Білім беру бағдарламасы Модулі №6 «Өсімдік шаруашылығындағы тәсілдер мен технологиялар» ooosm 3211- «Өсімдік өнімдерін өңдеу мен сақтауды механикаландыру»
Өсімдік шаруашылығы өнімдерін сақтаудың жалпы қағидалары
жүктеу/скачать 0.84 Mb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- 3. Сақтаудағы астық массасында жүретін физиологиялық процесстер
- 4. Ауыл шаруашылығы өнімдері шығынының түрлері және оларға қарсы күрес
| 2. Өсімдік шаруашылығы өнімдерін сақтаудың жалпы қағидалары
Астық қабылдау мекемелеріне алуан түрлі дақылдардың астық топтары әртүрлі сапа көрсеткіштерімен келіп түседі: мемлекеттік стандарт талаптарына сәйкес, немесе шектеу кондициясының деңгейінде, немесе одан жоғары мөлшерде ауытқулармен болуы. Қоймада орналастыру, егін жинағаннан кейінгі өңдеу әдістері, сақтау ережелері мен тәсілдері, мақсатты пайдалану т.б.түскен астық топтарының сапасына байланысты өзгереді. стық егін алқабында қалыптастырылады және көптеген факторларға-сорттық ерекшеліктеріне, өсімдіктердің даму жағдайлары мен дәннің қалыптасуына, егін жинау ерекшеліктеріне, егін жинағаннан кейінгі алғашқы кезеңде, астықтың сақталу жағдайларына, астық қабылдау кәсіпорындарына оны жеткізу жағдайларына тәуелді болуы. Қабылдау мекемелеріне түсетін әртүрлі дақылдардың астық массасы құрамы бойынша біркелкі болмайды және түрлі-түрлі құрауыштырдың /компоненттердің/ жиынтығы. 3. Сақтаудағы астық массасында жүретін физиологиялық процесстер Астық массасы- күрделі биологиялық жүйе, биоценоз, басқаша айтқанда, белгілі бір тіршілік жағдайлары бар тірі организмдердің жиынтығы. Астық массасында оған кіретін тірі компоненттердің (астық, тұқым, арамшөптер тұқымдары, микроорганизмдер, жәндіктер т.б.) тіршілік әрекетінің нәтижесінде жүретін процестері. Дәннің өздігінен қызуына микроорганизмдердің да тыныс алуы әсері. Астық массасының тыныс алу қарқындылығы көбінесе құрғақ затының көмірсутегінің диоксидін бөлінуі мөлшерімен сипатталынады. Бұршақ тұқымдастардың /бадана, мал азықтық шөптер ж.б. тұқымдары, сұлы, шәй жүгері /сорго/, бидай тұқымдары барынша ұзақ өміршеңді, арпа, жүгері тұқымдары орташа ұзақ өміршеңді, ал төменгі ұзақ өміршеңдік қара бидай, тары, т.б. дақылдардың тұқымдарына тән.Ұзақ уақыт сақтағанда тұқым тіршілігінің төмендеуі жасуша ядросындағы хроматиннің бірте-бірте дегенерацияға ұшырауына байланысты және осының салдарынан жасушаның бөліну процесі. 4. Ауыл шаруашылығы өнімдері шығынының түрлері және оларға қарсы күрес Сақтау кезінде өнімнің жоғалуының екі негізгі түрі бар-салмақ жоғалту және сападағы жоғалту. Салмақтағы шығындар өнімнің сандық-сапалық есебін жүргізу кезінде анықталады және нормалары. Сападағы шығындардың мәні өнімдердегі кез-келген қоректік заттардың құрамын азайту, өнімдердің сапасын ішінара немесе толық жоғалту, олардың пайдалану құнын төмендету болып табылады. Бұл шығындарды сұрыптау және сапаны технохимиялық бақылау кезінде ескеру. Табиғатта шығындар механикалық (физикалық) және биологиялық болуы. Дәнге, көкөністерге және жемістерге механикалық әсер ету механикалық шығындардың жиі кездесетін себептері болып табылатын жарақат. Сондай-ақ, астық пен тұқымның, картоп пен көкөністердің төгілуі (таралуы) көлік құралдары мен қоймалардың ағып кетуімен, контейнерлердің дұрыс жұмыс істемеуімен де мүмкін. Биологиялық шығындар өнімдерде биологиялық объектілерге тән әртүрлі физиологиялық және биохимиялық процестердің (мысалы, астықтың, картоптың өздігінен қызуы мен өнуі), сондай – ақ әртүрлі тірі организмдердің-жәндіктер мен кенелердің, кеміргіштердің, құстардың, микроорганизмдердің өнімдеріне әсері нәтижесі. Сақтау кезінде өнімнің жоғалуы екі жақты бағалау. Шығындардың тек кейбір түрлері сөзсіз (оларды өнімді тірі күйінде сақтау арқылы толығымен жою мүмкін емес), ал басқалары дұрыс сақтамау нәтижесінде пайда болады және оларды негіздеу. жүктеу/скачать 0.84 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|