Биологияға кіріспе пәнін оқып, студенттер биологияның тарихи пайда болу сатысын, өзара байланысын қазіргі биологияның фундаментальдық мәселелерді және ғылымның методологиясын таныстырады
жүктеу/скачать 3.54 Mb.
|
| Сызбалар:
Глоссарий: Конвергенция (лат. converge - ұқсаймын) - бip-бipiне туыс емес топтардың ұксас белгілерге ие болуы; белгілердің үйлесімдігі (ұқсастығы); әртүрлі систематикалық топтың жануарларының тіршілік ету жағдайы бірдей болса, олардың сол ортаға бейімделуі де ұқсас болады; Креационизм (лат. creatio - жаратушы құдіретті күш) - табиғаттағы түрлер өзгермейді, оны құдіретті күш жаратқан деген көзқарас; Панспермия (грек. pan - бepi, барлығы, sperma - тұқым) - тіршіліктің пайда болуын басқа ғаламшардан тіршілік тұқымы арқылы таралған деп түсіндіретін көзқарас; Түраралық күрес - бip түрге жататын даралардың арасында жүретін күрес; Tipшілік - тipi организмдердің қоршаған ортадан алған энергия арқылы өзінің арнайы құрылымын сақтай отырып, артына үнемі ұрпақ қалдырып, өзін-өзі реттейтін ашық жүйе; Эволюция (лат. evolutio - даму) - тарихи дамуға, қарапайымнан күрделіге қарай өзгеруге қабілетті процесс. Барлық тipi организмдердің көптүрлілігі, белгілі бip тіршілік ортасына бейімделуі эволюцияның нәтижесінде пайда болған органикалық дүниенің тарихи дамуы; Эволюциялық ілім - тірі организмдердің эволюциялық дамуының себептері мен қозғаушы күштері, олардың механизмдерді және жалпы заңдылықтары туралы ілім. Блиц-тест: 1. Организмдерді алғаш рет топтастырып жүйеге келтірген ғалым кім? A) Карл Линней; B) Жан Батист Ламарк; C) Чарлз Роберт Дарвин; D) Д.И.Менделеев; E) А.М.Бутлеров. 2. Тарихи даму, өзгеру, өрлеу мағанасын білдіретін термин? A) эволюция; B) популяция; C) филогенез; D) биогеоценоз; E) микроэволюция. 3. А. Уоллес пен Ч. Дарвиннің түрлер жөнінде тұжырымдары: A) түр өзгермейді; B) түр өзгеруге бейім. C) түрлер үнемі жаңарып отырады; D) ағзалар күрделеніп дамуы болмайды; E) табиғи сұрыпталу жүреді. 4. Табиғатта эволюциялық процестің басты факторы: A) көбею қарқындылығы; B) табиғи сұрыпталу; C) қолдан сұрыптау; D) тіршілік үшін күрес; E) түраралық күрес. 5. Aдамның адамтектес маймылдардан шыққандығы туралы алғаш жазған ғалым A) Ч.Дарвин; B) Ж.Б.Ламарк; C) A.Н.Cеверцов; D) Ф.Энгельс; E) Aристотель. 6. Синтетикалық эволюцияның негізіне не кірді? А) Ж.Б.Ламарктың градация принципі кірді; B) Ч.Дарвиннің табиғи сұрыптау теориясы кірді; C) Л.С.Бергтің номогенез теориясы кірді; D) И.И.Мечниковтың фогоцитоз теориясы кірді; E) жоғарыдағы барлық теориялар кірді. 7. Тіршіліктің пайда болуын түсіндіретін гипотеза: А) виталистік; B) панспермия; C) абиогенездік; D) биогенездік; E) химиялық. 8. Адам эволюцисының негізгі факторы: А) еңбек; B) егіншілік; C) мал шаруашылығы; D) ақыл- ойы; E) қолы. 9. Арғы ататектің белгілерінің қайталануы қалай аталады? А) рудименттік; B) мутациялық; C) популяциялық; D) атавизм; E) антропологиялық. 10. Ататегінен қалған, бірақ қызмет атқармайтын қалдық белгілерді қалай атаймыз? А) атавизм; B) рудименттік; C) мутациялық; D) популяциялық; E) антропогендік. жүктеу/скачать 3.54 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|