Халықаралық ынтымақтастық
43-бап
Халықаралық ынтымақтастық
1. Қатысушы мемлекеттер осы Конвенцияның 44 - 50-баптарына сәйкес қылмыстық-құқықтық мәселелер бойынша ынтымақтасады. Мұның өзі тиімді және олардың ішкі құқықтық жүйесіне сәйкес келген кезде Қатысушы мемлекеттер сыбайлас жемқорлықпен байланысты азаматтық-құқықтық және әкімшілік мәселелері бойынша бір-біріне көмек көрсету мүмкіндігін қарастырады.
2. Халықаралық ынтымақтастық мәселелеріне қатысты қылмыстық тиісті әрекетті қылмыс деп өзара мойындау принципі қажет болған кезде сұрау салынатын Қатысушы мемлекеттің заңы тиісті әрекетті қылмыстардың сол санатына жатқызуына немесе егер қылмысқа байланысты сұралатын көмекке байланысты қылмыс құрамы болып табылатын әрекет екі Қатысушы мемлекеттің заңына сәйкес қылмыстық жазаланатын қылмыс деп танылатын болса, сұралатын Қатысушы мемлекет сияқты терминдерінің көмегімен сипатталуына қарамастан бұл принцип сақталған деп есептеледі.
44-бап
Тапсыру
1. Осы Бап, егер өзіне қатысты тапсырылуы сұралатын адам сұрау салған Қатысушы мемлекеттің аумағында болса, осы Конвенцияға сәйкес осындай деп танылған қылмыстарға мына жағдайда қолданылады: адамды беру сұралуымен байланысты әрекет сұрау салынған Қатысушы мемлекеттің, сондай-ақ сұрау салатын Қатысушы мемлекеттің де ішкі заңнамасына сәйкес қылмыстық жазалау әрекеті болып табылады.
2. Осы баптың 1-тармағының ережелеріне қарамастан, заңнамасы бұған жол беретін Қатысушы мемлекет осы Конвенциямен қамтылған кез келген қылмысқа байланысты қандай да бір адамды тапсыруы мүмкін, ол қылмыстар оның өзінің ішкі заңнамасына сәйкес қылмыстық жазалау қылмыстары болып табылмайды.
3. Егер беру туралы өтініш бірнеше жекелеген қылмыстарға қатысты болса, кем дегенде олардың біреуі осы бапқа сәйкес тапсыруға әкеп соқтыруы мүмкін, ал басқалары олар үшін жазаның мерзімі себепті беруге әкеп соқтырмауы мүмкін, бірақ осы Конвенцияға сәйкес осындай деп танылатын қылмыстарға жатады, сұралатын Қатысушы мемлекет осы қылмыстарға қатысты да бұл бапты қолдануы мүмкін.
4. Осы бап қолданылатын қылмыстардың әрқайсысы тапсыруға әкеп соқтыруы мүмкін қылмыс ретінде Қатысушы мемлекеттер арасында тапсыру туралы қазіргі кез келген шартқа жатады деп есептеледі. Қатысушы мемлекеттер мұндай тапсыруға әкеп соқтыруы мүмкін қылмыстар ретінде олардың арасында жасалатын тапсыру туралы кез келген шартқа енгізуге міндеттенеді. Заңнамасы Конвенцияны тапсыру үшін негіздеме ретінде пайдаланған кезде осы Конвенцияға сәйкес осындай деп танылған қылмыстың кез келгенін саяси қылмыс деп есептемейді.
5. Егер тапсыруы шарттың болуымен байланыстыратын Қатысушы мемлекет басқа Қатысушы мемлекеттен беру туралы өтініш алады, бұл мемлекеттің онымен тапсыру туралы шарты болмайды, ол осы бап қолданылатын кез келген қылмыспен байланысты осы Конвенцияны құқықтық негіз ретінде қарастыра алады.
6. Тапсырылуы шарттың болуымен байланыстыратын Қатысушы мемлекет:
а) өзінің грамотасын немесе осы Конвенцияны қабылдау немесе бекіту немесе оған қосылу туралы құжатын сақтауға өткізген кезде Біріккен Ұлттар Ұйымының Бас хатшысына ол осы Конвенцияны беру мәселелерінде басқа Қатысушы мемлекеттермен ынтымақтасу үшін құқықтық негіз ретінде пайдаланатыны жөнінде хабарлайды; және
b) егер ол осы Конвенцияны беру мәселелерінде ынтымақтастық үшін құқықтық негіз ретінде пайдаланбайтын болса, тиісінше жағдайларда, осы бапты пайдалану мақсатында осы Конвенцияның басқа да Қатысушы мемлекеттерімен тапсыру туралы шарттар жасасуға ұмтылады.
7. Тапсыруды шарттың болуымен байланыстырмайтын Қатысушы мемлекеттер өзара қатынастарында осы бап қолданылатын қылмыстарды тапсыруға әкеп соқтыратын қылмыстар ретінде таниды.
8. Беру сұралатын Қатысушы мемлекеттің ішкі заңнамасымен көзделген шарттарына, немесе, басқаларымен қатар, беруге қатысты ең төмен жазалау туралы талаптармен байланысты шартты және сұралатын Қатысушы мемлекет тапсырудан бас тартатын негіздерді қоса алғанда, беру туралы қолданылатын шарттарға сәйкес жүзеге асырылады.
9. Осы бап қолданылатын кез келген қылмысқа қатысты Қатысушы мемлекеттер өздерінің ішкі заңнамасын сақтаған жағдайда тапсыру рәсімін жеделдетуге және дәлелдемелер беру туралы онымен байланысты талаптарды жеңілдетуге күш-жігер жұмсады.
10. Өзінің ішкі заңнамасының және тапсыру туралы шарттарының ережелерін сақтаған жағдайда Қатысушы мемлекет мән-жайлар осыны қажет ететініне және шұғыл сипаты бар екеніне көз жеткізе отырып, сұрау салушы Қатысушы мемлекеттің өтініші бойынша тапсыру сұралатын адамды оның аумағында күзетке алуы немесе беру рәсімі барысында оның қатысуын қамтамасыз ету үшін басқа да тиісті шаралар қолдануы мүмкін.
11. Аумағында қылмыс жасағаны үшін күдікті адам болатын Қатысушы мемлекет, егер осы бап қолданылатын қылмыспен байланысты осындай адамды ол азаматтардың бірі болып табылады деген негізде ғана тапсырмайтын болса, тапсыруға сұрау салған Қатысушы мемлекеттің өтініші бойынша істі кешіктірмей қылмыстық ізге түсу мақсаты үшін өзінің құзыретті органдарына тапсырады. Бұл органдар өзінің шешімін қабылдайды және өндірісті осы Қатысушы мемлекеттің ішкі заңнамасына сәйкес қауіпті сипаттағы кез келген қылмыс жағдайы сияқты жүзеге асырады. Мүдделі Қатысушы мемлекеттер осындай тиімді ізге түсуді қамтамасыз ету үшін, атап айтқанда іс жүргізу мәселелері мен дәлелдеу мәселелері бойынша бір-бірімен ынтымақтасады.
12. Барлық жағдайда да, Қатысушы мемлекетке, оның ішкі заңнамасына сәйкес мынадай шарттармен азаматтарының біреуін тапсыруға немесе өзгеше жолмен өткізуге рұқсат етіледі. Бұл адам осы Қатысушы мемлекетке сотта қарау немесе өндіріс нәтижесінде тағайындалған жазасын өтеу үшін қайтарылатын болады, осылармен байланысты осы адамды беру мен өткізу сұралған да болатын және осы адамды тапсыруға сұрау салған Қатысушы мемлекет пен Қатысушы мемлекет мұндай тәртіппен және тиісті есептесуі мүмкін басқа да шарттармен келіседі, мұндай шартты түрдегі беру мен өткізу осы баптың 11-тармағындағы міндеттемелерді орындау үшін жеткілікті болып табылады.
13. Егер үкімді орындау мақсатында сұрау салынған тапсырудан бас азаматы болып табылса, егер бұған оның ішкі заңнамасы жол беретін болса және бұл осындай заңнаманың талаптарына сәйкес келетін болса, сұрайтын Қатысушы мемлекеттің өтініші бойынша Қатысушы мемлекеттің ішкі заңнамасына сәйкес шығарылған үкімді немесе үкімнің қалған бөлігін орындау туралы мәселені қарайды.
14. Осы бап қолданылатын кез келген қылмыспен байланысты іс бойынша өндіріспен жүзеге асырылатын кез келген адамға, осы адам аумағында болатын Қатысушы мемлекеттің ішкі заңнамасымен көзделген барлық құқықтар мен кепілдіктерді жүзеге асыруды қоса алғанда, өндірістің барлық сатыларында әділ жүгінуді қамтамасыз етіледі.
15. Егер сұрау салынған Қатысушы мемлекеттің тапсыру туралы өтініші адамның жынысы, нәсілі, діни нанымы, азаматтығы, этникалық шығу тегі немесе саяси сенімі себепті қандай да бір адамның ізіне түсу немесе жазалау мақсаты немесе бұл өтінішті қанағаттандыру осы себептердің кез келгені бойынша осы адамның жағдайына нұқсан келтіреді деп ойлаудың елеулі негіздері болса, осы Конвенцияда ештеңе де берудің анықтау міндеттемесі ретінде түсіндірілмейді.
16. Қатысушы мемлекеттер қылмыс сонымен бірге салық мәселелерімен байланысты деп есептелуі негізінде ғана беру туралы өтінішті орындаудан бас тарта алмайды.
17. Беруден бас тартқанға дейін сұрау салынатын Қатысушы мемлекет тиісті жағдайларда, оның пікірлерін айту және оның өтінішінде айтылған фактілерге қатысы бар хабарламаны беру үшін оған жеткілікті мүмкіндіктер беру үшін сұрайтын Қатысушы мемлекетпен кеңес жүргізеді.
18. Қатысушы мемлекеттер беруді жүзеге асыру немесе тиімділігін арттыру мақсатында екі жақты және көп жақты келісімдер немесе уағдаластықтар жасауға ұмтылады.
45-бап
Сотталған адамдарды тапсыру
Қатысушы мемлекеттер осы Конвенцияға сәйкес осындай деп танылған қылмыстар үшін олардың жаза мерзімін өздерінің аумағында өткізу үшін түрмеге қамауға немесе бас бостандығынан айырудың басқа да түрлеріне сотталған адамдарды өткізу туралы екі жақты немесе уағдаластықтар жасау мүмкіндігін қарауы мүмкін.
46-бап
Өзара құқықтық көмек
1. Қатысушы мемлекеттер осы Конвенциямен қамтылатын қылмыстармен байланысты тергеуде, қылмыстық ізге түсуде және сотта істі қарауда бір-біріне аса кең көлемді өзара құқықтық көмек көрсетеді.
2. Өзара құқықтық көмек мүмкіндігі болатын көлемде, тиісті заңдарға, халықаралық шарттарға, сұрау салынған Қатысушы мемлекеттің келісімдері мен уағдаластықтарына сәйкес беріледі, сұрайтын Қатысушы мемлекетте жасалған қылмыстармен байланысты тергеуге, ізге түсуге және сотта іс қарауға қатысты осы Конвенцияның 26-бабына сәйкес заңды тұлға жауапкершілікке тартылуы мүмкін.
3. Осы бапқа сәйкес берілетін өзара құқықтық көмек мына мақсаттардың кез келген үшін сұрау салынуы мүмкін:
а) жекелеген адамдардан куәнің айғақтарын немесе арыздарын алу;
b) сот құжаттарын тапсыру;
c) тінту, тыйым салуды жүргізу, сондай-ақ операцияларды тоқтата тұру (бөгеп тастау);
d) объектілер мен жер учаскілерін қарау;
e) ақпаратты, заттай дәлелдемелер мен сарапшылар бағалауларын беру;
f) үкіметтік, банк, қаржы, корпорациялық немесе коммерциялық құжаттарды қоса алғанда, тиісті құжаттар мен материалдардың түпнұсқаларын немесе куәландырған көшірмелерін беру;
g) дәлелдеу мақсаттары үшін қылмыстардан түсетін табыстарды, мүлікті, қылмыстар жасау құралдарын және басқа да заттарды анықтау немесе қадағалау;
h) сұрау салушы Қатысушы мемлекет органдарының тиісті адамдардың ерікті түрде келуіне көмектесу;
і) сұралатын қатысушы мемлекеттің ішкі заңнамасына қайшы келмейтін көмектің кез келген түрін көрсету;
j) осы Конвенцияның V тарауының тиісті ережелеріне сәйкес қылмыстардан түсетін табыстарды анықтау, қозғалысын тоқтату мен қадағалау;
k) осы Конвенцияның V тарауының ережелеріне сәйкес активтерді алып қою.
4. Ішкі заңнамаға нұқсан келтірмей, Қатысушы мемлекеттің құзыретті органдары басқа Қатысушы мемлекеттегі қылмыстық-құқықтық мәселелерге қатысты ақпаратты алдын ала өтініш жасамастан олар мұндай хабарлама тергеу мен қылмыстық ізге түсуді жүзеге асыруға немесе оны табысты аяқтауға көмек көрсетеді немесе осы Конвенцияға сәйкес осы Қатысушы мемлекет жасаған өтінішке әкеп соғады деп есептеп ақпаратты бере алады.
5. Ақпаратты тапсыру осы баптың 4-тармағына сәйкес оны беретін мемлекеттегі құзыретті органдардың тергеуіне және қылмыстық іс жүргізуіне нұқсан келтірместен жүзеге асырылады. Ақпаратты алған құзыретті органдар осы ақпараттың құпиялық сипатын, тіпті уақытша негізде де, сақтау туралы өтінішті орындайды, немесе оны пайдалануға шектеулерді сақтайды. Ақпаратты алған Қатысушы мемлекетке ондағы өндіріс барысында айыпталушыны ақтайтын хабарламаны ашуға кедергі келтірмейді. Мұндай жағдайда хабарламаны ашқанға дейін хабарламаны алған Қатысушы мемлекет хабарлама берген Қатысушы мемлекетке, егер ол туралы өтініш алынса, хабарлама берген Қатысушы мемлекетпен кеңес жүргізеді. Егер, ерекше жағдайларда, уақтылы жазбаша ақпарат беру мүмкін болмаса, онда ақпаратты алған Қатысушы мемлекет ақпаратты берген Қатысушы мемлекетке осындай ашу туралы хабарлайды.
6. Осы баптың ережелері, екі жақты немесе көп жақты болса да, өзара құқықтық көмекті толық немесе ішінара реттейтін немесе реттейтін болатын қандай да бір басқа шарт бойынша міндеттемелерді қозғамайды.
7. Осы баптың 9-29-тармақтары, егер тиісті Қатысушы мемлекеттер өзара құқықтық көмек туралы қандай да бір шартпен байланысты болмаса, осы баптың негізінде жіберілген өтініштерге қолданылады. Егер осы Қатысушы мемлекеттер мұндай шартпен байланысты болса, егер тек қана олармен бірге осы баптың 9-29-тармақтарын қолданумен Қатысушы мемлекеттер келіспейтін болса, онда осы шарттың тиісті шарттары қолданылады. Егер бұл ынтымақтастыққа көмектесетін болса, Қатысушы мемлекеттерге осы тармақтарды қолдану табандылықпен ұсынылады.
8. Қатысушы мемлекеттер банк құпиясы негізінде осы бапқа сәйкес өзара құқықтық көмек беруден бас тартпайды.
9. а) Сұрау салынған Қатысушы мемлекет көмек беру туралы өтінішке жауап қайтара отырып, осы бапқа сәйкес тиісті әрекетті қылмыс деп танудың екі жақты болмауы жағдайында 1-бапта көрсетілген осы Конвенцияның мақсаттарын назарға алады.
b) Қатысушы мемлекеттер осы бапқа сәйкес тиісті әрекетті қылмыс деп танудың екі жақты болмауы негізінде көмек беруден бас тартуы мүмкін. Сонымен бірге сұрау салынған Қатысушы мемлекет, бұл оның құқықтық жүйесінің негізгі тұжырымдарына сәйкес келген кезде, егер мұндай көмек мәжбүрлеу шараларымен байланысты болмаса, көмек береді. Өтініштер de minimis сипатындағы мәселелермен немесе сұрау салынатын ынтымақтастық немесе көмек осы Конвенцияның басқа ережелеріне сәйкес қамтамасыз етілетін мәселелермен ұштасқан кезде, бұндай көмектен бас тартылуы мүмкін.
с) әрбір Қатысушы мемлекет ол тиісті әрекетті қылмыс деп танудың екі жақты болмауы жағдайында осы бапқа сәйкес көп көлемде беру жай-күйінде болуы үшін қажетті мүмкін болатын шаралар қолдану мүмкіндігін қарастырады.
10. Бір Қатысушы мемлекеттің аумағында күзетте ұсталатын немесе түрмеге ұстау мерзімін өтейтін және басқа Қатысушы мемлекетте болатын адам осы Конвенциямен қамтылатын қылмыстармен байланысты дәлелдемелер алуда оның жеке басын анықтау, айғақтар беру немесе тергеу, қылмыстық ізге түсу немесе сотта тергеу немесе өзге де көмек көрсету мақсаттары үшін талап етіліп, мына шарттарды сақтаған жағдайда өткізілуі мүмкін:
а) бұл адам саналы ерікті түрде бұған өзінің келісімін береді;
b) екі Қатысушы мемлекеттің құзыретті органдары осы Қатысушы мемлекеттер тиісті деп есептейтін шарттар негізінде келісімге қол жеткізеді.
11. Осы баптың 10-тармақтың мақсаттары үшін:
а) адам тапсырылған Қатысушы мемлекет, егер тек осы адамды өткізген Қатысушы мемлекет өзге шартты өтінбесе немесе өзгеше санкция бермейтін болса, адамды күзетте ұстауға құқылы және міндетті болады;
b) адам тапсырылған Қатысушы мемлекет бұрын келіскеніндей немесе екі Қатысушы мемлекеттің өзгеше келіскеніндей, осы адамды берген Қатысушы мемлекеттің билігіне қайтару жөніндегі өзінің міндеттемесін дереу орындайды;
с) осы адам тапсырылған Қатысушы мемлекет бұл адамды өткізген Қатысушы мемлекеттен оны қайтарып берудің рәсімін қозғауды талап етпейді;
d) тапсырылған адамға оны тапсырған мемлекетте өтейтін жаза мерзіміне ол тапсырылған Қатысушы мемлекетте күзетте ұсталған мерзімі есептеледі.
12. Осы баптың 10 және 11-тармағына сәйкес осы адамды тапсыруға тиісті Қатысушы мемлекеттің келісімінсіз оның азаматтығына қарамастан осы адам өткізілген мемлекет аумағында жазасын өтеу кезеңіне қатысты әрекетімен, әрекетсіздігімен немесе сотталуымен байланысты осы адам өткізілген мемлекет аумағында қылмыстық ізге түсуге, күзетте ұстауға, жазалауға немесе оның жеке бостандығын қандай да бір басқаша шектеуге жатқызылмайды.
13. Әрбір Қатысушы мемлекет орталық органды тағайындайды, олар құзыретті органдарға орындау үшін өзара құқықтық көмек көрсету туралы өтініштер алу үшін және не олардың орындалуы үшін, оларды алып жүру үшін жауапты болады және тиісінше өкілеттіктерге ие болады. Егер Қатысушы мемлекеттер өзара құқықтық көмек көрсететін арнаулы аймақ немесе аумақ болса, ол осы аймақ немесе аумаққа қатысты осындай міндет атқаратын ерекше орталық орган тағайындайды. Орталық органдар алынған өтініштердің жедел және тиісті орындалуын немесе олардың жеткізілуін қамтамасыз етеді. Егер орталық орган орындау үшін өтінішті құзыретті органға жеткізетін болса, осы өтініштің құзыретті органға жедел және тиісті түрде орындалуына көмектеседі. Әрбір Қатысушы мемлекетке оның осы Конвенцияны қабылдау немесе бекіту туралы бекітілген грамотасын немесе құжатты сақтауға өткізген немесе оған қосылу кезінде Біріккен Ұлттар Ұйымының Бас хатшысы осы мақсатта тағайындалған орталық орган туралы жазбаша хабарландырылады. Өзара құқықтық көмек көрсету және оған қатысты кез келген хабарлар туралы өтініштер Қатысушы мемлекеттер тағайындайтын орталық органға жеткізіледі. Бұл талап мұндай өтініш пен хабардың оған дипломатиялық арналар арқылы ерекше мән-жайлар жағдайында бұл туралы уағдаласқан кезде, егер бұл мүмкін болса, Қылмыстық полицияның халықаралық ұйымы арқылы жіберілуі Қатысушы мемлекеттер талабына нұқсан келтірмейді.
14. Өтініштер жазбаша түрде жіберіледі немесе, егер, бұл мүмкін болса, осы Қатысушы мемлекетке түпнұсқалығын анықтау мүмкін болған жағдайда сұрау салынатын Қатысушы мемлекет үшін қолайлы тілде жазбаша жасау мүмкіндігі берілетін кез келген құралдар көмегімен жіберіледі. Осы Конвенцияны қабылдау немесе бекіту туралы бекітілген грамотасын немесе құжатын сақтауға өткізген немесе оған қосылу кезінде Біріккен Ұлттар Ұйымының Бас хатшысы тілдер немесе әрбір Қатысушы мемлекет үшін қолайлы тілдер туралы жазбаша хабарланады. Төтенше жағдайлар кезінде және осы Қатысушы мемлекеттермен келіскен жағдайда өтініштер ауызша нысанда жіберілуі мүмкін, алайда дерек жазбаша нысанда расталады.
15. Өзара құқықтық көмек көрсету туралы өтініште мыналар көрсетіледі:
а) өтініш жасаған органның атауы;
b) өтінішке қатысты мәселелердің мәні және тергеу, қылмыстық ізге түсу немесе сотта іс қарау сипаты, сондай-ақ осы тергеуді, қылмыстық ізге түсуді немесе сотта іс қарауды жүзеге асыратын органның атауы;
c) сот құжаттарын тапсыруға қатысты өтініштерді қоспағанда, тиісті фактілердің қысқаша мазмұны;
d) сұралатын көмектің сипаттамасы және кез келген нақты рәсім туралы егжей-тегжейлі хабарлама, оның сақталуын сұралатын Қатысушы мемлекет қамтамасыз еткен болар еді;
e) мүмкіндігінше, тиісті адамның жеке басы, болатын орны мен азаматтығы туралы деректер;
f) сұрау салынған дәлелдемелердің, хабарламаның және шаралардың мақсаты.
16. Сұрау салынатын Қатысушы мемлекет, егер бұл хабарлама оның ішкі заңнамасына сәйкес өтінішті орындау үшін қажетті болып табылса немесе бұл ақпарат осындай өтінішті орындауды қамтамасыз ететін болса, қосымша хабарлама сұрай алады.
17. Өтініш сұрау салатын Қатысушы мемлекеттің ішкі заңнамасына сәйкес сұралатын Қатысушы мемлекеттің ішкі заңнамасына қайшы келмейтін дәрежеде, ақпаратты немесе дәлелдемені, мүмкіндігінше, өтініште көрсетілген рәсімдерге сәйкес орындайды.
18. Егер қандай да бір адам Қатысушы мемлекеттің аумағында болып басқа Қатысушы мемлекеттің куәгері немесе сарапшысы және сот органдарының сарапшысы ретінде тыңдалатын болса, бұның мүмкін ішкі заңның негізгі принциптеріне қаншалықты сәйкес келуіне қарай бірінші Қатысушы мемлекет басқа Қатысушы мемлекеттің өтініші бойынша егер сұрау салатын Қатысушы мемлекеттің аумағында тиісті адамның болуы мүмкін және қажет болмаса, бейне байланыстың көмегімен өткізуге рұқсат етуі мүмкін. Қатысушы мемлекеттер сұрау салынған Қатысушы мемлекеттің сот органы өкілдерінің қатысуымен сұрау салушы Қатысушы мемлекеттің сот органы өткізетіні туралы уағдаласуы мүмкін.
19. Сұрау салушы Қатысушы мемлекет сұрау салынған Қатысушы мемлекеттің тергеуді, қылмыстық ізге түсуді немесе сотта іс қарауды жүзеге асыру үшін берген хабарламаны немесе дәлелдемелерді, өтініште көрсетілген өзге сұрау салынатын Қатысушы мемлекеттің бұған алдын ала келісімінсіз бермейді және пайдаланбайды. Сұрау салынған ақпаратты немесе дәлелдемені осы тармақтағы онда өткізілген өндіріс барысында айыпталушыны ақтайтын ақпаратты немесе дәлелдемені ашуға ештеңе де кедергі келтірмейді. Бұл жағдайда хабарламаны немесе дәлелдемені ашқанға дейін сұрау салушы Қатысушы мемлекет сұрау салынған Қатысушы мемлекетті хабардар етеді және, егер осы жөнінде өтініш алынатын болса, сұрау салынған Қатысушы мемлекетпен кеңес өткізеді. Егер, ерекше жағдайларда, уақтылы хабардар ету мүмкін болмаса, онда сұрау салушы Қатысушы мемлекет сұралатын Қатысушы мемлекетке шұғыл хабарлайды.
20. Сұрау салушы Қатысушы мемлекет, сұрау салынған Қатысушы мемлекеттің, өтініштің өзін орындау үшін қажеттісін қоспағанда, өтініштің бар болуы мен мәнінің құпиялылығын сақталуын талап ете алады. Егер сұрау салынған Қатысушы мемлекет құпиялылық туралы талапты орындамайтын болса, ол бұл туралы сұрау салушы Қатысушы мемлекетке шұғыл хабарлайды.
21. Өзара құқықтық көмек көрсетуден мына ретте бас тартылуы мүмкін:
а) егер өтініш осы баптың ережелеріне сәйкес берілмесе;
b) сұрау салынған Қатысушы мемлекет өтінішті орындау оның егемендігіне, қауіпсіздігіне, көпшілік тәртібіне немесе басқа да өмірлік маңызды мүдделеріне нұқсан келтіреді деп есептесе;
с) егер сұрау салынған Қатысушы мемлекеттің ішкі заңнамасы оның органдарына, егер де мұндай қылмыс оның іс жүргізу шектерінде тергеудің, қылмыстық ізге түсудің немесе сотта іс қараудың мәні болса, осындай кез келген ұқсас қылмысқа қатысты сұрау салынған шараларды жүзеге асыруға тыйым салады;
d) егер өтінішті орындау өзара құқықтық көмек мәселелеріне қатысты сұрау салынған Қатысушы мемлекеттің құқықтық жүйесіне қайшы келетін болса.
22. Қатысушы мемлекеттер өзара құқықтық көмек туралы өтінішті орындаудан қылмыс, сонымен бірге салық мәселелерімен байланысты деп есептеледі деген негізде ғана бас тарта алмайды.
23. Өзара құқықтық көмек көрсетуден кез келген ретте бас тарту дәлелденеді.
24. Сұрау салынатын Қатысушы мемлекет өзара құқықтық көмек көрсету туралы өтінішті оның мүмкін болуы себепті қысқа мерзімдерде орындайды, сұрайтын Қатысушы мемлекет өтініште артық саналатын, ұсынылған кез келген және дәлелді шекті мерзімдерін толық ескереді. Сұрау салушы Қатысушы мемлекет, оның өтінішін қанағаттандыру үшін сұралатын Қатысушы мемлекет қабылдайтын шаралардың статусы мен оларды жүзеге асыру шаралары туралы ақылға қонымды сұрау салулармен жүгінуі мүмкін. Сұрау салушы Қатысушы мемлекет сұрау салынған Қатысушы мемлекеттің ақылға қонымды сұрау салуларына өтініштің статусы мен орындалу барысы туралы жауап қайтарады. Сұрау салушы Қатысушы мемлекет сұрау салынған Қатысушы мемлекетке сұралатын көмек туралы көмектің қажеті жоқ екенін шұғыл хабарлайды.
25. Өзара құқықтық көмек көрсету сұрау салынатын Қатысушы мемлекет жүзеге асырылатын тергеуге, қылмыстық ізге түсуге немесе сотта іс қарауға кедергі келтіреді деген негізді кейінге қалдыруы мүмкін.
26. Өтінішті орындаудан бас тартуға немесе оны орындау мерзімін кейінге қалдыруға дейін сұрау салынған Қатысушы мемлекет дейін, осы баптың 21-тармағына немесе 25-тармағына сәйкес сұрау салушы Қатысушы мемлекет сұрау салынған Қатысушы мемлекетпен көмектің сұрау салынған Қатысушы мемлекет қажет деп есептейтін мерзімдерде және шарттарда берілуін анықтау үшін консультация жүргізеді. Егер сұрау салынған Қатысушы мемлекет осындай шарттарда көмекті қабылдайтын болса, онда ол бұл шарттарды сақтайды.
27. Осы баптың 12-тармағын қолдану үшін нұқсан келтірмей сұрау салушы Қатысушы мемлекеттің куәгері, сарапшысы немесе өзге де адамы осы мемлекеттің өтініші бойынша іс жүргізу барысында сұрау салушы Қатысушы мемлекеттің аумағында айғақтар беруге және тергеуді, қылмыстық ізге түсуді немесе сотта іс қарауды жүзеге асыру кезінде көмек көрсетуге келіседі, сұрау салушы Қатысушы мемлекеттің аумағынан оның кеткеніне дейінгі кезеңге қатысты әрекетімен, әрекетсіздігімен немесе сотталуымен байланысты ол қылмыстық ізге түсуге, күзетпен қамауға, жазалауға немесе қандай да басқа жеке бостандығын шектеуге жатқызылмайды.
Жеке қауіпсіздік кепілдігінің бұндай күші, егер куәгер, сарапшы немесе өзге де адам дерлік он бес күн немесе осындай адамға ресми түрде сот органдары оның болуын бұдан әрі талап етпеуі, сұрау салынған Қатысушы мемлекет аумағынан кетуге мүмкіндіктің болуы, бірақ, соған қарамастан, ерікті түрде осы аумақта қалғаны немесе, оның аумағынан кете отырып, өзінің еркімен кейін қайтып оралғаны туралы хабарланған күннен бастап Қатысушы мемлекеттер арасында келісілген кез келген мерзім ішінде тоқтатылады.
28. Өтінішті орындаумен байланысты қарапайым шығыстарды, егер мүдделі Қатысушы мемлекеттер өзгеше уағдаласпаған болса, сұрау салынған Қатысушы мемлекет өтейді. Егер өтінішті орындау елеулі немесе төтенше шығыстарды талап етсе немесе қажет етсе, онда Қатысушы мемлекеттер өтініш орындалатын шарттарды, сондай-ақ шығыстарды жабу тәртібін анықтау мақсатында кеңестер өткізеді.
29. Сұрау салынған Қатысушы мемлекет:
а) сұрау салушы Қатысушы мемлекетке оның ішкі заңнамасына сәйкес өздерінің қолында бар үкіметтік материалдардың, құжаттардың немесе ақпараттың көшірмелерін береді, олар жария қол жеткізуге ашық болады;
b) өзінің қалауы бойынша сұрау салушы Қатысушы мемлекетке оның қолында бар және оның ішкі заңнамасына сәйкес ол тиісті деп есептейтін жағдайларымен жария қол жеткізуге ашық кез келген үкіметтік материалдардың, құжаттардың немесе ақпараттардың көшірмелерін толық немесе ішінара немесе ол тиісті деп есептейтін шарттарды сақтау жағдайларымен береді.
30. Қатысушы мемлекеттер қажеттілігіне қарай екі жақты немесе көп жақты келісімдер немесе уағдаластықтар жасасу мүмкіндігін қарастырады, олар осы баптың мақсаттарына жауап берген болар еді, оның тәжірибеде қолданылуын қамтамасыз немесе оның ережелерін белгілеген болар еді.
47-бап
Қылмыстық өндірісті тапсыру
Қатысушы мемлекеттер бұндай тапсыру тиісті сот билігін іске асыру мүдделеріне сай деп есептеген жағдайларда, бірнеше іс жүргізу құқығын қозғаған жағдайларда, қылмыстық істерді біріктіруді қамтамасыз ету үшін осы Конвенция сәйкес осындай деп танылған қылмыспен байланысты қылмыстық ізге түсу мақсаттарында өндірісті өзара тапсыру мүмкіндігін қарастырады.
48-бап
Құқық қорғау органдары арасындағы ынтымақтастық
1. Қатысушы мемлекеттер осы Конвенция қамтитын қылмыстарға қарсы күресу үшін құқық қорғау шараларының тиімділігін арттыру мақсатында өздерінің құқықтық және әкімшілік жүйелеріне сәйкес іс-қимыл жасай отырып, тығыз ынтымақтасады, атап айтқанда, мыналарға бағытталған тиімді шараларды қолданады:
а) осы Конвенциямен қамтылатын, егер мүдделі Қатысушы мемлекеттер қылмыстық қызметтің басқа түрлерімен байланысты бұны тиісті деп есептейтін болса, қылмыстық қызметтің басқа түрлерімен байланысын қоса алғанда, қылмыстардың барлық аспектілері туралы хабарламаны сенімді түрде және алмасуды қамтамасыз ету үшін олардың құзыретті органдары, мекемелері мен қызметтері арасында байланыс арналарын нығайту немесе бұл қажет болған жерлерде нығайту;
b) осы Конвенциямен қамтылатын қылмыстармен байланысты тергеулерді жүргізуде басқа Қатысушы мемлекеттермен ынтымақтастық мыналарды анықтау мақсатында:
і) осындай қылмыстар жасауға қатысқаны үшін күдікті адамдардың жеке басын, болатын жерін және қызметін немесе басқа да қатысты адамдардың болатын жерін;
іі) қылмыстардан алынған табыстарды немесе осындай қылмыстар жасау нәтижесінде алынған мүлікті кешіруді;
ііі) осындай қылмыстар жасау кезінде пайдаланылған немесе пайдалануға арналған мүлікті, жабдықты немесе басқа да құралдарды кешіріп орналастыруды;
с) тиісті жағдайларда талдау мен тергеу мақсатында қажетті заттар мен қажетті мөлшерде заттарды беру;
d) тиісті жағдайларда, қызметін жасыру үшін жеке басының жалған куәліктерін, бұрмаланған, өзгерген немесе жалған құжаттарды және басқа да құралдарды пайдалануды қоса алғанда, қылмыстар жасау үшін қолданылатын нақты құралдар мен әдістер туралы ақпараттар алмасу;
е) олардың құзыретті органдары мен мекемелері және қызметтері арасында тиімді үйлестіруге көмектесу және, мүдделі Қатысушы мемлекеттермен екі жақты келісімдер мен уағдаластықтар жасасқан жағдайда байланыстар арқылы қызметкерлер жіберуді қоса алғанда, қызметкерлер мен басқа да сарапшыларды алмасуды ынталандыру;
f) тиісті жағдайларда осы Конвенциямен қамтылатын қылмыстарды уақтылы анықтау мақсатында ақпараттармен алмасу және әкімшілік және басқа да шараларды үйлестіру.
2. Осы Конвенцияны іс жүзінде қолдану мақсатында, Қатысушы мемлекеттер олардың құқық қорғау органдарымен тікелей ынтымақтасу туралы екі жақты немесе көп жақты келісімдер мен уағдаластықтар жасау, ал ондай келісімдер мен уағдаластықтар бұрын болған жағдайларда оларды өзгерту мүмкіндіктерін қарастырады. Мүдделі Қатысушы мемлекеттер арасында мұндай келісімдер мен уағдаластықтар болмаған жағдайда Қатысушы мемлекеттер осы Конвенциямен қарастырылатын қылмыстарға қатысты құқық қорғау органдары арасындағы өзара ынтымақтастық үшін осы Конвенцияны негіз ретінде қарастыруы мүмкін. Тиісті жағдайларда Қатысушы мемлекеттер келісімдер мен уағдаластықтарды, оның ішінде халықаралық немесе аймақтық ұйымдардың тетіктерін өздерінің құқық қорғау органдары арасындағы ынтымақтастықты ұлғайту үшін толықтай пайдаланады.
3. Қатысушы мемлекеттер өздерінің мүмкіндіктері шектерінде осы Конвенциямен қамтылатын осы заманғы технологияны пайдаланып жасалатын қылмыстарға қарсы әрекет жасау мақсатында ынтымақтасуға ұмтылады.
49-бап
Бірлескен тергеулер
Қатысушы мемлекеттер туралы екі жақты немесе көп жақты келісімдер мен уағдаластықтар жасау мүмкіндіктерін қарастырады, осыларға орай бір немесе бірнеше мемлекеттердегі тергеудің, қылмыстық ізге түсудің немесе сотта іс қараудың мәні болып табылатын істермен байланысты мүдделі құзыретті органдар бірлескен тергеулерді өткізу бойынша органдар құруы мүмкін. Осындай келісімдер мен уағдаластықтар болмаған жағдайда, бірлескен тергеулер әрбір жекелеген жағдайда келісу бойынша жүргізілуі мүмкін. Тиісті Қатысушы мемлекеттер аумағында осындай тергеу өткізілуі тиіс Қатысушы мемлекеттің егемендігін толық құрметтеуін қамтамасыз етеді.
50-бап
Тергеудің арнайы әдістері
1. Сыбайлас жемқорлыққа қарсы тиімді күресу мақсатында әрбір Қатысушы мемлекет, оның ішкі құқықтық жүйесінің негізгі принциптерінің қандай дәрежеде жол беруіне қарай және оның ішкі заңнамасымен белгіленген жағдайларда өздерінің мүмкіндіктері шектерінде, оның құзыретті органдарының бақылау жеткізілімдерін тиісті пайдалануға және ол бұны ақылға қонымды санайтын жағдайларда байқаудың электронды байқау немесе басқа да нысандарын, сондай-ақ өзінің аумағынан тыңшылық операциялар сияқты тергеудің арнаулы әдістерін пайдалануға рұқсат беру, сонымен бірге осындай әдістердің көмегімен жиналған дәлелдемелерді сотқа жіберу үшін қажет болатын шаралар қолданады.
2. Осы Конвенциямен қамтылатын қылмыстарды тергеу мақсатында Қатысушы мемлекеттер, қажет болғанда, тергеудің мұндай арнайы әдістерін пайдалану үшін халықаралық деңгейдегі тиісті екі жақты немесе көп жақты келісімдер мен уағдаластықтар жасауға ынталандырылады. Бұндай келісімдер (уағдаластықтар) мемлекеттердің егемендік теңдігі принципін толық сақтау жағдайында жасалып, жүзеге асырылады және осы келісімдер мен уағдаластықтардың ережелеріне қатаң сәйкес келуі жағдайында іске асырылады.
3. Осы баптың 2-тармағында көрсетілген келісімдер мен уағдаластықтардың болмауы кезінде тергеудің осындай арнайы әдістерін халықаралық дәрежеде пайдалану туралы шешім әрбір жекелеген жағдайда қабылданады және қажет болған жағдайда, мүдделі Қатысушы мемлекеттердің юрисдикциямен жүзеге асыруға қатысты қаржы уағдаластықтары мен өзара түсіністікті ескеруі мүмкін.
4. Халықаралық деңгейдегі бақыланатын жеткізілімдерді пайдалану туралы шешімге Қатысушы мемлекеттердің келісімімен, жүктерді немесе құралдарды қолға түсіру және оларға тиіспей қалдыру немесе оларды толық немесе ішінара алып қою немесе ауыстыру сияқты әдістер жатуы мүмкін.
V тарау
Достарыңызбен бөлісу: |