Бибатпа Кӛшімова


АҚЖАР-ЫРМАҚ (Акжар – Ырмак)



Pdf көрінісі
бет16/333
Дата18.07.2024
өлшемі3.38 Mb.
#502978
1   ...   12   13   14   15   16   17   18   19   ...   333
Снимок экрана 2024—05—15 в 15.26.42

АҚЖАР-ЫРМАҚ (Акжар – Ырмак) – қ., б., Батыс Ҥстірттің Қайдақ сорына қараған 
сайы бойында. Манғыстау ауданы. Ырмақ сӛзінің этимологиясын Э.В.Севортян: 
«Ырмақ дегеніміз – ӛзен; шығанақ; ӛзеннен, каналдан су ағатын орын. Ырмақ – мақ 
жҧрнағы арқылы жасалған туынды тҥбір. Ыр етістігі –йыр етістігіне тән – қазу, ҥңгу 
(су туралы) деген мағынадағы сӛз» деп тҥсіндіреді (Э.В.Севортян, 1978, 665). Ырмақ – 
«ӛзен тармағы» мәніндегі атау деп қараймыз. Сонда атаудың мағынасы: «ақ биік 
қабақтан ағып жатқан су, арық». 
АҚЖОЛ, Қасқыржол (Акжол) – жота, жол, Маңғыстау ауданы. Шығыс Ақтаудағы 
Қҧрқапы және Тҧзбайыр соры аралығында. Ақ (сын есім) және жол (зат есім) 
сӛздерінің бірігуінен жасалған. Атау «тасы, топырағы ақ тҥсті, алыстан қарағанда 
ағарып кӛрінетін жотаның ҥстіндегі жолға» байланысты қойылған. Ақжол 
топонимінің Қасқыржол деп те айтылуы «жотада қасқырдың кӛп кездесуіне» қарай 
қойылуы мҥмкін. 


АҚЖІГІТ (Акжигит) – а., мола, қ., бекет, Бейнеу кентінен оңт-шығыста. Бейнеу 
ауданы. Ақжігіт Адай-Бәйімбеттің Медет руынан шыққан қасиетті кісі. 
Антропотопоним. 
АҚЖІГІТӘУЛИЕ 
(Акжигитаулие) 
– 
киелі 
ор., 
Маңғыстау 
ауданы.
Антропонекроним (қараңыз: АҚЖІГІТӘУЛИЕ). 
АҚКЕТЕ (Аккете) – қон., қ., Маңғыстау ауданы. Этногидроним. 
АҚКЕТІК (Аккетик) – қ., қау., Бейнеу, Тҥпқараған ауд-да. Ақ (сын есім) және кетік 
(зат есім) сӛздерінің бірігуінен жасалған. Кетік – тҥркі тіліндегі, «тау асуы», «тау 
ӛткелі» деген сӛз (В.И.Савина, 1969, 57). Мағынасы: «ақ таулы ӛткелдегі қҧдық және 
қауым». 
АҚКӚЛ (Акколь)  – кӛл, Бозашы тҥбегінде. Маңғыстау ауданы. Ақ (сын есім) және 
кӛл (зат есім) сӛздерінің бірігуінен жасалған. «Мағынасы: аумағы ҥлкен, кең, айдын 
кӛл» мәнін береді. 
АҚКҤП (Аккуп) – кҥп, Қарақия ауданы. Ақ (сын есім) және кҥп (зат есім) сӛздерінің 
бірігуінен жасалған. Күп – сай тҧйығындағы асты тастақты, шҧңғыл, су жиналатын 
орын (Ә.Спан, Ж.Дҥйсенбаева, 194). Мағынасы: сай тҧйығындағы асты тастақты, 
шҧңғыл жерге жиналған, таза, ауыз су кӛзі». 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   12   13   14   15   16   17   18   19   ...   333




©dereksiz.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет