Екі шеңбердің орналасуы
ОО1 = d шеңберлердің центрлерінің арақашықтық.
I .
O R r O1 d = R + r
I I.
O R r O1 d < R + r
I II.
O R r O1 d > R + r
Шеңбердің теңдеуі
O (x0 ; y0) R - радтус
y0 O R
x0
5 – мысал.
Т/К R = ?
Ж: ; O (3 ; -4)
6– мысал.
B C AB = 6 см
Т/К Sб.б = ?
R = 3
A D
Бұл есепте шеңбердің бөлігінен 8 шеңберлер берілген.Жалпы шеңберлердің ауданы πR2
Тік төртбұрыштың ауданы
Ж:
Центрлік және Доғаны керуші бұрыш
А ∟АОВ = α - центірлік бұрыш.
АВ – доға.
О α В ∟АСВ = ꞵ - доғаны керуші бұрыш.
ꞵ ꞵ = ; α = 2ꞵ ; α = АВ
С ꞵ = ; α = АВ.
7 – мысал.
c A
a α α
O
b B γ
ꞵ
C
a ‖ b ; 45⁰ < α < 90⁰ ∟BAC = α ; ∟BOC = γ
α = 60⁰
180⁰ – 60⁰ = 120⁰ ; ꞵ = 120⁰ γ = 2α = 60⁰ *2 = 120⁰
120⁰ < 120⁰ + 60⁰
Ж: A < B
Хордаға керілген бұрыштар
A
B K O E
α α α 90⁰ 90⁰
C K E C L
1 – салдар. 2 – салдар.
АВ – хорда. Диаметрге керілген бұрыштар
∟С = ∟K = ∟E = α ∟С = ∟L = 90⁰
Бір хордаға керілген бұрыштар
өзара тең.
8 – мысал.
Шеңберге іштей сызылған төртбұрыш шеңберді 2:3:5:8 қатнасындай доғаларға бөледі. Төртбұрыштың бұрыштарын тап?
B
2x 3x 2x + 3x + 5x + 8x = 180⁰
A 2x 3x C 18x = 360⁰
8x 5x x = 20⁰
8x 5x UАВ= 2*20⁰ = 40⁰ ; UВC = 3*20 = 60⁰
UCD= 5*20⁰ =100⁰ ; UАD = 8*20⁰=180⁰
D
∟A ∟
∟C ∟D
Ж: 80⁰; 100⁰; 130⁰; 50⁰
§2.2. Шеңбер мен дөңгелекке байланысты есептер.
1. Суретте цилиндр формалы білікті айналдыра жіппен ораған. Білік биіктігі 16 см, цилиндр шеңберінің ұзындығы 3 см. Жіптің ұзындығын
табыңдар.
A) 18 B) 21 C) 20 D) 19 E) 22
2. Суретте цилиндр формалы білікті айналдыра жіппен ораған. Білік биіктігі 6 см, цилиндр шеңберінің ұзындығы 2 см. Жіптің ұзындығын табыңдар.
A) 1 B) 12 C) 14 D) 15 E) 20
3. Радиусы 2,7 см-ге тең дөңгелектің ауданын табу керек.
A) 10,8 см2 B) 8,1 см2 C) 7,29 см2 D) 8 см2 E) 5,4
4. Дөңгелек ауданы 1-ге тең. Радиусын табыңыз.
A) 1 B) C) π D) E) 4π
5. Арбаның алдыңғы дөңгелегінің радиусы см, артқы дөңгелегінің радиусы см. Арбамен 32 км жол жүргенде бір алдыңғы және бір артқы дөңгелегі қанша рет толық айналым жасайды?
A) 16000; 18000 B) 14000; 18000 C) 20000; 12000
D)16000; 8000 E) 20000; 10000
6. Диаметрі 20 см болатын дискінің салмағы 2,4 кг. Одан диаметрі 10 см болатын дөңгелек қиып алса, кіш дөңгелек салмағын табыңыз.
А) 1,2 кг В) 0,6 кг С) 0,8 кг D) 0,5 кг E) 0,4 кг
7. Радиусы 2- ге тең өзара қиылыспайтын үш шеңберлердің центрлері үшұрыштың төбелерінде орналасқан. Боялған үш сектордың ауданының қосындысын табыңыз.
A) π B) 2π C) 4π D) 5π E) 8π
8. Егер AE=BE=AD=6 болса, боялған бөліктің ауданын табыңыз.
A) 113,04 B) 56,52 C) 15,48 D) 72 E) 3
9. Центрлері шаршының төбелерінде, радиустары шаршының қабырғасының жартысына тең болатын дөңгелек секторлардың қиылысуында пайда болған, штрихталған фигуранын ауданын есептейтін фигураның ауданын есептейтін формуланы жазыңыз.
A) B) C) D) E)
10. Квадраттың ауданы 16 . Квадратқа іштей сызылған шеңбер берілген. Боялған бөлік ауданын табыңыз ( π = 3,14).
A) 1,72 м2 B) 0,5 м2 C) 0,86 м2 D) 0,43 м2 E) 3,44 м2
1 1. Үлкен дөңгелектің ауданы 16π см2, ал кіші дөңгелектің ауданы π см2, а кесіндісінің ұзындығы қандай?
A) 5 см B) 4 см C) 3 см D) 2 см E) 1 см
12. Радиусы 4- ке тең үш шеңберлердің центрлері
үшұрыштың төбелерінде орналасқан. Боялған бөліктің ауданын тап?
A) 4π B) 4 C) 2 D) 6 E) 2
13. Шеңбердің центрінен 47 см қашықтықта орналасқан хорданың ұзындығы 98 см. А және В бағандарын салыстырыңыз.
|
А
|
|
В
|
|
Хорданың ұзындығы
|
Шеңбер радиусының
|
|
|
|
ұзындығы
|
|
|
A) AB
D) 2A=B E) A=B
14. Шеңбердің центрінен 33 см қашықтықта орналасқан хорданың ұзындығы 112 см. А және В бағандарын салыстырыңыз.
|
А
|
|
В
|
|
Хорданың ұзындығы
|
Шеңбер радиусының
|
|
|
|
ұзындығы
|
A) AB
D) 2A=B E) A=B
15. Радиусы 50см-ге тең шеңберге жүргізілген хорда ұзындығы 32. А және В бағандарын салыстырыңыз.
A) AB
D) 2A=B E) A=B
Достарыңызбен бөлісу: |