2 БАНКТІК ТӘУЕКЕЛДЕРДІ БАСҚАРУ ЖҮЙЕСІ
"First Heartland Jýsan Bank" АҚ (бұрынғы "Цеснабанк" АҚ) (бұдан әрі - Jýsan Bank, Банк, Жусан банк) 1992 жылы 17 қаңтарда Целиноград қаласында (Нұр-сұлтан) құрылды.
Әмбебап коммерциялық банк бола отырып, Банк ірі корпорациялар, ШОБ субъектілері мен тұрғындар үшін банктік қызметтердің кең спектрін ұсынады, оның ішінде кредит беру, ағымдағы шоттарды, мерзімді салымдарды, VISA, MasterCard, UnionPay International халықаралық төлем карточкаларын ашу және оларға қызмет көрсету, ақша аударымдары, аффинирленген алтынмен операциялар, сейфтік депозитарий қызметтері, кастодиандық қызметтер және көптеген қызметтер бар басқа.
2019 жылғы 1 қаңтардағы жағдай бойынша Банк активтер мен депозиттер көлемі бойынша Қазақстанның ТОП-5 Банкінің құрамына кіреді, ал экономиканы кредиттеу көлемі бойынша елдің екінші ірі банкі болып табылады. 2019 жылғы 1 қаңтардағы жағдай бойынша Банктің филиалдар желісі бүкіл Қазақстан бойынша 22 филиал мен 125 бөлімшеден тұрады.
Сурет 1 - Қазақстанда Жусан банк бөлімдерінің таралуы
Банктің миссиясы бірінші санаттағы сервисті ұсыну және клиенттердің әлеуетін іске асыру арқылы клиенттердің қажеттіліктерін қанағаттандыру, сол арқылы елдің әл-ауқатының дамуына ықпал ету болып табылады.
Өз клиенттерімізге, акционерлерімізге және жұмыскерлерімізге қатысты біз төмендегілерді көрсетеміз:
әмбебаптылық,
адалдық,
әділдік
құрмет
кәсібилік
сенімділік,
әдептілік.
Банктің бес еншілес ұйымы бар - "Jýsan Garant" сақтандыру компаниясы" АҚ (01.01.2019 ж. - "Цесна Гарант "Сақтандыру компаниясы" АҚ), "First Heartland Jýsan Invest" АҚ (01.01.2019 ж. - "Цесна Капитал" АҚ), "ОУСА ЮГ" ЖШС (бұрын - "Цесна" ОУСА ЖШС"), "ОУСА Центр "ЖШС (бұрын -" ОУСА Цесна-2 "ЖШС) және" Плюс Банк " ЖАҚ (Ресей, Мәскеу қ.).
2018 жылғы 31 желтоқсандағы жағдай бойынша шығаруға рұқсат етілген акционерлік капитал 697,500,000 жай акциялардан және 2,500,000 артықшылықты акциялардан тұрады. Шығарылған және айналыстағы акционерлік капитал 77 500 000 жай акциялардан және 2 500 000 артықшылықты акциялардан тұрады. Акцияның көрсетілген бағасы болмайды.
2018 жыл ішінде банк жалпы сомасы 35,3 млрд.теңгеге 1 акция үшін 2 000 теңге бағасы бойынша қосымша 17,650,000 акция орналастырды. Есепті кезеңде топ 139,239 меншікті жай акцияларын сатып алды.
Орналастырылған акциялардың жалпы санының 5 және одан да көп пайызын иеленетін банк акционерлері туралы, сондай-ақ 2018 жылғы 31 желтоқсандағы жағдай бойынша Директорлар кеңесі мүшелерінің Банк акцияларын иеленуі туралы ақпарат төменде берілген.
2019 жылғы 6 ақпанда "First Heartland Securities" АҚ Банктің жай акцияларының 99.8% - ын сатып алды.
05.07.2019ж. жағдай бойынша Банктің жалғыз акционері "Назарбаев Университеті", "Назарбаев Зияткерлік мектептері" және "Назарбаев Қоры" дербес білім беру ұйымдарының инвестициялық холдингінің құрамына кіретін "First Heartland Securities"АҚ (FHS) қазақстандық брокерлік компаниясы болып табылады. FHS First Heartland тобының құрамына кіреді, оның құрамына бірінші коммерциялық банк кіреді.
Heartland Bank және First Heartland Capital инвестициялық қорларды басқару компаниясы. Араға тиесілі Банктің жай акциялары санының Банктің орналастырылған жай акцияларының жалпы санына арақатынасы 100% - ды құрайды.
2018 жылғы 31 желтоқсандағы жағдай бойынша акцияға базалық пайда көрсеткіші 6,587 миллион теңге мөлшеріндегі шығынға негізделеді (2017 жылғы 31 желтоқсан: пайда (50,601 миллион теңге мөлшерінде) және айналыстағы жай акциялардың орташа алынған саны – 64,432,490 акция (2017 жылғы 31 желтоқсан: 59,379,907 акция) болып табылады және мынадай түрде айқындалады:
Кесте-2.
Бір акцияға пайда
|
2017 ж
|
2018 ж
|
Өсім қарқыны, %
|
Жай акциялардың иелеріне тиесілі (шығын)/пайда, млн. теңге
|
50 601
|
-6,587
|
-0,01
|
Жыл басындағы жағдай бойынша шығарылған жай акциялар
|
58 663 973
|
59 713 421
|
101,8
|
Жыл ішінде шығарылған акциялардың әсері
|
715 934
|
4 719 069
|
659,1
|
Жай акциялардың орташа өлшенген саны
|
59 379 907
|
64 432 490
|
108,5
|
Акцияға базалық пайда, теңгемен
|
852
|
-102
|
-12
|
2018 жылғы 31 желтоқсандағы жағдай бойынша бір акцияға капиталдың шамасы 2 736 теңгені құрады (2017 жылғы 31 желтоқсан: 3 602 теңге), артықшылықты акцияға капиталдың шамасы 1,100 теңгені құрады (2017 жылғы 31 желтоқсан: 1,100 теңге).
Дивидендтік саясат дивидендтік төлемдердің мөлшерін айқындау, Банктің инвестициялық тартымдылығын, қаржылық тұрақтылығын, капиталдандырылуы мен өтімділігін арттыру, салынған капиталға нарықтық кірістілікті қамтамасыз ету, акционерлердің құқықтарын құрметтеу, қатаң сақтау және олардың әл-ауқатын арттыру кезінде Банк пен оның акционерлері мүдделерінің теңгеріміне негізделеді.
Банктің Директорлар кеңесі орта мерзімді перспективада орташа консервативтік дивидендтік саясатты неғұрлым оңтайлы, мынадай негізгі қағидаттарды қамтитын айқындаған орынды деп есептейді:
- орта мерзімді перспективада Банктің таза пайдасын бөлу мәселесіндегі басымдық оны капиталдандыруға (қайта инвестициялауға)бағытталған;
- артықшылықты акциялар бойынша дивидендтер Банктің Жарғысында көзделген мөлшерде анықталады;
- өткен қаржы жылының нәтижелері бойынша төленетін дивидендтердің жалпы сомасы Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес айқындалған шекті мәндерден аспауға тиіс;
- өткен қаржы жылының нәтижелері бойынша ықтимал шығындарға жол бермеу мақсатында дивидендтер жарияланып, өткен қаржы жылының нәтижелері бойынша жылына бір рет төленеді;
- жай акциялар бойынша дивидендтер төлеу туралы шешім қабылдау және бір жай акцияға жыл қорытындысы бойынша дивиденд мөлшерін бекіту Банк акционерлерінің жалпы жиналысының құзыры болып табылады.
Артықшылықты акциялар бойынша дивидендтер төлеу жыл сайын жүргізіледі. 2018 жылы артықшылықты акциялар бойынша есептелген және төленген дивидендтер сомасы 250 млн теңгені немесе бір акцияға 100 теңгені құрады (2017 жылы: бір акцияға 250 млн теңге немесе 100 теңге).
2018 жылғы пайыздық саясат +/-1% дәлізімен базалық мөлшерлеменің 9,25%-ға дейін белсенді төмендеуімен сипатталады, бұл теңгелік активтерге сұранысты арттыруға және ақша-кредит шарттарын бейтарапқа жақын деңгейде сақтауға мүмкіндік берді. ҚРҰБ-ның өтініші бойынша ақша-кредит талаптарын қатаңдатудың одан әрі қажеттілігі нақты инфляция серпініне, оның негізгі шикізат нарықтарындағы құбылмалылықтың қаржы секторының ішкі макроэкономикалық параметрлері мен көрсеткіштеріне әсерін ескере отырып, тәуекел сценарийлерінің іске асырылу дәрежесінің болжамды мәндеріне сүйене отырып айқындалатын болады.
Валюта бағамының икемділігін арттыру және ақша-кредит саясатының сенімділігін жақсарту жаһандық ауқымда тәуекелдерді қабылдауға дайындықтың төмендеуіне және АҚШ-тың Ресейге қарсы санкцияларының салдарына байланысты сыртқы құбылмалылықтың әсерін азайтуға ықпал етті. Оң үрдістер рейтинг агенттіктерінің бағаларын растайды: 2018 жылдың күзінде. S&P және Moody's фискалдық саясаттың теңгерімділігіне, инфляция серпініне бақылау орнатуға, күшті мемлекеттік теңгерім мен 2022 жылға дейінгі талдаушылардың болжамдарындағы сыртқы берешектен асып түсетін өтімді активтерге сілтеме жасай отырып, Қазақстанның егеменді рейтингтерін ("тұрақты" болжам) растады.
Жеке тұлғалардың салымдары 8 771,0 млрд.теңгені немесе клиенттердің салымдарынан 51,5% - ды (2018 жылдың басынан бастап+6,6%) құрайды.
Заңды тұлғалардың шетел валютасындағы салымдарының үлесі 2018 жылдың басындағы 42,9% - дан 01.01.2019 жылға 45,8% - ға дейін ұлғайды, шетел валютасындағы бөлшек сауда депозиттерінің үлесі 01.01.2019 жылға 52,4% - дан 47,7% - ға дейін азайды.
Банк секторы 2018 жылды айтарлықтай 632,4 млрд. теңге пайдамен аяқтады. Жоғары нәтижеге 2017 жылы банк жүйесін қолдауға жеңілдікті қаражат алу және 2017 жылы айтарлықтай провизиялар есептеу нәтижесінде консервативті провизиялар әсер етті.
Тұтастай алғанда, банк саласында экономиканың нақты секторын кредиттеуді тежейтін өзекті проблемалар сақталуда. Капитал бойынша шектеулер мен бәсекелестіктің күшеюіне байланысты банк секторы активтерінің қалыпты өсуі күтілуде. Банк активтерінің өсу қарқыны банк жүйесінде жинақталған проблемалық қарыздарды есептен шығарумен, оның ішінде банк секторын шоғырландырудың жалғасуы шеңберінде тежелетін болады. Активтердің өсуін капитализациясы жоғары және проблемалық кредиттердің үлесі аз банктер көрсететін болады, ұсақ және проблемалық банктер нарықтан кететін болады. Банктік бәсекелестік күшейіп, банктердің одан әрі дамуы мен тұрақтылығы тәуекелдерді басқару жүйесінің тиімділігімен және акционерлердің капиталды қолдау мүмкіндігімен анықталады. Жұмыс істеп тұрған банктердің көпшілігі әмбебап болып табылатындықтан және банк қызметтерінің барлық спектрін ұсынатындықтан, банктер арасындағы бәсекелестік клиенттердің қажеттіліктерін жақсы түсінуге негізделген бағадан сервиске ауысады. Пайыздық кіріске негізделген дәстүрлі бизнес-модельдерден кету нарық қажеттіліктеріне тез жауап беруді, Бизнестің технологиялылығы мен ауқымдылығын арттыруды талап етеді.
2018 жылдың соңында банк активтері 1 689,1 млрд теңгеге жетті (2017 жылдың көрсеткішімен салыстырғанда -602,0 млрд теңгеге немесе -26,1% - ға төмендеді). Активтердің қысқаруы "проблемалық кредиттер қоры" АҚ-ның Қазақстан Республикасының Үкіметі ҚРҰБ-мен бірлесіп бекіткен аграрлық секторды сауықтыру және Банктің тұрақтылығын арттыру тетігі шеңберінде 450 млрд.теңге сомасына ауыл шаруашылығы кредиттерінің пулын іске асыруы нәтижесінде орын алды.
Активтер құрылымында негізгі үлесті несие портфелі (81,0%) алады, ол 2018 жылдың қорытындысы бойынша 1 368,3 млрд.теңгені құрады, бұл есепті кезеңнің басына қарағанда 440,4 млрд. теңгеге (немесе -24,3% - ға) аз. NPL деңгейі 8,8% - ды құрады, бұл сала бойынша орташа деңгейден жоғары.
Сурет 2 - Банк активтерінің динамикасы
Сурет 3 - Банктің кредиттік қоржынының динамикасы
Кредиттеу бағыттары бойынша несие қоржынының құрылымында 2018 жылдың қорытындылары бойынша ШОБ қарыздарының үлесі 71,2% – ды құрайды, корпоративтік клиенттерді Кредиттеу 24,1% - ды және бөлшек қарыздар 4,7% - ды құрайды. Салалық бөліністе корпоративтік клиенттер мен ШОБ несие қоржыны экономиканың мынадай негізгі секторлары арасында бөлінген: 21,5% - өндіріске, 19,5% - қызметтерге, 18,7% - ауыл шаруашылығына, 15,6% - саудаға, құрылысқа -14,0%.
Достарыңызбен бөлісу: |