Сабақты бағалау: бағаланған оқу нәтижелері - білім (сабаққа қойылатын жалпы бағаның 80%).
БОӨЖ тапсырмалары:
1.Жағдайлық есептерді және жаттығуларды орындау.
2.Кестелер толтыру.
БОӨЖ бақылау: БОӨЖ бойынша сұрақтар бағдарламаланған бақылау сұрақтарына кіреді (сұрақтар тізімі әдістемелік нұсқауда қоса беріледі) және тапсырмалардың орындалуын тексеріледі (сабаққа қойылатын жалпы бағаның 20%). БОӨЖ сұрақтары аралық және қорытынды бақылау сұрақтарына енгізілген. Moodle dis.kaznmu платформасында.
1-кесте. Май қышқылдарының тотығуы мен синтезінің кейбір ерекшеліктерін салыстыру
Көрсеткіштер
|
Биосинтез
|
β-тотығу
|
Процестің өтетін орны
|
|
|
Бастапқы субстрат
|
|
|
Митохондрия мен цитозоль арасында ацетил/ацил топтарын тасымалдаушылар
|
|
|
Ферменттер
|
|
|
Тотығу-тотықсыздану реакцияларының коферменттері
|
|
|
Май қышқылдары тізбегінің ұзаруы/қысқаруы
|
|
|
Қайталанатын 4 сатылы реакциялар
|
|
|
Реакция өнімі
|
|
|
Әр процестің жасушаны энергиямен қамтамасыз етуге қатынасын көрсетіңіз (АТФ түзілетінін н/е жұмсалатынын).
|
|
|
Реттеуші ферменттері
|
|
|
Активаторлары
|
|
|
Ингибиторлары
|
|
|
Тесттік тапсырмаларды орындау
Тесттік тапсырмалар:
1. Май қышқылдарының синтезіндегі алғашқы аралық өнім болып табылатын Малонил-КоА май қышқылдары алмасуының маңызды реттеушісі болып табылады, СЕБЕБІ:
A. Ацетил-КоА карбоксилаза ферменті арқылы оның ацетил-Ко және бикарбонаттан түзілуі май қышқылдары синтезіндегі жылдамдықты шектейтін негізгі кезең болып табылады.
B. Майлы ацил топтарының митохондриялық матриксіне енуін болдырмайды, себебі ол карнитин пальмитоилтрансфераза-1 күшті тежегіші болып табылады.
C. Майлы ацил топтарының митохондриялық матриксіне енуін болдырмайды, өйткені ол карнитин пальмитоилтрансфераза-II күшті тежегіші болып табылады.
D. Майлы ацил топтарының митохондриялық матрицаға енуін болдырмайды, өйткені ол карнитин-ацилкарнитинтранслоказасының күшті тежегіші болып табылады.
E. Майлы ацил-КоА синтезін тежейді.
2. Май қышқылдары В-тотығу циклінде ацетил-КоА ретінде екі көміртегі бірлігін бірнеше рет қайта алып тастау арқылы бөлінеді және ацетил-КоА-ны қайта конденсациялау арқылы синтезделіп, көміртегі атомдарының жұп санды ұзын тізбекті қаныққан май қышқылын түзеді. Май қышқылдары энергия жеткіліксіз болған кезде ыдырауы және энергия көп болған кезде синтезделуі қажет болғандықтан, жасушалардың оларды тиімді реттеуіне көмектесетін екі процесс арасында маңызды айырмашылықтар бар. Осы айырмашылықтарға қатысты төмендегі келесі пікірлердің тұжырымдардың қайсысы ДҰРЫС?
4 дұрыс жауапты таңдаңыз.
A. Май қышқылдарының ыдырауы митохондрия ішінде, ал синтезі цитозольде жүреді.
B. Май қышқылдарының ыдырауы кезінде НАД * пайдаланады және НАДH түзеді, ал синтезде НАДФН қолданылады және НАДФ түзіледі.
C. Майлы ацил топтары КоА көмегімен ыдырау үшін және ацил тасымалдаушы ақуызды пайдаланып синтездеу үшін белсендіріледі.
D. Май ацил топтарының митохондриялық мембрана арқылы тасымалдануы май қышқылдарының ыдырауы үшін қажет, бірақ олардың синтезі үшін емес.
E. Глюкагон май қышқылдарының синтезіне ықпал етеді және май қышқылдарының ыдырауын тежейді.
3. Өз салмағына алаңдаған жасөспірім бірнеше апта бойы майсыз диетаны ұстануға тырысады. Егер оның әртүрлі липидтерді синтездеу қабілеті зерттелсе, оның синтездеу қабілетінің неғұрлым жеткіліксіз екені анықталған болар еді:
А.холестерин
В.гликолипидтер
C.фосфолипидтер
D. простагландиндер
E. триацилглицерин
Достарыңызбен бөлісу: |