Бегенова А. Б., Жҧмақаева А. Н., Майқанов Б. С. Шекарадағы және кӛліктегі ветеринарлық санитариялық бақылау (Оқулық) астана 2014 2

277 
жұмыс ерітінді жасайды. Жавель солид препаратын дезинфекциялау 
және алдын ала дезинфекция үшін қолданады.
Хлорамин – сарғыш түсті ұсақ кристалды хлор иісті ұнтақ, ол 
бензолды (хлорамин Б) немесе толуолды (хлорамин Т) хлорлау арқылы 
алынады. Суда 1:10 жақсы, спиртте 1:25 ериді. Судағы хлорамин 
ерітіндісі тұрақты болып келеді. Хлорамин ерітінділері вегетативті 
микроб формаларын (1% ерітінді 3 минуттан кейін стафилакокты 
ӛлтіреді) және спораларды (5% ерітінді антракоид спораларын 4 
сағаттан 
кейін 
ӛлтіреді) 
залалсыздандырады. 
Дезинфекция 
тәжірибесінде 25-29% белсенді-хлоры бар хлорамин Б жиі 
қолданылады. 
12 ай ішінде хлораминнің хлор жоғалтуы 0,1% аспайды. Ол 
ӛңделетін заттарды түссіздемейді, бүлдірмейді. Оның ерітінділерімен 
беткейлерді жуады, ылғалдатады, залалсыздандыратын киімдермен аяқ 
киімдерді сулайды. 
Хлорамин ерітінділері кӛптеген инфекцияларды залалсыздандыру, 
қолды дезинфекциялау және керек жерлерде қолданылады. 

29-Кесте. Белсенді хлордың керекті концентрациясында хлорлы әк ерітіндісін дайындау. Печников кестесі. 
Құрғақ 
хлор, 
г 
100 суға 
Құрғақ хлорлы әктегі белсенді хлордың мӛлшері, % 
6 
8 
0 
2 
4 
6 
8 
0 
2 
4 
6 
8 
0 
2 
4 
6 
8 
1 
2 
3 
4 
5 
6 
7 
8 
9 
10 
11 
12 
13 
14 
15 
16 
17 
18 
1 
,16 
,18 
,20 
,22 
,24 
,26 
,28 
,30 
,32 
,34 
,36 
,38 
,40 
,42 
,44 
,46 
,48 
2 
,32 
,36 
,40 
,44 
,48 
,52 
,56 
,60 
,64 
,68 
,72 
,76 
,80 
,84 
,88 
,92 
,96 
3 
,48 
,54 
,60 
,66 
,72 
,78 
,84 
,90 
,96 
,02 
,08 
,14 
,20 
,26 
,32 
,38 
,44 
4 
,64 
,72 
,80 
,88 
,96 
,04 
,12 
,20 
,28 
,36 
,44 
,52 
,60 
,68 
,76 
,84 
,92 
5 
,80 
,90 
,00 
,10 
,20 
,30 
,40 
,50 
,60 
,70 
,80 
,90 
,00 
,10 
,20 
,30 
,40 
6 
,96 
,08 
,20 
,32 
,44 
,56 
,68 
,80 
,92 
,04 
,16 
,28 
,40 
,52 
,64 
,76 
,88 
7 
,12 
,26 
,40 
,54 
,68 
,82 
,96 
,10 
,24 
,38 
,52 
,66 
,80 
,94 
,08 
,22 
,36 
8 
,28 
,44 
,60 
,76 
,92 
,08 
,24 
,40 
,56 
,72 
,88 
,04 
,20 
,36 
,52 
,68 
,84 
9 
,44 
,62 
,80 
,98 
,16 
,34 
,52 
,70 
,88 
,06 
,24 
,42 
,60 
,78 
,96 
,14 
,32 
10 
,60 
,80 
,00 
,20 
,40 
,60 
,80 
,00 
,20 
,40 
,60 
,80 
,00 
,20 
,40 
,60 
,80 
11 
,76 
,98 
,20 
,42 
,64 
,86 
,08 
,30 
,52 
,74 
,96 
,18 
,40 
,62 
,84 
,06 
,28 
12 
,92 
,16 
,40 
,64 
,88 
,12 
,36 
,60 
,84 
,08 
,32 
,56 
,80 
,04 
,28 
,52 
,76 
13 
,08 
,34 
,60 
,86 
,12 
,38 
,64 
,90 
,16 
,42 
,68 
,94 
,20 
,46 
,72 
,98 
,24 
14 
,24 
,52 
,80 
,08 
,36 
,64 
,92 
,20 
,48 
,76 
,04 
,38 
,60 
,88 
,16 
,44 
,72 
15 
,40 
,70 
,00 
,30 
,60 
,90 
,20 
,50 
,80 
,10 
,40 
,70 
,00 
,30 
,60 
,90 
,20 
16 
,56 
,88 
,20 
,52 
,84 
,16 
,48 
,80 
,12 
,44 
,76 
,08 
,40 
,72 
,04 
,36 
,68 
17 
,72 
,06 
,40 
,74 
,08 
,42 
,76 
,10 
,44 
,78 
,12 
,46 
,80 
,14 
,48 
,82 
,16 
18 
,88 
,24 
,60 
,96 
,32 
,68 
,04 
,40 
,76 
,12 
,48 
,84 
,20 
,56 
,92 
,82 
,64 
19 
,04 
,42 
,80 
,18 
,56 
,94 
,32 
,70 
,08 
,46 
,84 
,22 
,60 
,98 
,36 
,74 
,12 
20 
,20 
,60 
,00 
,40 
,80 
,20 
,60 
,00 
,40 
,80 
,20 
,60 
,00 
,40 
,80 
,20 
,60 
1 
2 
3 
4 
5 
6 
7 
8 
9 
10 
11 
12 
13 
14 
15 
16 
17 
18 
21 
,36 
,78 
,20 
,62 
,04 
,46 
,88 
,30 
,72 
,14 
,56 
,98 
,40 
,82 
,24 
,66 
,0,08 
22 
,52 
,96 
,40 
,84 
,28 
,72 
,16 
,60 
,04 
,48 
,92 
,36 
,80 
,24 
,68 
,0,12 
,0,56 
23 
,68 
,14 
,60 
,06 
,52 
,98 
,44 
,90 
,36 
,82 
,28 
,74 
,20 
,66 
,0,12 
0,58, 
1,04, 
24 
,84 
,32 
,80 
,28 
,76 
,24 
,72 
,20 
,68 
,16 
,64 
,12 
,60 
,0,08 
,0,56 
,1,04 
,1,52 
25 
,00 
,50 
,00 
,50 
,00 
,50 
,00 
,50 
,00 
,50 
,00 
,50 
,0,00 
,0,50 
,1,00 
,1,50 
,2,00 
26 
,16 
,68 
,20 
,72 
,24 
,76 
,28 
,80 
,32 
,84 
,36 
,88 
,0,40 
,0,92 
,1,44 
,1,96 
,2,48 
27 
,32 
,86 
,40 
,94 
,48 
,0,2 
,56 
,10 
,64 
,18 
,72 
,0,26 
,0,80 
,1,34 
,1,88 
,2,42 
,2,96 
 
Кестеге түсінік беру: жоғарғы кӛлденең қатардағы 20-дан 32 дейінгі сандар құрғақ әктегі белсенді хлордың пайыздық мӛлшерін кӛрсетеді. Сол жақтағы 
тізбегі 1-ден 27 дейін сандар 100л суға алынатын хлорлы әк мӛлшері (г). Тігінен орналасқан қалған сандар белсенді хлордың керекті мӛлшердегі пайызын 
кӛрсетеді. 

Тотықтырғыштар 
Сутегінің асқын тотығы - құрамында 33% пероксид сутек бар 
түссіз, мӛлдір ерітінді. Иіссіз, су және атомарлы оттегіге бӛлінеді. Олар 
микроб торшаларын химиялық заттарға тотықтырады да, олардың ӛлімін 
тудырады. 
Препаратты бӛлме температурасында сақтағанда оның кей бӛлігі су 
және оттегіге ыдырайды – бір айдың ішінде сутегінің асқын тотығының 
концентрациясы 0,5-0,7% тӛмендейді. Пергидрольдің судағы ерітіндісі 
бактерицидтті (3%), вирулицидтті (3-4%) әсерін тигізеді. Бұл 
концентрациялар температура жоғарылаған сайын (40-50
0
С) тӛмендейді. 
Сутегінің асқын тотығын кӛліктегі аэрозольді дезинфекциялау үшін 
қолданады. Алдын алу дезинфекциялау үшін 3-6% ерітінді керек. 
Сутегінің асқын тотығы барлық вегетативті түрдегі микроорганизмдерге 
(туберкулез таяқшасына ғана емес) бактерицидті әсерін кӛрсетеді.
Гидроперит-сутек асқын тотығымен (33%) мочевина қосындысы. Ақ 
кристалды ұнтақ. Суда, спиртте жақсы ериді. Түймедақ түрінде 1 
түймедақ 15 мл (1 ас қасық) 3% сутек асқын тотығына тең. 
Бір хлорлы йодты алу үшін газ тәрізді хлорды кристалдағы йод 
арқылы ӛткізгенде алады. 
Бір хлорлы йодты алдын ала дайындалған, механикалық тазартылған 
нысандарда дезинфекциялау үшін қолданады. Мұздатқыш камераларды 
зеңнен залалсыздандыру үшін 10% судағы препараттың ерітіндісін 
қолданады. 
Калий перманганаты - қызыл күлгін түсті кристалды немесе 
металды жылтыр ұнтақ. Суда жақсы ериді және де спиртте, ацетонда 20
0
С 
температурада күшті тотықтырғыш болып табылады. 
Калий перманганаты күшті бактерицидті қасиетке ие. Сулы 
ерітінділерде органикалық заттармен қосылғанда бұзылып, оттегі 
шығарады және микробқа қарсы әсері жоғарыланады.
Препараттың 0,5-2% ерітінді концентрациясын ет сататын 
орындарын, ыдыстарды, үстелдерді залалсыздандыру үшін қолданады. 
Қҧрамында альдегиді бар препараттар 
Альдегидтер-кӛміртегінің асқын туындылары, олардың құрамында 
сутегі атомы альдегидтің функционалды тобымен алмастырылған. 
«Альдегид» сӛзі сутегінен айырылған спирт деген мағынаны білдіреді. 
Альдегидтердің 
химиялық 
қасиеттері 
олардың 
құрамында 
функционалды тобының элементтері барымен сипатталады. Олар: 
карбонил тобы >С=О және сутегі атомының қосындысы: карбонил тобы 
>С=О екі еселенген байланыста (кӛміртегі және оттегі атомдары) болады. 

280 
Формальдегид (құмырсқа қышқыл альдегиді - түссіз альдегид, ӛткір 
иісті газ, улы, суда жақсы ериді. Қайнау температурасы 19
0
С. Ұзақ уақыт
тӛменгі температурада сақтағанда формальдегид полимерленеді, ақ тұнба 
пайда болады, оны қыздырғаннан соң, формалин бӛліп ериді. 
Формальдегидтің дезинфектанттық әсері бар, ол микробтарға қарсы, 
верулентті, фунгицитті, дезодорантты әсердегі препарат. 
Формальдегид ерітіндісін ылғалды және аэрозольді дезинфекциялау 
үшін қолданады. Ол металл карозиясын тудырмайды, теріге, былғарыға, 
маталарға резеңкеге кері әсерін тигізбейді. 
Формальдегидті технологиялық құрал-жабдықтарды, бӛлмелерді, 
ауаны 
аэрозольді 
дезинфекциялау 
үшін 
қолданады. 
1-6000 
концентрациясында формальдегид ерітіндісі сібір жарасы, шошқа 
тілмесінің қоздырғыштарын себебеленуін тоқтатады және 1 сағат ішінде 
спораны жояды. 
Формальдегид буын жұмыртқа инкубаторларын, арнайы киімдерді, 
құрал-жабдықтарды, тарыларды дезинфекциялау үшін эмальді немесе 
шынылы ыдысқа 45 бӛлік формалин+25 бӛлік су+30 бӛлік калий 
перманганат ерітіндісін қосу керек, сонда қоспа қайнап бу бӛледі. 
Формалин –мӛлдір сұйықтық, ӛткір иісті. Формальдегидтен басқа 
құрамында метил спирті бар. Үлес салмағы -20
0
С болғанда -1,081-1,086 су 
және спирттен кез келген мӛлшерде араласады. Препаратты салқын және 
қараңғы жерде сақтау қажет, 3 ай бойы жарамды болады. 
Формалин бактерицидті, вирулицидті, спороцидті, фунгицидті 
қасиеттерге ие. Формалин металды коррозияға ұшыратпайды, оның 
активтілігіне органикалық заттар әсер етеді. Судағы формалин 
ерітіндісінде дезинфекциялық қасиеттері бар. 
Кӛлікте 
формалинді 
ылғалды, 
аэрозольді, 
парафармалинді 
дезинфекцияны жүргізу үшін қолданылады. 
Майлы альдегид – бутанол, бутир-альдегид майлы түссіз сұйықтық, 
тәтті иісі бар. Қайнау температурасы 75
0
С. Негізгі заттың мӛлшері 98%, 
тығыздығы 0,8г/см; суда ерімейді, спиртте, диэтил эфирде жақсы ериді. 
Препарат су ерітіндіде тұрақты болады, олардың қатынас эталоны -1:1. 
майлы альдегид пластмасс ӛндірісінде, фармацевтикалық ӛндірісте 
қолданылады. Майлы альдегид құрамында басқа альдегидтерге қарағанда 
жоғары мӛлшерде белсенді заттар бар және оның токсикалық әсері 
шамалы (ПДК 5 куб мг/м). 

жүктеу/скачать 4.48 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: