4. Оқу жетістіктерін бағалау тәсілдері
«Математика» пәнін меңгеру нәтижелері критериалды бағалауды қолдану арқылы жүзеге асырылады.
Критериалды бағалау оқыту, оқу және бағалаудың өзара тығыз байланысында негізделген. Критериалды бағалау нәтижелері білім беру процессін тиімді жоспарлау және ұйымдастыру мақсатында пайдаланылады.
Критериалды бағалау қалыптастырушы және жиынтық бағалаудан тұрады.
Қалыптастырушы бағалау үздіксіз өткізіледі, оқушы мен оқытушы арасындағы кері байланысты қамтамасыз етеді және оқу процессін дер кезінде түзетуге мүмкіндік береді.
Жиынтық бағалау белгілі оқу мерзімінде оқу блогын оқып бітіргенде өткізіледі, оқушыларға кері байланысты қамтамасыз ету, пән бойынша тоқсандық және жылдық бағаларды қою үшін колданылады.
5. «Математика» пәнінің мазмұнын ұйымдастыру
Оқу жүктемесінің бөлінуі:
1) оқу бағдарламасындағы әр сыныпқа арналған сағат саны:
1-кесте
Сынып
|
Апталық жүктеме
|
Жылдық жүктеме
|
1
|
4 сағат
|
132 сағат
|
2
|
4 сағат
|
136 сағат
|
3
|
5 сағат
|
170 сағат
|
4
|
5 сағат
|
170 сағат
|
Сынып кабинетіндегі жиһаздардың орналасуы үлгілеу және практикалық жұмыстарды жүргізу бөліктерін, оқушылардың жұмыстарын таныстыра алатын орынды, бумаларды, кітап сөрелерін орналастыратын орындарды қарастыруы қажет. Сыныптағы жиһаз жеке, жұп немесе топ ішіндегі жұмыстарды, семинарларды ұйымдастыруға мүмкіндік беру үшін қозғалмалы болғаны дұрыс.
4-сыныпта күрделі есептеу операцияларын орындау үшін қажетті жағдайда калькуляторлар берілуі керек.
Оқу пәнінің мазмұны:
1) пәннің мазмұны оқыту бөлімдерінен тұрады. Бұл бөлімдер сыныптарға арналған оқыту мақсаттары бойынша білім, білік және дағдыларды қалыптастыруға арналған бөлімшелерден тұрады. Бөлімшелердің ішіндегі оқу мақсаттары мұғалімге өз жұмысын жоспарлауға, оқушылардың жетістіктерін бағалауға, сонымен қатар оқушыларды келесі оқыту мақсаттарымен таныстыруға мүмкіндік береді:
2-кесте
№
|
Бөлім
|
Бөлімше
|
1
|
Сандар және өлшемдер
|
1.1 Натурал сандар және 0 саны. Бөлшектер
|
1.2 Сандармен амалдар орындау
|
1.3 Шамалар және оларды өлшеу бірліктер
|
2
|
Алгебра элементтері
|
2.1 Санды және әріпті өрнектер
|
2.2 Теңдік және теңсіздік. Теңдеу
|
3
|
Геометрия элементтері
|
3.1 Геометриялық фигуралар және олардың жіктелуі
|
3.2 Геометриялық фигураларды кескіндеу және салу
|
3.3 Нүктелер координаттары және қозғалыс бағыты
|
4
|
Жиын. Логика элементтері
|
4.1 Жиындар және олармен орындалатын амалдар
|
4.2 Пікірлер
|
4.3 Тізбектер
|
4.4 Нысандардың комбинациялары
|
5
|
Математикалық модельдеу
|
5.1 Есептержәне математикалық модель
|
5.2 Математикалық тіл
|
Бағдарламада оқу мақсаттарын қолдануға, мониторинг өткізуге тиімді болу үшін, төрт саннан тұратын кодтық белгі енгізілген. Кодтық белгідегі бірінші сан сыныпты, екінші және үшінші сан бөлімше ретін, төртінші сан оқу мақсатының реттік нөмерін көрсетеді. Мысалы, 1.2.1.4. кодында «1» - сынып, «2.1» - екінші бөлімнің бірінші бөлімшесі, «4» - оқу мақсатының реттік саны.
Оқыту мақсаттарының жүйесі:
1) 1-бөлім «Сандар және өлшемдер»:
3-кесте
Бөлімше
|
Оқыту мақсаттары
|
1-сынып
|
2-сынып
|
3-сынып
|
4-сынып
|
|
Оқушы келесілерді меңгеруі тиіс:
|
1.1 Натурал сандар және 0 саны. Бөлшектер
|
1.1.1.1 натурал сандар және нөл санының құрылу жолын түсіну; 10/11-20 көлемінде тура және кері санау; натурал сандар қатарындағы орнын анықтау
|
2.1.1.1 100-ге дейінгі сандардың құрылу жолын түсіну; 100 көлеміндегі сандарды тура және кері санау, натурал сандар қатарындағы орнын анықтау
|
3.1.1.1 1000-ға дейінгі сандардың құрылу жолын түсіну; 1000 көлеміндегі сандарды тура және кері санау, натурал сандар қатарындағы орнын анықтау
|
4.1.1.1 көп таңбалы сандардың құрылу жолын түсіну, натурал сандар қатарындағы
1 000 000 көлеміндегі санның орнын анықтау
|
1.1.1.2 бір таңбалы сандарды және 10 санын/ 11-ден 20-ға дейінгі сандарды оқу,
жазу және салыстыру
|
2.1.1.2 екі таңбалы сандарды оқу, жазу және салыстыру
|
3.1.1.2 үш таңбалы сандарды оқу, жазу және салыстыру
|
4.1.1.2 көп таңбалы сандарды оқу, жазу және салыстыру, сандарды берілген разрядқа дейін дөңгелектеу
|
1.1.1.3 бір таңбалы сандардың құрамын /20 көлемінде сандардың разрядтық құрамын анықтау, разрядтық қосылғыштарға жіктеу
|
2.1.1.3 екі таңбалы сандардың разрядтық құрамын анықтау, разрядтық қосылғыштарға жіктеу; 12-ге дейінгі рим сандарын оқу, жазу және қолдану
|
3.1.1.3 үш таңбалы сандардың разрядтық және кластық құрамын және разрядтық бірліктердің жалпы санын анықтау, разрядтық қосылғыштар қосындысына жіктеу
|
4.1.1.3 көп таңбалы сандардың разрядтық және кластық құрамын және разрядтық бірліктердің жалпы санын анықтау, разрядтық қосылғыштар қосындысына жіктеу
|
1.1.1.4 санаудың ірі бірлігі - ондықты құрастыру; 100-ге дейін ондықтармен санау, жазу және салыстыру
|
2.1.1.4 санаудың ірі бірлігі – жүздікті құрастыру; 1000-ға дейін жүздіктермен санау, жазу, салыстыру
|
3.1.1.4 санаудың ірі бірлігі – – мыңдықты құрастыру; 1 000 000-ға дейін мыңдықтармен санау, жазу, салыстыру
|
4.1.1. 4 санаудың ірі бірлігі – миллионды құрастыру; миллиард көлемінде санау, жазу, салыстыру
|
1.1.1.5 20-ға дейінгі сандарды 2-ден топтап тура және кері санау; тәжірибе арқылы 2, 4, 6, 8, 10 заттың жартысын табу
|
2.1.1.5 50-ге дейін 3, 4, 5-тен топтап тура және кері санау; жұп/тақ сандарды ажырату; заттар тобын 6, 7, 8, 9-дан тең бөліктерге бөлуді көрсету
|
3.1.1.5 үлесті құру жолын көрсетіп беру, оларды оқу, жазу және салыстыру
|
4.1.1.5 пайыз бүтіннің жүзден бір бөлігі екенін түсіну; бүтіннің бөліктерін пайызбен жазу
|
|
|
3.1.1.6 жай бөлшектерді оқу, жазу; бөлімдері бірдей жай бөлшектерді көрнекілік қолдану арқылы салыстыру
|
4.1.1.6 бөлімдері бірдей және алымдары бірдей жай бөлшектерді сан сәулесінде салыстыру, дұрыс бөлшек, бұрыс бөлшек, аралас сандарды ажырату
|
|
|
|
4.1.1.7 бөлімі 10, 100 –ге тең жай бөлшектерді ондық бөлшек түрінде жазу, оқу және салыстыру
|
1.2 Сандармен амалдар орындау
|
1.1.2.1 қосу амалын ортақ элементтері жоқ жиындардың бірігуі, азайтуды - жиынның бөлігін ажыратып алу ретінде түсіну
|
2.1.2.1 көбейтуді бірдей қосылғыштардың қосындысын табу, бөлуді - нысандардың мазмұнына қарай және тең бөліктерге бөлу ретінде түсіну
|
3.1.2.1 бөлшекті - бүтіннің бір не бірнеше бөлігі және екі натурал санның бөліндісі ретінде түсіну, санның квадратын - бірдей екі көбейткіштің, ал кубын - бірдей үш көбейткіштің көбейтіндісі ретінде түсіну
|
4.1.2.1 бөлімдері бірдей жай бөлшектерді қосу және азайтуды бөлімді сол қалпында қалдырып, сәйкес алымдарды қосу және азайту деп түсіну
|
1.1.2.2 қосу және азайту - өзара кері амалдар екенін түсіну, қосу және азайту амалдары компоненттері мен нәтижелері арасындағы байланысты анықтау
|
2.1.2.2 көбейту және бөлу - өзара кері амалдар екенін түсіну, көбейту және бөлу амалдарының компоненттері арасындағы байланысты анықтау
|
3.1.2.2 көбейту және бөлуді орындауда 0 мен1 сандарының қасиеттерін қолдану; санды 0 санына бөлуге болмайтынын білу
|
4.1.2.2 көп таңбалы сандармен арифметикалық амалдарды орындауда 0 мен 1 сандарының қасиеттерін қолдану
|
1.1.2.3 қосудың ауыстырымдылық қасиетін; 0 мен 1 сандарының қасиетін қолдану
|
2.1.2.3 қосудың ауыстырымдылық, терімділік қасиеттерін/көбейтудің ауыстырымдылық қасиетін тиімді есептеулер жүргізу үшін қолдану
|
3.1.2.3 көбейтудің ауыстырымдылық, үлестірімділік, терімділік қасиеттерін тиімді есептеулер жүргізу үшін қолдану
|
4.1.2.3 көп таңбалы сандармен есептеулер жүргізгенде қосу және көбейтудің қасиеттерін қолдану
|
1.1.2.4 бір таңбалы сандарды ондықтан аттамай қосу кестесін құру, білу және қолдану
|
2.1.2.4 бір таңбалы сандарды ондықтан аттап қосу кестесін құру, білу және қолдану/
2; 3; 4; 5 сандарына көбейту кестесін құру, білу және қолдану
|
3.1.2.4 6; 7; 8; 9 сандарына көбейту мен бөлу кестесін құру, білу және қолдану
|
4.1.2.4 2-ге, 5-ке, 10-ға бөлінгіштік белгілерге сүйеніп, натурал сандарды топтастыру
|
1.1.2.5 ондықтан аттамай бір таңбалы сандарды/ 20 көлеміндегі сандарды/ ондықтарды ауызша қосу және азайтуды орындау
|
2.1.2.5 бір таңбалы сандарды ондықтан аттап/жүздіктерді ауызша қосу және азайтуды орындау
|
3.1.2.5 үш таңбалы сандарды/мыңдықтарды санның ондық құрамы негізінде ауызша қосу және азайтуды орындау
|
4.1.2.5 көп таңбалы сандарды ондық құрамы негізінде ауызша қосу және азайтуды орындау; микрокалькулятордың көмегімен есептеулер жүргізу
|
|
2.1.2.6 екі таңбалы сандарды: 40+17, 57-40; 35?12 түріндегі өрнектерді ондықтан аттамау жағдайында ауызша қосу және азайтуды орындау
|
3.1.2.6 бір таңбалы санға қалдықпен бөлуді орындау
|
4.1.2.6 10, 100, 1000 сандарына қалдықсыз және қалдықпен бөлу
|
|
2.1.2.7 мынадай жағдайларда: 45?9,45?19; 26+14, 40-14, 65+35, 100-35 ондықтан аттап, ауызша қосу мен азайтуды орындау
|
3.1.2.7 кестеден тыс мынадай жағдайларда: 17∙5 96:6 75:15 84:4 ауызша көбейту мен бөлуді орындау
|
4.1.2.7 екі таңбалы/үш таңбалы сандарды бір таңбалы санға ауызша көбейту мен бөлуді орындау
|
|
2.1.2.8 мынадай жағдайларда: 34+ 23, 57-23; 27+34, 61-27, 47+33; 80-47 екі таңбалы сандарды қосу және азайту алгоритмдерін қолдану
|
3.1.2.8 үш таңбалы сандарды жазбаша қосу және азайту алгоритмдерін қолдану
|
4.1.2.8 көп таңбалы сандарды жазбаша қосу және азайту алгоритмдерін қолдану
|
|
|
3.1.2.9 100 көлеміндегі сандарды ауызша көбейту мен бөлуді орындаудақосындыны және көбейтіндіні бір таңбалы санға бөлу, қосындыны санға көбейту ережесін қолдану
|
4.1.2.9 санды қосындыға көбейту, санды көбейтіндіге көбейту және бөлу ережелерін қолдану
|
|
|
3.1.2.10 мынадай жағдайларда: 23∙2, 123∙2, 46:2, 246:2 екі таңбалы/үш таңбалы сандарды бір таңбалы санға жазбаша көбейту мен бөлу алгоритмдерін қолдану
|
4.1.2.10 көп таңбалы сандарды бір таңбалы/екі таңбалы /үш таңбалы сандарға қалдықпен бөлуді орындау
|
|
|
3.1.2.11 мынадай жағдайларда: 28∙3, 269∙2, 84:3, 538:2 екі/үш таңбалы сандарды бір таңбалы санға көбейту мен бөлу алгоритмдерін қолдану
|
4.1.2.11 екі таңбалы/үш таңбалы санға жазбаша көбейту және бөлу алгоритмдерін қолдану
|
|
|
3.1.2.12 нөлдермен аяқталатын үш таңбалы санды бір таңбалы санға жазбаша көбейту және бөлу тәсілін қолдану
|
4.1.2.12 нөлмен аяқталатын көп таңбалы сандарды бір таңбалы/екі таңбалы/үш таңбалы санға жазбаша көбейту және бөлу алгоритмін қолдану
|
|
|
3.1.2.13 бөліндінің бір разрядында нөл болатын кезде үш таңбалы санды бір таңбалы санға бөлу алгоритмін және кері амал алгоритмін қолдану
|
4.1.2.13 бөлінді мәнінде нөлдер болатын жағдайда көп таңбалы санды бір таңбалы/екі таңбалы/үш таңбалы санға бөлу алгоритмін және кері амал алгоритмінқолдану
|
|
|
3.1.2.14 санның/шаманың бөлігін табу және бөлігі бойынша санды/шаманы табу: 100 көлеміндегі сандар мен жүздіктердің жартысын, үштен бір, төрттен бір, оннан бір бөлігін табу
|
4.1.2.14 аралас санды бұрыс бөлшекке және бұрыс бөлшекті аралас санға айналдыру
|
|
|
|
4.1.2.15 бөлімдері бірдей жай бөлшектерді қосу және азайту алгоритмін қолдану
|
|
|
|
4.1.2.16 пайызды бөлшекке, бөлшекті пайызға түрлендіру
|
1.3 Шамалар және өлшем бірліктер
|
1.1.3.1 ұзындық/ масса/ көлем (сыйымдылық) /уақыт шамаларын ажырату; оларды өлшеу үшін өлшемдер мен құралдарды таңдау, өлшемдер жүргізу
|
2.1.3.1 әртүрлі өлшеу аспаптары шкалаларын (шәкілдерін) бір бірінен ажырату және шамалардың сәйкес мәндерін анықтау
|
3.1.3.1 ауданы болатын нысандарды атау және ауданды өлшеуге арналған өлшемдер мен құралдарды таңдап алу, палеткамен өлшеу
|
4.1.3.1 көлемі болатын нысандар мен кеңістіктік геометриялық фигураларды атау, көлемді өлшеуге арналған өлшемдер мен құралдарды таңдау, кубиктермен (1 см3) өлшеу
|
1.1.3.2 өлшем бірліктерді (см, дм/ кг/л/сағ) қолданып өлшеу
|
2.1.3.2 ұзындық (м)/ масса (ц)/ уақыт (мин) өлшем бірліктерін қолданып өлшеу
|
3.1.3.2 мм, км/ г, т/см2, дм2, м2 /сек өлшем бірліктерін қолданып өлшеу
|
4.1.3.2 см3, дм3, м3, га, ар, мг өлшем бірліктерін қолданып өлшеу
|
1.1.3.3 шамалар мәндерін (см, дм/ кг/ л/ сағ) салыстыру және амалдар орындау
|
2.1.3.3 шамалар мәндерін (см, дм, м/ кг, ц / л/ сағ, мин,ай, жыл) салыстыру және амалдар орындау
|
3.1.3.3 шамалар мәндерін (мм,см, дм, м/ г, кг, ц, т / л/ см2, дм2, м2, га/ сек, мин, сағ, тәул, жыл, ғасыр) салыстыру және амалдар орындау
|
4.1.3.3 шамалар мәндерін мм,см,дм,м,км/мг,кг,ц,т/мл,л,см3,дм3,м3/см2,дм2, м2, ар, га/с,мин, сағ, тәул, жыл ғасыр
өлшем бірліктерін салыстыру
|
1.1.3.4 ұзындық өлшем бірліктерін (см, дм) олардың арақатысына сүйеніп түрлендіру
|
2.1.3.4 ұзындық (см, дм, м)/ масса (кг, ц)/ уақыт (сағ, мин, ай, жыл) өлшем бірліктерін олардың арақатысына сүйеніп түрлендіру
|
3.1.3.4 ұзындық (мм, см, дм, м, км)/масса (г, кг, ц, т)/ аудан (см2, дм2, м2/ уақыт (сек,мин, сағ, тәул. ғасыр) бірліктерін олардың арақатысына сүйеніп түрлендіру
|
4.1.3.4 ұзындық (мм, см, дм, м, км)/масса (мг, г, кг, ц, т)/ аудан (мм2, см2, дм2, м2, г, а)/ көлем (мм3 , см3, дм3, м3 )/ уақыт (с, мин, сағ, тәул.) өлшем бірліктерін олардың арақатысына сүйеніп түрлендіру
|
1.1.3.5 циферблат бойынша уақытты анықтау: сағат /уақыттың өлщем бірліктерін ажырату: минут, сағат, күн, апта, ай
|
2.1.3.5 циферблат бойынша уақытты анықтау: сағат және минут
|
3.1.3.5 әртүрлі сағат бойынша уақытты анықтау: сағат, минут, секундты
|
4.1.3.5 уақыт өлшем бірлігінің үлесін табу (мысалы, 1/60 сағ ═ 1 мин; ½ сағ ═ 30 мин;
1/7 апта= 1 күн)
|
1.1.3.6 1 теңгелік, 2 теңгелік, 5 теңгелік,10 теңгелік, 20 теңгелік монеталармен түрліше төлем жасау
|
2.1.3.6 50 теңгелік, 100 теңгелік монеталарды, 200 теңгелік, 500 теңгелік купюраларды ажырату және түрліше төлем жасау
|
3.1.3.6 1000 теңгелік, 2000 теңгелік, 5000 теңгелік купюраларды ажырату және түрліше төлем жасау
|
4.1.3.6 10 000 теңгелік купюраны және түрлі мемлекеттің валюталарды (рубль, евро, доллар) ажырату және түрліше төлем жасау
|
2) 2-бөлім «Алгебра элементтері»:
4-кесте
Бөлімше
|
1-сынып
|
2-сынып
|
3-сынып
|
4-сынып
|
|
Оқушы келесілерді меңгеруі тиіс:
|
2.1 Санды және әріпті өрнектер
|
1.2.1.1 санды және әріпті өрнектерді (қосынды, айырма)/ теңдік, теңсіздіктерді ажырату, құрастыру, жазу және оқу
|
2.2.1.1 санды және әріпті өрнектерді (көбейтінді, бөлінді)/теңдіктер мен теңсіздіктерді ажырату, құрастыру, жазу және оқу
|
3.2.1.1 бір /екі әріпі бар әріпті өрнектерді ажырату, құрастыру, жазу және оқу
|
4.2.1.1 санды және әріпті өрнектерді түрлендіру
|
1.2.1.2 әріптің берілген мәніндегі бір амалды әріпті өрнектің мәнін табу
|
2.2.1.2 әріптің берілген мәніндегі екі амалды әріпті өрнектің мәнін табу
|
3.2.1.2 әріптердің берілген мәндерінде екі әріпі бар әріпті өрнектің мәнін табу
|
4.2.1.2 әріптердің берілген мәндеріндегі бірнеше әріпі бар әріпті өрнектің мәнін табу
|
|
|
|
4.2.1.3 әріпті өрнектерді құру және есептер шығару барысында қолдану
|
1.2.1.3 қосу мен азайту амалдары арасындағы қатынасты әріпті өрнектер түрінде: а +b = c, c-a= b, c-b =a көрсету және қолдану
|
2.2.1.3 қосу мен көбейтудің қасиеттерін әріпті теңдік түрінде: a+b=b+a; (a+b)+c=a+(b+c)
ab=ba көрсету және қолдану
|
3.2.1.3 көбейтудің үлестірімділік және терімділік қасиеттерін әріпті теңдік түрінде: (ab)c=a(bc); a(b+c)=ab+ac;
a(b-c)=ab-ac көрсету және қолдану
|
4.2.1.4 бөлімдері бірдей жай бөлшектерді қосу және азайту алгоритмін әріпті теңдік түрінде:
+ = ,
- = көрсету және қолдану
|
1.2.1.4 қосу және азайту жағдайында 0 -дің қасиетін әріпті өрнек түрінде: a+0=a; a-0=aкөрсету
|
2.2.1.4 санды 1-ге көбейту және бөлу жағдайларын әріпті теңдік түрінде: a×1=a; a:1=a көрсету
|
3.2.1.4 санды 0-ге көбейту, 0-ге бөлуге болмайтын жағдайларды әріпті теңдік түрінде: a×0 = 0; a 0 көрсету
|
4.2.1.5 бөлшектің негізгі қасиетін әріпті теңдік түрінде:
k≠0 көрсетужәне қолдану
|
1.2.1.5.жақшасыз әріпті, санды өрнектерді салыстыру
|
2.2.1.5 жақшалы және жақшасыз әріпті, санды өрнектерді (екі амалдан артық қосу мен азайту/ 5 көлемінде көбейту және бөлу) салыстыру
|
3.2.1.5 әріпті, санды өрнектерді (үш амалдан артық) салыстыру
|
4.2.1.6 бөлшек санды өрнектерді салыстыру
|
1.2.1.6 екі амалды жақшалы және жақшасыз өрнектердің мәнін табу
|
2.2.1.6 екі-үш амалды жақшалы және жақшасыз өрнектердің мәнін табу
|
3.2.1.6 төрт амалды жақшалы және жақшасыз өрнектерде амалдардың орындалу тәртібін анықтау, олардың мәнін табу
|
4.2.1.7 төрт амалдан артық жақшалы және жақшасыз өрнектерде амалдардың орындалу тәртібін анықтау, олардың мәнін табу
|
|
|
3.2.1.7 формулаларды шамалардың арасындағы өзара қатынасты орнатушы теңдік ретінде түсіну
|
4.2.1.8 бірқалыпты түзу сызықты қозғалыстағы арақашықтық формуласын(s=v∙t, t=s: v, v=s:t) қуып жету қозғалысы мен қалып қою қозғалысына байланысты формулаларды / қалдықпен бөлу формуласын (a=b∙c+r)/ шығарып алу және қолдану
|
2.2 Теңдік және теңсіздік. Теңдеу
|
1.2.2.1 теңдік және теңсіздікті, теңдеуді тану; тура және тура емес теңдікті айыра білу
|
2.2.2.1 х < және х > түріндегі теңсіздіктерге сәйкес келетін сандарды анықтау
|
3.2.2.1 қарапайым теңсіздіктердің шешімдер жиынын табу
|
4.2.2.1 қос теңсіздіктердің шешімдер жиынын табу
|
1.2.2.2 «таңдап алу» әдісімен және қосу мен азайту амалдарының байланысы негізінде теңдеулерді шешу
|
2.2.2.2 көбейту мен бөлуге берілген қарапайым теңдеулерді; х+(25-6)=38;
(24-3)-х=8;
а+6=7+80 түріндегі күрделі теңдеулерді
|
3.2.2.2 көбейту мен бөлуге берілген х:8=9; 51:х=17; 23×х=46 түріндегі қарапайым теңдеулерді, құрылымы күрделі х× (25:5)=60; (24×3):х=6;х: (17×2)=2; k+124:4=465 түріндегі теңдеулерді шешу
|
4.2.2.2
39 + 490 : k = 46;
230 ×а +40=1000:2;
түріндегі теңдеулерді шешу
|
3) 3-бөлім «Геометрия элементтері»:
5-кесте
Бөлімше
|
1-сынып
|
2-сынып
|
3-сынып
|
4-сынып
|
3.1 Геометриялық фигуралар және олардың жіктелуі
|
1.3.1.1 геометриялық фигураларды: нүкте, түзу, қисық және сынық сызықтар, тұйықталған және тұйықталмаған сызықтар, кесінді, сәуле, бұрышты бір бірінен ажырату және атау
|
2.3.1.1 бұрыш түрлерін (тік, сүйір, доғал) бір бірінен ажырату және атау/тік төртбұрыш, шаршы, тік бұрышты үшбұрыштың мәнді белгілерін анықтау
|
3.3.1.1 шеңбер мен дөңгелекті, олардың элементтерін (центр, радиус, диаметр) бір бірінен ажырату және атау/симметриялы және симметриялы емес жазық фигураларды айыра білу және оларды қоршаған ортадағы заттармен сәйкестендіу
|
4.3.1.1 тік бұрышты үшбұрышты, оның элементтерін (катет, гипотенуза), текше, тік бұрышты параллелепипед және олардың элементтерін (төбесі, қабырғалары, қырлары) бір бірінен ажырату және атау
|
|
1.3.1.2 жазық фигураларды (үшбұрыш, дөңгелек, шаршы, тіктөртбұрыш) және кеңістік фигураларды (куб, шар, цилиндр, конус, пирамида, тікбұрышты параллепипед) тану және қоршаған ортадағы заттармен сәйкестендіру
|
2.3.1.2 көпбұрыштарды жіктеу
|
3.3.1.2 геометриялық фигураларды жіктеу
|
4.3.1.2 үшбұрыштарды жіктеу
|
1.3.1.3 геометриялық фигуралардың (үшбұрыш, шаршы, тік төртбұрыш) қабырғаларын өлшеу және салыстыру
|
2.3.1.3 көпбұрыштардың, қоршаған ортадағы заттар қабырғаларының ұзындығын өлшеу, периметрді табуға арналған формулаларды: Р=2(а+b),
Р= 4а,
Р = a+b+c қорытындылау, құру және қолдану
|
3.3.1.3 тік бұрышты үшбұрыш, шаршы, тік төртбұрыш ауданы формуласын: S= (a·b):2, S=a2, S=a·b шығарып алу және қолдану
|
4.3.1.3. тік бұрышты параллепипед көлемінің формуласын (V=a∙b∙c) шығарып алу және қолдану
|
|
2.3.1.4 фигураның белгісіз қабырғасын оның периметрі мен белгілі қабырғалары арқылы табу
|
3.3.1.4 суретте кескінделген құрастырылған фигуралардың, қоршаған ортадағы жазық фигуралардың периметрін анықтау
|
4.3.1.4 суретте бейнеленген құрастырылған фигуралардың, қоршаған ортадағы жазық фигуралардың ауданын анықтау
|
|
2.3.1.5 берілген периметрі бойынша тор көзді қағазға жазық фигуралар салу, олардың пішіндері өзгеруіне қарай периметрдің қалай өзгеретінін түсіндіру
|
3.3.1.5 берілген ауданы бойынша тор көзді қағазға жазық фигуралар салу, олардың пішіндері өзгеруіне қарай ауданының қалай өзгеретінін түсіндіру
|
4.3.1.5 жазық фигураларды оське қарағанда симметриялы болатын фигуралармен толықтыру; бұрыштың шамасын табу
|
3.2 Геометриялық фигураларды кескіндеу және салу
|
1.3.2.1 түзу, тұйықталған және тұйықталмаған және қисық, сынық сызықты жазықтықта / қарапайым жазық геометриялық фигураларды (үшбұрыш, төртбұрыш) нүктелі қағазда кескіндеу
|
2.3.2.1 нүктелі қағазда кесінділер, түзулер мен геометриялық фигураларды орны, қозғалыс және бағыты бойынша нұсқаулыққа сәйкес сызу
|
3.3.2.1 нүктелі қағазда параллеь және қиылысатын түзулерді; қиылысатын геометриялық жазық фигураларды сызу, олардың қиылысу және бірігу аумағын табу
|
4.3.2.1 нүктелі қағазда перпендикуляр түзулер, симметриялы және симметриялы емес жазық фигураларды сызу
|
1.3.2.2 берілген ұзындығы бойынша кесінді сызу
|
2.3.2.2 тік бұрышты сызу
|
3.3.2.2 берілген қабырғалары бойынша тіктөртбұрыш пен шаршы, циркульдің көмегімен шеңбер салу
|
4.3.2.2 градустық өлшемі бойынша бұрыш; екі катеті бойынша тік бұрышты үшбұрыш; радиусы бойынша шеңбер және дөңгелекті; тік бұрышты сызғыштың көмегімен түзуге перпендикуляр түзу салу
|
1.3.2.3 жазық фигуралардың модельдерінен және бөліктерінен композиция құрастыру
|
2.3.2.3 жазық фигуралардың модельдерін бөлу және олардан композиция құрастыру
|
3.3.2.3 кеңістіктік геометриялық фигуралардың (тікбұрышты параллепипед, куб) жазбасын дайындау және олардың моделін құрастыру
|
4.3.2.3 кеңістіктік геометриялық фигуралардың (пирамида, цилиндр, конус) жазбасын дайындау және олардың моделін құрастыру
|
1.3.2.4 геометриялық фигуралар арасындағы негізгі қатынастарды анықтау (үлкен-кіші, жоғары-төмен, кең-тар, жуан-жіңішке, қалың-жұқа)
|
2.3.2.4 бастапқы орнын, бағытын, қозғалысын (оңға, солға, тура, толық бұрылу, сағат тілімен және сағат тіліне кері жартыға, төрттен бірге бұрылу) , анықтау айқындайтын нұсқаулыққа сәйкес әрекет жасау
|
3.3.2.4 солға және оңға бұрғанда, үстінен және жанынан қарағанда кеңістіктік фигуралардың қалпындағы өзгерістерді түсіндіру
|
4.3.2.4 симметриялы және симметриялы емес жазық фигураларды бір бірінен ажырату және оларды қоршаған ортадағы заттармен сәйкестендіру
|
3.3 Нүктелер кординаттары және қозғалыс бағыты
|
1.3.3.1 сан сәулесінде белгіленген нүктелердің бір-біріне қатысты орналасуын анықтау
|
2.3.3.1 сызықта белгіленген нүктелерді бір-біріне қатысты орналасуын анықтау
|
3.3.3.1 жазық фигурада белгіленген нүктелердің орнын бір-біріне қатысты анықтау
|
4.3.3.1 қозғалыстың басталуы мен бағытын пайдалана отырып, нысандар қозғалысы сызбасын құру, сәйкес есептеулер жүргізу
|
4.3.3.2 нысандардың бастапқы орны мен қозғалыс бағытын (бір-біріне қарама қарсы, бірінен - бірі қарама-қарсы бағытта) анықтау
|
4) 4-бөлім «Жиын», «Логика элементтері»:
6-кесте
Бөлімше
|
1-сынып
|
2-сынып
|
3-сынып
|
4-сынып
|
4.1 Жиындар және олармен орындалатын амалдар
|
1.4.1.1 екі жиынның бірігуін және жиыннан оның бөлігін айырып алуды диаграмма арқылы көрнекі түрде кескіндеу
|
2.4.1.1 тең жиындардың бірігуін және жиыннан оның тең бөліктерін айырып алуды диаграмма арқылы көрнекі түрде кескіндеу
|
3.4.1.1 екі жиынның бірігуі мен қиылысуын Эйлер-Венн диаграммасының көмегімен көрнекі түрде кескіндеу
|
4.4.1.1 жиындар арасындағы қатынастың (тең, қиылысатын, қиылыспайтын жиындар, ішкі жиын) сипатын анықтай білу
|
1.4.1.2 жиындарды элементерінің белгілері (нысандардың түсі, пішіні, өлшемі, материалы, әрекеті) бойынша құру және жіктеу
|
2.4.1.2 сандардың жазылуындағы цифрлар саны, 2-ге бөлінуі, сандық тізбектегі алатын орндары бойынша сандық жиындар құру және жіктеу (бөліктеу)
|
3.4.1.2 сандардың жиындарын, олардың бірігуі мен қиылысуын элементтердің берілген немесе оқушылардың өздері анықтаған қасиеттері бойынша құру
|
4.4.1.2 түзу сызықтардың, геометриялық фигуралардың қиылысуын көрсету, қиылысу және бірігу аймақтарын белгілеу
|
1.4.1.3 жұп құру арқылы нысандар жиындарын салыстыру; тең жиындарды, бос жиындарды анықтауу
|
2.4.1.3 жиындар мен олардың элементтерін диаграммада белгілеу; элементтердің жиынға жиындардың бірігуіне және қиылысуына тиістілігін анықтау
|
3.4.1.3 сандар жиынының ішкі жиындарын элементтердің берілген немесе оқушылардың өздері анықтаған қасиеттері бойынша құру
|
4.4.1.3 есептерді, теңдеулер мен теңсіздіктерді шешуде жиындардың қиылысуы мен бірігуінің ауыстырымдылық және терімділік қасиеттерін қолдану
|
4.2 Пікірлер
|
1.4.2.1 тұжырымдардың ақиқаттығын немесе ақиқат еместігін анықтау
|
2.4.2.1 тұжырымдардың ақиқаттығын немесе жалғандығын анықтау, ақиқат немесе жалған тұжырымдар құру
|
3.4.2.1 ақиқат немесе жалған пікірлер құру
|
4.4.2.1 математикалық мазмұндағы пікірлер құру, олардың ақиқаттығын немесе жалғандығын анықтау
|
1.4.2.2 бірдей цифрлар мен фигуралардан тұратын бар басқатырғыштар , ребустар шешу, сәйкестік пен ақиқаттықты анықтауға берілген қарапайым логикалық есептерді шығару
|
2.4.2.2 сандық есептерді, әртүрлі сандардан тұратын басқатырғыштарды, ауыстырып құюға және өлшеуге берілген логикалық есептерді зерттеу және шығару
|
3.4.2.2 кестелер және графтар құру әдісімен логикалық пайымдауға берілген есептерді шығару
|
4.4.2.2 кеңістіктік ойлау қабілетін дамытуға арналған логикалық есептерді шығару
|
4.3 Тізбектер
|
1.4.3.1 10-ға дейінгі/ 20- ға дейінгі сандар тізбегін/ ондықтармен 100-ге дейінгі сандар тізбегін құрастыру; 100 көлеміндегі сандар, суреттер, фигуралар, символдардан тұратын тізбектердің заңдылықтарын анықтау
|
2.4.3.1 100-ге дейінгі сандар, 1000-ға дейінгі жүздіктер тізбектерінің заңдылығын анықтау
|
3.4.3.1 1000-ға дейінгі сандар, мыңдықтармен миллионға дейінгі сандар тізбектерінің заңдылығын анықтау
|
4.4.3.1 1 000 000-ға дейінгі сандар және жай бөлшектермен өрнектелген сандар тізбектерінің заңдылықтарын анықтау
|
|
1.4.3.2 іс-әрекет және табиғат күйінің тізбектілігін анықтау, сандар, фигуралар, ойыншықтар, түрлі-түсті моншақтар тізбектерін құру және тізбектегі заңдылықтың бұзылуын табу
|
2.4.3.2 берілген заңдылық бойынша тізбекті құрастыру, тізбектегі заңдылықтың бұзылуын табу
|
3.4.3.2 өзі таңдаған заңдылық бойынша тізбектер құрастыру, тізбектегі заңдылықтың бұзылуын табу
|
4.4.3.2 заңдылықты немесе ережені өзі таңдап, сандар/ сандар тобы тізбектерін құру
|
4.4 Нысандардың комбинациялары
|
1.4.4.1 қоршаған ортадағы заттардан «екі - екіден» комбинациялар жиынын құрастыру
|
2.4.4.1 қоршаған ортадағы заттардан «үш-үштен» комбинациялар жиынын құрастыру
|
3.4.4.1 «мүмкіндіктер тармағы» туралы түсінігі болу, күнделікті өмірде кездесетін түрлі жағдаяттар мен есеп шығаруда қолдану
|
4.4.4.1 «таңдап алу» әдісімен комбинаторлық есептерді шығару
|
5) 5-бөлім «Математикалық модельдеу»:
7-кесте
Бөлімше
|
1-сынып
|
2-сынып
|
3-сынып
|
4-сынып
|
5.1
Есептер және математикалық модель
|
1.5.1.1 есепті сызба, сурет, қысқаша жазба түрінде модельдеу; есепті шешу үшін тірек сызбасын таңдау
|
2.5.1.1 1-2 амалмен орындалатын есепті кесте, сызба, қысқаша жазба түрінде модельдеу
|
3.5.1.1 2-3 амалмен орындалатын есепті кесте, сызықтық/бағандық диаграмма, сызба, қысқаша жазба түрінде модельдеу
|
4.5.1.1 есепті сызба, алгоритм, дөңгелек диаграмма, график түрінде модельдеу
|
1.5.1.2 артық, кем, тең, сонша, бірнеше бірлікке артық/кем, ұзын, қысқа, ауыр, жеңіл, қымбат, арзан, баға ұғымдарын/ заттардың орналасуын, арақашықтығын, бағытын анықтайтын терминдерді қолдану
|
2.5.1.2 есептерді шығару барысында «баға», «мөлшер» (сан), «құн»; ұзындығы, ені, периметр шамаларының өзара тәуелділігін пайдалану
|
3.5.1.2 есептерді шығаруда «бір заттың массасы», «саны», «жалпы масса»/ «бір затқа жіберілген шығын», «заттардың саны», «жалпы шығын»/ ұзындығы, ені, ауданы ұғымдарының өзара тәуелділігін пайдалану
|
4.5.1.2 есептерді шығаруда жұмысқа жіберілген уақыт, атқарылған жұмыс; өнімділік/ егіннің түсімділігі; ауданы мен массасы/ жылдамдық, арақашықтық, уақыт/ биіктік, ені, ұзындық, көлемі шамаларырының өзара тәуелділігін пайдалану
|
1.5.1.3 қосынды және қалдықты табуға берілген есептерді талдау және шығару, кері есеп құрастыру және шығару
|
2.5.1.3 бірдей қосылғыштардың қосындысын табуға; мазмұнына қарай және бірдей бөліктерге бөлуге берілген есептерді талдау және шығару; кері есеп құрастыру және шығару
|
3.5.1.3 санның және шаманың үлесін табуға берілген есептерді талдау және шығару; кері есеп құрастыру және шығару
|
4.5.1.3 бүтіннің бөлігін табуға берілген есептерді талдау және шығару; кері есеп құрастыру, шығару
|
1.5.1.4 санды бірнеше бірлікке арттыру, кеміту; айырмалық салыстыруға берілген есептерді талдау және шығару; кері есептер құрастыру және шығару
|
2.5.1.4 санды бірнеше есе арттыру/кемітуге; еселік салыстыруға берілген есептерді талдау және шығару; кері есептерді құрастыру және салыстыру
|
3.5.1.4 шамалар арасындағы тәуелділікке; пропорцияның белгісіз мүшесін табуға берілген есептерді талдау және шығару
|
4.5.1.4 шамалар арасындағы тәуелділікке; пропорционал бөлуге, белгісізді екі айырым бойынша табуға берілген есептерді талдау және шығару
|
1.5.1.5 қосу мен азайтудың белгісіз компоненттерін табуға берілген есептерді талдау және шығару; кері есептер құрастыру және шығару
|
2.5.1.5 көбейту мен бөлудің белгісіз компоненттерін табуға; ұзындық, ені, периметрді табуға берілген есептерді; тура және жанама тұжырымдармен берілген есептерді (айырмалық салыстыруға қатысты) талдау және шығару; кері есептерді құрастыру және шығару
|
3.5.1.5 жанама түрде тұжырымдалған (еселік салыстырумен байланысты) есептерді; төртбұрыштың ұзындығын, енін, периметрі мен ауданын, параллелепипедтің көлемін табуға берілген есептерді талдау және шығару
|
4.5.1.5 бүтіннің бөлшегін табу және керісінше бөлшегі бойынша бүтін санды табуға, бүтіннің пайызын және керісінше пайызы бойынша бүтін санды табуға берілген есептерді талдау және шығару
|
1.5.1.6 қосу мен азайтуға берілген есептерге қатысты таңдаған амалдарын негіздеу, шығару әдісін түсіндіру
|
2.5.1.6 көбейту мен бөлуге берілген есептерге қатысты таңдаған амалдарын негіздеу, шығару әдісін түсіндіру
|
3.5.1.6 есептеу кезінде жауабын алдын ала болжау, нәтижесін құрама есептің шартына сәйкес түсіндіру
|
4.5.1.6 әр түрлі құрама есептерді құрастыру, салыстыру, шығару
|
1.5.1.7 санды бірнеше бірлікке арттыру/кемітуге; айырмалық салыстыруғаберілген қарапайым есептерді модельдеу және шығару
|
2.5.1.7 2 амалмен орындалатын есептерді (санды бірнеше есе арттыру/кемітуге; еселік салыстыруға берілген жай есептердің түрлі комбинациялары) модельдеу және шығару
|
3.5.1.7 үш амалмен шығарылатын есептерді (шамалар арасындағы тәуелділкке құрылған жай есептердің түрлі комбинациялары) модельдеу және шығару
|
4.5.1.7 үш-төрт амалмен шығарылатын есептерді модельдеу және түрлі әдіспен шығару, ең тиімді әдісті анықтау
|
1.5.1.8 санды өрнектер түрінде қосу мен азайтуға берілген қарапайым есептерді шығарудың моделін құрастыру
|
2.5.1.8 санды өрнектер түрінде барлық арифметикалық амалдарға берілген қарапайым есептерді шешуді; қосу мен азайтуға берілген құрама есептерді санды өрнектер түрінде шығарудың моделін құрастыру
|
3.5.1.8 айнымалысы бар өрнектер мен теңдеу түрінде барлық арифметикалық амалдарға берілген қарапайым есептерді шешуді; қосу мен азайтуға берілген құрама есептерді санды өрнектер түрінде моделдеу
|
4.5.1.8 теңдеу мен санды өрнек арқылы құрама есепті шығарудың моделін құрастыру
|
|
|
|
|
4.5.1.9 бір-біріне кездесу және қарама-қарсы бағыттағы қозғалыс, артынан қуып жету, бір бағыттағы қалып қою қозғалысына берілген есептерді арифметикалық және алгебралық әдіспен шешу
|
5.2 Математикалық тіл
|
1.5.2.1 цифрды саннан ажырату, бір таңбалы сандарды түрлі тәсілдермен (нүктелер жиынтығымен, таяқшалармен және т.б) көрсету және сан сәулесінде көрсету
|
2.5.2.1 екі таңбалы сандардың графикалық моделін құру, разрядтық кестені қолдану
|
3.5.2.1 көп таңбалы сандардың графикалық моделін құру, кластар мен разрядтар кестесін қолдану
|
4.5.2.1 жай бөлшектердің құрылуын, салыстыру, қосу және азайтуды бейнелеу үшін жазық фигуралардың бөлігі және сан сәулесін қолдану
|
|
1.5.2.2 «+», «-», «=», «≠», «>», «<» таңбаларын/ цифрларды, () белгісіз сан символын қолдану
|
2.5.2.2 жиынды белгілеу үшін латын алфавитінің бас әріптерін, жиын элементтерін белгілеу үшін латын алфавитінің кіші әріптерін; жиынға тиістілігін/тиісті еместігін белгілеу үшін , және таңбаларын қолдану
|
3.5.2.2 екі жиынның қиылысуы , екі жиынның бірігуі , бос жиын таңбаларын қолдану
|
|
|
1.5.2.3 сандардың қосындысы мен айырмасын, сандарды салыстыру (артық/кем), көршілес сандарды, сандық аралықтарды, сандар қатарын көрсету үшін сан сәулесін қолдану
|
2.5.2.3 нүктелерді, кесінділерді, сәулелерді, түзулерді латын алфавитінің бас әріптерімен таңбалау, оларды таңбалануы бойынша оқу
|
3.5.2.3 бұрыштарды, көпбұрыштарды латын алфавитінің бас әріптерімен таңбалау, оларды таңбалануы бойынша оқу
|
4.5.2.3 текшені, тік бұрышты параллелепипедті латын алфавитінің бас әріптерімен таңбалау, оларды таңбалануы бойынша оқу
|
|
1.5.2.4 қосу мен азайту амалдарының компоненттері атауларын өрнектерді оқу мен жазуда қолдану
|
2.5.2.4 көбейту және бөлу амалдарының компоненттері атауларын өрнектерді оқу мен жазуда қолдану
|
3.5.2.4 қосу мен азайту, көбейту және бөлу амалдары компоненттерінің атауларын жақшалы өрнектерді оқу мен жазуда қолдану
|
4.5.2.4 пайызды % символымен, мысалы, 25%; бұрыштың градустық өлшемін 0 символымен, мысалы, 450 белгілеуді қолдану
|
|
1.5.2.5 деректерді жинақтау, жүйелеу және толықтыру/ қолда бар материалдарды пайдаланып, кестелер, пиктограмма мен диаграммалар құрастыру
|
2.5.2.5 деректерді жинақтау, жүйелеу, кестелер және диаграммалар құрастыру
|
3.5.2.5 деректерді жинақтау, жүйелеу және диаграммалар мен пиктограммалар қолданып салыстыру
|
4.5.2.5 ақпаратты түсіндіру, салыстыру және мәліметтерді жиынтықтау, қозғалыс графиктерін құру, қозғалысқа арналған есептерге сызба құрастыру
|
Ұзақ мерзімді жоспарлар:
1) 1-сынып:
8-кесте
Ортақ тақырыптар
|
Ұзақ мерзімді жоспар бөлімі
|
Бағдарлама бөлімшелері
|
Оқыту мақсаттары
|
І-тоқсан
|
«Өзім туралы»,
«Менің мектебім»
тақырыптары аясында*
|
1А бөлім - Сандар мен цифрлар
|
1.1 Натурал сандар және 0 саны. Бөлшектер
|
1.1.1.1 санау барысында натурал сандардың реттік номері анықталатындығын түсіну;
10 көлемінде тура және кері санау; олардың натурал сандар қатарындағы орнын анықтау;
1.1.1.2 бір таңбалы сандарды сандарды оқу, жазу және салыстыру
1.1.1.3 бір таңбалы сандардың құрамын анықтау
|
1.2 Сандармен амалдарды орындау
|
1.1.2.1 қосу амалын ортақ элементтері жоқ жиындардың бірігуі, азайтуды жиынның бөлігін ажыратып алу ретінде түсіну
1.1.2.5 ондықтан аттамай бір таңбалы сандарды/ 20, ондық көлеміндегі сандарды ауызша қосу және азайту тәсілдерін қолдану
|
3.3 Нүктелер координаттары және қозғалыс бағыты
|
1.3.3.1 сан сәулесінде белгіленген нүктелердің бір-біріне қатысты орналасуын анықтау
|
4.3 Тізбектер
|
1.4.3.1 10-ға дейінгі сандар тізбегін құрастыру
|
5.2 Математикалық тіл
|
1.5.2.1 цифрды саннан ажырату, бір таңбалы сандарды түрлі тәсілдермен (нүктелер жиынтығымен, таяқшалармен және т.б) көрсету және сан сәулесінде көрсету
1.5.1.2 заттардың орналасуын, арақашықтығын, бағытын анықтайтын терминдерді қолдану
1.5.2.3 сандардың қосындысы мен айырмасын, сандарды салыстыру (артық/кем), көршілес сандарды, сандық аралықтарды, сандар қатарын көрсету үшін сан сәулесін қолдану
1.5.2.2 «+», «-», «=» таңбаларын, цифрын қолдану
1.5.2.4 қосу мен азайту амалдарының компоненттері атауларын өрнектерді оқу мен жазуда қолдану
|
1В бөлім - Геометриялық фигуралар
|
4.1 Жиындар және олармен орындалатын амалдар
|
1.4.1.2 жиындарды элементерінің белгілері (нысандардың түсі, пішіні, өлшемі, материалы, әрекеті) бойынша құру және жіктеу
|
3.1 Геометриялық фигуралар және олардың жіктелуі
|
1.3.1.1 геометриялық фигураларды: нүкте, түзу, қисық және сынық сызықтар, тұйықталған және тұйықталмаған сызықтар, кесінді, сәуле, бұрышты бір бірінен ажырату және атау
1.3.1.2 жазық фигураларды (үшбұрыш, дөңгелек, шаршы, тіктөртбұрыш) және кеңістік фигураларды (куб, шар, цилиндр, конус, пирамида, тікбұрышты параллепипед) тану және қоршаған ортадағы заттармен сәйкестендіру
|
|
3.2 Геометриялық фигураларды кескіндеу және салу
|
1.3.2.3 жазық фигуралардың модельдерінен және бөліктерінен композиция құрастыру
|
1С бөлім - Шамалар және өлшем бірліктері
|
5.1 Есептер және математикалық модель
|
1.5.1.2 артық, кем, тең, сонша, бірнеше бірлікке артық/кем, ұзын, қысқа, ауыр, жеңіл, қымбат, арзан, баға ұғымдарын қолдану
|
5.2 Математикалық тіл
|
1.5.2.2 «+», «-», «=», «≠», «>», «<» таңбаларын қолдану
|
1.3 Шамалар және олардың өлшем бірліктері
|
1.1.3.1 ұзындық шамаларын ажырату; оларды өлшеу үшін құралдарды таңдау, өлшемдер жүргізу;
1.1.3.3 шамалар мәндерін (см, дм/ кг/ л/ сағ) салыстыру салыстыру және амалдар орындау;
1.1.3.2 өлшем бірліктерді (см, дм/ кг/л/сағ) қолданып өлшеу
|
ІІ-тоқсан
|
«Менің отбасым және достарым»,
«Бізді қоршаған әлем» тақырыптары аясында
|
2А бөлім – 20 көлеміндегі сандарды қосу және азайту
|
1.1 Натурал сандар және 0 саны. Бөлшектер
|
1.1.1.1 11-20 көлеміндегі тура және кері санау; олардың натурал сандар қатарындағы орнын анықтау
1.1.1.2 11-ден 20-ға дейінгі сандарды оқу, жазу және салыстыру
1.1.1.3 20 көлемінде сандардың разрядтық құрамын анықтау, разрядтық қосылғыштарға жіктеу
1.1.1.4 cанның жаңа бірлігі - ондық туралы түсінігі болу, 100-ге дейін ондықтармен санау, жазу, салыстыру
|
4.3 Тізбектер
|
1.4.3.1 20- ға дейінгі сандар тізбегін/ ондықтармен 100-ге дейінгі сандар тізбегін құрастыру; 100 көлеміндегі сандар, суреттер, фигуралар, символдардан тұратын тізбектердің заңдылықтарын анықтау
|
1.2 Сандармен амалдарды орындау
|
1.1.2.5 ондықтан аттамай бір таңбалы сандарды/ 20, ондық көлеміндегі сандарды ауызша қосу және азайту тәсілдерін қолдану
1.1.2.1 қосу амалын ортақ элементтері жоқ жиындардың бірігуі, азайтуды жиынның бөлігін ажыратып алу ретінде түсіну;
1.1.2.4 бір таңбалы сандарды ондықтан аттамай қосу кестесін құру, білу және қолдану
1.1.2.3 қосудың ауыстырымдылық қасиетін; 0 және 1-дің қасиетін қолдану
|
2.1 Сады және әріпті өрнектер
|
1.2.1.1 санды өрнектерді (қосынды,айырма ) құрастыру, жазу, оқу, ажырату
|
5.2 Математикалық тіл
|
1.5.2.2 «+», «-», «=» таңбасын қолдану
1.5.2.4 қосу мен азайту амалдарының компоненттері атауларын өрнектерді оқу мен жазуда қолдану
|
2В бөлім - Сандар және заңдылықтар
|
1.1 Натурал сандар және 0 саны. Бөлшектер
|
1.1.1.5 20-ға дейінгі сандарды 2-ден топтап тура және кері санау; тәжірибе арқылы 2, 4, 6, 8, 10 заттың жартысын табу
|
4.3 Тізбектер
|
1.4.3.1 20- ға дейінгі сандар тізбегін/ ондықтармен 100-ге дейінгі сандар тізбегін құрастыру; 100 көлеміндегі сандар, суреттер, фигуралар, символдардан тұратын тізбектердің заңдылықтарын анықтау
1.4.3.2 іс-әрекет және табиғат күйінің тізбектілігін анықтау, сандар, фигуралар, ойыншықтар, түрлі-түсті моншақтар тізбектерін құру және тізбектегі заңдылықтың бұзылуын табу
|
4.2 Тұжырымдар
|
1.4.2.2 бірдей цифрлар мен фигуралардан тұратын басқатырғыш есептер, ребустар шешу
|
2С бөлім - Шамалар және өлшем бірліктері
|
3.1 Геометриялық фигуралар және олардың жіктелуі
|
1.3.1.3 геометриялық фигуралардың (үшбұрыш, шаршы, тіктөртбұрыш) қабырғаларын өлшеу және салыстыру
|
1.3 Шамалар және олардың өлшем бірліктері
|
1.1.3.1 ұзындық/ масса/ көлем (сыйымдылық) /уақыт шамаларын ажырату; оларды өлшеу үшін өлшемдер мен құралдарды таңдау, өлшемдер жүргізу
1.1.3.4 ұзындық өлшем бірліктерін (см, дм) олардың арақатысына сүйеніп түрлендіру
1.1.3.2 өлшем бірліктерді (см, дм/ кг/л/сағ) қолданып өлшеу
|
ІІІ-тоқсан
|
«Саяхат», «Салт-дәстүр және ауыз әдебиеті»
тақырыптары аясында
|
3А бөлім – Сандармен амалдар орындау
|
1.1 Натурал сандар және 0 саны. Бөлшектер
|
1.1.1.2 бір таңбалы сандарды/ 11-ден 20-ға дейінгі сандарды салыстыру
|
5.2 Математикалық тіл
|
1.5.2.2 «+», «-», «=», «≠», «>», «<» таңбаларын қолдану
|
1.2 Сандармен амалдарды орындау
|
1.2.1.6 екі амалды жақшалы және жақшасыз өрнектің мәнін табу
1.1.2.2 қосу және азайту - өзара кері амалдар екенін түсіну, қосу және азайту амалдары компоненттері мен нәтижелері арасындағы байланысты анықтау
1.1.2.3 қосудың ауыстырымдылық қасиетін; 0 және 1-дің қасиетін қолдану
|
3В бөлім – Шамалар. Уақыт аралығында бағдарлану
|
1.3 Шамалар және олардың өлшем бірліктері
|
1.1.3.5 циферблат бойынша уақытты анықтау: сағат / уақыттың өлщем бірліктерін ажырату: минут, сағат, күн, апта, ай
1.1.3.1 уақыт шамаларын ажырату; оларды өлшеу үшін өлшемдер мен құралдарды таңдау, өлшемдер жүргізу
1.1.3.2 өлшем бірліктерді (сағ) қолданып өлшеу
|
3С бөлім –
Теңдік және теңсіздік. Теңдеу
Қосу кестесін қолдану. Есептер
|
2.2 Теңдік және теңсіздік. Теңдеу
|
1.2.2.1 теңдік және теңсіздікті, теңдеуді, тура және тура емес теңдік пен теңсіздікті айыра білу
1.2.2.2 таңдау әдісімен және қосу мен азайту амалдарының байланысы негізінде теңдеулерді шешу
|
2.1 Санды және әріпті өрнектер
|
1.2.1.1 санды және әріпті өрнектерді (қосынды, айырма) құрастыру, жазу, оқу, ажырату
1.2.1.2 әріптің берілген мәніндегі бір амалды әріпті өрнектің мәнін табу
1.2.1.3 қосу мен азайту арасындағы байланыстар негізінде теңдік құру үшін әріпті өрнектер түрінде көрсету және қолдану:
а +b = c, c -a= b, c -b =a
1.2.1.4 санға 0-ді қосу және азайту жағдайларын әріпті өрнек түрінде көрсету: a+0=a; a-0=a
1.2.1.5 жақшасыз әріпті, санды өрнектерді салыстыру
|
5.2 Математикалық тіл
|
1.5.2.2 «+», «-», «=», «≠», «>», «<» таңбаларын/ цифрларды, () белгісіз сан символын қолдану
|
5.1 Есептер және математикалық модель
|
1.5.1.1 есепті сызба, сурет, қысқаша жазба түрінде модельдеу; есепті шешу үшін тірек схемасын таңдау
1.5.1.3 қосынды және қалдықты табуға берілген есептерді талдау және шығару, кері есеп құрастыру және шығару
1.5.1.4 санды бірнеше бірлікке арттыру, кеміту, айырмалық салыстыруға берілген есептерді талдау және шығару; кері есептер құрастыру және шығару
1.5.1.5 қосу мен азайтудың белгісіз компоненттерін табуға берілген есептерді талдау және шығару; кері есептер құрастыру және шығару
|
ІV-тоқсан
|
«Тағам және сусын»,
«Тәні саудың – жаны сау» тақырыптары аясында*
|
4А бөлім - Күнделікті өмірдегі есептеулер
|
1.3 Шамалар және олардың өлшем бірліктері
|
1.1.3.6 1 теңгелік, 2 теңгелік, 5 теңгелік,10 теңгелік, 20 теңгелік монеталармен түрліше төлем жасау
|
5.1 Есептер және математикалық модель
|
1.5.1.2 артық, кем, тең, сонша, бірнеше бірлікке артық/кем, ұзын, қысқа, ауыр, жеңіл, қымбат, арзан, баға ұғымдарын қолдану
1.5.1.4 санды бірнеше бірлікке арттыру, кеміту, айырмалық салыстыруға берілген есептерді талдау және шығару; кері есептер құрастыру және шығару
1.5.1.3 қосынды және қалдықты табуға берілген есептерді талдау және шығару, кері есеп құрастыру және шығару 1.5.1.6 қосу мен азайтуға берілген есептерге қатысты таңдаған амалдарын негіздеу, шығару әдісін түсіндіру
1.5.1.7 санды бірнеше бірлікке арттыру/кемітуге; айырмалық салыстыруғаберілген қарапайым есептерді модельдеу және шығару
|
4В бөлім - Жиын және логика элементтері
|
5.2 Математикалық тіл
|
1.5.2.5 деректерді жинақтау, жүйелеу және толықтыру/ қолда бар құралдарды пайдаланып, кесте, диаграмма (пиктограмма, гистограмма) құрастыру
|
4.2 Тұжырымдар
|
1.4.2.1 тұжырымдардың ақиқаттығын немесе ақиқат еместігін анықтау
1.4.2.2 сәйкестік пен ақиқаттықты анықтауға берілген қарапайым логикалық есептерді шығару
|
4.1 Жиындар және олармен орындалатын амалдар
|
1.4.1.2 жиындарды элементерінің белгілері (нысандардың түсі, пішіні, өлшемі, материалы, әрекеті) бойынша құру және жіктеу
1.4.1.3 жұп құру арқылы нысандар жиындарын салыстыру; тең жиындарды, бос жиындарды анықтау
1.4.1.1 екі жиынның бірігуін және жиыннан оның бөлігін айырып алуды диаграмма арқылы көрнекі түрде кескіндеу
|
4.4 Нысандардың комбинациялары
|
1.4.4.1 қоршаған ортадағы заттардан «екі - екіден» комбинациялар жиынын құрастыру
|
1.3 Шамалар және олардың өлшем бірліктері
|
1.1.3.1 ұзындық/ масса/ көлем (сыйымдылық)/уақыт шамаларын ажырату; оларды өлшеу үшін өлшемдер мен құралдарды таңдау, өлшемдер жүргізу
1.1.3.3 шамалар мәндерін (см, дм/ кг/ л/ сағ) салыстыру және амалдар орындау
|
4С бөлім - Нысандардың орналасуы және бағыты
|
3.1 Геометриялық фигуралар және олардың жіктелуі
|
1.3.1.2 жазық фигураларды (үшбұрыш, дөңгелек, шаршы, тіктөртбұрыш) және кеңістік фигураларды (куб, шар, цилиндр, конус, пирамида, тікбұрышты параллепипед) тану және қоршаған ортадағы заттармен сәйкестендіру
|
3.2 Геометриялық фигураларды кескіндеу және салу
|
1.3.2.1 түзу, тұйықталған және тұйықталмаған және қисық, сынық сызықты жазықтықта / қарапайым жазық геометриялық фигураларды (үшбұрыш, төртбұрыш) нүктелі қағазда кескіндеу
1.3.2.2 берілген ұзындығы бойынша кесінді сызу
1.3.2.3 жазық фигуралардың моделдерінен және бөліктерінен композиция құрастыру
1.3.2.4 геометриялық фигуралар арасындағы негізгі қатынастарды анықтау (үлкен-кіші, жоғары-төмен, кең-тар, жуан-жіңішке, қалың-жұқа)
|
5.1 Есептер және математикалық модель
|
1.5.1.2 заттардың орналасуын, арақашықтығын, бағытын анықтайтын терминдерді қолдану
|
2) 2-сынып:
9-кесте
Ортақ тақырыптар
|
Ұзақ мерзімді жоспар бөлімі
|
Бағдарлама бөлімшелері
|
Оқыту мақсаттары
|
І-тоқсан
|
«Өзім туралы»
«Менің отбасым және достарым»
ортақ тақырыптары аясында*
|
1А бөлім – Екі таңбалы сандар
|
1.1 Натурал сандар және 0 саны. Бөлшектер
|
2.1.1.1 100-ге дейінгі сандардың құрылу жолын түсіну; 100 көлеміндегі сандарды тура және кері санау, натурал сандар қатарындағы орнын анықтау
2.1.1.2 екі таңбалы сандарды оқу, жазу және салыстыру
2.1.1.3**екі таңбалы сандардың разрядтық құрамын анықтау, разрядтық қосылғыштарға жіктеу;
|
5.2 Математикалық тіл
|
2.5.2.1 екі таңбалы сандардың графикалық моделін құру, разрядтық кестені пайдалану
|
1В – бөлім Сандармен амалдар орындау. Есептер
|
1.2 Сандармен амалдар орындау
|
2.1.2.4** бір таңбалы сандарды ондықтан аттап қосу кестесін құру, білу және қолдану
2.1.2.5**бір таңбалы сандарды ондықтан аттап қосу және азайту тәсілін қолданып 100 көлеміндегі сандардыауызша қосу және азайтуды орындау
2.1.2.6 екі таңбалы сандарды: 40+17, 57-40; 35?12 түріндегі өрнектерді ондықтан аттамау жағдайында ауызша қосу және азайтуды орындау
2.1.2.7 мынадай жағдайларда: 45?9,45?19; 26+14, 40-14, 65+35, 100-35 ондықтан аттап, ауызша қосу мен азайтуды орындау
2.1.2.3** қосудың ауыстырымдылық, терімділік қасиеттерін қасиетін тиімді есептеулер жүргізу үшін қолдану
|
2.1 Санды және әріпті өрнектер
|
2.2.1.6 екі-үш амалды жақшалы және жақшасыз өрнектере арифметикалық амалдардың орындалу тәртібін анықтау, олардың мәнін табу
|
5.1 Есептер және математикалық модель
|
2.5.1.1 бір; екі амалмен орындалатын есепті кесте, сызба, қысқаша жазба түрінде модельдеу
2.5.1.8** барлық арифметикалық амалдарға берілген жай есептердің шешуін санды өрнектер түрінде модельдеу және шығару
|
1С бөлім–Шамалар және олардың өлшем бірліктері
|
1.3 Шамалар және өлшем бірліктер
|
2.1.3.1 әртүрлі өлшеу аспаптары шәкілдерін бір бірінен ажырату және шамалардың сәйкес мәндерін анықтау
2.1.3.2** ұзындық (м)/ масса (ц) өлшем бірліктерін қолданып өлшеу
2.1.3.3** шамалар мәндерін: ұзындық (см, дм, м)/ масса (кг, ц)/ көлем (сыйымдылық) (л) өлшем бірліктерін салыстыру және амалдар орындау
2.1.3.4** ұзындық (см, дм, м)/ масса (кг, ц) өлшем бірліктерін олардың арақатысына сүйеніп түрлендіру
|
ІІ-тоқсан
|
«Менің мектебім»
«Менің туған өлкем»ортақ тақырыптары аясында*
|
2A тоқсан – Екі таңбалы сандарды қосу және азайту. Жүздіктер. Есептер
|
1.1 Натурал сандар және 0 саны. Бөлшектер
|
2.1.1.3** читать, записывать и использовать римскую нумерацию чисел до 12
2.1.1.4 санаудың ірі бірлігі – жүздікті құрастыру; 1000-ға дейін жүздіктермен санау, жазу, салыстыру
|
1.2 Сандармен амалдар орындау
|
2.1.2.3**қосудың ауыстырымдылық, терімділік қасиеттерін тиімді есептеулер жүргізу үшін қолдану
2.1.2.5** жүздіктерді ауызша қосу және азайтуды орындау 2.1.2.8 мынадай жағдайларда: 34+ 23, 57-23; 27+34, 61-27, 47+33; 80-47 екі таңбалы сандарды қосу және азайту алгоритмдерін қолдану
|
4.3 Тізбектер
|
2.4.3.1 100-ге дейінгі сандар, 1000-ға дейінгі жүздіктер тізбектерінің заңдылығын анықтау
2.4.3.2 берілген заңдылық бойынша тізбекті құрастыру, тізбектегі заңдылықтың бұзылуын табу
|
5.1 Есептер және математикалық модель
|
2.5.1.1** екі амалмен орындалатын есепті кесте, сызба, қысқаша жазба түрінде модельдеу
2.5.1.7** екі амалмен шешілетін есептерді модельдеу және шығару
2.5.1.8** құрама есептердің шешуін санды өрнектер және жекелеген амалдар түрінде модельдеу және шығару
|
2B бөлім – Шамалар және өлшем бірліктер
|
1.3 Шамалар және өлшем бірліктер
|
2.1.3.3 шамалар мәндерін: ұзындық (см, дм, м)/ масса (кг, ц)/ көлем (сыйымдылық) (л)/ уақыт (сағ, мин, ай, жыл) өлшем бірліктерін салыстыру және амалдар орындау
2.1.3.4 шамалар мәндерін: ұзындық (см, дм, м)/ масса (кг, ц)/ көлем (сыйымдылық) (л)/ уақыт (сағ, мин, ай, жыл) өлшем бірліктерін салыстыру және амалдар орындау
2.1.3.5 циферблат бойынша уақытты анықтау: сағат және минут
|
2С бөлім– Жиын және оның элементін белгілеу. және таңбалары
|
4.1 Жиындар және олармен орындалатын амалдар
|
2.4.1.2 сандардың жазылуындағы цифрлар саны, 2-ге бөлінуі, сандық тізбектегі алатын орындары бойынша сандық жиындар құру және жіктеу (бөліктеу)
2.4.1.3 жиындар мен олардың элементтерін диаграммада белгілеу; элементтердің жиынға жиындардың бірігуіне және қиылысуына тиістілігін анықтау
|
4.2 Пікірлер
|
2.4.2.1 тұжырымдардың ақиқаттығын немесе жалғандығын анықтау, ақиқат немесе жалған тұжырымдар құру
|
4.4 Заттардың комбинациялары
|
2.4.4.1 қоршаған ортадағы заттардан «үш-үштен» комбинациялар жиынын құрастыру
|
5.2 Математикалық тіл
|
2.5.2.2 жиынды белгілеу үшін латын алфавитінің бас әріптерін, жиын элементтерін белгілеу үшін латын алфавитінің кіші әріптерін; жиынға тиістілігін/тиісті еместігін белгілеу үшін , және таңбаларын пайдалану
2.5.2.5 деректерді жинақтау және жүйелеу, кестелер және диаграммалар тұрғызу
|
ІІІ-тоқсан
|
«Дені саудың жаны сау!»
«Салт-дәстүр және ауыз әдебиеті» ортақ тақырыптары аясында*
|
3А бөлім – Геометриялық фигуралар және олардың өзара орналасуы
|
3.1 Геометриялық фигуралар және олардың жіктелуі
|
2.3.1.1 бұрыш түрлерін (тік, сүйір, доғал) бір бірінен ажырату және атау/ тік төртбұрыш, шаршы, тік бұрышты үшбұрыштың мәнді белгілерін анықтау
|
3.2 Геометриялық фигураларды кескіндеу және салу
|
2.3.2.1 нүктелі қағазда кесінділер, түзулер мен геометриялық фигураларды орны, қозғалыс және бағыты бойынша нұсқаулыққа сәйкес сызу
2.3.2.2 тік бұрышты сызу
|
4.3 Тізбектер
|
2.4.3.2 берілген заңдылық бойынша тізбекті құрастыру, тізбектегі заңдылықтың бұзылуын табу
|
3В бөлім- Көбейту және бөлу.Есептер
|
1.1 Натурал сандар және 0 саны. Бөлшектер
|
2.1.1.5 50-ге дейін 3, 4, 5-тен топтап тура және кері санау; жұп/тақ сандарды ажырату; заттар тобын 6, 7, 8, 9-дан тең бөліктерге бөлуді көрсету
|
1.2 Сандармен амалдар орындау
|
2.1.2.1 көбейтуді бірдей қосылғыштардың қосындысын табу, бөлуді - заттарды мазмұнына қарай және тең бөліктерге бөлу ретінде түсіну
2.1.2.2 көбейту және бөлу - өзара кері амалдар екенін түсіну, көбейту және бөлу амалдарының компоненттері арасындағы байланысты анықтау
2.1.2.4 2; 3; 4; 5 сандарына көбейту кестесін құру, білу және қолдану
|
1.3 Шамалар және өлшем бірліктер
|
2.1.3.6 50 теңгелік, 100 теңгелік монеталарды, 200 теңгелік, 500 теңгелік купюраларды ажырату және түрліше төлем жасау
|
4.1 Жиындар және олармен орындалатын амалдар
|
2.4.1.1 тең жиындардың бірігуін және жиыннан оның тең бөліктерін айырып алуды диаграмма арқылы көрнекі түрде кескіндеу
|
5.1 Есептер және математикалық модель
|
2.5.1.3 бірдей қосылғыштардың қосындысын табуға; мазмұнына қарай және бірдей бөліктерге бөлуге берілген есептерді талдау және шығару; кері есеп құрастыру және шығару
|
3Сбөлім –Санды және әріпті өрнектер. Теңдеулер. Есептер
|
2.1 Санды және әріпті өрнектер
|
2.2.1.1 санды және әріпті өрнектерді (көбейтінді, бөлінді)/теңдіктер мен теңсіздіктерді ажырату, құрастыру, жазу және оқу
2.2.1.2 әріптің берілген мәніндегі екі амалды әріпті өрнектің мәнін табу
2.2.1.3 қосу мен көбейтудің қасиеттерін әріпті теңдік түрінде: a+b=b+a; (a+b)+c=a+(b+c)
|
Достарыңызбен бөлісу: |
