Беруін талдау Оқу құралы Қостанай
Табыстылықтың салыстырмалы көрсеткіштерін талдау
жүктеу/скачать 1.18 Mb.
|
| 3.3 Табыстылықтың салыстырмалы көрсеткіштерін талдау
Табыстылықтың салыстырмалы көрсеткіштеріне нарықтық экономика жағдайындағы кәсіпорынның қаржылық қызмет жасау, қаржыландыру көздерін ынталандыру, және оларды тиімді пайдалану сияқты мүмкіндіктерін анықтайтын, осы кәсіпорын қызметінің тиімділігін сипаттайтын көрсеткіштері жатады. Табыстылық коэффициенттері салыстырмалы талдау мен кәсіпорынның қаржы жағдайын бағалаудың міндетті элементтері болып табылады, өйткені олар кәсіпорын табысын қалыптастырудың факторлық ортасын сипаттайтын маңызды көрсеткіштер. Табыстылық көрсеткіштері 3 топқа бөлінеді: жалпы активтер (авансталған, жиынтық капитал) және олардың жекелеген элементтері; өнімдер; ақша қаражаттарының таза ағымы (немесе түсім) негізінде есептелетін табыстылық көрсеткіштері. Кәсіпорын мүліктерінің (активтерінің) тиімділігін өлшейтін көрсеткіш табыстылық коэффициенті, ол таза табыстың жалпы активтерге (авансталған капитал) қатынасын көрсетеді. Барлық ативтердің тиімділік деңгейі (авансталған, жиынтық капитал) мына формула бойынша есептейді: Да= _Таза табыс Барлық активтер Ағымдағы активтердің табыстылығы ағымдағы активтерге салған бір теңгеден кәсіпорын қанша табыс алатынын көрсетеді: Дт.а.= Дч Та Мұнда: Та- ағымдағы активтердің орташа көлемі. Меншікті капиталдың табыстылық коэффициенті немесе мөлшерлемесі деп аталады: ДСК= Дч СК Мұнда: Дч – таза табыс: СК – меншікті капитал. Қарыз капиталының табыстылық мөлшерлемесі, кредиторлар табысының қарыз капиталына қатынасы ретінде анықталады: Д= Кредиторлар табысы = Кредиторларға төленген пайыздар Қарыз капиталы Қаржылық қарыздық міндеттемелер (қысқа, орта және ұзақ мерзімді) Кәсіпорынның инвестицияланған капиталына табыстылық мөлшерлемесі, таза табыстың (салық төленгеннен кейін) активтердің жалпы массасына қатынасы ретінде анықталады: Да=Дч(1-Сн) А Мұнда: Да- активтердің табыстылығы (инвестицияланған капитал); Дч – таза табыс; Сн- салық мөлшерлемесі; А – активтер; 1-Сн - салық мөлшерлемесінің компанияға әсері. Табыстылықтың маңызды салыстырмалы көрсеткіштің бірі бұл өндірістік қорлардың табыстылық деңгейі. Ол таза табыстың материалдық айналым қаражаттарының қалдығы мен негізгі құралдардың орташа құнына қатынасы ретінде есептелік шығарылады. Тәжірибеде қаржылық салымдардың табыстылығы деп аталатын көрсеткіш те қолданылады, ол бірлескен кәсіпорындарда үлестік қатысудан және құнды қағаздар бойынша алынатын табыстардың, қаржылық салымдардың құнына қатынасы ретінде аныталады. Келесі маңызды көрсеткіш – бұл негізгі қызметтен алынатын табыс: ДоД=ДО SN+Pn Негізгі қызмет табыстылығының (табыс нормасы) көрсеткіші - өткізілген өнімнің табыстылығы. Бұл көрсеткіш өткізілген өнімнің 1 теңгесіне шаққандағы таза табыстың мөлшерін көрсетеді. Сату көлемнің табыстылығы жалпы табыстың және өнімді өткізуден алынған табыс қатынасы арқылы анықталады. жүктеу/скачать 1.18 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|