Биологиялық қауіпсіздік адамдар мен табиғи ортаның жекелеген компоненттерінің қауіпті биологиялық факторлардан қорғалуының, оның ішінде биологиялық қорғау шараларымен қамтамасыз етілуінің жай-күйі



Дата05.02.2024
өлшемі29.78 Kb.
#490943
Әдебиетова Ақжүніс Биобез-1


С.Д.Асфендияров атындағы Қазақ ұлттық медициналық университеті”
Биотехнология және жалпы химия технология кафедрасы


СӨЖ
Тақырыбы: Биоқауіпсіздік жүйесіндегі Биологиялық зерттеулер

Орындаған:Әдебиетова Ақжүніс


Топ:ФӨТ21-027
Тексерген:Шынықұл Жансерік

Алматы, 2023


Биологиялық қауіпсіздік – адамдар мен табиғи ортаның жекелеген компоненттерінің қауіпті биологиялық факторлардан қорғалуының, оның ішінде биологиялық қорғау шараларымен қамтамасыз етілуінің жай-күйі.
Биологиялық қауіпсіздік саласындағы талаптар-осы Заңның 9-бабының 11 тармақшасына сәйкес бекітілетін Тізбеге енгізілген Қазақстан Республикасының заңнамасында, сондай-ақ нормативтік техникалық құжаттарда, ұлттық және мемлекетаралық стандарттарда (Қазақстан Республикасының 2022 жылғы 21 мамырдағы № 122 Заңы) қамтылған биологиялық қауіпсіздікті қамтамасыз ету мәселелерін реттейтін нормалар-VII ҚРЗ.
Қауіпті биологиялық фактор-патогенді биологиялық агенттердің және құрамында олардың объектілері, тасымалдаушылары мен тасымалдаушылары бар адамдардың, жануарлардың, өсімдіктердің денсаулығына теріс әсер етуі.
Биологиялық қауіпсіздікті қамтамасыз ету және тиісті қорғау шараларын жасау биологиялық қауіп-қатерлердің теріс әсерін бағалауға және болжауға негізделген. Патогенді биологиялық агент (ПБА) – адамдар үшін патогенді микроорганизмдер (бактериялар, вирустар, риккетсийлер, хламидийлер, қарапайымдылар, грибоктар, микоплазмалар, эндо- және эктопаразиттер), гендік-инженерлік түрлендірілген микроорганизмдер, биологиялық және өсімдік тектес улар болуы мүмкін.
Патогендік материалмен жұмыс істеу кезінде қойылатын талаптар:

  • патогендік тобы I-II ПБА-мен немесе патогендігі I-II топқа жататын ПБА жұқтыруы ықтимал материалмен жұмыстар жүргізілетін стационарлық зертханалардың қоршаулары күрделі болуы және типтік жобалар бойынша салынуы тиіс.

  • микробиологиялық зертхананың патогендігі I-IІ топтағы микроорганизмдерді жұқтырған немесе жұқтыруы ықтимал материалмен жұмыс жүргізуі үшін жұқпалы, шартты таза, таза аймақтары, патогендігі IІІ-IV топтағы микроорганизмдермен жұмыс істеу үшін таза аймақтар болуы тиіс.

  • патогендігі I-IV топтардың қоздырғыштарын жұқтырған немесе жұқтыруы ықтимал инфекциялық материалмен жұмысқа эпидемиология, бактериология, вирусология, паразитология және аса қауіпті инфекциялар бойынша мамандандырудан өткен мамандар жіберіледі.

  • патогендігі І топтың қоздырғышын жұқтыруы ықтимал материалмен жұмыс істейтін адамдардың жұмыс күнінің соңында дене қызуын арнайы журналда тіркеу арқылы термометрия жүргізіледі;

  • патогендігі І-ІІ топтың микроорганизмдерін жұқтыруы ықтимал материалды жұқтырған жануарлар басқа жануарлардан бөлек ұсталады;


Патогендігі I-II топтағы қоздырғыштармен жұмыс жүргізген кезде мынаны сақтау қажет:
1) зертханалық үй-жайлар тұмшаланған болуы тиіс;
2) жұқпалы аймақтың үй-жайлары жасанды іске қосылатын және шығатын жерінде жеңіл тазалайтын сүзгісі бар ішке сору-сыртқа шығару желдеткішімен жабдықталады;
3) тоқсан сайын сарқынды судағы дезинфектанттың қалдық шоғырлануын және патогендік микрофлораны анықтау жүргізіледі;
4) жұқтырылған жануарлармен жұмыс жүргізілетін үй-жайларға кіретін жерде биіктігі 30 см болатын табалдырық орнатылады, бактериологиялық бокстардың, серологиялық және жедел зерттеулер жүргізілетін үй-жайлардың есіктері алдында дезинфекциялық ерітіндіге батырылған кілемшелер төселеді;
5) патогендігі І-ІІ топтағы қоздырғыштармен барлық зертханалық жұмыстарды жүргізу қорғаныш костюмімен жүзеге асырылады.
Патогендік материалмен жұмыс істеу кезінде тиісті дезинфекциялау құралдарын және пайдаланылатын жабдықты пайдалану:Тітіркендіргіш әсері және аллергиялық реакциялар тудыратын препараттармен үй-жайларды себелеу, тозаңдату, сүрту әдістерімен дезинфекциялау адамдар болмаған кезде жүргізіледі. Жууға арналған ерітіндінің ұсақ тамшыларын сорғытуға арналған сүзгіш қағаз бір рет қана қолданылады.
Қорытынды дезинфекциялауды дезинфекциялық станциялар немесе санитариялық-эпидемиологиялық қызмет органдарының (ұйымдарының) дезинфекциялық бөлімдері (бөлімшелері), ауылдық жерлерде – медициналық-санитариялық алғашқы көмек ұйымдары жүргізеді.

Патогенді биологиялық агенттермен жұмыс істеу жөніндегі қызметті жүзеге асыру 15 бапта көрсетілген.


1. Патогенді биологиялық агенттермен жұмыс істеу жөніндегі қызметті жүзеге асыратын субъектілер биологиялық қауіпсіздік саласындағы талаптарды сақтауға міндетті.
2. Патогенді биологиялық агенттермен жұмыс істеу жөніндегі субъектілер:
1) патогенді биологиялық агенттермен жұмыс істеуге рұқсат алуға;
2) биологиялық тәуекелдің деңгейіне қарай патогенді биологиялық агенттермен жұмыс істеу жөніндегі қызметті жүзеге асыру кезінде жеке қорғаныш және профилактика құралдарымен қамтамасыз етілуді қоса алғанда, Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген биологиялық қауіпсіздікке қойылатын талаптардың сақталуын қамтамасыз етуге;
3) Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тәртіппен аккредиттеу рәсімінен өту;
4) таралуы шектеулі ақпаратпен жұмыс істеу кезінде Қазақстан Республикасы заңнамасының талаптарын сақтауға;
5) құзыреті шегінде уәкілетті органдар белгілеген тәртіппен статистикалық, есепке алу және есептік құжаттаманы (ақпаратты) ұсынуға;
6) биологиялық тәуекелдер деңгейін ескере отырып, әлеуетті қауіпті биологиялық объектілердің биологиялық қорғалуын қамтамасыз ету жөніндегі іс-шараларды ұйымдастыруға және жүргізуге;
7) патогенді биологиялық агенттердің айналысының барлық сатыларында олардың қауіпсіз айналысына бақылауды қамтамасыз етуге;
8) патогенді биологиялық агенттердің айналымына байланысты тәуекелдерді болдырмау немесе азайту мәселелері бойынша уәкілетті органдарға жәрдемдесуге;
9) биологиялық қауіпсіздік, ветеринария, өсімдіктер карантині және қорғау, авариялар (төтенше жағдайдың туындауы), патогенді биологиялық агенттермен жұмыс істеу процесінде қызметкерлердің инфекциялық ауруларды жұқтыру фактілері туралы ғылым саласындағы уәкілетті органдардың аумақтық бөлімшелерін дереу хабардар етуге;
10) Қазақстан Республикасының еңбек заңнамасына сәйкес мамандар мен қызметкерлерді еңбек (қызметтік) міндеттерін атқарған кезде жазатайым оқиғалардан міндетті әлеуметтік сақтандыруды және сақтандыруды жүзеге асыруға;
11) патогенді биологиялық агенттермен жұмыс істеуді жүзеге асыратын қызметкерлерді мерзімді медициналық қарап-тексеруден және зерттеп-қараудан өткізуді, олардың биологиялық қауіпсіздігін қамтамасыз ету мәселелері бойынша оқытуды, нұсқау беруді, білімдерін тексеруді ұйымдастыруға;
12) экспорттық бақылауға жататын патогенді биологиялық агенттерді Қазақстан Республикасының аумағы арқылы әкелу (әкету) не транзиттеу кезінде Қазақстан Республикасының экспорттық бақылау туралы заңнамасы талаптарының сақталуын қамтамасыз етуге міндетті.
3. Патогендіктің I-II топтарындағы патогенді биологиялық агенттермен жұмыс істеу жөніндегі қызметті жүзеге асыратын субъектілер осы баптың 1-тармағында көзделген міндеттерден басқа:
1) қызметті жүзеге асыру кезінде қолданылатын ақпараттық жүйелерді биологиялық қауіпсіздікті қамтамасыз ету саласындағы мемлекеттік ақпараттық жүйемен интеграциялауға;
2) патогендіктің I-II топтарындағы патогенді биологиялық агенттермен жұмыс істеуді жүзеге асыратын даярланған мамандардың болуын қамтамасыз етуге және тиісті тізілімге енгізу үшін олар бойынша денсаулық сақтау, ветеринария, өсімдіктер карантині және ғылымы саласындағы уәкілетті органдарға ақпарат беруге міндетті.
4. Меншік нысанына қарамастан, патогенді биологиялық агенттермен жұмыс істеуді жүзеге асыратын субъектілер патогенді биологиялық агенттермен жұмыс істеуге рұқсат алуға міндетті.
5. Патогенді биологиялық агенттермен жұмыс істеуге рұқсатты биологиялық қауіпсіздік талаптарының сақталуын бақылау жөніндегі комиссияның қорытындысы негізінде биологиялық қауіпсіздік саласындағы уәкілетті орган береді.
Биологиялық қауіпсіздік талаптарының сақталуын бақылау жөніндегі комиссия туралы ережені және оның құрамын биологиялық қауіпсіздік саласындағы уәкілетті орган бекітеді.
6. Патогенді биологиялық агенттермен жұмыс істеуге рұқсаттарды және (немесе) рұқсаттарға қосымшаларды беру, бас тарту, олардың қолданысын тоқтата тұру, қайта бастау, қайта ресімдеу, одан айыру (кері қайтарып алу) қағидаларын "Рұқсаттар және хабарламалар туралы" Заңға сәйкес биологиялық қауіпсіздік саласындағы уәкілетті орган әзірлейді және оны Қазақстан Республикасының Үкіметі бекітеді..
7. Патогенді биологиялық агенттермен жұмыс істеуге рұқсат патогенді биологиялық агенттермен жұмыс істеу жүзеге асырылатын әрбір объектіге (стационарлық немесе мобильді) патогенділік тобын және қауіптілік дәрежесін ескере отырып беріледі.
8. Аса қауіпті инфекциялық ауруларды тудыратын патогенді биологиялық агенттермен жұмыс істеуді Қазақстан Республикасының Үкіметі не Қазақстан Республикасы Үкіметінің шешімі бойынша облыстардың, республикалық маңызы бар қалалардың, астананың жергілікті атқарушы органдары құрған мемлекеттік кәсіпорындар ғана жүзеге асыруға құқылы.
9. Биологиялық қауіпсіздік саласындағы референттік (референс) зерттеулер:
1) диагностикалық күрделі және сараптамалық жағдайларда;
2) аса күрделі жағдайларда зерттеулер жүргізуді қоса алғанда, патогенді биологиялық агенттерді сәйкестендіру мақсатында;
3) жаңадан анықталған микроорганизмдерді зерделеу мақсатында;
4) күмәнді немесе даулы жағдайларда сараптамалық қорытынды беру үшін жүзеге асырылады.
10. Биологиялық қауіпсіздік саласындағы референттік (референс) зерттеулерді Қазақстан Республикасының аккредиттеу туралы заңнамасына сәйкес аккредиттелген республикалық мемлекеттік кәсіпорындар жүзеге асырады.
11. Биологиялық қауіпсіздік саласындағы референттік (референс) зерттеулерді жүзеге асыратын субъектілер Қазақстан Республикасының ұлттық стандарттарына сәйкес келуі және сапаны бағалау жүйесін енгізу және оның жұмыс істеуі жөніндегі ұйымдастыру-әдістемелік жұмысты, сондай-ақ патогенді биологиялық агенттермен жұмыс істеу жөніндегі қызмет сапасын сыртқы бағалауды жүзеге асыруы тиіс.
12. Референттік (референс) зерттеулерді жүзеге асыратын ұйымдардың тізбесін, олардың қызметі туралы ережелерді, сондай-ақ оларды таңдауға қойылатын өлшемшарттар мен талаптарды құзыретіне сәйкес уәкілетті органдар бекітеді.

Патогенді биологиялық агенттердің айналысы саласындағы есепке алу және мониторинг 16 бапта көрсетілген.


1. Биологиялық қауіпсіздік саласындағы есепке алу және мониторинг биологиялық тәуекелдерді басқару элементі болып табылады және қауіпті биологиялық факторлар әсерінің теріс салдарларының туындауының алдын алуға бағытталған.
2. Биологиялық қауіпсіздік саласындағы есепке алу және мониторинг патогенді биологиялық агенттер айналысының барлық кезеңдерінде:
1) мыналардың:
- әлеуетті қауіпті биологиялық объектілердің;
- патогендіктің I және II топтарындағы патогенді биологиялық агенттердің;
- патогендіктің І және ІІ топтарындағы патогенді биологиялық агенттермен жұмысты жүзеге асыратын мамандардың тізілімдерін жүргізу;
2) биологиялық қауіпсіздік саласындағы мемлекеттік ақпараттық жүйе арқылы ақпаратты жинау және талдау;
3) статистикалық, есепке алу және есептік құжаттаманы жинау және талдау;
4) аумақты, қоршаған орта объектілерін (су, топырақ, ауа), таратушылар мен тасымалдаушыларды (оның ішінде олардың тіршілік әрекеті өнімдерін), заттар мен материалдарды зерттеп-қарауды жүргізу, халықтың, жануарлардың, өсімдіктердің инфекциялық және паразиттік ауруларының туындау себептері мен жағдайларын анықтау;
5) биологиялық қауіпсіздік саласындағы ведомствоаралық ақпарат алмасу және есепке алу;
6) халықаралық ынтымақтастық шеңберінде ақпарат алмасу;
7) ашық дереккөздерден ақпарат жинау, қорытындылау және талдау жолымен жүзеге асырылады.
3. Биологиялық қауіпсіздік саласындағы есепке алуды және мониторингті жүргізу қағидаларын биологиялық қауіпсіздік саласындағы уәкілетті орган бекітеді.
Адамдар мен табиғи ортаның жекелеген компоненттерінің, яғни атмосфералық ауаның, жерүсті және жерасты суларының, жер беті мен топырақ қабатының, өсімдіктер мен жануарлар дүниесі мен өзге де организмдердің қауіпті биологиялық факторлардан қорғалуының, оның ішінде биологиялық қорғау шараларымен қамтамасыз етілуін биологиялық қауіпсіздік зерттейді.

Биологиялық қауіп ұғымы дені сау адамға, жануарға және немесе өсімдікке тікелей әсер ету,яғни жұқтыру арқылы қоршаған ортаны бұзуға ықтимал ететін, қауіп төндіретін инфекциялық агентті білдіреді. Зертханалық инфекциялардың әр түрлі санаттары үшін практикалық нұсқаулар берілген, онда биологиялық материалды қауіпсіз сақтауға арналған тиісті жабдықтар, зертхананың персоналы орындауға тиіс қажетті жабдықтар мен іс-шаралар сипатталады. Бұл нұсқаулар биологиялық қауіпсіздік деңгейлері деп аталады. Олардың әрқайсысы бастапқы және қайталама кедергілерден және микробиологиялық процедуралардың ерекшеліктерінен тұратын 4 деңгейді бөледі. Бірінші деңгей жұқтырудың ең төменгі тәуекеліне сәйкес келеді.


Биологиялық қауіпсіздік деңгейі-1


Зертхана жабдықтары мен үй-жайлары адам ауру жағдайлары тіркелмеген микроорганизмдердің белгілі штаммдарымен жұмыс істеуге жарамды. Зертхана барлық ғимараттың үй-жайларынан оқшаулануы міндетті емес.Арнайы қорғаныс жабдығы талап етілмейді және пайдаланылмайды. Зертхана қызметкерлері қауіпсіздік техникасына әдеттегі оқытудан өтеді және стандартты микробиологиялық зертханада жұмыс тәжірибесі бар зертхана бастығының басшылығымен болады.


Биологиялық қауіпсіздік деңгейі-2


Зертхана жабдықтары мен үй-жайлары орташа ауырлықтағы адам ауруларын тудыратын орташа тәуекел тобына жататын белгілі микроорганизмдердің кең спектрімен жұмыс істеуге жарамды. Биологиялық қауіптілік деңгейінен негізгі айырмашылықтар-1





  • Зертхана қызметкерлері тәжірибелі мамандардың басшылығымен патогенді микроорганизмдермен жұмыс істеу бойынша арнайы оқытудан өтеді;




  • Жұмыс жүргізу кезінде зертханаға кіру шектелген;



  • Өткір заттармен абайлап қолдану ұсынылады;




  • Аэрозольдар немесе кеміргіштер пайда болуы мүмкін кезінде ерекше сақтық шаралары қажет. Физикалық қорғау кедергілерін пайдалану ұсынылады.

Биологиялық қауіпсіздік деңгейі-3.


Жұмыс ережесіне сәйкес қауіпсіздік техникасы, құрал-жабдықтар мен зертхана үй-жарамды жұмыс істеу үшін жергілікті және экзотикалық микроорганизмдермен берілетін ауа-тамшы жолымен және тудыратын ауыр аурулары болуы мүмкін. Персоналды қорғауға сондай-ақ қоғам мен қоршаған ортаны қорғауға ерекше назар аударылуы тиіс.


Биологиялық қауіпсіздік деңгейі-4.


Зертхана жабдықтары мен үй-жайлары адам денсаулығы мен өміріне жоғары қауіп төндіретін микроорганизмдердің қауіпті және экзотикалық штаммдарымен жұмыс істеуге бейімделген. Аурулар ауа-тамшы немесе белгісіз жолдармен беріледі және емдеуге берілмейді, вакциналар мен дәрілік препараттар жоқ. Зертхана қызметкерлері аса қауіпті микроорганизмдермен қауіпсіз жұмыс істеу техникасы бойынша арнайы және мұқият оқытудан өтеді және осындай жұмыс тәжірибесі бар маманның басшылығымен болады. Зертханаға кіру қатаң шектелген. Зертхана жеке ғимаратта немесе ғимараттың толық оқшауланған бөлігінде орналасады. Зертханада жұмыс жүргізудің арнайы ережелері белгіленген


Зертханада әрқашан қанмен және биологиялық сұйықтықтармен жұмыс істеу кезінде, сондай-ақ өткір заттарды пайдалану,сақтау кезінде сақтық шараларын сақтау, қолды өңдеуді жүргізу қажет.


Зертханада тамақ ішпеу, ішпеу және темекі шегуге болмайды. Тағам өнімдерін клиникалық материалды сақтау үшін қолданылатын тоңазытқыш камераларда сақтауға болмайды. Ағзаның қанымен және биологиялық сұйықтықтарымен кездейсоқ жанасудың жоғары ықтималдығы болған жағдайларда бет қалқаншалары немесе маскалар мен қорғаныс көзілдіріктерін пайдалану қажет.Жұмыс біткенде күн сайын және қажеттілігіне қарай дезинфекциялау қажет.


Дезинфекция – патогенді және шартты-патогенді микроорганизмдерді тері жабындары мен сыртқы орта объектілерінен денсаулыққа қауіп төндірмейтін деңгейге дейін жояды. Дезинфекция әдістері:механикалық(жуу, шаңсорғышпен өңдеу, желдету, жуу және т. Б.),физикалық(қайнау, құрғақ ыстық ауаның, судың қаныққан буының, ультракүлгін сәуленің және т. Б.),химиялық(химиялық заттарды қолдану,антисептиктер мен дезинфектанттар), аралас (бірнеше әдістерді қолданудың үйлесімі, мысалы, бөлмелерді дымқыл тазарту және т.б).


Стерилизация- патогендер мен олардың спораларын дамудың барлық кезеңдерінде толығымен жою. Стерилизация алдындағы тазарту-бұл ақуыз, май және дәрілік ластанудан механикалық тазарту.


ҚР фармацевтика саласының нормативтік-құқықтық базасы


•»Халық денсаулығы және денсаулық сақтау жүйесі туралы» ҚР Кодексі (2020 жылғы 7 шілдедегі) .


•GXP стандарттары (ҚР ДСӘДМ №15 бұйрығы).


•ҚР Мемлекеттік фармакопеясы 3 томдық.Бұйрықтар мен қаулылар (бұйрықтар №754, №680, №232, №227, №735, №736, №27, №262, №405, №76 және т. Б.)


•»Еуразиялық экономикалық одақтың тиісті өндірістік практикасының қағидаларын бекіту туралы» Еуразиялық экономикалық комиссия кеңесінің 2016 жылғы 3 қарашадағы № 77 шешімі.


Биологиялық қауіпсіздік саласындағы талаптар-осы Заңның 9-бабының 11 тармақшасына сәйкес бекітілетін Тізбеге енгізілген Қазақстан Республикасының заңнамасында, сондай-ақ нормативтік техникалық құжаттарда, ұлттық және мемлекетаралық стандарттарда (Қазақстан Республикасының 2022 жылғы 21 мамырдағы № 122 Заңы) қамтылған биологиялық қауіпсіздікті қамтамасыз ету мәселелерін реттейтін нормалар-VII ҚРЗ.


GxP халықаралық стандарттары:



  • GLP-тиісті зертханалық тәжірибе стандарты

  • GCP- тиісті клиникалық тәжірибе стандарты

  • GMP- тиісті ӛндірістік тәжірибе стандарты

  • GDP- тиісті логистикалық тәжірибе стандарты

  • GPP-тиісті дәріхана тәжірибесінің стандарты

  • GVP-фармакологиялық қадағалаудың тиісті тәжірибесінің стандарты

  • Тест сұрақтары


  • 1. Пәнді оқытудың мақсаты:

  • А) пән бойынша ұғымдарды, санаттарды зерделеу;

  • Б) тақырып бойынша ойлауды қалыптастыру;

  • В) пән бойынша алған білімдерімен жұмыс істеуге дайын болу;

  • Г) жоғарыда айтылғандардың барлығы +

  • 2. «Фармацевтикалық өндірістегі биоқауіпсіздік негіздері» пәнінің міндеттері болып табылады:

  • А) биоқауіпсіздік туралы түсініктерді қалыптастыру;

  • Б) негізгі биологиялық қауіптерді білу;

  • В) фармацевтикалық өндірістегі биоқауіпсіздік негіздерін зерттеу;

  • +Г) негізгі биологиялық қауіптер туралы жоғарыда аталған барлық білім

  • 3. Аурулардың қайсысы қан ( векторлық) инфекциялар тобына жатады:

  • А) сколиоз;

  • Б) оба; +

  • В) гиподинамия.

  • 4. Аурулардың қайсысы қан ( векторлық) инфекциялар тобына жатады:

  • А) сколиоз;

  • Б) остеохондроз;

  • В) безгек. +

  • 5. Аурулардың қайсысы қан ( векторлық) инфекциялар тобына жатады:

  • А) желшешек;

  • Б) кене энцефалиті; +

  • В) остеохондроз.

  • 6. Сыртқы қабық инфекциясының қоздырғыштары адам ағзасына қалай енеді:

  • А) терінің сау аймақтары арқылы;

  • Б) тыныс алу жолдары арқылы;

  • В) зақымдалған тері арқылы. +

  • 7. Биологиялық қауіпсіздік деңгейі 1 белгілі штаммдарды қамтиды:

  • А) адам жұқтырудың тіркелген жағдайлары жоқ микроорганизмдер; +

  • Б) адам инфекциясының тіркелмеген жағдайлары жоқ микроорганизмдер;

  • В) қоршаған ортаны жұқтырудың тіркелген жағдайлары жоқ микроорганизмдер.

  • 8. 2 биологиялық қауіпсіздік деңгейіне микроорганизмдер жатады:

  • А) адамда жеңіл дәрежедегі жұқпалы ауруларды тудыруы мүмкін;

  • Б) адамның ауыр дәрежедегі жұқпалы ауруларын тудыруы мүмкін;

  • В) адамда орташа ауырлықтағы жұқпалы ауруларды тудыруы мүмкін.+

  • 9. Биологиялық қауіпсіздік 3 деңгейіне жергілікті және экзотикалық микроорганизмдер жатады:

  • А) ауа тамшылары арқылы берілетін және ауыр жұқпалы ауруларды тудыруы мүмкін; +

  • Б) ауа тамшылары арқылы берілетін және орташа жұқпалы ауруларды тудыруы мүмкін;

  • В) олар ауа тамшылары арқылы таралады және жеңіл жұқпалы ауруларды тудыруы мүмкін.

  • 10. 4 биологиялық қауіпсіздік деңгейіне қауіпті және экзотикалық штамдар жатады:

  • А) адамдардың денсаулығы мен өміріне айтарлықтай қауіп төндірмейтін;

  • Б) адамдардың денсаулығы мен өміріне елеулі қауіп төндіретін; +

  • В) бұл адамдардың денсаулығына елеусіз қауіп төндіреді.

  • В) безгек. +

  • В) гиподинамия


Достарыңызбен бөлісу:




©dereksiz.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет