Бесінші аналитикалыќ топќа сілтімен т±нбаѓа т‰сетін Mg2+, Mn2+, Fe2+, FeJ+ катиондары ќ±райды

Реакцияның орындалуы

Шыны тілігіне NaNO₃ ерітіндісінің бір тамшысын тамызады. Оған FеSО₄ кристалын салып, концентрлі H₂SO₄ бір тамшысын қосады. Кристалл айналасында күрең сақина пайда болады.
Концентрлі H₂SO₄ қатысында Fe²⁺ нитрат және нитрат иондарын азот (II) оксидіне дейін тотықсыздандырады. Бөлінген NО FeSО₄ тұзының артық мөлшерімен әрекеттесіп, күрең түсті қосылыс тұзеді:
6 FeSО₄ + 2 NaNO₃ + 4 H₂SО₄ = 3 Fc₂(SО₄)₃ + Na₂SО₄ + 4 H₂О + 2 NO (65)
6 Fe²⁺ + 2 NO₃^{- +} 8 H⁺ → 6 Fe³⁺ + 2 NO + 4 H₂О
NO + FeSО₄ → [Fe(NO)]SО₄ (66)
NO + Fе²⁺ + SО₄^2- → [Fe(NO)]SО₄
Бұл реакция NO₃^- иондарымен реакцияға сұйытылған H₂SО₄ немесе сірке қышқыл ортада да жүреді. SO₃^2-, J^-, Br^—иондары бұл реакцияның жүруіне кедергі жасайды.
11.2.2. Мырыш немесе Аl әрекеттесуі.

Реакцияның орындалуы

Сынауыққа 3-4 тамшы нитрат немесе нитрит ерітіндісін алып, оған 25% NaOH 3-5 тамшысын қосып, мырыш тұйіршігін салады. Сынауықты дымқыл қызыл лакмус қағазымен жауып, оның көгергенін байқайды.

Бұл металдар NO₃^- және NO₂^- иондарын сілтілік ортада Zn (немесе Аl) аммиакқа дейін тотықсыздандырады.

NaNО₃ + 4 Zn + 7 NaOH + 6 H₂О → NH₃↑ + 4Na₂[Zn(OH)₄] (67)
NO₃^- + 4 Zn + 7 OH^- + 6 H₂О → NH₃↑ + 4 [Zn(OH)₄]^2-
NaNО₂ + 3 Zn + 5NaOH + 5 H₂O → NH₃↑ + 3Na₂[Zn(OH)₄] (68)
NO₂^- + 3 Zn + 5 OH^- + 5 H₂О → NH₃↑ + 3 [Zn(OH)₄]^2-

Ерітіндіде NH₄⁺ иондары болмау керек.

Реакцияның орындалуы

Сынауыққа 3-4 тамшы нитрат ерітіндісін алып, оған сірке қышқылының 3-5 тамшысын қосып, мырыш түйіршігін салады. Өзгерістерді байқап, реакция тендеуін жазу керек.

Сірке қышқылы ортада мырыш NО₃^- иондарын NО₂^- ионына дейін тотықсыздандырады.

NaNО₃ + Zn + 2 CH₃COOH = NaNО₂ + Zn(CH₃COO)₂ + H₂О (69)

Бұл реакция NО₃^- иондарын NО₂^- ион қатысында анықтауға мүмкіндік береді. Егерде ерітіндіде NО₂^- иондары болса, оны NH₄Cl кристалдар қатысында қатты қайнатып, реакция жүретін ортадан жояды.

NaNO₂ + NH₄CI → N₂ + NaCl + 2 H₂O (70)