Бибатпа Кӛшімова
жүктеу/скачать 2.05 Mb. Pdf көрінісі
|
- Бұл бет үшін навигация:
- ХАТАМҚОЖА (Хатамкожа)
- ШАҒАН (Шаган)
| Х
ХАНАЙ (Ханай) – қ., Бейнеу ауданы. Антропогидроним. ХАНТӚРТКІЛ (Ханторткиль) – шағын тӛрткіл, Маңғыстау ауданы. «Ел аузында ерте заманда тҥбекті мекендеген кӛшпелі тайпалардың бірінің ханының жаз жайлауы болыпты деген аңыз сақталған» (Маңғыстау энциклопедиясы, 2008, 592). Ал Тәжік топонимиясында хан – «суландыру каналы» (Э. и В. Мурзаевы, 242), десе келесі бір еңбектерде хан – «тау», «биіктік» ҧғымын беретінін кӛне тҧлға» - дейді. Біздің пікірімізше, атаудың мағынасы: «суландыру каналы, арығы бар тӛрткіл». ХАТАМҚОЖА (Хатамкожа) – қор., Мҧнайлы ауданы. Антропонекроним. «Толық аты-жӛні Хатам (Сейіт) Қожа Ғаболқожаҧлы. Ақын, ишан. Халық арасында «Хатам ишан» деген атақпен белгілі болған. Тҥрікмендер мен адайлардың әулиесі болып есептеледі» (С.Қондыбай, 2000, 46-47). Ш ШАБАЙМОЛА (Шабаймола) – мола, Бейнеу ауданы. Мағынасы: «Шабайдың моласы». ШАҒА (Шага) – б., қойнау, Маңғыстау ауданы. ШАҒАН (Шаган) – тӛбе, абс. биіктігі 102 м. Бейнеу ауданы. Е.Қойшыбаев: «Шаған (чаған, саған, сақан, цақан) тҧлғасы – тҥркі және моңғол тілдерінде қҧмдақ жерлерге тән ӛсімдік аты, тҥйе малының азығы» деп кӛрсеткен. Атау ӛсімдікке байланысты қойылса, оның молдылығын кӛрсететін –лы,-лі жҧрнағы жалғануы керек еді. Ал Г.Қоңқашпаев «Шаған – Қазақстанда ең кӛп тараған моңғолдық атау. Шаған сӛзі – моңғолдық цаган – «ақ» дейді. (Г.К.Конкашпаев, 1959, 96). Э.Мурзаев азербайжан диалектілеріндегі, чаган сӛзінің «шҧңқыр, кішкене ойыс, қҧдық» деген мағыналарын кӛрсетеді (Э.Мурзаев, 1984, 605). Сонымен қатар тҥркі тілінде шағанның: «тік жарлы, қҧламалы» деген мағынасы кездеседі. Біздің ойымызша, Шаған атауы «тік жарлы, қҧламалы, қҧзды тӛбе» деген мағынаны береді. жүктеу/скачать 2.05 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|