағы интервал қандай болуы керек?
2) Оқиғалар қандай да бір ИСЖ-да бір уақытта болуы үшін олардың арасындағы интервал қандай болуы керек?
3) Оқиғалар қандай да бір ИСЖ -да әрі бір нүктеде әр бір уақытта болуы үшін интервал қандай болуы керек?
6. Минковский әлемі
1) Лоренц түрлендірулері Минковский әлемінде қандай сызықтық координат түрлендірулеріне сәйкес келеді?
2) Сигнатура дегеніміз не?
3) 4-өлшемді радиус векторының құраушысы қандай?
4) 3-кеңістіктегі физикалық шамаларды, 4-кеңістікте көрсету үшін қандай принциптерге сүйену керек?
7. 4-жылдамдық, оның квадраты, 4-импульс құраушылары?
8. 1) 4-күштердің құраушылары?
2) Энергия мен импульстардың өзара байланысы?
3) Массалар дефектісі дегеніміз не?
4) Кинетикалық энергияның салыстырмалық теориясындағы формуласы?
9. 1) 4-векторының түрлену заңдарын қорыту үшін қандай формулаға сүйенеміз?
2) 4-импульстерінің түрлену заңдарына мысал келтіріңіз?
3) 4-күштің түрлену заңдарына мысал келтіріңіз?
Достарыңызбен бөлісу: |