Білім беру бағдарламасы тобының білім алушылары үшін «автоматтандырылған учаскені мен цехтерді жобалау»
жүктеу/скачать 281.5 Kb.
|
| Дәріс №3.
Өндірістік цехтардың жобалануы.Құрал-сайманды цехтардың жобалауы. Цехтың өндірістік бағдарламасы. Дәріс жоспары: 3.1 Бастапқы мәліметтер. 3.2 Құрал-сайман цехының құрамы. 3.3Аспаптың классификациясы 3.4 Механикалық цехтарды жобалау 3.5 Ұстахана цехтарының жобалануы 3.6 Ұстахана цехтарының классификациясы. 1.1 Бастапқы мәліметтер. Әдеттегідей, машина жасау зауыттары барлық қажетті нормалы және арнайы мамандандырылған аспапты зауыттардан алу керек, оның жасауы үлкен сериялы өндірісінің әдістерімен жасалынады. Қазіргі аспапты зауыттар - бұл ірі кәсіпорыны ұстахана, қыздыру, қосалқы тағы басқа цех механизмдермен жинақталған. Мұндай зауыттар дың жобалауы машина жасау зауыттарының жобалауында қолданатын әдістермен атқарылады. Әр түрлі профильнің машина жасау немесе басқа металл өңдеуші зауыттарының құрам кіретін құрал-сайман цехтары қосалқы болып табылады; олар нормалы аспап әзірлеуі керек немесе оның шектелген сандарында әзірлейді. Әрбір мұндай құрал-сайман цехы өз зауытына қызмет көрсетеді және ол үшін (тіреу - қысқыш) өлшеу және қосалқы аспап шаншып аударатын (осы өндіріс үшін қажетті) арнайы әзірлеп, жөндеп қалпына келтіреді; сонымен бірге нормалы аспапты жөндеп қалпына келтіреді; станокты, құрастырушы және бақылау жұмысы, дақпырттар, ағаш өңдейтін аспаптар, металлдық үлгілер, қалыптар, төменгі үлгі тақталары және (қысыммен металл бұйымдарды құйма және пластмассалардан құймасы үшін форма) прессформа үшін құрал-сайманды әзірлеп жөндейді; пневматикалық аспаптар және құралдарды жөндейді. 3.2 Құрал-сайман цехының құрамы Құрал-сайман цехының құрамына бөлімшелер кіреді:(станокты ) механикалық, слесарлық-құрастырушы, лекалды, пневматикалық басқа механикаланған аспаптың жөндеуі үшін, (материалдардың қоймасымен жиі бірігеді) қыратын - қайрайтын, жинауы, қыздыру, хромдау, ұстахана, дәнекерлегіш, қатты қорытпалардың пластиналарының дәекерленген темірі үшін, дайын және дұрысталатын бұйымдар, аралық қойма материалдар және даярлауларды қойма, қойманың қосалқы материалдарының қоймасы сонымен бірге, өлшеу лаборатория, қызметтік және тұрмыстық бөлме таратылатын бөлімше бақылау аспапты. Станокты және слесарлық-құрастырушысы бөлімшелер атап айтқанда нақтылы түрдің аспабының өңдеуі үшін қолайлы мамандандырылған бөлімшелерге жіктеледі: а) кесетін аспап; б ) өлшеу аспап в) қосалқы аспап; г ) құрал-саймандар; д ) штамп; е ) металлдық үлгілер және преесформ; д) нормальлер; з ) механикаланған аспап тағы басқалар пневматикалық. Кейбір бөлімшелер өлшемдердің өндірістеріне байланысты топтастыруға немесе (штамп және үлгілердің цехы) дербес цехтарда ерекшелене алады. Осылайша, зауыттың аспапты өндірісі кешенді құрал-сайман цехының түрінде, ұйымдастырыла алады, өйткені өлшеу және қосалқы аспап, құрал- саймандар, штамп, металлдық үлгілер, преесформ және қалыптар, немесе бөлек цехтар, өйткені шаншып аударатын бөлімшелер өз қосатын цехтар құрамына қарай әртүрлі: цехтар: а) шаншып аударатын, өлшеу, қосалқы аспап, құрал-саймандардың негізгі бөлімшелері бар құрал-сайман цехы; б ) цех;: (бөлімшелер ) суық штамптау; в ) цех ұстахана (бөлімшелер) штамптау: г ) металлдық үлгілердің (бөлімше) цехы; д ) преесформның бөлімшесі және қалыптар. Атап өту керек ұстахана бөлімшелері ірі құрал-сайман цехтарында ұйымдастырылады; аспапты және жөндеу - механикалық цехтар бір ортақ ұстаханаларда болады. Аспап бойынша кейде ұстахана жұмыстары зауыттың ұстахана цехтарында өндіріп алады, онда қажетті жабдықтар бекітіледі. Шой балғалардың жұмысы көршілес станокты бөлімшемен құрал-сайман цехының ғимаратындағы ұстаханада орналастырылуы орынсыз, өйткені метал кесетін станоктерге өңдеудің зиянын тигізеді. Ұстахана бөлімшесі, сонымен қатар қыздыру үшін, бөлімшелері басқаларға қарағанда ғимараттың үлкен биіктігі өртенбейтін аражабын керек болады. желдетудің үдетіл ықтиярсыз құйылу-тартуына оның цехтың қалған бөлік бөлетін іргелі қабырғаларының тұрғызуы жатады. Осы барлық сағат ұстахана бөлімшелері құрал-сайман цехтарында құрылымнан бас тартқыза алады, және аспап бойынша ұстахана жұмыстары осы жағдайда орындалады ұстаханаға жөндеу әдетте - механикалық цехпен немесе және зауыттың негізгі ұстахана цехында болады. Аспаптың өңдеуі үшін қыздыру бөлімшесі әдейі құрал-сайман цехында құру керек. Бұл механикалық және қыздыру өңдеуінің технологиялық үдерістерін аспаптың қыздыру өңдеуін ерекше сипатпен, тығыз байланыспен ұғындырылады, құрал-сайман цехы дайын өнімді толық шығаруы керек болатынын көрсетеді. 3.3Аспаптың классификациясы Аспаптың жеке түрлері үшін өндірістік бағдарламаның анықтауының әдістері аспаптың әр түрлі мінезділіктеріне қарай әртүрлі болады. Барлық аспап жобалаулары мақсаттары үшін осыған байланысты төмендегіше классификациялауға керек: ) шаншып аударатыны; ) өлшеуі; ) тіреу - қысқыш қосалқысы; ) құрал-саймандар; ) дақпырттар; ) слесарь аспабы; ) ағаш өңдейтіні; ) механикаланған аспап тағы басқалар пневматикалық; ) металлдық үлгілер, қалыптар, төменгі үлгі тақталары және прессформа; ) қазан жұмыстар үшін аспап; ) арнайы жұмыстар үшін аспап. Бұдан басқа, аспап нормалы және арнайыға жіктеледі; нормалы тұтынушы зауыттарды қамтамасыз ету үшін мамандандырылған аспапты зауыт шығарылатын аспап деп аталады; арнайыға өз мұқтаждықтары үшін өздерінің тұтынушы зауыт әзірлелетін аспап жобаланады. Дегенмен барлық машина жасау зауыттары өз құралдарымен әзірлейтін нормалы кескіштермен орындалады. Мысалы, нормалы кесетін аспаптың тобына белгішілер, плашка, ұңғуыштар, жазба, жоңқалаушы, фреза, бұрғы, қырғы бастар, әртүрлі түрлер және өлшемдердің бойыларын жатады. Арнайы кесетін аспаптың тобына аспапты зауыт әзірлелмейтін барлық аспаптар кіреді. Жақсы өлшеу аспаптар тобына (тегіс және бұранды, конусты сақиналар және тығынның тұтқа, тығыны) калибрлар, микрометрлер, тереңдік өлшеуіштер, бұрышты өлшегіштер, рейсмастар, штангенциркүлдер, жазық параллел шеткі шаралар, сызғыштарды жатады тағы сол сияқтылар кіреді. Арнайы өлшеу аспапқа нормалы аспаптық топқа кірмейтін барлық басқа үлгілері жатады. Құрал-сайман цехтарының жобалауы келесі әдістермен өндіріп ала алады: толық жобалау дәл бағдарлама бойынша; келтірілген бағдарлама бойынша; ірілендірілген жобалау көрсеткіштер техникалық-экономикалықтар бойынша. Осыдан жобалау әртүрлі әдістермен арнайы құрал-сайман үшін цехтың жеке аспабы болуы мүмкін. 3.4 Механикалық цехтарды жобалау Өндірістік бағдарламаның өлшемі, сипатына байланысты өнімдер, сонымен бірге өндірістік процессті жүзеге асырудың техникалық және экономикалық шарттарының барлық түрлі өндірістері үш негізгі шартты түрлерге жіктеледі: ) жеке (жекесі ) ) сериялысы ) жаппайы Бұл түрлердің әрқайсыларында өндірістік және технологиялық үдерістеріне өзіндік тән ерекшеліктері және өзіндік жұмысты ұйымдастырудың нақтылы формалық ерекшеліктері бар. Атап өтуге керек сол цех және тіпті бір кәсіпорында өндірістің әр түрлі түрлері, жеке бұйымдар немесе бөлшек зауытта өндіріле алады немесе әр түрлі технологиялық әдістері қағидаларына қарай цехтарда жасалады:бір бөлшектерді жасаудың технологиясы дара өндіріске сәйкес келеді, басқалары - жаппай, немесе бір- жаппай, басқалары - сериялы тағы сол сияқтыларға бөлінеді. Мысалы, ауыр машина жасауда, дара өндірісті болатын сипатқа ие, көп еселі талап ететін майда бөлшектер жаппай өндіріс және тіпті сериялы қағидасына сәйкес өндіріле алады. Осылайша, барлық зауыт немесе цехтың өндірісі мінезделсін өндірістік және технологиялық үдерістер басым белгілері бойынша негізделсін. Өндіріс бұдан немесе (түрге ) басқа түрге шартты жатқызады, жылына өңделетін бөлшектерін бір аттас және бір өлшемдеріне байланысты таңдалады. Жұмысты ұйымдастырудың форма технологиялық үдерісті сипаты және оның құрастыруларын анықтауға оның құрылымы мен технологиялық үрдісі сипат береді. Сондықтан, жобалауды бастаудан бұрын (есепке алумен қордағы жиірек) өндірістік бағдарлама жәнебөлшектердің жататын өңдеулерін сипаттан өндірістің түрі орнатуға сүйене - жеке, сериялы, жаппай технологиялық үдерісті орындауды ұйымдастыру форма оған сәйкес керек бөлшектерді механикалық өңдеуді технологиялық үдерістерін анықтау керек. Жалғыз (жеке) бұйымға бұйымдардың қайталанғыштығы сирек немесе мүлдем болмайды, конструкция немесе өлшемдер бойынша түрлі болып келеді, бұл бұйымдардың қайталануы сирек немесе мүлдем жоқ десек те болады. Бұл шарттарды талап етеді: жоспарлы-таратушы бөлімдердің бар болулары, цехтардың жұмысын жылдам қайта құруға және әр түрлі сипатты өнімнің орындауына бар өндірістің құралдарын бейімделуге қабілетті квалификациялы қызметшімен жеткілікті; олар сақтаулар үшін түрлі материалдар және үлкен қоймалық бөлмелердің қоры; квалификациялы жұмыскерлер және техникалық қызметкер әмбебап білімдер және машина жасаудың әр түрлі салаларындағы тәжірибесімен жеткілікті. Технологиялық үдеріс кезінде сериялы өндірісте көбінесе дифференциалдаған, өйткені нақтылы станоктерге бекіткен және жеке операцияларға жіктелген. Станоктардың нешетүрлі түрлері бұл жерде қолданылады: (әмбебабы) жалпы тағайындау мамандандырылған, арнайысы автоматтандырыған агрегаттығы. Жаппай өндіріс келесі түрлерде болады: Тасқынды - жаппай өндіріс. Өндірістер бұл түрде бөлшектердің уақыттың (немесе еселі) бірдей аралығына шамамен атқарылатын шығарылымдарының тиісті тактін нақтылы жұмыс орын бекітілген технологиялық операциялар тізбек ретінде орналасқан жұмыс орындары бойынша бөлшектерді қозғалыстың үзіліссіздігі іске асады. Жаппай тура өтетін өндіріс. Сонымен бірге технологиялық операциялар бұл жерде операциялар ретінде орналасқан нақтылы жұмыс орындарына орындалады, бірақ жеке операциялардың орындауына уақыт әрдайым емес (немесе тактке еселі) бірдей, салдарынан не кейбір станоктерде бөлшектерде істелген жұмыстар және қозғалыстар құрастырады үзілістермен ағады. Жаппай өндіріс болуы мүмкін және шығарылымда тиімді экономикалық жаппай өндірістің ұйымына барлық шығындарды ақталатында және шығарылатын өнімнің бірлігінің өзіндік құны сериялы өндіріске қарағанда аз пайда болатында бұйымдардың үлкен саны жеткілікті. Уақыт өткенде жаппай өндірілетін бұйымы дегенмен және техниканың дамытуымен дегенмені олардың қолдану кезіндегі сапаларының жақсартуы мақсаттарындағы конструктивтік өзгерістерге душар болады немесе технологиялық сипаттың талаптарымен байланысты. Технологиялық үдеріс бұл жағдайда қайта құруға дәл келеді.Дифференциацияның қағидасы бойынша жаппай және технологиялық үдеріс үлкен сериялы өндірісінде салады немесе операциялардың шоғырландыруын қағида бойынша. Технологиялық үдеріс бірінші қағида бойынша (тактпен ) шамамен бірдей орындау уақыты бар қарапайым операциялар немесе еселі такттерге (бытырайды) дифференциалдайды; әрбір станок бір нақтылы операцияны орындайды. Станоктер осыған байланысты тар мамандандырылған арнайы бұл жерде қолданылады; өңдеу үшін құрал-саймандар сонымен бірге бір-ақ операцияның орындауы үшін қолайлы арнайы болуы керек. Мұндай арнайы құрал-сайман жиі станоктің ажырамас бөлігі болып табылады. Технологиялық үдеріс екінші қағида бойынша автомат көп шпинделді автоматтар және жартылай автоматтар, (автоматты сызық ) бір сызық сабақтас агрегаттық, көп позициялы, көп кескішті станок атқарылатын операциялардың шоғырландыруын су бұрғыш ескереді --; тараулар ) уақыттың (технологиялық ) аз негізгі шығынының жанында өңдеуді және көмекші әрекет қосатын бір уақытта немесе дәйекті түрде бірнеше операциялар. Ұқсас станоктер барлық өндірістерге кеңірек енеді; олар әсіресе кең қолдану автомобилдік және трактор өндірістерінде алды. Нақтылы операциялардың орындауы үшін кесетін аспап немесе нормалы орайлануға мамандандырылған арнайы қолданылады. Өлшеу аспап ретінде, бөлшектерді кепілдік беретін алмастырмалық, шекті калибрлар, сонымен бірге өлшегіш аспаптар, құрал-сайман және автоматты өлшеу құрылымдарда қолданылады. Станоктердегі олардың өңдеуін процесстегі өлшейтін бөлшектері өте тиімді автоматты бақылау құрылымдары. Бұл құрылымдарға арқасында станоктердің өнімділігі жоғарылайды, бөлшектерді өлшем үшін олардың тоқтауын қажеттілікті өйткені шығарылады және үшін мұндай автоматты құрылым жабдықталған өлшемдердің бірнеше станоктерінің бір уақыттағы қызмет көрсетуін мүмкіндігіне көрінеді Жаппай өндіріс тігін және сұраушы машиналар және тағы басқалар автокөлік және трактор жасаушы, қозғағыш жасаушы, ауылшаруашылық машина жасаудағы кең қолдану, мотоциклдер, велосипед жасаушы кәсіпорындарда алды. Жұмысты ұйымдастырудың өзіндік тиісті формалары және бұйым және өндірістік процессті сипаттармен анықталатын жабдықтың орналастырылуының әдістері түрлердің (жеке, сериялы, жаппай) өндірістері әрбірі жоғарыда айтылған шығарылымның көлемі және қасында басқа факторлар. 3.5 Ұстахана цехтарының жобалануы Ұстаханада жұмыс істегенде металлмен түгелдей дерлік алғашқы операциялары өндіріп алуға болады: металл қорытысын оның формасына келтіріліп, сонымен бірге өзіне қосатын келесі еркін балқытуды, ұстаханада дәнекерлеуі, медиолардың тау-кен дәнекері, бұйымдардың қыздыру өңдеуін, шынықтырып, мөр басып, сүйреп, бүгіп, орап, соғып, тағы басқалар да өрнектейді. Ұста - ұстаханада жұмыс істейтін мына барлық операция орындайтын адам - деп жақын ұстаханаға - қаруды жасау және еңбек құралдарының негізгі орыны. Осыған байланысты аз еңбек өнімділікпен және ғылыми-техникалық ілгерілеумен өз мәнін жоғалтты; қол өндірісі фабрика тасқынды ауыстырды. Механикалық және гидравликалық балғалармен, жаймалау станы және тағы басқалармен ұстахана цехтары шеберхананың орнына келді. Қазіргі ұстаханада және пайданыланатын бұйымдарды даярлауға қақталатын қол көркеммен жасалынады. 3.6 Ұстахана цехтарының классификациясы. Ұстахана цехтарының негізгі өндірістің технологиялық үдеріс кезінде жабдық сипаты өндіріс тұрпат, өндіріс көлемдері болып табылған белгілері бір-бірімен қасындағы айырмашылығы болады. Ұстахана цехтары технологиялық үдеріс бойынша екі негізгі топтарға бөлшектенеді: қақталатын, көлемді штампылаудың ұстахана цехтары болып. Тәжірибеде шыңдалуларды қақталатын және көлемді штампылаумен де әзірлейтін цехтар кездеседі. Қорытылған шыңдалулардың таразының шығарылымының басымдылығымен ұстахана цехтарына , қақталатын және керісінше көлемді штампылаудың ұстаханада дағдылы шыңдалулардың таразының шығарылымының басымдылығы бар цех. Ұстахана цехтары қойылған жабдық бойынша оларда сәйкесінше тығыздалған, балғалар немесе жабдықтың екі түрі сәйкесінше орнатылатында сығу, балға және араласқа жатқызуға болады. Ұстахана цехтары өндірістердегі сипат бойынша екі негізгі түрлерге бөлшектенеді: мамандандырылған, әмбебабы. Мамандандырылған ұстахана цехтары жаппай және үлкен сериялы өндіріс түрлерімен бейнеленеді. Әмбебап цехтар орташасериялы (сериялы) ұсақсериялы бойынша шыңдалулардың және жеке өндіріс түрлерінен алады. Бақылау сұрақтары Құрал-сайманды цехтардың жобалауы қалай жүргізіледі? Механикалық цехтарды жобалау кезеңдерін атаңыз? Ұстахана цехтарының жобалануықалай жүргізіледі? Қыздыру цехтарының жобалануының кезеңдерін атаңыз?. жүктеу/скачать 281.5 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|