дәріс Көз ағзаларының анатомо-физиологиялық ерекшеліктері

Көру органы сыртқы әлемді танудың маңызды құралы болып табылады: қоршаған шындық туралы негізгі ақпарат миға дәл осы анализатор арқылы түседі.

Барлық сезім органдары, оның ішінде көз сигналдарды қабылдауға арналған құралдар ретінде жұмыс істейді. Көру анализаторы ақпаратты миға жібереді, ол электрофизиологиялық импульстер тізбегі арқылы жүйке белсенділігіне кодталады. Бас миының қабығына түсетін сигналдар талданады және содан кейін көру бейнесіне синтезделеді.

Көз-жоғары тәртіптегі қашықтықтан анализатор. Егер жануар жабайы болса, ал фермада ұсталатын үй жануарлары жағдайында оларды күту, оларды азықтандыру және ұстау бойынша қосымша шығындар қажет болады.

Ветеринарлық офтальмологияның басты міндеті – ғылыми негізде жануарлардың көз ауруларын емдеу мен алдын алуды ұйымдастыру. Көру ағзасының жаппай зақымдануы кезінде, егер олар жұқпалы табиғат болса, көздің толық немесе ішінара жоғалуы 20...30% сезімтал малдарда жиі тіркейтінін атап өткен жөн[3, 7].

Көру органы лимфа саңылаулары арқылы соңғысының ұқсас кеңістіктерімен хабарлай отырып, бас миымен кең байланысады. Қан тамырларының көп мөлшері және олардың сақиналары қан қысымын реттейді. Жоғары дифференцияланған түс және жарық түсіретін аппарат торлы, сынғыш ортаны сфералық және хроматикалық аберацияны жояды. Көздің салыстырмалы шағын өлшемінде көру анализаторы функциясын орындайды, ол тек жарық пен тьманы ғана емес, сондай-ақ көрінетін заттардың контурлары мен бөлшектерін саралайды, олардың кеңістіктік орналасуын анықтайды, түстердің және реңктердің алуан түрлілігін қабылдайды. Екі көзді көру қабілеті бір зат органның құрылымы мен функциясының айтарлықтай жетілдірілгенін көрсетеді.

Көз көру органы ретінде жарық тітіркенуін қабылдайтын көз алмасынан және қорғаныш немесе көмекші аппараттан тұрады.

Көз алмасы – екі сфералық беттермен шектелген, алдыңғы жағы үлкен радиусы бар және алдыңғы жағы аз. Көз алмасы көздің алдыңғы жағында, ғасырлар артында жатыр. Оның артында бұлшық ет, фасция, жүйке, қан тамырлары мен май толтырылған ретробульбарлық кеңістік орналасқан. Көз алмасы көру нерві арқылы мимен қосылады. Көз алмасында алдыңғы және артқы полюстер бар. Алдыңғы полюс мүйіздің Орталық нүктесі деп аталады, ал артқы – диаметрі қарама-қарсы. Полюстерді қосатын сызық көздің геометриялық осі деп аталады. Көздің перпендикулярлы осі полюстерден бірдей қашықтықта өтетін жазықтықта экватор деп аталады. Соңғы көз алмасын алдыңғы және артқы бөліктерге бөледі.

Көз алмасы әртүрлі құрылым мен тіндерден тұрады. Анатомиялық жағынан көз алмасында: көздің сыртқы капсуласы немесе фиброзды қабығы; тамырлы қабығы немесе тамырлы жолы; ішкі қабығы немесе тор қабығы; көру-жүйке аппараты; Жарық сынғыш орта ажыратылады.

Көз алмасының фиброзды қабығы ақ қабыққа немесе склераға және мөлдір қабыққа бөлінеді.