5-мысалы: 2000, 9064, 3208, 4048 және т.б.
9-ға бөлінгіштік белгісі
● Егер санның цифрларының қосындысы 9-ға бөлінсе, онда ол сан 9-ға бөлінеді.
6-мысалы: 27, 108, 22212,936,44487 және т.б.
10-ға бөлінгіштік белгісі
● Егер санның соңғы цифры 0 болса, онда ол сан 10-ға бөлінеді.
11-ге бөлінгіштік белгісі
● Егер санның тақ орналасқан цифрларының қосындысы мен жұп орналасқан цифрларының қосындысының айырымы 11-дің еселігі болса, онда сан 11-ге бөлінеді.
7-мысалы: 345565 саны 11-ге бөлінеді, себебі (3+5+6) – (4+5+5) =0 0:11=0
Натурал санның бөлгіштерінің санын табу
N – натурал сан, P-бөлгіштер саны.
N= · · ·…·
P=( +1)·( +1)·( +1)·…·( +1)
8-мысал: 36 санының бөлгіштер санын табыңыз.
36=2·2·3·3=2^2·3^2, P=(2+1)·(2+1)=9
Расын да да 36 санының 9 бөлгіші бар. Олар: 1, 2, 3, 4, 6, 9, 12, 18, 36
9-мысалы: 1; 2; 3; ...; 18 сандар тізбегінен барлық жұп сандар, сонымен қатар 3-ке бөлінетін сандардың барлығы сызылып тасталды. Сызылмаған қанша сан қалды?
1,5,7,11,13,17. 6 сан бар
10-мысалы: а бүтін санын 7-ге бөлгендегі қалдық 4 болса, онда а2+2а өрнегін 7ге бөлгендегі қалдық неше болады?
+2a= +2(7n+4)= +70n+24=7(7 +10n+3)+3
11-мысалы: 3×7×26 көбейтіндісінде 26 саны 13-ке бөлінеді. Сонда бүкіл көбейтінді де 7-ге бөлінеді:
3×7×26=546
546:13=42
§1.2. САНДАРДЫҢ БӨЛІНГІШТІК БЕЛГІЛЕРІ. БӨЛГІШТЕР САНЫН ТАБУ тақырыбы бойынша тест тапсырмасы.
1. Төмендегі қатарлардан 3-ке бөлінетін сандар қатарын табыңыз.
A) 11, 12, 13, 14, 15;
B) 3, 6, 9, 12, 14;
C) 588, 81, 111, 39, 51;
D) 9, 15, 18, 35, 21;
E) 33, 66, 99, 36, 37;
2. Төмендегі қатарлардан 2-ге бөлінетін сандар қатарын табыңыз.
A) 11, 12, 13, 14, 15;
B) 3, 6, 9, 12, 14;
C) 21, 81, 111, 39, 51;
D) 9, 15, 18, 35, 21;
E) 30, 66, 98, 36, 2;
3. Төмендегі қатарлардан 4-ке бөлінетін сандар қатарын табыңыз.
A) 12, 16, 13, 14, 15;
B) 28, 36, 20, 32, 24;
C) 21, 81, 111, 39, 51;
D) 9, 15, 18, 35, 21;
E) 30, 66, 98, 36, 2;
4. Төмендегі қатарлардан 5-ке бөлінетін сандар қатарын табыңыз.
A) 11, 12, 13, 14, 15;
B) 30, 6, 9, 12, 14;
C) 200, 80, 115, 35, 50;
D) 9, 15, 18, 35, 21;
E) 30, 66, 98, 36, 2;
5. Төмендегі қатарлардан 6-ға бөлінетін сандар қатарын табыңыз.
A) 131, 15, 3, 14, 15;
B) 34, 6, 9, 12, 14;
C) 21, 81, 11, 39, 51;
D) 96, 42, 180, 36, 18;
E) 30, 66, 98, 36, 2;
6. Төмендегі қатарлардан 7-ге бөлінетін сандар қатарын табыңыз.
A) 11, 12, 13, 14, 15;
B) 3, 6, 9, 12, 14;
C) 21, 81, 111, 39, 51;
D) 9, 15, 18, 35, 21;
E) 35, 63, 84, 49, 21;
7. Төмендегі қатарлардан 8-ге бөлінетін сандар қатарын табыңыз.
A) 8, 122, 13, 17, 18;
B) 32, 64, 96, 16, 24;
C) 64, 81, 14, 39, 61;
D) 16, 15, 18, 35, 21;
E) 30, 66, 98, 36, 2;
8. Төмендегі қатарлардан 9-ға бөлінетін сандар қатарын табыңыз.
A) 9, 54, 36, 14, 56;
B) 54, 63, 99, 18, 27;
C) 61, 81, 121, 39, 51;
D) 99, 15, 18, 35, 21;
E) 23, 66, 77, 36, 2;
9. Төмендегі қатарлардан 10-ға бөлінетін сандар қатарын табыңыз.
A) 10, 20, 30, 85, 15;
B) 13, 36, 91, 12, 14;
C) 20, 80, 110, 30, 51;
D) 90, 10, 30, 80, 120;
E) 30, 66, 98, 36, 2;
10. 452*4 берілген бес таңбалы сан 3- ке қалдықсыз бөлінуі үшін жұлдызшаның орнында қандай сандар болатынын анықтаңыз.
А)0,3,5,12 В)0,3,6,9 С)3,7,9 Д)0,6,8 Е)3,5,9
Достарыңызбен бөлісу: |