Есептер:
1. Микроскоптың үлкейтуі 800. Егер окулярдың фокустық арақашықтығы fок.=5см, тубус ұзындығы 14см болса, онда объективтің оптикалық күшін анықтаңыз.
2. Егер үдемелі кернеуі 100кВ, апертуралық бұрышы 10-2рад, электрондық микроскоптың рұқсат ету шегін анықта.
3. Микроскоптың объектив пен окулярдың оптикалық күштері мынаған тең D1=80 дптр және D2=20 дптр, мұнда микроскоптың үлкейтуі 60. егер тубус ұзындығы 2см арттырсақ, онда микроскоптың үлкейтуі қалай өзгереді?
4. Адам оптикалық күші -2,25 дптр көзілдірік тағады. Оның ең жақсы көру арақашықтығы қандай болады?
Зертханалық жұмыс
Қажетті құралдар мен жабдықтар:
''Биолам №12'' типті биологиялық микроскоп. Окулярлық тор.
Диаметрі әртүрлі сымдар. Микрометр.
Биологиялық обьектілер: адам қанының жұғындысы, бақа қанының жұғындысы, бақа эритроцитінің ядросы
Жұмыстың орындалу тәртібі
1-Тапсырма. Микрометр көмегімен үш обьектінің өлшемін анықтау.
Микрометрдің көмегімен кем дегенде үш жалғағыш сымның диаметрін d(m) анықтап, 1 кестеге жазыңыз.1-кесте
Тапсырма 2. Биологиялық микроскоптың окулярлық торының бөліктерінің құнын анықтау.
Диаметрі белгілі сымға сәйкес окулярдан оның кескінін көріңіз де, окулярлық тордың неше бөлігіне келетінін санаңыз (n). Окуляр бөліктерінің құны (ок) мынаған тең :
ок = dm/n.
Өлшеу нәтижесін №2 кестеге жазыңыз.
№
|
dm(мм)
|
п (бөлік)
|
ок(мм/бөлігі)
|
1
|
|
|
|
2
|
|
|
|
3
|
|
|
|
Тапсырма 3. Адам қанының және бақа қанының эритроциттерінің өлшемін, шаштың қалыңдығын, бақа эритроцитінің ядросының өлшемін анықтау.
Адам қаны жағылған шыны плстинаны микроскоптың зат үстеліне орналастырыңыз да, оның кескінін окулярдан көріңіз.
Қанның эритроциті келетін тордың санын анықтаңыз да, окуляр торының бөліктерінің құнын ескере отырып, диаметрін анықтаңыз.
Осы тапсырманың 1 және 2 тармағындағы жұмысты бақа қаны жағылған шыны пластинамен қайталаңыз.
Алынған мәліметтерді 3-ші кестеге жазыңыз
№
|
Гистологиялық
|
δ (мм)
|
n
|
D = δ*n
|
1
|
Қанның эритроциті
|
|
|
|
2
|
Қанның эритроциті
|
|
|
|
3
|
Қанның ядросының эритроциті
|
|
|
|
Бақылау
Сұрақтары:
Оптикалық жүйелердің түрлері.
Оптикалық микроскоптың үлкейтуінің формуласы.
Максималды және пайдалы үлкейту.
Микроскоптың рұқсат ету мүмкіндігі және рұқсат ету шегі туралы түсінік.
Линзаның түрлері және линзаның формуласы.
Әдебиеттер:
Ремизов А.Н. Медициналық және биологиялық физика: электрондық оқулық., М.: ГЕОТАР-МЕДИА, 2019 ж., 374-380 , 394-404 беттер.
Достарыңызбен бөлісу: |