2.3. Балдың қолданылуы
Өзінің ерекше қасиеттеріне байланысты балды адам кеңінен қолданады. Мысалы, пісіру кезінде қамырдағы қанттың жартысын балмен алмастырған кезде өнімдердің саны артып, олардың дәмі жақсарады. Бал зімбірге, печенье, кілемшелер, кекстер, торттарға енгізіледі. Кәмпиттер, карамель өндірісінде бал қанттың кристалдануын кешіктіреді. Балға жеміс-жидек пен сүт кәмпиттері, кәмпиттер, халва, пастила, джемдер кіреді. Оны балаларға арналған сүт өнімдеріне қосыңыз. Бал жеміс сироптарын немесе джемді, жемісті алкогольсіз сусындарды өндіруде қанттың бір бөлігін алмастырады. Бал тікелей тамақ үшін қолданылады, оны нан, қытырлақ, тортиллалар, құймақ, жаңа піскен жемістер мен жидектермен жейді, сонымен қатар Жарма, сүзбе және сүзбе, желе, компот, мусспен тәттілендіреді. Арнайы тәжірибелер мен бақылаулар балды жеу әл-ауқаттың, тәбеттің, ұйқының жақсаруына және иммунитеттің жоғарылауына әкелетінін анықтауға мүмкіндік берді. Сондықтан бал әсіресе балаларға, қарттарға, денсаулығы нашар, әлсіреген немесе аурудан айыққан адамдарға пайдалы. Ересектер мен балалардың негізгі рационында күн сайын бірнеше ондаған грамм балды тұтыну ұсынылады. Балалар бал жегенде олардың жалпы жағдайы жақсарады, ал өсуі, массасы, физикалық күші артады. Балды арнайы қарттар диетасына қосу артық салмақтың жиналуынан қорғайды. Балды қалпына келтіру кезеңінде барлық науқастарға беру ұсынылады. Бал бұрыннан белгілі общеукрепляющее, сергітетін, қалыптастыратын күш жатын таблетка, тыныштандырғыш, ол ықпал етеді, қорыту, тәбетін жақсартады. Ол жараларды, күйіктерді, бүйрек, бауыр, буын ауруларын емдеуде қолданылды. Балдың ерітіндісімен жоғарғы тыныс жолдарының жұқпалы және суық аурулары емделді. Қазіргі уақытта осы рецепттердің көпшілігін ғылыми медицина сәтті қолданады. Бал немесе оның ерітінділері ингаляция, тамшылау, шприцтер, таңғыштар, лосьондар, ванналар үшін қолданылады. Бал ас қорытуға пайдалы әсер етеді. Асқазанның жұмысын қалыпқа келтіреді, асқазан жарасына, түрлі гастрит, колитке емдік әсер береді. Ол шырышты қабықтың, жоғарғы тыныс жолдарының қабыну жұқпалы ауруларын емдеу үшін қолданылады (ринит, синусит, фарингит, ларингит, бронхит, тонзиллит). Анемиямен бал жалпы жағдайды, әл-ауқатты, сыртқы келбетті, тәбетті, ұйқыны жақсартады, шаршау мен бас айналуды жояды, дене салмағының жоғарылауына ықпал етеді. Түнде тыныштандыратын және ұйықтайтын таблетка ретінде бал немесе оның жылы ерітінділері, сүт немесе лимон шырыны қосылған бал қабылданады. Бал тері мен бұлшықет тіндерінің зақымдануын емдеу үшін, күйіктерді, жараларды, қайнатуларды, абсцесстерді емдеу үшін қолданылады. ара балының басты ем болатын аурулары мен оны емге қолдану тәсілдері мынандай:
1. Қол-аяқ жансызданғанда, сары ара ұясының үлкенінен бір дана, кішілеуінен 3-4 данасын, жалқы өскен усарымсақпен қосып, жаншып ауру жерге таңады. 2. Тері қышымасына: ара ұясын(өңделген) спиртке 7 күншылап, 8 күннен бастап қышымаға бірнеше рет жағады. 3. Емшек безі ісінгенде ара ұясын отқа өртеп 6 грамын суға қайнатып, самасын тұндырып, суынан күніне 2-3 рет ішеді. 4. Ыстық, суықтан тіс қақсағанда: өңделген ара ұясын, суға бұқтырып, суымен ауызды шайқайды. Өңделген ара ұясынан кішкене мөлшерде алып, қақсаған тіске басады. 5. Ара ұясынан бір дана, қырықаяқтан 2 дана, ашутастан тиісті мөлшерде алып талқандағаннан кейін ара ұясының ішіне салып артынан отқа біраз қыздырып, кендір майына араластырып тез арада жараға жағады. 6. Балалар кіндігі сыртқа шығып кеткенде ара ұясын өртеп, күлін кіндікке таңады. 7. Дизентерияға: ара ұясын кептіріп ұнтақтаған соң 0,3 гр-нан күніне 2-3 рет ішеді. Жасалу және ішу мөлшері 2-4 грамм. Құрамында балауыз, ағаш майы тектес зат және ұшқыш майы бар. 8. Үйреншікті іш қатуға балдан 60 грамм қара күнжұт дәнінен 15 грамм. Балды жылытып, араластырып, қайнаған сумен екіге бөліп күніне 2 рет ішеді.
Достарыңызбен бөлісу: |