Білім беру бағдарламасы «6В01505 Физика-информатика»
Әдебиеттер: 8,9,10, 14,15 10-апта
жүктеу/скачать 2.7 Mb.
|
| Әдебиеттер: 8,9,10, 14,15
10-апта №10. Тақырып:Микродүниедегі сақталу заңдары Дәрістің мазмұны: 1. Элементар бөлшектердің өзара ауысу 2. Зарядтық кездесу принципі Микродүниеде макродүниедегі барлық сақталу заңы орындалады: 1)Электр зарядтарының сақталу заңдары. Тұйықталған жүйеде барлық зарядтардың алгебралық қосындысы тұрақты шама. 2) Энергияның сақталу заңы. Тұйықталған жүйеде энергия өзгермейді. Микродүниедегі энергия: -элементар бөлшектің тыныштық массасы. 3)Импульстың сақталу заңы. ; x, y –ядролар, а, в-элементар бөлшектер. Энергия сақталу заңы уақыт біртекті болғанда орындалады, ал импульс сақталу заңы егер де кеңістік біртекті болса орындалады. 4) Импульс моментінің сақталу заңы. Импульс моменті үш қосындыдан тұрады: - ядро спині, -элементар бөлшектер спині, -ядро мен бөлшектің орбитальдық моменті. Импульс моментінің сақталу заңы кеңістік изотропты болғаннан шығады. Осы сақталу заңдарынан басқа микродүниенің өз заңдылықтары бар. Энергияның, импульстің, импульс моментінің және электр зарядының сақталу заңдары элементар бөлшектердің барлық өзара әсерлесулері кезінде қатал орындалады (анықталмағандық принципінен шығатын уақыт ішіндегі энергияның ∆Е шамасына сақталмауы, ∆t уақыт аралығының тәжірибеде өлшеуге болмайтындай аздығының себебінен, энергияның сақталу заңының орындалмауы ешқашанда байқалған емес). Бөлшектердің өзара әсерлесулерін зерттеулер бірқатар жаңа сақталу заңдарын тағайындауға арналған мүмкіндік берді, олардың кейбіреулерін қазір қарастырамыз. Жаңа сақталу заңдарының (ескі заңдар тәрізді) атқаратын рөлі зор, олар бір реакциялардың мүмкін болатындығын, ал екінші біреулерінің неліктен мүмкін болмайтындығын түсіндіреді. Элементар бөлшектердің өзара ауысу принципі. Радиоактивті және ядролық реакцияларды, химиялық сәулеленуді зерттеген кезде біз бір элементар бөлшектің басқа элементар бөлшекке айналатынын байқадық. Мысалы: p-n, n-p, μ-e- , - e-және т.б. Сондықтан элементар бөлшектің өзара ауысуы барлық элементар бөлшектердің фундаменталдық қасиеті болады. Бөлшектің ауысу ықтималдылығы энергияға байланысты. Бірақ та дәл мына элементар бөлшектен мынадай элементар бөлшектер шығады деп айтуға болмайды. Сондықтан ядролық реакцияны жазған кезде біз теңдік емес, стрелка қоямыз. жүктеу/скачать 2.7 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|